مُهره‌شِکاف[۱][۲] یا اسپینا بیفیدا (به انگلیسی: Spina bifida) شکاف مادرزاد مهره‌ها به‌صورت آشکار یا پنهان را میگویند. کمر باز یا بیرون‌زدگی نخاع دیگر نام‌ها برای این عارضه هستند.[۳]
مهره‌شکاف نقص مادرزادی لوله عصبی/نخاع و بیرون‌زدگی نخاع از حفره باز (بسته نشده) در ستون فقرات است. این نقص مادرزادی لوله عصبی با درجات صدماتی کاملاً متفاوت شکل می‌گیرد و میتواند کم و بیش بدون اثر بروی تکامل بچه بوده یا که عامل فلج او گردد. زمان ایجاد این نقص در جنین بین روزهای ۲۲ تا ۲۸ام بارداری است یعنی دورانی که لوله حامل عصب نخاع در جنین شکل می‌گیرد. کمر باز میتواند منجر به بی‌اختیاری ادرار و مدفوع شود و در حدود ۳۰٪ از این نوزادان دچار عقب ماندگی ذهنی میشوند.
ژنتیکی (سابقه نقص لوله عصبی در نسل‌های قبل)، مصرف والپروئیک اسید و کاربامازپین در سه ماههٔ اول بارداری، رژیم غذایی غلط، دیابت، تب شدید در اوایل بارداری، استفاده از وان آب داغ در اوایل بارداری.
ارزیابی آلفا فیتوپروتئین آزمون غربالگری مؤثری برای نقایص عصبی است این آزمون در هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام میشود در صورت مثبت شدن آزمون غربالگری MSAFP باید سونوگرافی تخصصی جهت رد دیگر ناهنجاری‌ها ی جنین بعمل آورد .آمنیوسنتز نیز در صورت بالا بودن MSAFP باید انجام شود.
این نقص جنین را امروزه میتوان پس از تشخیص با عمل جراحی در روی جنین در شکم مادر برطرف کرد. در غیر اینصورت می‌بایستی عمل جراحی به دلایل بهداشتی و خطر از کار افتادن کلیه‌ها فوراً پس از تولد انجام بگیرد.
اسپینا بیفیدا
نقایص مادرزادی لوله عصبی مثل «آنانسفالی» (فقدان مغز) و کمر باز با مصرف اسید فولیک کاهش می‌یابند. اسید فولیک یا فولات به‌طور طبیعی در غذاهایی مثل جگر (مقدار زیاد آن بخاطر سموم ذخیره شده در جگر برای دوران بارداری تجویز نمیشود)، سبزی‌ها با برگ سبز تیره (اسفناج)، شلغم، کلم، گل کلم، مارچوبه، مرکبات، لوبیا خال‌خالی، لوبیا چشم بلبلی سفید و انواع نخودها یافت میشود. اسید فولیک ویتامینی قابل حل در آب، در برابر اکسیژن، گرما و نور بسیار حساس است. به این دلیل در بیشتر موارد تا حد پنجاه درصد آن ضمن آماده کردن غذا (شستن / طبخ) از بین می‌رود.
آشپزی اصیل ایرانی (پخت چندین ساعته غذاها) تا ۹۰٪ اسید فولیک را نابود می‌کند. به همین خاطر بهتر است مواد یاد شده در بالا خام یا تفت داده شده مصرف شوند.
اسپینا بیفیدا (Spina bifida) یکی از نقایص هنگام تولد است که زمانی اتفاق می افتد که ستون فقرات و نخاع کودک به درستی شکل نگیرند. این بیماری یک نوع نقص در لوله عصبی کودک تازه متولد شده است. لوله عصبی، ساختاری است که در جنین در حال رشد نهایتاً تبدیل به مغز، نخاع و بافت هایی که نخاع کودک را احاطه می کنند، می شود. به طور طبیعی، این لوله عصبی در اوایل بارداری تشکیل شده و در روز 28 ام جنینی دو لبه آن بهم آمده و یک لوله تشکیل می دهند که به آن لوله عصبی گفته می شود. در نوزادانی مبتلا به اسپینا بیفیدا ، بخشی از این لوله عصبی به درستی رشد پیدا نکرده و در نتیجه بسته نمی شود. در نتیجه این بسته نشدن لوله عصبی، باعث ایجاد نقص در نخاع و استخوان های ستون فقرات کودک مبتلا خواهد شد.
بسته به نوع نقص، اندازه، محل و عوارض ناشی از این عارضه، اسپینا بیفیدا می تواند از نوع خفیف یا شدید باشد. در صورت نیاز، درمان زودرس اسپینا بیفیدا شامل عمل جراحی می شود، اگرچه که این درمان نمی تواند به طور کامل این عارضه و مشکلات ناشی از آن را برطرف کند.
پزشکان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث ایجاد عارضه اسپینا بیفیدا می شود. با این حال تصور می شود که مجموعه ای از عوامل ژنتیکی، تغذیه ای و عوامل محیطی مانند سابقه خانوادگی نقص لوله عصبی و کمبود فولات (ویتامین B-9) باعث بروز عارضه اسپینا بیفیدا می شود.
اسپینا بیفیدا در بین سفید پوستان و اسپانیایی ها شایع تر از دیگر ملیت ها بوده و زنان بیشتر از مردان دچار این عارضه می شوند. پزشکان و محققان از علت اصلی بروز اسپینا بیفیدا آگاه نیستند.
اسپینا بیفیدا
با این حال عوامل زیر به عنوان عوامل خطر ابتلا به این عارضه در نظر گرفته می شود:
به عنوان مثال، به نظر می رسد مصرف داروهای ضد تشنج، مانند والپروئیک اسید (Depakene) در دوران بارداری باعث نقص لوله عصبی می شوند. این عارضه ممکن است در نتیجه اختلال در مصرف فولات یا فولیک اسید بدن ناشی از این دارو به وجود بیاید.
زنان مبتلا به دیابت که قند خون آن ها در طول بارداری به خوبی کنترل نشده باشد، خطر ابتلای کودکان آن ها به بیماری اسپینا بیفیدا بیشتر خواهد بود.
چاقی پیش از بارداری در مادران، احتمال بروز اسپینا بیفیدا در نوزاد را افزایش خواهد داد.
برخی شواهد نشان می دهد که افزایش دمای بدن (هایپرترمی) در هفته های اولیه بارداری ممکن است خطر اسپینا بیفیدا را افزایش دهد. بالا رفتن دمای اصلی بدن، به دلیل تب یا استفاده از سونا یا وان گرم از جمله مواردی است که می تواند احتمال ابتلای نوزاد به عارضه اسپینا بیفیدا را افزایش دهد.
زوج هایی که در گذشته یک فرزند مبتلا به نقص لوله عصبی داشته اند احتمال اینکه کودکان بعدی آن ها دچار این عارضه باشند بسیار بیشتر از دیگر زوج ها خواهد بود. همچنین اگر دو فرزند قبلی خانواده تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته باشند، این خطر افزایش خواهد یافت. علاوه بر این ، زنی که با نقص لوله عصبی متولد شده است، احتمال این که کودک وی با عارضه اسپینا بیفیدا متولد شود بیشتر خواهد بود. با این حال، بیشتر نوزادان مبتلا به اسپینا بیفیدا در والدینی متولد می شوند که هیچ سابقه خانوادگی مشخصی از این بیماری ندارند.
اگر با فاکتورهای خطر ابتلا به اسپینا بیفیدا آشنایی پیدا کرده اید، بهتر است با پزشک در مورد دوز فولیک اسید مورد نیازخود پیش از بارداری یا در حین بارداری مشورت کنید. تا در صورت نیاز برای شما فولیک اسید تجویز شود. اگر داروهای به خصوصی مصرف می کنید حتما نوع و دوز مصرفی خود را به پزشک خود بگویید. در صورتی که نیاز به مصرف داروی خاصی داشته باشید، پزشک با تنظیم دوز مصرفی می تواند احتمال بروز اسپینا بیفیدا را به حداقل ممکن برساند.
اسپنا بیفیدا ممکن است انواع متفاوتی داشته و شامل اسپینا بیفیدا مخفی، میلومننگوسل و نوع بسیار نادر آن مننگوسل شود.
اکولتا Occulta در اسم این نوع از اسپینا بیفیدا به معنی مخفی است. این نوع از اسپینا بیفیدا شایع ترین و خفیف ترین نوع این بیماری است. اسپینا بیفیدا مخفی در بین فاصله یا جدایی کوچکی که در یک یا چند استخوان ستون فقرات به وجود می آید. بسیاری از افراد مبتلا به اسپینا بیفیدا مخفی ممکن است حتی متوجه بروز آن نشوند. مگر اینکه این عارضه به صورت کاملاً اتفاقی در یکی از تصویر برداری ها نشان و تشخیص داده شود.
