بیزاکودیل - بهترین پاسخ

InChI=1S/C22H19NO4/c1-15(24)26-19-10-6-17(7-11-19)22(21-5-3-4-14-23-21)18-8-12-20(13-9-18)27-16(2)25/h3-14,22H,1-2H3 YKey:KHOITXIGCFIULA-UHFFFAOYSA-N Y

بیزاکودیل (به انگلیسی: Bisacodyl)

رده درمانی: ملین.

اشکال دارویی: قرص، شیاف کودکان و بزرگسالان

بیزاکودیل در یبوستهای مزمن، بواسیر و آماده‌سازی روده برای کولونوسکوپی یا جراحی استفاده می‌شود.
بیزاکودیل

بیزاکودیل یک ملین تحریک‌کننده تماسی است که به صورت شیاف مستقیماً بر روی مخاط روده بزرگ اثر گذاشته و حرکات دودی طبیعی در سر تا سر روده بزرگ ایجاد می‌کند. جذب این دارو بسیار ضعیف می‌باشد. بیزاکودیل در تماس با مخاط یا انشعابات تحت مخاطی روده بزرگ، انتهاهای عصبی حسی را تحریک نموده و ایجاد رفلکس‌های پاراسمپاتیک می‌نماید و در نتیجه انقباضات پریستالتیک را افزایش می‌دهد. این دارو همچنین موجب افزایش تجمع آب و املاح در روده بزرگ گشته و باعث افزایش اثر ملین می‌گردد. اثر دارو (حرکات روده) معمولاً ۱۵ دقیقه تا یک ساعت پس از استعمال شیاف بروز می‌نماید.

تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، سوزش مقعد (بدنبال استعمال شیاف)، وابستگی در مصرف طولانی مدت. در شیردهی قابل مصرف است.بعد از گذشت یک ساعت از شروع مصرف قرص بیزاکودیل در بعضی افراد حالت تهوع ایجاد میشود و برای پیشگیری از آن باید با معده خالی این دارو را مصرف کنند تا دچار حالت تهوع نشوند

کربن عنصری شیمیایی با نماد C و عدد اتمی ۶ است. واژه کربن برگرفته از واژه‌ای لاتین به‌نام کربو[a] به‌معنای زغال‌سنگ است. این عنصر، که در ردهٔ عناصر غیرفلزی جای می‌گیرد، چهارظرفیتی است، به‌این معنی که چهار الکترون در دسترس برای تشکیل پیوندهای شیمیایی کووالانسی دارد. کربن از گروه چهاردهم در جدول تناوبی و دارای سه ایزوتوپ طبیعی است. این ایزوتوپ‌ها عبارت‌اند از کربن-۱۲ و کربن-۱۳ که ایزوتوپ‌های پایداری هستند و کربن-۱۴ یک ایزوتوپ پرتوزا محسوب می‌شود و زمان نیمه‌عمر واپاشی آن حدود ۵۷۳۰ سال است. از دوران باستان تا سال ۱۶۹۹ میلادی، تنها سیزده عنصر توسط بشر شناسایی شده بودند که کربن یکی از آن‌ها است.

از لحاظ فراوانی، کربن پانزدهمین عنصر در پوسته زمین و پس از هیدروژن، هلیوم و اکسیژن، چهارمین عنصر در کیهان است. فراوانی کربن، گوناگونی منحصر به فرد ترکیبات آلی ساخته شده از آن و توانایی تشکیل بسپار در دماهای متداول قابل دسترسی بر روی زمین، موجب می‌شود که این عنصر به‌عنوان عنصر مشترک در تمامی انواع شکل‌های شناخته شده از زندگی وجود داشته باشد. این عنصر به لحاظ جرم، پس از اکسیژن، دومین عنصر موجود در بدن انسان است و حدود ۱۸٫۵ درصد از جرم بدن را تشکیل می‌دهد.

اتم‌های کربن می‌توانند به صورت‌های مختلفی با یک‌دیگر پیوند برقرار نمایند که این موجب می‌شود تا دگرشکل‌های متنوعی از کربن تشکیل شود. شناخته شده‌ترین دگرشکل‌های کربنی، گرافیت، الماس و فولرن باکمینستر هستند. خواص فیزیکی کربن در هر کدام از دگرشکل‌های کربنی متفاوت است. به‌عنوان مثال گرافیت دارای ظاهری کدر و سیاه‌رنگ است، در حالی‌که الماس کاملاً شفاف است. گرافیت به قدری نرم است که می‌تواند برروی کاغذ اثری از خود برجا بگذارد و خود واژه گرافیت نیز از واژه‌ای یونانی به‌معنای نوشتن[b] برگرفته شده‌است. درحالی‌که الماس، سخت‌ترین ترکیب طبیعی یافت شده بر روی زمین است. گرافیت یک هدایت کننده خوب جریان الکتریکی است، درحالی که الماس یک رسانای ضعیف جریان الکتریسیته است. در فشار معمولی، الماس، نانولوله‌های کربنی و گرافین، دارای بالاترین رسانندگی گرمایی در بین تمام ترکیبات شناخته شده هستند. آنها در مقابل تغییرات شیمیایی مقاوم هستند و برای این که با اکسیژن وارد واکنش شوند یا به عبارت دیگر برای این که سوزانده شوند، به دمای بالا نیاز دارند.

متداول‌ترین حالت اکسایشی کربن در ترکیبات معدنی برابر با ۴+ است، در حالی‌که عدد اکسایش ۲+ در موردی مانند کربن مونوکسید و کمپلکس‌های کربونیلی فلزات واسطه قابل مشاهده است. سنگ آهک، دولومیت و کربن دی‌اکسید از بزرگ‌ترین منابع کربن معدنی هستند. این در حالی است که مقادیر قابل توجهی از کربن به‌صورت ذخیره شده در منابع آلی مانند زغال‌سنگ، پوده، نفت خام و آذریخ وجود دارد. کربن طیف گسترده‌ای از ترکیبات را شامل می‌شود، به‌طوری که دامنه آن گستره‌تر از هر عنصر دیگری است. تا به‌امروز بیش از ده میلیون ترکیب آلی ثبت شده‌است و مسیر شناسایی ترکیبات جدیدتر همچنان باز است، چرا که این تعداد ترکیب کشف شده تنها بخشی از ترکیبات مجموعه ترکیبات کربنی فرضی ممکن و پایدار در شرایط استاندارد هستند و به همین علت از کربن به‌عنوان پادشاه عناصر[c] یاد شود.
بیزاکودیل

ریشهٔ نام کربن از واژهٔ لاتین کربو به معنای زغال‌سنگ یا زغال چوب گرفته شده‌است.[۱۳] همچنین در زبان فرانسوی به صورت چاربون در آلمانی، هلندی و دانمارکی نام کربن به ترتیب Kohlenstoff ,koolstof و kulstof است که به معنای واقعی کلمه به معنی ماده زغال‌سنگ هستند.
کشف کربن به دوران پیشاتاریخ بر می‌گردد و استفاده از آن به صورت دوده و زغال چوب در زندگی نخستین تمدن‌های بشری مشهور بود. الماس شکل دیگری از کربن احتمالاً در اوایل سال ۲۵۰۰ پیش از میلاد در چین شناخته شده بود و به صورت شیمیایی امروزی، در دوران روم باستان از زغال چوب ساخته می‌شد. همچنین از مخلوط آن با خاک رس در اهرام به منظور پوششی در برابر ورود هوا استفاده می‌شده‌است.[۱۴][۱۵]