مایلومنینگوسل (اسپینا بیفیدا باز) یکی از شدیدترین انواع این بیماری است. در اثر این عارضه کانال ستون فقرات در امتداد چندین مهره در قسمت تحتانی یا میانی ستون فقرات باز خواهد بود. غشا و عصب های ستون فقرات در هنگام تولد از این منفذ باز بیرون شده و در پشت کودک کیسه بزرگی را شکل خواهند داد. عارضه مایلومنینگوسل حتی می تواند جان کودک را به خطر انداخته و باعث بروز عفونت های شدید و جدی شود. همچنین این عارضه می تواند باعث فلج و اختلال عملکرد مثانه و روده فرد مبتلا شود.
علائم و نشانه های ناشی از ابتلا به اسپینا بیفیدا بر اساس نوع و شدت آن متفاوت بوده و ممکن است در هر شخص با علائم خاصی بروز پیدا کند.
اسپینا بیفیدا پنهان
معمولاً این نوع بدون علائم است زیرا عصب های ستون فقرات درگیر نخواهد شد.
اما گاهی اوقات ممکن است شاهد بروز علائمی زیر باشید:
مایلومنینگوسل
در این نوع شدید از اسپینا بیفیدا شاهد بروز علائم زیر خواهیم بود:
به طور معمول، ابتلای کودک به میلومنینگوسل پیش یا درست بلافاصله بعد از تولد تشخیص داده خواهد شد. این کودکان باید در طول زندگی توسط تیم تخصصی پزشکان تحت مراقبت قرار گرفته و خانواده های این کودکان نیز باید در مورد عوارض مختلف ناشی از این نوع اسپینا بیفیدا آموزش ببینند. كودكان مبتلا به اسپینا بیفیدا پنهان ممکن است هیچگونه علائم و عوارضی نداشته باشند، در نتیجه کودک فقط نیازمند مراقبت های روتین کودکان بوده و نیازی به تحت نظر بودن منظم در آینده نخواهد داشت.
اگر باردار هستید، آزمایش غربالگری قبل از تولد برای بررسی ابتلا به اسپینا بیفیدا و سایر نقایص هنگام تولد اهمیت بسیار زیادی داشته و می تواند به تشخیص این عارضه پیش از تولد کمک کند. اما این آزمایشات کامل نبوده و بعضی از مادران که نتیجه آزمایش خون آن ها برای ابتلای کودک به اسپینا بیفیدا مثبت بوده، کودکان کاملاً سالم به دنیا آورده و در نتیجه آزمایش به اشتباه کودک را مبتلا به اسپینا بیفیدا تشخیص داده است. بهتر است در دوران بارداری در مورد آزمایش های پیش از تولد، خطرات آن و نتایج احتمالی این آزمایشات با پزشک صحبت کنید.
ابتلا به اسپینا بیفیدا با آزمایش خون مادر نیز قابل تشخیص است اما معمولاً این تشخیص با سونوگرافی انجام خواهد شد.
سونوگرافی جنین دقیق ترین روش برای تشخیص اسپینا بیفیدا کودک قبل از زایمان است. برای تشخیص این عارضه سونوگرافی را می توان در سه ماهه اول (11 تا 14 هفته) و سه ماهه دوم (18 تا 22 هفته) انجام داد. البته سونوگرافی در سه ماهه دوم می تواند Spina bifida را با دقت زیاد تشخیص دهد. بنابراین، این معاینه و سونوگرافی برای شناسایی و رد احتمال ابتلا به ناهنجاری های مادرزادی مانند اسپینا بیفیدا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همچنین سونوگرافی پیشرفته می تواند علائم اسپینا بیفیدا مانند ستون فقرات باز یا ویژگی های خاص را در کودک به خوبی نشان دهد. نوع پیشرفته سونوگرافی حتی می تواند به بررسی میزان شدت عارضه در زمان بارداری کمک کند.
اگر سونوگرافی پیش از تولد ابتلای جنین به اسپینا بیفیدا را تأیید کند، پزشک ممکن است انجام آمنیوسنتز را درخواست کند. در طول آمنیوسنتز، پزشک از سوزن برای خارج کردن نمونه ای از مایعات از کیسه آمنیوتیک که کودک را احاطه کرده است استفاده می کند. نمونه به دست آمده را در آزمایشگاه مورد بررسی دقیق قرار خواهد داد. این آزمایش ممکن است برای رد احتمال ابتلای جنین به بیماری های ژنتیکی اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. البته باید در نظر داشته باشید که اسپینا بیفیدا به ندرت با بیماری های ژنتیکی در ارتباط است. پیش از انجام آمنیو سنتز در مورد خطرات انجام آمنیوسنتز از جمله خطر اندک از سقط جنین، با پزشک خود صحبت کنید.
اسپینا بیفیدا ممکن است باعث حداقل علائم یا ناتوانی جسمی جزئی در فرد مبتلا شود. اما در شدید، اسپینا بیفیدا می تواند منجر به ناتوانی جسمی قابل توجهی شود.
این شدت تحت تأثیر موارد زیر خواهد بود:
لیست عوارض جانبی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد شاید به نظر بسیار زیاد و حتی باور نکردنی به نظر برسد. اما همه کودکان دچار این عوارض جانبی احتمالی نشده و این عوارض قابل درمان هستند
عوارض جانبی عبارتند از:
ممکن است در نتیجه ابتلا به اسپینا بیفیدا اعصابی که ماهیچه های پا را کنترل می کنند در زیر ناحیه نقص نخاع اسپینا بیفیدا به درستی کار نکنند. این می تواند باعث ضعف عضلات پاها و گاهی فلج فرد مبتلا شود. اینکه کودک می تواند به طور معمول راه برود یا خیر نیز بستگی به محل بروز نقص، اندازه و مراقبت های قبل و بعد از تولد کودک خواهد داشت.
کودکان مبتلا به میلومانینوگسل ممکن است به دلیل ضعف عضلات در پاها و کمر دچار مشکلات مختلفی در پاها و ستون فقرات خود شوند. نوع مشکلات به محل بروز این نقص بستگی خواهد داشت.
معمولاً مشکلات احتمالی ارتوپدی شامل موارد زیر می شود:
در کودکان مبتلا به میلومینینگوسل، اعصابی مسئول کنترل مثانه و روده دیگر به درستی کار نکرده و باعث مشکلاتی در فرد مبتلا خواهد شد. این عارضه به این خاطر است که عصب کنترل کننده حرکات روده و مثانه از پایین ترین قسمت نخاع گرفته می شود.
نوزادان متولد شده با میلومنینگوسل معمولاً دچار تجمع مایعات در مغز یا هیدروسفالی می شوند.
اسپینا بیفیدا
شانت های قرار گرفته در داخل مغز برای درمان هیدروسفالی ممکن است متوقف یا عفونی شوند. علائم هشدار دهنده ناشی از این عارضه ممکن است متفاوت باشند.
بعضی از علائم هشدار دهنده ناشی از توقف عملکرد شانت ها عبارتند از:
ناهنجاری کیاری نوع II، یک ناهنجاری شایع در مغز کودکان است. ایت وضعیت همراه با اسپینا بیفیدا نوع میلیمینینگوسل بروز پیدا می کند. ساقه مغز یا پایین ترین بخش از مغز که در بالای ستون فقرات قرار گرفته است. در نتیجه این بیماری، پایین تر از قسمت طبیعی قرار می گیرد که باعث مشکلات تنفسی و بلع غذا در فرد خواهد شد. در موارد نادر نیز ممکن است فشار در بعضی از نواحی مغزی اتفاق افتاده و برای کاهش فشار فرد مبتلا به کیاری نیاز جراحی داشته باشد.
كودكان و بزرگسالان مبتلا به اسپینا بیفیدا، به خصوص میلومنینگوسل، ممكن است دچار آپنه خواب یا سایر اختلالات تنفسی در خواب شوند. ارزیابی اختلال خواب در مبتلایان به میلومینینگوسل به تشخیص مشکلات تنفسی مثل آپنه خواب کمک کرده و وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی فرد مبتلا را تاحد قابل توجهی افزایش خواهد داد.
كودكان مبتلا به اسپینا بنفيدا ممكن است دچار زخم در کف پاها، پاها، باسن يا کمر خود شوند. این افراد در صورت بروز تاول یا زخم ممکن است حتی متوجه بروز آن نشوند. همین زخم ها و تاول های شناسایی نشده ممکن است تبدیل به زخم های عمیق یا عفونت های پا شده و درمان آن تبدیل به یک چالش بزرگ برای فرد مبتلا شود. از طرف دیگر احتمال بروز زخم در کودکان مبتلا به میلومینینگوسل بسیار بیشتر از دیگر افراد مبتلا است.
احتمال حساسیت کودکان مبتلا به اسپینا بیفیدا نسبت به محصولات لاتکس یا مواد پلاستیکی بسیار بیشتر از کودکان سالم است. این حساسیت نسبت به لاتکس می تواند باعث بروز ضایعات پوستی، عطسه، خارش، آب ریزش بینی یا آب ریزش چشمی شود. این عارضه همچنین می تواند باعث بروز آنفلاکسی در فرد مبتلا شود. آنفلاکسی عارضه ای شود که باعث تورم صورت شده و مسیر تنفسی فرد را با اختلال مواجه کرده و در بعضی از موارد می تواند زندگی فرد را با مشکل مواجه کند. در نتیجه بهتر است هنگام زایمان و مراقبت از کودک مبتلا به اسپینا بیفیدا از دستکش و تجهیزات بدون لاتکس استفاده کنید.
ممکن است با بزرگتر شدن کودکان مبتلا به اسپینا بیفیدا عوارض جانبی این بیماری نیز افزایش یابد. حتی باعث بروز عوارضی مانند عفونت ادراری، اختلالات دستگاه گوارش (GI) و افسردگی در این کودکان شود. كودكان مبتلا به میلومینینگوسل ممكن است دچار اختلالات یادگیری مانند مشكلات توجه و مشكل در یادگیری خواندن و ریاضی شوند.
درمان اسپینا بیفیدا به شدت بیماری بستگی خواهد داشت.
اسپینا بیفیدا آکولتا (occulta) اغلب به هیچ درمانی برای بهبودی نیاز نخواهد داشت. اما دیگر انواع اسپینا بیفیدا با توجه به شدت نیاز به درمان توسط پزشک متخصص خواهند داشت.
در صورت عدم درمان اسپینا بیفیدا، عملکرد عصبی در نوزادان مبتلا به اسپینا بیفیدا می تواند بعد از تولد شدت بگیرد. جراحی (جراحی جنین) قبل از هفته 26 بارداری از جمله مواردی است که می تواند برای درمان این عارضه انجام شود. جراحان در حین انجام این عمل جراحی رحم مادر را باز کرده و نخاع کودک را ترمیم خواهند کرد. در بعضی از بیماران این عمل جراحی ممکن است به شیوه غیر تهاجمی تری از طریق فتوسکوپ صورت بگیرد. تحقیقات نشان می دهد که کودکان مبتلا به اسپینا بیفیدا که قبل از تولد تحت عمل جراحی قرار گرفته اند احتمال بروز ناتوانی در آن ها تا حد زیادی کاهش یافته و احتمالاً نیازی به عصا یا سایر وسایل کمکی برای پیاده روی نخواهند داشت.
جراحی جنین همچنین ممکن است خطر هیدروسفالی را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. بهتر است در مورد مناسب بودن این شیوه درمانی با پزشک خود مشورت کنید. حتی در مورد مزایا و خطرات احتمالی مثل زایمان زودرس و عوارض دیگر صحبت کنید. پیش از انجام عمل جراحی ارزیابی جامعی از وضعیت مادر و جنین باید صورت پذیرد تا امکان پذیر بودن عمل جراحی با توجه به شرایط موجود مورد تأیید قرار گیرد. این عمل جراحی حتماً باید در یک مرکز درمانی معتبر و با حضور متخصصین جراحی جنین صورت پذیرد. تیم جراحی این عمل جراحی شامل جراح مغز، اعصاب کودکان، متخصص زنان و جنین، متخصص قلب و عروق و نوزادان می شود.
بسیاری از نوزادان مبتلا به میلومنینگوسل تمایل دارند تا در داخل رحم در وضعیت بریچ (breech) قرار بگیرند. اگر کودک شما در این موقعیت قرار گرفته باشد یا پزشک وجود کیست را تشخیص دهد، سزارین ایمن ترین شیوه برای تولد کودکانی با چنین وضعیتی خواهد بود.
ابتلا به میلومنینگوسل نیاز به عمل جراحی خواهد داشت.
انجام این عمل جراحی زود هنگام می تواند احتمال ابتلا به عفونت مرتبط با اعصاب را به حداقل رسانده و به حفاظت بیشتر از نخاع در برابر تروما کمک زیادی کند. در طی این عمل جراحی، جراح مغز و اعصاب نخاع و بافتهای در معرض این بیماری را با ماهیچه و پوست خواهد پوشاند. در عین حال، جراح مغز و اعصاب ممکن است برای کنترل هیدروسفالی مغزی کودک یک شانت (shunt) در مغز کودک قرار دهد.
پزشک ممکن است برای کاهش احتمال ابتلای جنین به بیماری اسپینا بیفیدا و سایر نقص های لوله عصبی، در سه ماهه اول بارداری اسیدفولیک تجویز کند.
تأمین اسید فولیک مورد نیاز بدن در هفته های اول بارداری برای جلوگیری از اسپینا بیفیدا اهمیت بسیار زیادی دارد. از آنجا که بسیاری از خانم ها در ماه های اولیه بارداری متوجه بارداری خود نمی شوند به همین خاطر متخصصان توصیه می کنند که همه زنان در سن باروری، روزانه 400 میکرو میلی گرم (mcg) اسید فولیک مصرف کنند.
غذاهایی که دارای 400 میکروگرم اسید فولیک در هر وعده خود هستند عبارتند از:
خانم های در سن بارداری باید روزانه 400 تا 800 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنند.
بدن نمی تواند اسید فولیک طبیعی موجود در موارد غذایی را به راحتی اسید فولیک مصنوعی جذب کند. به همین خاطر بهتر است برای پیشگیری از بروز اسپینا بیفیدا حتماً از مکمل های اسید فولیک استفاده کنید. علاوه بر این مصرف اسید فولیک خطر سایر نقص های مادرزادی مثل شکاف لب، شکاف کام و برخی از نقایص مادرزادی مربوط به قلب را به حداقل خواهد رساند. همچنین داشتن رژیم غذایی سالم از جمله غذاهای سرشار از فولات یا غنی شده با اسید فولیک،ایده بسیار خوبی است.
این ویتامین به طور طبیعی در غذاهای زیر وجود دارد:
اگر مبتلا به اسپینا بیفیدا بوده یا قبلاً کودک مبتلا به اسپینا بیفیدا به دنیا آورده باشید، بدون شک قبل از اقدام به بارداری به اسید فولیک اضافی برای پیشگیری از ابتلای کودک بعدی خود به این بیماری احتیاج خواهید داشت. اگر داروهای ضد تشنج مصرف می کنید یا مبتلا به دیابت هستد، ممکن است نیاز به دوز بیشتری از ویتامین ب در طول روز داشته باشید. در نتیجه بهتر است همیشه قبل از مصرف مکمل های اسید فولیک حتماً با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید.
قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
بسته به نوع نقص، اندازه ، محل و عوارض ناشی از این عارضه، می تواند از نوع خفیف یا شدید باشد. در صورت نیاز، درمان زودرس اسپینا بیفیدا شامل عمل جراحی می شود، اگرچه که این درمان نمی تواند به طور کامل این عارضه و مشکلات ناشی از آن را برطرف کند.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/spina-bifida/symptoms-causes/syc-20377860
اپلیکیشن پزشکت با ارائه مشاوره آنلاین (تصویری، صوتی و نوشتاری) در هر مکان و در هر لحظه از شبانه روز این امکان را به شما می دهد تا با پزشکان و مشاورین معتبر و برتر ارتباط مستقیم برقرار نموده و در هر زمینه ای از حوزه های پزشکی و سلامت مشاوره دریافت کنید.
پزشکت با ارائه بسته های آموزشی، دانش کلی جامعه (بیماران، دانشجویان پزشکی و …) را در زمینه: پزشکی، آشنایی با بیماری ها و راه های درمان آن و سبک زندگی سالم را ارتقا می بخشد.
شبکه اجتماعی پزشکت مرجعی رایگان بوده که به پزشکان و مشاورین و تمامی کاربران این امکان را می دهد اطلاعات روز پزشکی و سلامت را در قالب پست های ویدیویی و متن به اشتراک بگذارند و تعامل مستقیم با یکدیگر برقرار نمایند.
مزیت دریافت مشاوره آنلاین از پزشکت عبارت است از: صرفه جویی در زمان و هزینه، برطرف شدن نگرانی های بیمار در لحظه و امکان مطرح نمودن مسائلی که بیمار به صورت حضوری بنا به دلایلی نمی تواند مطرح کند.
برای دانلود اپلیکیشن پزشکت به استورهای معتبر مراجعه نمایید و جهت اطلاعات بیشتر به قسمت دریافت پزشکت در صفحه نخست سایت مراجعه نمایید.