در سال ۱۷۲۲، رنه آنتوان فرشاکو دی رامور نشان داد که آهن با جذب برخی از مواد به فولاد تبدیل می‌شود، که امروزه به‌عنوان کربن شناخته شده‌است.[۱۶] در سال ۱۷۷۲، آنتوان لاووازیه، پدر علم شیمی نوین نشان داد که الماس‌ها، نوعی کربن هستند. او با سوزاندن زغال‌سنگ و الماس دریافت که پس از سوختن هیچ‌کدام آبی تولید نمی‌کنند و هر دو به مقدار یکسان کربن دی‌اکسید در هر گرم آزاد می‌کنند.[۱۷] زمانی که تصور می‌شد گرافیت شکل دیگری از سرب است، کارل ویلهلم شیله نشان داد که گرافیت درواقع همانند زغال چوب است با این تفاوت که دارای مخلوط کوچکی از آهن است. از آن‌جا که که گرافیت در زمان واکنش با نیتریک اسید موجب تولید کربن دی‌اکسید می‌شود، او نام اسید هوایی[d] را روی آن گذاشت.[۱۸] در سال ۱۷۸۶، دانشمندان فرانسوی، کلود لویی برتوله، گاسپار مونژ و سی. اِی. واندرموند[e] با اکسید کردن گرافیت به همان روشی که لاووازیه برای الماس انجام داده بود تأیید کردند که گرافیت بیشتر کربن است.[۱۹] با باقی ماندن مقداری آهن در انتها، آنها بر این باور شدند که آهن در ساختار گرافیت لازم است. آنها در نگارش‌های خود برای گازی که از سوختن گرافیت خارج می‌شد نام کاربون [f] را پیشنهاد دادند که از واژه لاتین کاربونوم[g] گرفته شده بود.

در سال ۱۷۸۹ لاووازیه در کتاب‌های درسی از کربن به‌عنوان یک عنصر نام برد.[۲۰]
در سال ۱۹۸۵ شیمی‌دان‌های آمریکایی رابرت کرل و ریچارد اسمالی و شیمی‌دان بریتانیایی هارولد کروتو موفق به کشف فولرن، یکی از دگرشکل‌های مصنوعی عنصر کربن شدند[۲۱] که خود انواع گوناگون و متعددی شامل اشکال نانوساختار مانند باکی‌بال‌ها و نانولوله‌ها است.[۲۲] کاشفان این شکل جدید از کربن در سال ۱۹۹۶ جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند.[۲۳] از طرف دیگر علاقه جدید به اشکال جدید منجر به کشف دگرشکل‌های بیشتر از جمله کربن شیشه‌ای، و کربن آمورف شد.[۲۴]

گرافیت که یکی از دگرشکل‌های کربن محسوب می‌شود، یکی از نرم‌ترین مواد شناخته شده و الماس که دگرشکل دیگر کربن است، سخت‌ترین ترکیب طبیعی شناخته شده بر روی زمین است. کربن می‌تواند به آسانی با اتم‌های کوچک دیگر از جمله اتم‌های کربن دیگر پیوند برقرار کند. اتم کربن قادر است که پیوندهای کووالانسی پایدار و متنوعی با اتم‌های مناسب چندظرفیتی دیگر شکل دهد. کربن با داشتن بیش از ده میلیون ترکیب شناخته شده، در بین تمامی عناصر جدول تناوبی، دارای بیشترین میزان ترکیبات شیمیایی است.[۲۵] کربن دارای بالاترین دمای تصعید در میان تمام عناصر است. در فشار معمولی اتمسفر، فاقد نقطه ذوب است، چراکه نقطه سه‌گانه آن در فشار ۰٫۲±۱۰٫۸ مگاپاسکال و دمای ۳۰۰±۴۶۰۰ درجه کلوین (۳۰۰±۴۳۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۵۴۰±۷۸۲۰ درجه فارنهایت) به‌وقوع می‌پیوندد[۲][۳] و درنتیجه، کربن در دمایی در حدود ۳۹۰۰ درجه کلوین (۳۶۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۶۵۶۰ درجه فارنهایت) تصعید می‌شود.[۲۶][۲۷]

در شرایط استاندارد، گرافیت با این‌که دارای پایداری ترمودینامیکی بالاتری در مقایسه با الماس است، اما نسبت به آن دارای واکنش‌پذیری بالاتری دارد، چراکه دارای پیوندهای پای نامستقر است و این موجب می‌شود راحت‌تر وارد واکنش شیمیایی شود. به‌عنوان مثال، در شرایط استاندارد، گرافیت می‌تواند توسط نیتریک اسید غلیظ و داغ اکسید شود و منجر به تولید ملیتیک اسید شود. در طی چنین تغییری اگرچه واحدهای شش‌گوشه موجود در ساختار گرافیت حفظ می‌شود، با این‌حال، ساختار و نظم کلی گرافیت شکسته می‌شود.[۲۸]
کربن در حضور یک قوس کربنی تصعید می‌شود، جایی که دمای آن به حدود ۵۸۰۰ درجه کلوین (۵۵۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۹۹۸۰ درجه فارنهایت) می‌رسد. صرف نظر از نوع، تمامی دگرشکل‌های کربنی در دماهایی حتی بالاتر از دمای ذوب فلزاتی مانند تنگستن و رنیوم، جامد باقی می‌ماند. اگرچه کربن از لحاظ ترمودینامیکی تمایل به اکسید شدن دارد، با این حال در مقابل اکسایش مقاومت می‌کند و مقاومت آن در برابر اکسایش بسیار موثرتر از مقاومت فلزاتی مانند آهن و مس است.

کربن با داشتن عدد اتمی ۶، به‌عنوان عنصر ششم محسوب می‌شود و دارای آرایش الکترونی ۱s۲۲s۲۲p۲ است که چهار الکترون موجود در اوربیتال‌های 2s و 2p به‌عنوان الکترون‌های ظرفیت آن به‌حساب می‌آیند، الکترون‌هایی که می‌توانند موجب تشکیل پیوند و ساخته شدن پیوندهای بین اتمی و درنتیجه ترکیبات مولکولی جدید شوند. چهار انرژی یونیزاسیون ابتدایی کربن عبارت‌اند از: ۱۰۸۰٫۵، ۲۳۵۲٫۶، ۴۶۲۰٫۵ و ۶۲۲۲٫۷ کیلوژول برمول که این مقادیر انرژی یونیزاسیون بسیار بیش‌تر از سایر عناصر موجود در گروه چهاردهم جدول تناوبی (عناصر زیرین در گروه شامل کربن) هستند. میزان الکترونگاتیویته کربن (در مقیاس پائولینگ) برابر با ۲٫۵ است که به‌طور قابل توجهی از مقدار الکترونگاتیویته سایر عناصر هم‌گروه با کربن (۱٫۸–۱٫۹) در گروه چهاردهم جدول تناوبی بیشتر و تقریباً مشابه با عناصر غیرفلزی مجاور با کربن و فلزات واسطه ردیف دوم و سوم است. شعاع پیوند کووالانسی کربنی معمولاً برابر با ۷۷٫۲ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن یگانه، ۶۶٫۷ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن دوگانه، ۶۰٫۳ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن سه‌گانه است، با این‌حال این مقادیر مطلق نیستند و بسته به نوع عدد کوئوردیناسیون و نوع اتصالات دو اتم کربن درگیر در پیوند مورد نظر، متفاوت هستند. به‌طور عمومی، شعاع کووالانسی، با کاهش عدد کوئوردیناسیون و افزایش مرتبه پیوند، کاهش می‌یابد.[۲۹]