سردردهای خوشه ای چندین بار در روز رخ می دهند. آنها به طور…
افزایش هوش جنین در بارداری ، دغدغه اصلی مادرانی است که آرزومند…
رژیم غذایی کاهش خطر آلزایمر چیست؟ چه غذاهایی می توانند نوید امید…
درمان خانگی رفع ضعف پا چیست؟ این گونه درمان های خانگی رفع…
درمان سردرد های میگرنی به علت اصلی آنها بستگی دارد. سردرد های…
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
با توجه به شرایط کرونا و خطرات ناشی از تردد در مراکز درمانی ، تقاضا داریم کرونا را جدی بگیرید و هرگونه مشکلات جسمی و روحی خود را بدون نیاز به خروج از منزل یا محل کار از طریق بزرگترین اپلیکیشن مشاوره پزشکی کشور با ارتباط تصویری پزشکان و متخصصین بصورت شبانه روزی در میان بگذارید. لذا شماره موبایل خود را وارد نمایید تا کارشناسان پزشکت جهت رزرو نوبت با شما تماس بگیرند.
#کرونا را جدی بگیرید
شماره تماس
36,917 بازدید
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
اسپینا بیفیدا ( اسپاینا بیفیدا) Spina bifida یا مهره شکاف دار یک از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد میشود.
اسپینا بیفیدا
فهرست مطالب .
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند. هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد. در اسپاینا بیفیدا این قسمت حلقوی مشکل داشته و در پشت آن شکافی وجود دارد.
در روزهای اول تشکیل جنین، بافتی به شکل یک نوار پهن وجود دارد که در روز ۲۸ جنینی دو لبه آن در طول بهم آمده و یک لوله را درست میکنند که به آن لوله عصبی میگویند. مغز و نخاع و ستون مهره از این لوله عصبی درست میشوند.
به عللی که هنوز بر ما ناشناخته است در بعضی جنین ها این اتفاق نیفتاده و این لوله خوب درست نمیشود. در نتیجه وقتی این جنین بزرگ شده و سپس متولد میشود در بعضی از مهره ها که معمولا مهره های پایینی کمر هستند حلقه استخوانی پشت نخاع از پشت باز مانده است. این تغییرات ممکن است در یک مهره یا در چند مهره باشد.
گرچه علل اسپینا بیفیدا هنوز ناشناخته است ولی در بعضی حالات احتمال ایجاد آن بیشتر میشود.
اسپاینا بیفیدا سه نوع دارد
در مننگوسل، نه تنها حلقه مهره از پشت باز است بلکه مننژ ( پرده ای که دور نخاع را پوشانده است) از این شکاف به بیرون میزند.
در میلومننگوسل نه تنها مهره از پشت باز است بلکه هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون میزند. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر بچه تشکیل یک کیسه برجسته را میدهد. گاهی اوقات پوست کمر روی این کیسه را پوشانیده است ولی اکثر پوستی روی نخاع نیست و به همین علت این بچه ها در معرض عفونت های نخاع هستند.
میلومننگوسل شایعترین نوع اسپاینا بیفیدا است و از هر ۸۰۰ تولد در یکی اتفاق میفتد. در ۹۰ درصد بچه هایی که میلو مننگوسل دارند هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مغز) دیده میشود.
در میلومننگوسل به علت خوب کار نکردن قسمتی از نخاع که از شکاف بیرون میزند بچه در اندام هایش دچار انواعی از فلجی و اختلال حس میشود. هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی بیشتر است.
ممکن است بچه دچار تغییر شکل هایی در پا مثل کلاب فوت شود. اغلب این بچه ها مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع کردن دارند و بعضی از آنها بیش فعال هستند و دچار احتلال تمرکز، اختلال در صحبت کردن یا یادگیری میشوند.
اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein AFP در خون مادر در هفته های ۱۸-۱۶ بارداری میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینا بیفیدا در جنین او باشد. با این حال با یک بار آزمایش نمیتوان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجددا آزمایش انجام میشود.
اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. گاهی اوقات با سونوگرافی هم میتوان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است
اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود.
پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
اسپینا بیفیدا
لطفا در زیر امتیاز بدهید
2 هفته پیش
2020-07-11
2020-05-07
2020-04-10
2020-03-10
2020-02-14
2020-01-31
2019-12-20
2019-12-13
2019-12-06
2019-12-03
2019-11-24
ایران ارتوپد دانشنامه آسیب ها و بیماری های استخوان و مفاصل
دکتر مهرداد منصوری تهران. سعادت آباد. میدان سرو. ابتدای خیابان شهید بخشایش. نبش خیابان بهار یکم. ساختمان بخشایش
تلفن 231 40 221 – 021
این سایت حاوی اطلاعاتی در باره بیماری ها و درمان آنها است. این اطلاعات صرفا به منظور افزایش آگاهی و اطلاعات شما در سایت قرار داده شده است و به هیچ وجه جایگزین مراجعه مستقیم به پزشک برای تشخیص و درمان نیست. شما مجاز نیستید به هیچ طریقی از این اطلاعات برای تشخیص، درمان یا هر اقدام دیگری در مورد بیماری یا مشکل فیزیکی بدن خود یا فرد دیگری استفاده کنید.
36,917 بازدید
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
اسپینا بیفیدا ( اسپاینا بیفیدا) Spina bifida یا مهره شکاف دار یک از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد میشود.
اسپینا بیفیدا
فهرست مطالب .
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند. هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد. در اسپاینا بیفیدا این قسمت حلقوی مشکل داشته و در پشت آن شکافی وجود دارد.
در روزهای اول تشکیل جنین، بافتی به شکل یک نوار پهن وجود دارد که در روز ۲۸ جنینی دو لبه آن در طول بهم آمده و یک لوله را درست میکنند که به آن لوله عصبی میگویند. مغز و نخاع و ستون مهره از این لوله عصبی درست میشوند.
به عللی که هنوز بر ما ناشناخته است در بعضی جنین ها این اتفاق نیفتاده و این لوله خوب درست نمیشود. در نتیجه وقتی این جنین بزرگ شده و سپس متولد میشود در بعضی از مهره ها که معمولا مهره های پایینی کمر هستند حلقه استخوانی پشت نخاع از پشت باز مانده است. این تغییرات ممکن است در یک مهره یا در چند مهره باشد.
گرچه علل اسپینا بیفیدا هنوز ناشناخته است ولی در بعضی حالات احتمال ایجاد آن بیشتر میشود.
اسپاینا بیفیدا سه نوع دارد
در مننگوسل، نه تنها حلقه مهره از پشت باز است بلکه مننژ ( پرده ای که دور نخاع را پوشانده است) از این شکاف به بیرون میزند.
در میلومننگوسل نه تنها مهره از پشت باز است بلکه هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون میزند. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر بچه تشکیل یک کیسه برجسته را میدهد. گاهی اوقات پوست کمر روی این کیسه را پوشانیده است ولی اکثر پوستی روی نخاع نیست و به همین علت این بچه ها در معرض عفونت های نخاع هستند.
میلومننگوسل شایعترین نوع اسپاینا بیفیدا است و از هر ۸۰۰ تولد در یکی اتفاق میفتد. در ۹۰ درصد بچه هایی که میلو مننگوسل دارند هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مغز) دیده میشود.
در میلومننگوسل به علت خوب کار نکردن قسمتی از نخاع که از شکاف بیرون میزند بچه در اندام هایش دچار انواعی از فلجی و اختلال حس میشود. هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی بیشتر است.
ممکن است بچه دچار تغییر شکل هایی در پا مثل کلاب فوت شود. اغلب این بچه ها مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع کردن دارند و بعضی از آنها بیش فعال هستند و دچار احتلال تمرکز، اختلال در صحبت کردن یا یادگیری میشوند.
اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein AFP در خون مادر در هفته های ۱۸-۱۶ بارداری میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینا بیفیدا در جنین او باشد. با این حال با یک بار آزمایش نمیتوان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجددا آزمایش انجام میشود.
اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. گاهی اوقات با سونوگرافی هم میتوان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است
اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود.
پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
اسپینا بیفیدا
لطفا در زیر امتیاز بدهید
2 هفته پیش
2020-07-11
2020-05-07
2020-04-10
2020-03-10
2020-02-14
2020-01-31
2019-12-20
2019-12-13
2019-12-06
2019-12-03
2019-11-24
ایران ارتوپد دانشنامه آسیب ها و بیماری های استخوان و مفاصل
دکتر مهرداد منصوری تهران. سعادت آباد. میدان سرو. ابتدای خیابان شهید بخشایش. نبش خیابان بهار یکم. ساختمان بخشایش
تلفن 231 40 221 – 021
این سایت حاوی اطلاعاتی در باره بیماری ها و درمان آنها است. این اطلاعات صرفا به منظور افزایش آگاهی و اطلاعات شما در سایت قرار داده شده است و به هیچ وجه جایگزین مراجعه مستقیم به پزشک برای تشخیص و درمان نیست. شما مجاز نیستید به هیچ طریقی از این اطلاعات برای تشخیص، درمان یا هر اقدام دیگری در مورد بیماری یا مشکل فیزیکی بدن خود یا فرد دیگری استفاده کنید.