ترکیبات کربنی تشکیل دهنده پایه تمامی شکل‌های شناخته شده حیات بر روی زمین هستند[۳۰] و چرخه کربن-نیتروژن، با کمک گرفتن از پرتوهای خورشیدی و سایر ستارگان، تأمین کننده انرژی لازم برای مصرف موجودات است. اگرچه کربن دارای تعداد بسیار زیاد و متنوع از ترکیبات است، اغلب این ترکیبات در دمای معمولی واکنش ناپذیر هستند. در دما و فشار استاندارد، کربن در مقابل تمامی تغییرات شیمیایی مقاومت می‌کند با این‌حال اکسیدکننده‌های قوی می‌توانند موجب واکنش پذیری آن شوند. کربن در مقابل سولفوریک اسید، هیدروکلریک اسید، کلر، و تمامی قلیاها، واکنش ناپذیر است.[۳۱] در دماهای بالاتر از دمای استاندارد، کربن با اکسیژن وارد واکنش می‌شود و منجر به تولید اکسوکربن‌ها می‌شود و در این شرایط چنانچه در مجاورت اکسیدهای فلزی قرار بگرید، با گرفتن اکسیژن آن‌ها، موجب تبدیل آن‌ها به اکسید فلز به شکل عنصر فلزی می‌شود.[۳۲] واکنش انجام شده طی واکنش کربن با اکسید فلزی مانند آهن اکسید، یک واکنش گرماده است و از آن در تولید آهن در صنعت فولاد به‌منظور ذوب کردن آهن و کنترل میزان کربن موجود در فولاد استفاده می‌شود.

Fe۳O۴ + ۴C(s) → ۳Fe(s) + 4CO(g)

کربن مونوکسید می‌تواند با استفاده از مقدار بیش‌تری آهن، مورد استفاده قرار بگیرد.

Fe۳O۴ + ۴CO(g) → ۳Fe(s) + 4CO۲(g)

استفاده از گوگرد، موجب تولید کربن دی‌سولفید و استفاده از بخار آب، موجب تولید کربن مونوکسید می‌شود:

C(s) + H۲O(g) → CO(g) + H۲(g)

کربن در دماهای بالا قابلیت واکنش با برخی از فلزات و تولید کاربید فلزی را دارد. به‌عنوان مثال تولید آهن کاربید در فرایند تولید فولاد و تنگستن کاربید که از آن به‌عنوان یک ساینده در ساخت نوک سخت ابزارهای برش استفاده می‌شود.

دگرشکل‌های کربنی طیف وسیعی از خواص فیزیکی و شیمیایی را منجر می‌شوند که در جدول زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده‌است:

کربن اتمی دارای عمری کوتاه است که این موضوع موجب می‌شود شکل‌های متنوع مولکولی یا همان دگرشکل‌های کربنی شکل بگیرند. سه دگرشکل شناخته شده کربن عبارت‌اند از کربن بی‌شکل گرافیت و الماس. دگرشکل دیگر کربن، فولرن است که زمانی گونه‌ای خاص و عجیب به‌شمار می‌آمد اما امروزه به‌صورت متداول تهیه و در تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خانواده دگرشکل‌های فولرنی خود شامل فولرن باکمینستر،[۲۲][۳۸] نانولوله کربنی،[۳۹] نانوجوانه کربنی[۴۰] و نانوالیاف کربنی[۴۱][۴۲] است. علاوه‌بر دگرشکل‌های مرسوم، چندین نوع دگرشکل غیرمعمول نیز از کربن شناخته شده‌است که عبارت‌اند از لونسدالیت،[۴۳] کربن شیشه‌ای،[۲۴] نانوفوم کربنی[۴۴] و کربن استیلنی خطی یا همان کاربین.[۴۵]

گرافن یکی دیگر از دگرشکل‌های کربنی است که متشکل از ورقه‌ای دوبعدی و ساخته شده از ساختارهای شش‌گوشه کربنی است. تا سال ۲۰۰۹، گرافن به‌عنوان محکم‌ترین ماده بررسی شده بود.[۴۶] فرایند جداسازی گرافن از گرافیت، نیازمند توسعه فناوری به منظور تجاری سازی تولید آن است.[۴۷] چنانچه تولید تجاری گرافن قابل دسترس شود، گرافن می‌تواند در تولید اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار بگیرید که آسانسور فضایی و ذخیره ایمن هیدروژن در ماشین‌های مبتنی بر موتور هیدروژنی از جمله آنها هستند.[۴۸]

کربن بی‌شکل، به‌عنوان دگرشکلی از کربن، فرمی است که در آن اتم‌های کربن در ساختاری غیربلوری، نامنظم و شیشه‌ای مانند قرار گرفته‌اند. این نوع کربن به‌صورت پودری است و جزء اصلی تشکیل دهنده زغال، کربن سیاه، دوده و کربن فعال است.

در فشار رایج، کربن ساختاری مانند گرافیت به خود می‌گیرد، به‌طوری که هر اتم به صورت مثلثی با سه‌اتم دیگر پیوند برقرار می‌کند و منجر به تولید یک صفحه مسطح متشکل از واحدهای حلقوی شش‌گوشه درست همانند هیدروکربن‌های آروماتیک می‌شود.[۴۹] ساختار به‌وجود آمده یک شبکه دوبعدی از اتم‌های کربن است و این صفحات مسطح کربنی می‌توانند با کمک نیروی ضعیف وان‌دروالسی بر روی یک‌دیگر قرار بگیرند. استحکام پایین پیوند میان این صفحات قرار گرفته بر روی یک‌دیگر، موجب لغزش آسان صفحات بر روی یک‌دیگر و نرمی گرافیت می‌شود. نیروی وان‌دروالسی میان لایه‌ها براثر همپوشانی الکترون‌های خارجی اتم‌های تشکیل دهنده لایه‌ها است و این همپوشانی منجر به تشکیل یک ابر پای و عدم استقرار الکترونی می‌شود. وجود ابر ناشی از عدم استقرار الکترونی، باعث می‌شود که گرافیت بتواند تنها در محل تشکیل پیوندهای نامستقر و در راستای صفحات خود، هادی جریان الکتریکی باشد. این محدودیت سبب می‌شود که خصلت هدایت الکتریکی توده کربن در مقایسه با اغلب فلزات کمتر باشد. عدم استقرار الکترونی همچنین موجب می‌شود که گرافیت در مقایسه با الماس، پایداری بیشتری در دمای اتاق داشته باشد.

در فشارهای بالا، کربن دگرشکل‌های فشرده‌تری مانند الماس را تشکیل می‌دهد که تقریباً دارای چگالی دوبرابر گرافیت است. برخلاف گرافیت، در ساختار الماس، هر اتم به‌صورت چهاروجهی با چهار اتم دیگر پیوند برقرار می‌کند و منجر به تشکیل یک شبکه سه بعدی از حلقه‌های شش عضوی منقبض شده می‌شود. الماس همانند سیلیسیم و ژرمانیم، دارای ساختار مکعبی است و به‌علت قدرت پیوندهای کربن-کربن، سخت‌ترین ماده طبیعی شناخته شده در مقابل خراشیده شدن است. برخلاف باور عمومی که بیان می‌کند «الماس‌ها تا ابد باقی می‌مانند»، الماس در شرایط استاندارد (دما: ۲۹۸ کلوین، فشار: ۱۰٬۰۰۰ پاسکال[۵۰]) از نظر ترمودینامیکی ناپایدار است (انرژی استاندارد تشکیل گیبس (ΔfG°) برای الماس در دمای ۲۹۸ کلوین = ۲٫۹ کیلوژول بر مول[۵۱]) و در نهایت به گرافیت تبدیل می‌شود. باتوجه به سد انرژی بالای فعال‌سازی، تبدیل الماس به گرافیت در دمای اتاق به‌قدری آهسته است که قابل تشخیص نیست. باقیمانده کربنی که دچار تغییر فاز شده‌است به‌صورت تجربی مورد بررسی قرار نگرفته‌است اما مطالعات نظری اخیر با استفاده از روش نظریه تابعی چگالی به این نتیجه رسیده‌است که در شرایط رسیدن دما و فشار به‌ترتیب به صفر کلوین و صفر پاسکال، الماس به ساختاری با استحکامی در حدود ۱/۱ کیلوژول بر مول بیشتر از گرافیت تبدیل می‌شود. تحت برخی شرایط، کربن به لونسدالیت متبلور می‌شود، ساختاری که یک شبکه بلوری شش‌گوشه است و در آن، همه اتها، همانند آنچه در الماس رخ می‌دهد، به‌صورت کووالانسی با یکدیگر پیوند برقرار می‌کنند.[۴۳]
فولرن‌ها، بلورهایی سنتزی با ساختای مشابه گرافیت هستند با این تفاوت که تمام واحدهای تشکیل دهنده، از شش‌گوشه‌های مسطح ساخته نشده‌اند و تعدادی واحد شش‌گوشه نامسطح، پنج‌گوشه و حتی هفت‌گوشه نیز در ساختار آنها وجود دارد. صفحات سازنده فولرن‌ها به‌صورت کره، بیضی یا استوانه‌ای شکل می‌گیرند. خواص خانواده ترکیبات فولرنی هنوز به‌صورت کامل ارزیابی نشده‌است و این موضوع خود زمینه وسیعی در تحقیقات نانومواد را به خود اختصاص داده‌است. فولرن یا نام متداول دیگر آن یعنی باکی‌بال، برگرفته از نام باکمینستر فولر و مخترع گنبد ژئودزیک است، گنبدی که دارای ساختاری مشابه با فولرن‌ها است. باکی‌بال‌ها دارای ساختارهای مولکولی بزرگی از کربن هستند که که اتم‌های کربن در آنها به‌صورت مثلثی با یکدیگر پیوند داده‌اند و موجب شکل‌گیری یک ساختار کره‌گون شده‌اند (شناخته شده‌ترین و ساده‌ترین نوع فولرن، فولرن باکمینستر با ۶۰ اتم کربن است که دارای ساختاری شبیه توپ فوتبال است).[۲۲]نانولوله‌های کربنی (موسوم به باکی‌تیوب) همانند باکی‌بال‌ها هستند با این تفاوت که هر اتم کربن در صفحه کربنی ساخته شده به‌صورت مثلثی با سه اتم دیگر در پیوند است و موجب ایجاد ساختاری استوانه‌ای شکل و توخالی می‌شود.[۳۸][۳۹] نانوجوانه‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۷ گزارش شدند و ترکیبی از باکی‌بال‌ها و نانولوله‌ها هستند، به این صورت که باکی‌بال‌ها به‌صورت کووالانسی به سطح خارجی یک نانولوله متصل شده‌اند که این موجب تجمیع خواص این دو گونه در غالب یک ساختار واحد می‌شود.[۴۰]

از دیگر دگرشکل‌های شناخته شده، کربن نانوفوم است که در سال ۱۹۹۷ کشف شد. این دگرشکل متشکل از مجموعه خوشه‌های دارای چگالی کم از اتم‌های کربن است که این اتم‌های کربنی به‌صورت رشته مانند در شبکه سه‌بعدی ضعیفی نگه داشته شده‌اند. در ساختار این کربن نانوفوم، اتم‌ها به‌صورت مثلثی با یکدیگر در پیوند هستند و منجر به تشکیل حلقه‌هایی شش یا هفت عضوی می‌شوند. این دگرشکل یکی از سبک‌ترین مواد جامد شناخته شده‌است به‌طوری که تنها دارای یک چگالی ۲ کیلوگرم برای هر متر مکعب است.[۵۲] به‌صورت مشابهی با کربن نانوفوم، کربن شیشه‌ای نیز شامل نسبت زیادی فضاهای متخلخل بسته‌است[۲۴] با این تفاوت که برخلاف ساختار گرافیتی، فاقد ساختاری منظم از صفحات چیده شده بر روی یکدیگر همانند صفحات یک کتاب است و صفحات به‌صورت نامنظم و تصادفی بر روی یک‌دیگر قرار گرفته‌اند.

کربن استیلنی خطی که با نام کاربین نیز شناخته می‌شود، دارای ساختار شیمیایی −n(C:::C)− است.[۴۵] کربن در این نوع دگرشکل، دارای هیبریداسیون از نوع sp است و شکل کلی دگرشکل مانند یک پلیمر است که دارای پیوندهای یگانه و سه‌گانه به‌صورت یک‌درمیان است. کاربین توجه زیادی را در نانوفناوری به خود جلب کرده‌است چراکه دارای مدول یانگ برابر با ۴۰ برابر الماس است.[۵۳]
در سال ۲۰۱۵، یک تیم از دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، اعلام کرد که دگرشکل دیگری از از کربن را توسعه داده‌اند که نام آن کربن کیو[j] گذاشته شده‌است. این دگرشکل، خواص فرومغناطیس، فلوئورسانس نشان می‌دهد و سختی آن بیشتر از الماس است.[۵۴] در فاز بخار، برخی از اتم‌های کربن، تشکیل کربن دواتمی می‌دهند. این گونه& در زمان برانگیخته شدن، نور سبز رنگ از خود منتشر می‌کند.

الماس دریای نور در موزه جواهرات ملی ایران قرار دارد.