36,917 بازدید
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
اسپینا بیفیدا ( اسپاینا بیفیدا) Spina bifida یا مهره شکاف دار یک از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد میشود.
اسپینا بیفیدا
فهرست مطالب .
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند. هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد. در اسپاینا بیفیدا این قسمت حلقوی مشکل داشته و در پشت آن شکافی وجود دارد.
در روزهای اول تشکیل جنین، بافتی به شکل یک نوار پهن وجود دارد که در روز ۲۸ جنینی دو لبه آن در طول بهم آمده و یک لوله را درست میکنند که به آن لوله عصبی میگویند. مغز و نخاع و ستون مهره از این لوله عصبی درست میشوند.
به عللی که هنوز بر ما ناشناخته است در بعضی جنین ها این اتفاق نیفتاده و این لوله خوب درست نمیشود. در نتیجه وقتی این جنین بزرگ شده و سپس متولد میشود در بعضی از مهره ها که معمولا مهره های پایینی کمر هستند حلقه استخوانی پشت نخاع از پشت باز مانده است. این تغییرات ممکن است در یک مهره یا در چند مهره باشد.
گرچه علل اسپینا بیفیدا هنوز ناشناخته است ولی در بعضی حالات احتمال ایجاد آن بیشتر میشود.
اسپاینا بیفیدا سه نوع دارد
در مننگوسل، نه تنها حلقه مهره از پشت باز است بلکه مننژ ( پرده ای که دور نخاع را پوشانده است) از این شکاف به بیرون میزند.
در میلومننگوسل نه تنها مهره از پشت باز است بلکه هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون میزند. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر بچه تشکیل یک کیسه برجسته را میدهد. گاهی اوقات پوست کمر روی این کیسه را پوشانیده است ولی اکثر پوستی روی نخاع نیست و به همین علت این بچه ها در معرض عفونت های نخاع هستند.
میلومننگوسل شایعترین نوع اسپاینا بیفیدا است و از هر ۸۰۰ تولد در یکی اتفاق میفتد. در ۹۰ درصد بچه هایی که میلو مننگوسل دارند هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مغز) دیده میشود.
در میلومننگوسل به علت خوب کار نکردن قسمتی از نخاع که از شکاف بیرون میزند بچه در اندام هایش دچار انواعی از فلجی و اختلال حس میشود. هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی بیشتر است.
ممکن است بچه دچار تغییر شکل هایی در پا مثل کلاب فوت شود. اغلب این بچه ها مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع کردن دارند و بعضی از آنها بیش فعال هستند و دچار احتلال تمرکز، اختلال در صحبت کردن یا یادگیری میشوند.
اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein AFP در خون مادر در هفته های ۱۸-۱۶ بارداری میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینا بیفیدا در جنین او باشد. با این حال با یک بار آزمایش نمیتوان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجددا آزمایش انجام میشود.
اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. گاهی اوقات با سونوگرافی هم میتوان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است
اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود.
پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
اسپینا بیفیدا
لطفا در زیر امتیاز بدهید
2 هفته پیش
2020-07-11
2020-05-07
2020-04-10
2020-03-10
2020-02-14
2020-01-31
2019-12-20
2019-12-13
2019-12-06
2019-12-03
2019-11-24
ایران ارتوپد دانشنامه آسیب ها و بیماری های استخوان و مفاصل
دکتر مهرداد منصوری تهران. سعادت آباد. میدان سرو. ابتدای خیابان شهید بخشایش. نبش خیابان بهار یکم. ساختمان بخشایش
تلفن 231 40 221 – 021
این سایت حاوی اطلاعاتی در باره بیماری ها و درمان آنها است. این اطلاعات صرفا به منظور افزایش آگاهی و اطلاعات شما در سایت قرار داده شده است و به هیچ وجه جایگزین مراجعه مستقیم به پزشک برای تشخیص و درمان نیست. شما مجاز نیستید به هیچ طریقی از این اطلاعات برای تشخیص، درمان یا هر اقدام دیگری در مورد بیماری یا مشکل فیزیکی بدن خود یا فرد دیگری استفاده کنید.
36,917 بازدید
نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
اسپینا بیفیدا ( اسپاینا بیفیدا) Spina bifida یا مهره شکاف دار یک از شایعترین ناهنجاری های مادرزادی است که در ستون مهره ایجاد میشود.
اسپینا بیفیدا
فهرست مطالب .
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند. هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد. در اسپاینا بیفیدا این قسمت حلقوی مشکل داشته و در پشت آن شکافی وجود دارد.
در روزهای اول تشکیل جنین، بافتی به شکل یک نوار پهن وجود دارد که در روز ۲۸ جنینی دو لبه آن در طول بهم آمده و یک لوله را درست میکنند که به آن لوله عصبی میگویند. مغز و نخاع و ستون مهره از این لوله عصبی درست میشوند.
به عللی که هنوز بر ما ناشناخته است در بعضی جنین ها این اتفاق نیفتاده و این لوله خوب درست نمیشود. در نتیجه وقتی این جنین بزرگ شده و سپس متولد میشود در بعضی از مهره ها که معمولا مهره های پایینی کمر هستند حلقه استخوانی پشت نخاع از پشت باز مانده است. این تغییرات ممکن است در یک مهره یا در چند مهره باشد.
گرچه علل اسپینا بیفیدا هنوز ناشناخته است ولی در بعضی حالات احتمال ایجاد آن بیشتر میشود.
اسپاینا بیفیدا سه نوع دارد
در مننگوسل، نه تنها حلقه مهره از پشت باز است بلکه مننژ ( پرده ای که دور نخاع را پوشانده است) از این شکاف به بیرون میزند.
در میلومننگوسل نه تنها مهره از پشت باز است بلکه هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون میزند. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر بچه تشکیل یک کیسه برجسته را میدهد. گاهی اوقات پوست کمر روی این کیسه را پوشانیده است ولی اکثر پوستی روی نخاع نیست و به همین علت این بچه ها در معرض عفونت های نخاع هستند.
میلومننگوسل شایعترین نوع اسپاینا بیفیدا است و از هر ۸۰۰ تولد در یکی اتفاق میفتد. در ۹۰ درصد بچه هایی که میلو مننگوسل دارند هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مغز) دیده میشود.
در میلومننگوسل به علت خوب کار نکردن قسمتی از نخاع که از شکاف بیرون میزند بچه در اندام هایش دچار انواعی از فلجی و اختلال حس میشود. هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی بیشتر است.
ممکن است بچه دچار تغییر شکل هایی در پا مثل کلاب فوت شود. اغلب این بچه ها مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع کردن دارند و بعضی از آنها بیش فعال هستند و دچار احتلال تمرکز، اختلال در صحبت کردن یا یادگیری میشوند.
اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein AFP در خون مادر در هفته های ۱۸-۱۶ بارداری میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینا بیفیدا در جنین او باشد. با این حال با یک بار آزمایش نمیتوان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجددا آزمایش انجام میشود.
اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. گاهی اوقات با سونوگرافی هم میتوان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است
اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود.
پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
این مقاله چقدر مفید بود ؟
اسپینا بیفیدا
لطفا در زیر امتیاز بدهید
2 هفته پیش
2020-07-11
2020-05-07
2020-04-10
2020-03-10
2020-02-14
2020-01-31
2019-12-20
2019-12-13
2019-12-06
2019-12-03
2019-11-24
ایران ارتوپد دانشنامه آسیب ها و بیماری های استخوان و مفاصل
دکتر مهرداد منصوری تهران. سعادت آباد. میدان سرو. ابتدای خیابان شهید بخشایش. نبش خیابان بهار یکم. ساختمان بخشایش
تلفن 231 40 221 – 021
این سایت حاوی اطلاعاتی در باره بیماری ها و درمان آنها است. این اطلاعات صرفا به منظور افزایش آگاهی و اطلاعات شما در سایت قرار داده شده است و به هیچ وجه جایگزین مراجعه مستقیم به پزشک برای تشخیص و درمان نیست. شما مجاز نیستید به هیچ طریقی از این اطلاعات برای تشخیص، درمان یا هر اقدام دیگری در مورد بیماری یا مشکل فیزیکی بدن خود یا فرد دیگری استفاده کنید.