کربن شیشه‌ای ساختاری بی‌نظم و دانه‌ای، نسبتاً سخت، هادی حرارت و دارای پایداری حرارتی بالا

کربن فعال: حاصل از گرماکافت پیرولیز موادی مانند چوب، زغال‌سنگ، هسته یا پوسته میوه‌ها

فولرن C۶۰ به شکل بلوری

از لحاظ فراوانی جرمی، پس از هیدروژن، هلیوم و اکسیژن، کربن چهارمین عنصر در سراسر کیهان است. کربن در خورشید، سایر ستارگان، دنباله‌دارها و جو اغلب سیارات، به‌وفور یافت می‌شود.[۵۵] برخی از شهاب سنگ‌ها حاوی الماس‌های میکروسکوپی هستند که در دوران اولیه تشکیل منظومه شمسی، زمانی که منظومه شمسی تنها یک قرص پیش‌سیاره‌ای بوده‌است، تشکیل شده‌اند.[۵۶] الماس‌های میکروسکوپی همچنین ممکن است در فشار و دمای بالا در بخش‌هایی از شهاب‌سنگ‌ها که در محل برخورد شهاب‌سنگ‌ها قرار دارند، تشکیل شوند.[۵۷]

در سال ۲۰۱۴، ناسا از یک بانک اطلاعاتی به‌روز شده گسترده برای دنبال کردن هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای در کیهان رونمایی کرد. بیش از ۲ درصد کربن موجود در کیهان، ممکن است با هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای در ارتباط باشد، ترکیبات پیچیده‌ای متشکل از کربن و هیدروژن، بدون اکسیژن.[۵۸] این ترکیبات اساس فرضیه دنیای ناشی از هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای و پیدایش حیات را به‌عهده دارند. این ترکیبات که در حدود چند میلیارد سال پس از مهبانگ تشکیل شده‌اند، در سرتاسر کیهان پراکنده شده‌اند و با ستاره‌های جدیدی و سیارات خارج از منظومه شمسی در ارتباط هستند.[۵۵]

تخمین زده می‌شود که بخش جامد زمین، متشکل از ۷۳۰ قسمت در میلیون[k] کربن است و این مقدار در هسته به ۲۰۰۰ و در بخش‌های گوشته و پوسته روی هم به ۱۲۰ قسمت در میلیون می‌رسد.[۵۹] باتوجه به این‌که جرم زمین برابر ۱۰۲۴×۵٫۹۷۲ کیلوگرم است، بنابراین مقدار کربن را می‌توان برابر با ۴۳۶۰ میلیون گیگاتن دانست. این مقدار بسیار بیش‌تر از کربن موجود در اقیانوس‌ها و جو زمین است.

کربن به‌صورت کربن دی‌اکسید در جو زمین وجود دارد و مقدار مجموع آن تقریباً به ۸۳۹ گیگاتن می‌رسد. میزان کربن حل شده در مجموع‌های آب‌ها نیز تقریباً برابر با ۳۸۰۰۰ گیگاتن، تخمین زده می‌شود.[۶۰] تخمین زده می‌شود، کربن موجود در زیست کره حدود ۵۵۰ گیگاتن است که البته به‌علت عدم دقت در تعیین میزان باکتری‌های موجود در اعماق زمین، میزان عدم قطعیت این تخمین زیاد است.[۶۱] هیدروکربن‌ها (مانند زغال‌سنگ، نفت خام و گاز طبیعی) نیز به‌عنوان منابع حاوی کربن محسوب می‌شوند. مقدار کربن موجود در ذخایر زغال‌سنگ برابر با ۹۰۰ گیگاتن است، درحالی‌که این مقدار برای منابع زغال‌سنگ شاید به ۱۸۰۰۰ گیگاتن هم برسد.[۶۲] میزان کربن ذخایر نفت خام نیز به حدود ۱۵۰ گیگاتن می‌رسد. منابع اثبات شده گاز طبیعی تقریباً برابر با ۱۰۱۲×۱۷۵ متر مکعب است (که میزان کربن آن را حدوداً برابر با ۱۰۵ گیگاتن است)، با این‌حال مطالعات تخمین می‌زند که ۱۰۱۲×۹۰۰ متر مکعب گاز دیگر در منابعی مانند گاز شیل وجود دارد که میزان کربن آن را می‌توان تا ۵۴۰ گیگاتن محاسبه کرد.[۶۳]

کربن همچنین به صورت آذریخ در مناطق قطبی و در زیر اقیانوس یافت می‌شود. تخمین‌های متفاوتی از میزان کربن مربوط ارائه شده‌است که مقدار آن را ۵۰۰، ۲۵۰۰ یا ۳۰۰۰ گیگاتن اعلام می‌کنند.[۶۴][۶۵]

در گذشته، مقدار هیدروکربن‌ها بسیار بیش‌تر بوده‌است. برمبنای یک منبع، بین سالهای ۱۷۵۱ تا ۲۰۰۱، حدود ۳۴۷ گیگاتن از کربن موجود، بر اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی، به‌صورت کربن دی‌اکسید به درون جو زمین رها شده‌است.[۶۶] منبع دیگری بیان می‌کند که از سال ۱۷۵۰ به بعد، میزان کربن رها شده به‌درون جو زمین برابر با ۸۷۹ گیگاتن و مجموع کربن رها شده به‌درون جو، اقیانوس‌ها و خشکی (مانند خاک باتلاقی) برابر با ۲۰۰۰ گیگاتن بوده‌است.[۶۷]

کربن یکی از اجزای اصلی سنگ‌های کربناتی (مانند سنگ آهک، دولومیت، مرمر) است به‌طوری که به‌لحاظ جرمی، در مجموع سهمی ۱۲ درصدی دارد. زغال‌سنگ دارای مقدار بسیار بالایی کربن است (به‌عنوان مثال آنتراسیت دارای ۹۲ تا ۹۸ درصد کربن است)[۶۸] و زغال‌سنگ، با داشتن ۴۰۰۰ گیگاتن کربن و سهمی ۸۰ درصدی از سوخت‌های فسیلی، بزرگ‌ترین منبع تجاری کربن معدنی است.[۶۹]

مطابق آمار اعلام شده در سال ۲۰۱۹، کشورهای ترکیه، چین، برزیل، موزامبیک، تانزانیا، هند، ویتنام، مکزیک، کره شمالی و ماداگاسکار، به‌ترتیب، ۱۰ کشور دارای بیش‌ترین میزان ذخیره طبیعی گرافیت در سراسر دنیا هستند.[۷۰] همچنین، کشورهای چین، برزیل، ماداگاسکار، کانادا، هند، روسیه، اوکراین، نروژ، پاکستان و مکزیک ۱۰ کشور دارای بیش‌ترین میزان تولید گرافیت در سراسر دنیا هستند.[۷۱]
مطابق آمار اعلام شده در سال ۲۰۱۹، کشورهای روسیه، کنگو، بوتسوانا، آفریقای جنوبی، استرالیا به‌ترتیب، پنج کشور دارای بیش‌ترین میزان ذخیره طبیعی الماس در سراسر دنیا هستند.[۷۲] همچنین، کشورهای روسیه، استرالیا، کنگو، بوتسوانا، زیمبابوه، آفریقای جنوبی، شش کشور دارای بیش‌ترین میزان تولید الماس در سراسر دنیا هستند.[۷۳] اگرچه الماس به‌طور طبیعی نیز یافت می‌شود، با این‌حال حدود ۳۰ درصد تمام الماس‌های مورد استفاده در صنعت در ایالات متحده آمریکا، به‌صورت مصنوعی ساخته می‌شوند.[۷۴]