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از نی نی سایت،اسپینا بیفیدا یا همان مهره شکاف دار یکی از ناهنجاری های مادرزادی است که می تواند با عوارض خطرناکی برای نوزاد همراه باشد. اما این اختلال مادرزادی چرا بروز پیدا می کند و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد؟ آیا اسپینا بیفیدا بعد از تولد نوزاد درمان می شود؟
اسپینا بیفیدا یا مهره شکاف دار به دلیل وجود نقص در لوله های عصبی نوزاد بروز پیدا می کند در این اختلال ستون فقرات درست شکل نمی گیرد . بعد از گذشت ۲۸ روز از تشکیل تخم لوله های عصبی جنین بسته می شوند . اما در مواردی که جنین مبتلا به اسپینا بیفیداست این ساختار به طور طبیعی و درست بسته نمی شود. همین عارضه باعث ایجاد نقص در نخاع می شود. اسپینا بیفیدا تقریبا در هر ۸۰۰ زایمان یک نوزاد را گرفتار می کند و بیشتر بر جنین دختر اثر می گذارد. این عارضه در نوزادان می تواند باعث بی اختیاری ادرار و مدفوع، فلج شدن نوزاد و حتی عقب ماندگی ذهنی شود.
اسپینا بیفیدا در سه نوع با درجه و شدت کم و زیاد شناخته شده است:
اسپینا بیفیدا مخفی
کم اثرترین و خفیف ترین حالت در اسپینا بیفیدا مخفی رخ می دهد. یعنی نخاع سالم است. و کودکان با این وضعیت دچار مشکل خاصی نمی شوند. شاید این عارضه در بعضی از آنها با پرمویی یا تجمع چربی یا کمی فرو رفتگی در پوست پشت کمر درست در جایی که تغییر استخوانی در مهره ایجاد شده خودش را نشان بدهد.
مننگوسل
اسپینا بیفیدا
در مننگوسل، حلقه مهره از پشت باز است و مننژ یعنی پرده ای که دور نخاع را پوشانده است از این شکاف به بیرون زده است.
میلومننگوسل
در این وضعیت مهره از پشت باز است و هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون زده است. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر باعث ایجاد یک کیسه برجسته می شود. ممکن است پوست کمر روی این کیسه را بپوشاند اما در بیشتر موارد پوستی روی نخاع نیست . میلومننگوسل شایعترین نوع اسپینا بیفیدا است . در این مدل از اسپینا بیفیدا نخاعی که از شکاف بیرون می زند، خوب کار نمی کند به همین دلیل کودک در اندام هایش دچار فلجی و اختلال حس می شود. البته هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی هم بیشتر می شود.
عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی در بروز این اختلال نقش مهمی دارد.
کمبود اسید فولیک در بدن مادر قبل از بارداری و در اوایل آن، نقش مهمی در بروز این بیماری دارد. در مراحل ابتدایی بارداری یعنی در بیست و هشت روز اول که مغز و ستون فقرات جنین در حال رشد هستند، اسید فولیک اهمیت زیادی دارد. با اینکه علت دقیق اختلال لوله عصبی جنین ناشناخته است، ولی اگر مایع اطراف مغز و ستون فقرات جنین در حال رشد، کمبود اسید فولیک داشته باشند، احتمال بروز اختلالات مادرزادی بیشتر می شود.
آزمایش خون
در طول سه ماهه دوم بارداری، زنان باردار باید آزمایش خون بدهند.در این غربالگری ها ابتلای جنین به بیماری هایی مثل اسپینابیفیدا، سندرم داون و دیگر بیماری های مادرزادی مشخص می شود. در آزمایش خون اندازه گیری ماده ای به نام آلفا فتو پروتئین در خون مادر در هفته های ۱۶ تا ۱۸ بارداری می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینابیفیدا در جنین باشد.
سونوگرافی
با سونوگرافی ناهنجاری ستون فقرات جنین تشخیص داده می شود .
آمنیوسنتز
در این روش، با یک سوزن کمی از مایع دور جنین در رحم مادر برداشته می شود تا مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد. اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.
با ابنکه بعضی از انواع اسپینا بیفیدا مخفی است و نشانه ظاهری خاصی ندارد اما این علائم می تواند سرنخهایی درباره بروز این بیماری بدهد:
غیرطبیعی بودن سطح کمر نوزاد
مشکلات ادرار و مثانه
بی حس بودن سطح صدمه دیده
عدم توانایی برای حرکت اندام تحتانی
همچنین ممکن است مشکلاتی مثل ناراحتی قلبی ، هیدروسفالوس (تجمع آب در مغز)، مشکلات استخوانی، سطح هوشی پایین با اسپینابیفیدا مشاهده شود.
این بیماری با توجه به شدت و نوع آن می تواند با این عوارض همراه شود:
مشکلات فیزیکی و عصبی
تجمع مایع در مغز یا هیدروسفالی
عفونت در بافت اطراف مغز یا مننژیت
ناتوانایی های یادگیری مثل مشکلات تمرکزی، مشکلات زبان، درک مطلب و مشکل در یادگیری ریاضی
درمان اسپینا بیفیدا با توجه به انواع آن انجام می شود:
این نوع از این عارضه چون خیلی خفیف است نیازی به درمان ندارد و مشکلی برای کودکان درست نمی کند.
در این نوع از بیماری پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر نوزاد بیرون زده به درون کانال نخاعی برمی گرداند و روی شکاف را می بندد. معمولا این جراحی می تواند مشکل را حل کند.
در این نوع از عارضه جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمی گرداند و روی شکاف را می بندد. در میلومننگوسل به دلیل اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی می شوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی به محل میلومننگوسل در ستون مهره ها بستگی دارد. این کودکان به انجام نرمش های خاصی نیاز دارند که باید توسط والدین در منزل انجام شود.
محققان توصیه می کنند حتما چند ماه قبل از بارداری قرص اسید فولیک مصرف کنید و در زمان بارداری هم مصرف آن را ادامه بدهید. برای جلوگیری از اختلال اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) باید قبل از لقاح جنین، مصرف اسید فولیک را شروع کرد. چون لوله عصبی ساختاری توخالی است که مغز و ستون فقرات را شکل می دهد و در روز بیست و هشتم بارداری بسته می شود. در این زمان خیلی از بانوان هنوز متوجه نشده اند که باردارند. مصرف روزانه چهار تا پنج دهم میلی گرم اسید فولیک، هم پیش و هم پس از لقاح جنین، می تواند اختلال ستون فقرات را تقریب ۷۰ درصد کم کند.
تشخیص اسپینا بیفید
تشخیص اسپینا بیفید یکی از ناهنجاری های مادرزادی ستون فقرات است که به علت اشکال در جوش خوردن بخش پشتی مهره ها در ناحیه تیغه ها ( لامیناها ) در سطح یک یا چند مهره اتفاق می افتد که شدت شکاف در افراد مختلف متقاوت است. اسپینا بیفیدا بیشتر در ناحیه پنجمین مهره کمری یا اولین مهره ساکرال ایجاد می گردد.
اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein AFP در خون مادر در هفته های ۱۸-۱۶ بارداری میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینا بیفیدا در جنین او باشد. با این حال با یک بار آزمایش نمیتوان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجددا آزمایش و سونوگرافی انجام میشود.
اسپینا بیفیدا
اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند. گاهی اوقات با سونوگرافی هم میتوان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
همکاران ما در مرکز سونوگرافی بیمارستان کودکان تهران و الوند آماده خدمات رسانی و مشاوره برای تشخیص هرگونه بیماریهای جنین شما میباشند.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است.
اسپینا بیفیدای مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
این مطلب را نیز بخوانید : تشخیص ناهنجاریهای جنین
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد.
اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود. پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی میتواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
تفاوت سونوگرافی دو بعدی و سه بعدی / چهاربعدی
خطرات و دلایل انجام سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی ترانس واژینال
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
وبسایت
شرکت طب اعتماد ژیار با چندین سال تجربه در زمینه تصویربرداری پزشکی این افتخار را دارد که زمینه فعالیت خود را معرفی نماید.
اولین مرکز راه اندازی شده زیر نظر این شرکت بخش سونوگرافی رادیولوژی بیمارستان کودکان تهران واقع در تقاطع خیابان طالقانی با ولیعصر بوده که در سال 1394 ساختمان آن بازسازی کامل با استانداردهای تصویربرداری شد و بعد از آن بالاترین ورژنهای دستگاه سونوگرافیGE E8 که پیشرفته ترین دستگاه سونوگرافی در زمینه سونوگرافی زنان و کودکان بوده و مجهز به پروب مخصوص کودکان نیز می باشد.
!(function (w, d) { ‘use strict’; var ad = {zone: “brtrha1”, user: “1565432215”, width: 728, height: 90, id: ‘adro-246454’}, h = d.head || d.getElementsByTagName(‘head’)[0]; if (typeof w.adroParams != ‘object’) w.adroParams = {}; w.adroParams[ad.id] = ad; var script = document.createElement(“script”); script.type = “text/javascript”; script.async = 1; script.src = “//static-cdn.adro.ir/dlvr/rsdnt.js”; h.appendChild(script); })(this, document); var h = document.getElementsByTagName(“head”)[0], s = document.createElement(“script”); s.async = !0, s.defer = !0, s.type = “text/javascript”, d = new Date, s.src = “https://cdn.sanjagh.com/assets/sdk/www.bartarinha.ir/client.js?t=” + d.getFullYear().toString() + d.getMonth() + d.getDate() + d.getHours(), h.appendChild(s); var sabaVisionWebsiteID = “1c27cb39-612a-452a-954c-b3e3dd1f3d36”; var sabaVisionWebsitePage = “ALL” _atrk_opts = {atrk_acct: “i2i8r1SZw320l9”, domain: “bartarinha.ir”, dynamic: true}; (function () { var as = document.createElement(‘script’); as.type = ‘text/javascript’; as.async = true; as.src = “https://certify-js.alexametrics.com/atrk.js”; var s = document.getElementsByTagName(‘script’)[0]; s.parentNode.insertBefore(as, s); })();
مطالب پر بازدید
اسپینا بیفیدا چیست؟ در مورد آن چقدر می دانید؟ اسپینا بیفیدا یا همان مهره شکاف دار که به صورت آشکار یا پنهان بروز می کند، است که به نام های دیگری هم شناخته می شود. نام دیگر این عارضه، کمر باز یا بیرون‌زدگی نخاع است که نوعی ناهنجاری مادرزادی محسوب می شود.
اسپینا بیفیدا
مهره‌شکاف نقص مادرزادی لوله عصبی/نخاع و بیرون‌زدگی نخاع از حفره باز (بسته نشده) در ستون فقرات است. این نقص مادرزادی لوله عصبی با درجات صدماتی کاملاً متفاوت شکل می‌گیرد و میتواند کم و بیش بدون اثر بروی تکامل بچه بوده یا که عامل فلج او گردد. زمان ایجاد این نقص در جنین بین روزهای ۲۲ تا ۲۸ام بارداری است یعنی دورانی که لوله حامل عصب نخاع در جنین شکل می‌گیرد. کمر باز میتواند منجر به بی اختیاری ادرار و مدفوع شود و در حدود ۳۰٪ از این نوزادان دچار عقب ماندگی ذهنی میشوند.
در اسپاینا بیفیدای مخفی که خفیف ترین حالت است، فقط تغییراتی که گفته شد در مهره دیده میشود ولی نخاع سالم است. بچه هایی که این وضعیت را دارند مشکلی ندارند و بسیاری از آنها حتی تا آخر عمرشان هم متوجه مشکلی نمیشوند. در بعضی از این افراد کمی پرمویی یا تجمع چربی یا کمی فرو رفتگی در پوست پشت کمر درست در جایی که تغییر استخوانی در مهره ایجاد شده است دیده میشود.
در مننگوسل، نه تنها حلقه مهره از پشت باز است بلکه مننژ ( پرده ای که دور نخاع را پوشانده است) از این شکاف به بیرون میزند.
در میلومننگوسل نه تنها مهره از پشت باز است بلکه هم مننژ و هم خود نخاع از این شکاف بیرون میزند. بیرون زدگی مننژ و نخاع در پشت کمر بچه تشکیل یک کیسه برجسته را میدهد. گاهی اوقات پوست کمر روی این کیسه را پوشانیده است ولی اکثر پوستی روی نخاع نیست و به همین علت این بچه ها در معرض عفونت های نخاع هستند.
میلومننگوسل شایعترین نوع اسپاینا بیفیدا است و از هر 800 تولد در یکی اتفاق میفتد. در 90 درصد بچه هایی که میلو مننگوسل دارند هیدروسفالی (جمع شدن مایع در مغز) دیده میشود. در میلومننگوسل به علت خوب کار نکردن قسمتی از نخاع که از شکاف بیرون میزند بچه در اندام هایش دچار انواعی از فلجی و اختلال حس میشود. هر چه محل عارضه در ستون مهره بالاتر باشد شدت علائم عصبی و فلجی بیشتر است. ممکن است بچه دچار تغییر شکل هایی در پا مثل کلاب فوت شود. اغلب این بچه ها مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع کردن دارند و بعضی از آنها بیش فعال هستند و دچار احتلال تمرکز، اختلال در صحبت کردن یا یادگیری میشوند.
نقایص مادرزادی لوله عصبی مثل «آنانسفالی» (فقدان مغز) و کمر باز با مصرف اسید فولیک کاهش می‌یابند. اسید فولیک یا فولات بطور طبیعی در غذاهایی مثل جگر (مقدار زیاد آن بخاطر سموم ذخیره شده در جگر برای دوران بارداری تجویز نمیشود)، سبزی‌ها با برگ سبز تیره (اسفناج)، شلغم، کلم، گل کلم، مارچوبه، مرکبات، لوبیا خال‌خالی، لوبیا چشم بلبلی سفید و انواع نخودها یافت میشود. اسید فولیک ویتامینی قابل حل در آب، در برابر اکسیژن، گرما و نور بسیار حساس است. به این دلیل در بیشتر موارد تا حد پنجاه درصد آن ضمن آماده کردن غذا (شستن / طبخ) از بین می‌رود. آشپزی اصیل ایرانی (پخت چندین ساعته غذاها) تا ۹۰٪ اسید فولیک را نابود می‌کند. به همین خاطر بهتر است مواد یاد شده در بالا خام یا تفت داده شده مصرف شوند.
– اندازه گیری ماده ای بنام آلفا فتو پروتئین alpha-fetoprotein)) AFP در خون مادر در هفته های 18-16 بارداری می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. اگر مقدار این ماده در خون مادر بالا باشد ممکن است نشانه وجود اسپینابیفیدا در جنین او باشد.
با این حال با یک بار آزمایش نمی توان به این امر اطمینان پیدا کرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، چند هفته بعد هم مجدداً آزمایش انجام می شود.
– اندازه گیری آلفا فتو پروتثین در مایع کیسه آب اطراف جنین هم می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.
– گاهی اوقات با سونوگرافی هم می توان تغییرات بوجود آمده در کمر بچه را مشاهده کرد.
در جنینی که مبتلا به اسپینا بیفیدا است ، برخی مواد پروتئینی از مایع نخاعی در اطراف کیسه آمنیوتیک ترشح می کنند . افزایش این پروتئینها باعث تشخیص این بیماری می شود . آزمایش آمینوسنتز اغلب 16 تا 18 هفته بعد از قطع آخرین عادت ماهانه زن انجام می شود.
از سونوگرافی نیز برای تشخیص اسپینا بیفیدا استفاده می شود.
همچنین ممکن است مشکلاتی همانند هیدروسفالوس (تجمع آب در مغز)، مشکلات قلبی، مشکلات استخوانی، سطح هوشی پایین با اسپینابیفیدا مشاهده گردد.
اسپینا بیفیدا مخفی خفیف ترین نوع اسپاینا بیفیدا است که به علت کوچک بودن شکاف و عدم فتق مننژ و طناب نخاعی، فاقد علایم نورولوژیکی است. این ناهنجاری معمولا به هنگام انجام رادیولوژی که با اهداف دیگری برای بیمار درخواست شده به طور تصادفی کشف می گردد. اسپینا بیفیدا مخفی شایع ترین نوع اسپاینا بیفیدااست که در حدود 15 درصد از افراد دیده می شود. شکاف کوچک ممکن است در یک یا چند مهره از ستون فقرات رخ دهد.
مشکلات فیزیکی و عصبی: این عوارض ممکن است شامل عدم کنترل عادی روده و مثانه و فلج جزئی یا کامل پاها باشد. کودکان و بزرگسالان با این نوع اسپینا بیفیدا ممکن است نیاز به عصا یا صندلی های چرخ دار برای حرکت داشته باشند.
تجمع مایع در مغز (هیدروسفالی): نوزادان متولد شده با میلومونوگوسکل معمولا تجمع مایع در مغز را تجربه می کنند. این وضعیت وضعیتی که به عنوان هیدروسفالی شناخته می شود.
عفونت در بافت اطراف مغز (مننژیت): برخی از نوزادان مبتلا به میلومونوگوسکل مننژیت، عفونت در بافت اطراف مغز را تجربه می کنند که ممکن است به آسیب مغزی منتهی شده و کشنده باشد.