کربن-۱۴ در لایه بالای تروپوسفر و استراتوسفر در ارتفاعی بین ۹ تا ۱۵ کیلومتر تولید می‌شود، جایی که کربن براثر واکنش با پرتوهای کیهانی ته‌نشین می‌شود.[۷۵] نوترون‌های حرارتی با برخورد با نیتروژن-۱۴ موجب تبدیل آن‌ها به کربن-۱۴ و یک پرتون به‌ازای هر کربن-۱۴ تولید شده، می‌شوند. برهمین اساس، ۱۰-۱۰×۱٫۵ درصد از کربن دی‌اکسید موجود در جو زمین، حای کربن-۱۴ است.[۷۶]

سیارک‌های غنی از کربن، نسبت قابل توجهی را در مناطق خارج از کمربند سیارکی در منظومه شمسی به خود اختصاص می‌دهند. دانشمندان هنوز موفق به نمونه برداری مستقیم از این سیارک‌ها نشده‌اند. با این‌حال این سیارک‌ها می‌توانند به‌عنوان منابع کربن در فرضیه معادن فضایی استخراج کربن مورد استفاده قرار بگیرند، طرحی که با فناوری امروزی غیرممکن است، اما ممکن است در آینده عملی شود.[۷۷]
بیزاکودیل

سنگ معدن گرافیت به‌همراه یک سکه پنی برای مقایسه ابعاد

بلور الماس تراش نخورده

معدن الماس میر، با عمق ۵۲۵ متر در منطقه سیبری در شرق روسیه واقع شده‌است.

ایزوتوپ‌های کربن در واقع همگی اتم‌های کربن دارای شش پروتون هستند و تفاوت آنها در داشتن تعداد متفاوتی از نوترون‌ها است، نوترون‌هایی که تعدادشان می‌تواند از ۲ تا ۱۶ متغیر باشد. از میان تمامی ایزوتوپ‌های کربن، تنها دو مورد، ایزوتوپ طبیعی و پایدار محسوب می‌شوند که دارای بیش‌ترین میزان فراوانی نیز هستند.[۷۸] از این میان، این دو ایزوتوپ، ایزوتوپ کربن-۱۲ حدود ۹۸٫۹۳ درصد از کربن موجود بر روی زمین را تشکیل می‌دهد و ایزوتوپ کربن-۱۳، سهمی برابر ۱٫۰۷ درصد را دارا است.[۷۸] میزان کربن-۱۲ در ترکیبات زیستی حتی از مقدار ذکر شده نیز بیشتر می‌شود چراکه در واکنش‌های زیست‌شیمیایی، تمایل زیادی برای کربن-۱۲ نسبت به کربن-۱۳ وجود دارد.[۷۹] در سال ۱۹۶۱، اتحادیهٔ بین‌المللی شیمی محض و کاربردی، ایزوتوپ کربن-۱۲ را به‌عنوان مبنای تعیین جرم اتمی نسبی عناصر انتخاب کرد.[۸۰] در طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای از کربن-۱۳ برای شناسایی ساختمان شیمیایی ترکیبات کربنی استفاده می‌شود.[۸۱]

کربن-۱۴ دیگر ایزوتوپ کربن است که به‌صورت طبیعی یک ایزوتوپ پرتوزا است که توسط واکنش پرتوهای کیهانی با نیتروژن در لایه بالایی جو (در بخش‌های پایینی استراتوسفر و بالایی تروپوسفر) ایجاد می‌شود.[۸۲] این ایزوتوپ در مقادیر بسیار ناچیزی برابر ۱ قسمت در تریلیون[l] (۰٫۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد) به‌ویژه در جو و انباشته‌ها سطحی مانند تورب و دیگر مواد آلی یافت می‌شود.[۸۳] کربن-۱۴ با انتشار پرتوی بتایی با بار منفی و انرژی ۰٫۱۵۸ مگاالکترون ولت فروپاشیده می‌شود. به‌علت زمان فروپاشی نسبتاً آهسته این ایزوتوپ که حدود ۵۷۳۰ سال است، کربن-۱۴ عملاً در میان سنگ‌های قدیمی یافت نمی‌شود. مقدار این ایزوتوپ در جو زمین و همچنین در بدن موجودات زنده تقریباً ثابت است، اما به‌صورت مشخصی بعد از مرگ موجودات زنده، مقدار ان در بدن آنها کاهش می‌یابد. این کاهش، عملاً به‌عنوان یک اصل در روش عمرسنجی رادیوکربنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش که در سال ۱۹۴۹ ابداع شده‌است، به‌صورت گسترده‌ای برای تعیین سن مواد کربنی تا عمری در حدود ۴۰۰۰۰ سال، استفاده می‌شود.[۸۴][۸۵]

بیش از ۱۵ نوع ایزوتوپ کربن شناخته شده وجود دارد که از میان آن‌ها کمترین نیمه‌عمر به کربن-۸ تعلق دارد، ایزوتوپی که با نشر پروتون و واپاشی آلفا دارای نیمه‌عمری معادل ۲۱-۱۰×۱٫۹۸۷۳۹ ثانیه دارد.[۸۶] کربن-۱۹ یکی دیگر از ایزوتوپ‌های غیرعادی کربن است که دارای هاله هسته‌ای[m][توضیح ۱] است. به این معنی که اگر هسته را معادل یک کره دارای چگالی واحد در نظر بگیریم، هسته این ایزوتوپ بزرگتر از حد مورد انتظار است.[۸۷]

کربن اتمی درون یک ستاره غول یا ابرغول از طریق انجام فرایند آلفا سه‌گانه تشکیل می‌شود. این مسیر نیازمند برخورد تقریباً همزمان سه ذره آلفا (هسته اتم هلیوم) است، چراکه محصول واکنش همجوشی هسته‌ای یک هلیوم با هیدروژن یا اتم هلیوم دیگر، به‌ترتیب لیتیم-۵ و هلیوم-۸ خواهند بود که هردو فوق‌العاده ناپایدار هستند و فوراً به گونه‌های سبک‌تر فروپاشیده می‌شوند.[۸۸] فرایند آلفا سه‌گانه در دمایی بیش از ۱۰۰ مگاکلوین انجام می‌شود. در نتیجه در دوران‌های اولیه تشکیل کیهان که سرعت بالای انبساط و افت دما رخ داده‌است، مقدار قابل توجهی کربن تولید نشده‌است.

بر طبق نظریات فعلی اخترفیزیک، کربن در بخش‌های درونی ستارگان در زمانی که آن‌ها در مرحله شاخه افقی قرار دارند، تشکیل می‌شود.[۸۹] زمانی که ستارگان کلان جرم، با تولید سوپرنوا شروع به نابود شدن می‌کنند، کربن‌های تولید شده مانند غبار به درون فضا پرتاب می‌شوند. این غبار پراکنده شده، به‌عنوان مواد سازنده نسل بعدی ستارگان که اصطلاحاً ستارگان فلزینه نامیده می‌شوند[توضیح ۲] و دارای سیاراتی به دور خود هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۵۵][۹۰]

خورشید واقع در منظومه شمسی یکی از ستارگان این چنینی است که با داشتن مقدار زیاد کربن، وجود حیاتی که امروزه بر روی زمین وجود دارد را ممکن ساخته‌است.

چرخه سی‌ان‌او، که یک سازوکار همجوشی هیدروژن اضافی است که با کمک کربن در نقش کاتالیزور، موجب نیرو بخشیدن به ستارگان می‌شود. انتقالات چرخشی گونه‌های مختلف ایزوتوپی مولکول کربن مونوکسید (برای مثال کربن-۱۲، ۱۳ و ۱۸) توسط اخترشناسی زیرمیلی‌متری[n][توضیح ۳] قابل تشخیص هستند و از آن‌ها در مطالعه ستارگان تازه متولد شده و ابرهای مولکولی استفاده می‌شود.[۹۱]

در شرایط متداول بر روی زمین، تبدیل یک عنصر به دیگری، رخدادی بسیار نادر است؛ بنابراین مقدار کربن موجود بر روی زمین به میزان تقریباً کاملی، ثابت است. از همین‌رو، فرایندهایی که طی آن‌ها کربن مصرف می‌شود، بایستی کربن مورد نیاز خود را از یک محل تهیه و کربن پسماند را در محلی دیگر دفع کنند. مسیرهای کربنی موجود در محیط زیست، تشکیل دهنده چرخه کربن هستند. برای مثال گیاهانی که فتوسنتز می‌کنند، کربن دی‌اکسید مورد نیاز خود را از هوا (یا آب دریا) دریافت می‌کنند و سپس آن را به زیست‌توده تبدیل می‌کنند، همانند چرخه کالوین که طی آن کربن تثبیت می‌شود. برخی از این زیست‌توده تولید شده، توسط حیوانات خورده می‌شود و مقداری دیگر از آن به‌صورت کربن دی‌اکسید توسط حیوانات تنفس می‌کند. چرخه کربن در عمل، فرایندی پیچیده‌تر از توصیفی است که در این‌جا به آن اشاره شد. به‌عنوان مثال، مقداری از کربن دی‌اکسیدی که در آب اقیانوس‌ها حل می‌شود و گیاهان مرده یا مواد جانوری چنانچه توسط باکتری‌ها مصرف نشوند، ممکن است به نفت یا زغال‌سنگ تبدیل شوند که می‌توانند در زمان سوزانده شدن، موجب آزادسازی کربن دی‌اکسید شوند.[۹۲][۹۳]

اتم کربن در حالت پایه دارای اوربیتال‌های اتمی با آرایش الکترونی ۱s۲۲s۲۲px۱۲py۱۲pz۰ است. یک اتم کربن می‌تواند با تغییر سطح انرژی اوربیتال‌های اتمی خود طی فرایندی موسوم به هیبریداسیون اوربیتالی، منجر به هم‌تراز شدن اوربیتال‌های لایه ظرفیت خود و همچنین چینش مجدد الکترونهای این اوربیتال‌ها شود. اوربیتال‌های هیبریدی نیمه پر ایجاد شده از این طریق، امکان برقراری پیوند با اتم‌های دیگر را دارند که برای اتم کربن با توجه به وجود چهار اوربیتال نیمه‌پر، امکان تشکیل حداکثر چهار پیوند کووالانسی وجود دارد. یک اتم کربن، بسته به میزان مشارکت ۳ اوربیتال پی در فرایند هیبریداسیون، می‌تواند متحمل سه نوع هیبریداسیون شود. به این ترتیب که مشارکت سه اوربیتال پی (p) در فرایند هیبریداسیون موجب ایجاد هیبریداسیون sp۳، مشارکت دو اوربیتال پی موجب شکل‌گیری هیبریداسیون sp۲ و چنانچه تنها یکی از اوربیتالهای پی در فرایند هیبریداسیون شرکت کند، هیبریداسیون اتم مورد نظر از نوع sp می‌شود. علاوه‌بر هیبریداسیون متفاوت، نوع پیوندهایی که یک اتم کربن قادر به برقراری آن‌ها است نیز می‌تواند متفاوت باشد که آن‌ها نیز به نوبه خود به سه نوع؛ پیوند یگانه (C-C)، دوگانه (C=C) و سه‌گانه (C≡C) تقسیم می‌شوند. این که یک اتم در کدام نوع پیوند مشارکت کند، به هیبریداسیون آن بستگی دارد. به‌عنوان مثال اگر هیبریداسیون اتم کربن از نوع sp۳ باشد، نوع پیوند آن یگانه، برای هیبریداسیون sp۲، نوع پیوند دوگانه و در مورد هیبریداسیون sp، نوع پیوند سه‌گانه خواهد بود.[۹۴]

هیبریداسیون sp۳ ناشی از مشارکت سه اوربیتال اتمی پی (px.py.pz) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. در میان دگرشکل‌های کربن، الماس یکی از ساختارهایی است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp۳ و درنتیجه پیوندهای یگانه است. ساختار بلوری مکعب الماس الگوی تکراری از ۸ اتم است که برخی مواد ممکن است هنگام جامد شدن از آن استفاده کنند. در حالی که اولین نمونه شناخته شده از این نوع ساختار، الماس بوده‌است، سایر عناصر گروه ۱۴ نیز این ساختار را به خود می‌گیرند، از جمله آلفا-قلع، نیم‌رساناهای سیلیسیم و ژرمانیوم و همچنین آلیاژهای سیلیسیم و ژرمانیم. تمام اتم‌ها در این ساختار، اتم‌های مشابهی هستند که توسط پیوندهای کووالانسی به یک‌دیگر متصل شده‌اند. این ساختار شبیه یک ساختار مکعبی با وجوه مرکز پر به اضافه چهار اتم داخلی است.[۹۵]

هیبریداسیون sp۳

سلول واحد الماس

متان

سیکلوهگزان

کوبان

هیبریداسیون sp۲ ناشی از مشارکت دو اوربیتال اتمی پی (px.py) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. از بین دگرشکل‌های کربن، گرافیت یکی از مواردی است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp۲ و درنتیجه پیوندهای دوگانه است. گرافیت دارای ساختاری لایه‌ای است و در آن هر اتم کربن به سه اتم کربن دیگر متصل است. در اطراف هر اتم کربن یک آرایش سه ضلعی مسطح با زاویه ۱۲۰ درجه به وجود می‌آید.[۹۶][۹۷] از اتصال ۶ اتم کربن ساختارهایی شش‌گوشه ایجاد می‌شود که از اتصال آنها به یکدیگر صفحاتی مشبک به وجود می‌آید. پیوند بین مولکولی در صفحات بسیار قوی بوده ولی بین صفحات نیروی ضعیف وان‌دروالسی وجود دارد که موجب لغزیدن یا جدا شدن لایه‌ها می‌گردد.[۹۸] آلفا-هگزاگونال و بتا-رامبوهدرال دو شکل شناخته شده گرافیت، ویژگی‌های فیزیکی بسیار مشابهی دارند.[۹۹][۱۰۰]
فرم آلفا می‌تواند با استفاده از روش‌های مکانیکی به فرم بتا تبدیل شود و فرم بتا هنگامی که بالاتر از ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم شود، به فرم آلفا بازمی‌گردد.[۱۰۱]