عوارض دیگر مشکلات احتمالی است که ممکن است با بزرگ شدن نوزاد ایجاد شود. کودکان مبتلا به میلومونوگوسکل ممکن است ناتوانایی های یادگیری از جمله مشکلات تمرکزی، مشکلات زبان، درک مطلب و مشکل در یادگیری ریاضی را داشته باشند.
بر حسب اینکه اسپینا بیفیدا از چه نوعی باشد درمان آن متفاوت است:
اسپینا بیفیدا مخفی نیاز به درمان ندارد. این وضعیت در بسیاری اوقات بطور تصادفی در کسانی که به عللی از ستون فقرات خود عکس میگیرند دیده میشود. قبلا این وضعیت را یکی از علل کمر درد میدانستند ولی امروزه اعتقادی به این امر وجود ندارد و در صورتیکه در رادیوگرافی فردی که کمردرد دارد این وضعیت دیده شود باید بدنبال علت دیگری برای کمر درد بود.
در مننگوسل پزشک جراح مغز و اعصاب پرده مننژ را که از پشت کمر بچه به بیرون زده است به درون کانال نخاعی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد. این بیماران معمولا بعدا مشکل خاصی پیدا نخواهند کرد.
میلومننگوسل باید در یکی دو روز اول بعد از تولد جراحی شود. جراح مغز و اعصاب نخاع و پرده مننژ را به درون کانال عصبی برمیگرداند و روی شکاف را میبندد.
اگر اختلال حسی در این بچه ها وجود داشته باشد ممکن است در آینده موجب بروز زخم فشاری یا زخم بستر شود. پس والدین بچه باید بسیار مراقب این وضعیت باشند. مشکلات کنترل ادرار در این بچه ها میتواند موجب بروز عفونت های ادراری در آنها شود. پس این بچه ها باید تحت نظر متخصص ارولوژی باشند.
در میلومننگوسل به علت اختلالات اعصاب نخاعی عضلات اندام تحتانی دچار ضعف و فلجی میشوند. شدت و وسعت این فلج عضلانی همانطور که گفته شد بسته به محل میلومننگوسل در ستون مهره دارد. این بچه ها نیاز به انجام نرمش های خاصی دارند که باید توسط والدین بطور مرتب در منزل انجام شود. انجام و آموزش انجام این نرمش ها باید تحت نظر متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپ باشد.
فلجی در عضلات اندام تحتانی می تواند موجب بروز اختلالاتی مانند پا چنبری یا کلاب فوت و یا دررفتگی مفصل ران شود که نیاز به درمان دارد. تغییر شکل های دیگری هم ممکن است در اندام های تحتانی به علت عدم کارکرد مناسب عضلات ایجاد شود که آنها هم ممکن است نیاز به استفاده از بریس یا عمل جراحی داشته باشند. بنابراین این بیماران باید تحت نظر یک متخصص ارتوپدی هم قرار داشته باشند.
در طی یافته های بدست امده از تحقیقات جدید، آن دسته از مادرانی که سابقه ی سقط جنین داشته اند، خطر ابتلا به اسپینا بیفیدا در جنین این افراد بیشتر است.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
مطالب مرتبط
هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172
مجری انحصاری نیتیو، سنجاق
کلیه حقوق محفوظ و متعلق به مجله پزشکی دکتر سلام است بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است
شایع ترین نوع اختلال لوله عصبی، اسپینا بیفیدا (Spina bifida) است که مهره شکاف دار نیز نامیده می شود، در این اختلال ستون فقرات درست شکل نمی‌گیرد و معمولاً برآمدگی مشهودی یا بازشدگی روی بخشی از ستون فقرات وجود دارد. در حالی که علت دقیق بروز اختلال های لوله عصبی ناشناخته‌اند، تردیدی نیست که برای پیشگیری از اختلال اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار)، مصرف مکمل مناسب، ویتامین ب و اسید فولیک، چه پیش از لقاح جنین و چه در سه ماه اول بارداری، بسیار ضروری است.
فولات نوعی از ویتامین ب (ب9) است که به طور طبیعی در سبزی‌هایی با برگ سبز تیره، مثل بروکلی و مارچوبه، انواع مغزها، عدس و مرکبات یافت میشود. تمام ویتامین‌های ب محلول در آب هستند، یعنی بدن آنها را ذخیره نمی‌کند، پس باید روزانه میزان ویتامین ب9 مورد نیاز خود را مصرف کنید. میزان کم فولات در سیستم بدنی غیرعادی است.
اسید فولیک شکل صنعتی این ویتامین است. ویتامین ب9 برای عملکرد درست مغز ضروری است و در سلامت احساسی و روانی فرد نیز نقش مهمی دارد. همچنین برای عملکردهای متفاوت بدن نیز این ماده حیاتی است، مثل بازسازی و ترکیب دی‌ان‌ای، رشد سلولی و تولید پروتئین‌های جدید. به علاوه، برای خون‌سازی، روند ساختن سلول‌های قرمز خون نیز ضروری است.
در مراحل ابتدایی بارداری (بیست و هشت روز نخست) که مغز و ستون فقرات جنین در حال رشد هستند، اسید فولیک اهمیت بسیاری دارد. با وجودی که علت دقیق اختلال لوله‌عصبی جنین ناشناخته است، ولی اگر مایع اطراف مغز و ستون فقرات جنین در حال رشد، کمبود فولات داشته باشند، احتمال بروز اختلالات مادرزادی افزایش می یابد.
اسپینا بیفیدا
معمول‌ترین نوع اختلال لوله عصبی، اسپینا بیفیدا (Spina bifida) است که مهره شکاف دار نیز نامیده می شود، در این اختلال ستون فقرات درست شکل نمی‌گیرد؛ معمولاً برآمدگی مشهودی یا بازشدگی روی بخشی از ستون فقرات وجود دارد. و از آنجاییکه ستون فقرات آسیب‌دیده است، پیام‌ها از مغز به سمت پایین بدن نمی‌روند و در نتیجه، مشکل کنترل ادرار و مدفوع و ناراحتی‌های حرکتی وجود خواهد داشت.
اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) تقریباً در هر 500 تا 800 زایمان یک نوزاد را گرفتار می‌کند و بیشتر بر جنس مونث اثر می‌گذارد.
دو شکل دیگر اختلال لوله‌ی اعصاب عبارتند از آنانسفالی که جمجمه‌ی بچه کاملاً شکل نگرفته است؛ و آنسفالوسل که در آن مغز و بافت مخاطی از جمجمه بیرون میزند.
لوله‌عصبی ساختاری توخالی است که مغز و ستون فقرات را شکل میدهد و در روز بیست و هشتم بارداری بسته میشود. در این زمان بسیاری از بانوان حتی متوجه نشده‌اند که باردارند، به همین علت تمام بانوان در سنین باروری باید مطمئن شوند که روزانه اسید فولیک کافی دریافت میکنند.
به توصیهی دکتر کیران کالیان، متخصص زنان و زایمان، بانوانی که برای بارداری برنامه‌ریزی میکنند برای جلوگیری از اختلال اسپینا بیفیدا (مهره شکاف دار) باید پیش از لقاح جنین، مصرف اسید فولیک را شروع کنند. طبق پژوهش‌ها، مصرف روزانه چهار تا پنج دهم میلی‌گرم اسید فولیک، هم پیش و هم پس از لقاح جنین، می تواند اختلال ستون فقرات را تقریباً 70 درصد کاهش دهد.
دکتر کالین اضافه می‌کند که گرچه غذاهای غنی شده در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد، اکثر متخصصان زنان و زایمان هنوز مصرف مکمل اسید فولیک را توصیه میکنند.
به توصیهی دکتر سوها، مشاور زنان و زایمان، بانوان باید یک ماه پیش از لقاح جنین، اسید فولیک مصرف کنند و طی سه ماه اول بارداری آن را ادامه دهند. بیماران پرخطر یا کسانی که داروهای ضدتشنج مصرف میکنند یا افراد چاق باید در سراسر دوران بارداری خود اسید فولیک مصرف کنند.
پژوهشگران در برزیل و مکزیکو نوعی از لوبیا چیتی را پرورش داده‌اند که اسید فولیک موجود در آن، نسبت به لوبیاهای سنتی، تقریباً 84 برابر بیشتر است. این لوبیا های اصلاح‌شده ژنتیکی فواید مضاعفی دارند و وقتی پخته می شوند، میزان زیادی ویتامین را در خود حفظ میکنند.
نویسنده :
تیم تالیف و ترجمه نی نی پلاس
منبع:
نی نی پلاس
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
بارداری پرخطر
این بخش در حال طراحی می باشد