هیبریداسیون sp۲

هیبریداسیون sp ناشی از مشارکت تنها یک اوربیتال اتمی پی (px ،py یا pz) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. از بین دگرشکل‌های کربن، ترکیب سیکلو(۱۸)کربن گونه‌ای است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp و درنتیجه پیوندهای سه‌گانه است. سیکلو(۱۸)کربن مولکولی است که ساختاری حلقوی دارد و متشکل از ۱۸ اتم کربن دارای پیوندهای سه‌گانه یکی در میان است. این ساختار، کوچک‌ترین ترکیب از خانواده سیکلو[n]کربن‌ها است و طبق محاسبات انجام شده با داشتن انرژی فشار حلقه[o] برابر ۷۲ کیلوکالری بر مول، پیش‌بینی می‌شود که یک ترکیب پایدار از لحاظ ترمودینامیکی باشد. رایج‌ترین پیوندهای سه‌گانه بین دو اتم کربن، در آلکین‌ها دیده می‌شود. سیانیدها و ایزوسیانیدها نیز پیوند سه‌گانه دارند. برخی مولکول‌ها دواتمی مانند دی‌نیتروژن و کربن مونوکسید نیز پیوند سه‌گانه دارند. این پیوند در فرمول اسکلتی با سه خط افقی (≡) نمایش داده می‌شود.[۱۰۲][۱۰۳][۱۰۴]

هیبریداسیون sp

کربن توانایی تشکیل زنجیرهای طولانی و متقاطع متشکل از پیوندهای کربن-کربن را دارد، خصلتی که به آن زنجیره‌ای شدن[p][توضیح ۴] گفته می‌شود. پیوندهای کربن-کربن پیوندهایی محکم و پایدار هستند و از طریق زنجیره‌ای شدن این پیوندها می‌توانند ترکیبات کربنی بی‌شماری را تشکیل دهند.[۱۰۵]

هیدروکربن‌ها، ساده‌ترین شکل از مولکول‌های آلی هستند، خانواده بزرگی از مولکول‌های آلی که تنها از اتم‌های هیدروژن متصل به کربن تشکیل شده‌اند.[۱۰۶] چنان‌چه در ساختار یک مولکول هیدروکربن اتم‌های دیگری به‌جز کربن و هیدروژن حضور داشته باشد، آن مولکول دیگر یک هیدروکربن تلقی نمی‌شود و به آن اتم‌ها، اصطلاحاً ناجور اتم گفته می‌شود.[۱۰۷] ناجوراتم‌های متداولی که در ساختار ترکیبات آلی حضور دارند عبارت‌اند از اکسیژن، نیتروژن، گوگرد، فسفر، هالوژن‌های غیرپرتوزا و همچنین فلزاتی مانند سدیم و منیزیم. گروه‌های مشخصی از برخی اتم‌ها که اغلب شامل ناجوراتم‌ها هستند، در تعداد زیادی از ترکیبات آلی حضور دارند. به این گروه‌ها که دارای آرایش مشخصی از اتم‌ها هستند، گروه‌های عاملی گفته می‌شود و علت عاملی خواندن آنها این است که این گروه‌ها به‌طور عمده عامل تعیین‌کننده رفتار شیمیایی و فیزیکی و همچنین نوع واکنش پذیری ترکیب مورد نظر هستند.[۱۰۸] از همین رو می‌توان ترکیبات آلی را بر مبنای نوع گروه عاملی خود دسته‌بندی کرد. طول زنجیره مولکول، شکل، نوع و تعداد گروه عاملی، همگی در تعیین خواص نهایی فیزیکی و شیمیایی مولکول نقش دارند.

در پایدارترین ترکیبات کربنی (و تقریباً تمام ترکیبات آلی پایدار)، کربن از قاعده هشت‌تایی پیروی می‌کند و به‌صورت چهارظرفیتی است.[۱۰۹] به این معنی که یک اتم کربن برای رسیدن به پایداری در مجموع چهار پیوند کووالانسی تشکیل می‌دهد (که این پیوندها، موارد پیوند دوگانه و سه‌گانه را نیز شامل می‌شود). برخی از ترکیبات مانند کربوکاتیون‌ها (دارای سه‌پیوند، بار مثبت)، رادیکال‌ها (دارای سه پیوند، خنثی)، کربانیون‌ها (دارای سه پیوند، بار منفی) و کاربن‌ها (دارای دو پیوند، خنثی) اگرچه می‌توانند مطابق قاعده فوق رفتار نکنند، اما این ترکیبات ناپایدار محسوب شده و به‌عنوان حدواسط‌های واکنش‌پذیر درنظر گرفته می‌شوند.[۱۱۰]

کربن که در تمامی شکل‌های حیات شناخته شده حضور دارد و اساس شیمی آلی است.[۳۰] زمانی که اتم کربن با اتم هیدروژن پیوند برقرار کند، شکل‌های متنوعی از هیدروکربن‌ها را تولید می‌کند که اهمیت زیادی برای صنایع به‌عنوان مبرد، روان‌کننده، حلال، ماده اولیه برای تولید پلاستیک و فراورده‌های پتروشیمی دارد و همچنین می‌توانند به‌عنوان سوخت‌های فسیلی استفاده شوند.[۱۱۱]

زمانی که کربن با اکسیژن و هیدروژن ترکیب شود، گروهی از ترکیبات بسیار مهم زیستی مانند قندها، لیگنان‌ها، الکل‌ها، چربی‌ها، استرهای آروماتیک، کاروتنوئیدها و ترپن‌ها را منجر می‌شوند. با حضور نیتروژن، آلکالوئیدها تشکیل می‌شوند و با حضور عنصری مانند گوگرد، ترکیباتی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آمینواسیدها، و تولید ترکیباتی از لاستیک طبیعی ممکن می‌شود. چنان‌چه در ترکیبات آلی، علاوه بر عناصر قبلی، عنصر فسفر نیز حضور داشته باشد، امکان ساخته شدن دی‌ان‌ای (DNA) و آران‌ای (RNA)، به‌عنوان حاملان شیمیایی کدهای حیات، فراهم می‌شود. علاوه‌براین، با حضور گوگرد، تولید آدنوزین تری‌فسفات که مهم‌ترین مولکول حامل انرژی در تمامی سلول‌های زنده محسوب می‌شود، نیز امکان‌پذیر می‌شود.[۱۱۲]

شکر از جمله ترکیبات آلی کربن‌دار است که در بسیاری از مواد خوراکی استفاده می‌شود.

الکل‌ها، دسته‌ای از ترکیبات آلی هستند که در آنها یک یا چند گروه هیدروکسیل (OH-)، به اتم‌های کربن متصل شده‌اند.

آموکسی‌سیلین، از مهمترین و پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های جهان از داروهای خانواده پنی‌سیلین‌ها و از دسته بتالاکتام‌ها است.

در فصل پاییز با کاهش کلروفیل کاروتنوئید‌ها، موجب تغییر رنگ برگ درختان می‌شوند.

هیدروکربن‌ها، اساس فراورده‌های پتروشیمی هستند.

به‌صورت معمول، ترکیبات حاوی کربن که ترکیباتی معدنی تلقی می‌شوند، فاقد پیوند کربن-کربن، کربن-هیدروژن و کربن-هالوژن هستند و در طبقه‌ای کاملاً جدا نسبت به ترکیبات آلی قرار می‌گیرند. البته تعریف ارائه شده کاملاً سخت‌گیرانه نیست و ممکن است طبقه‌بندی آلی و معدنی برای بعضی از ترکیبات بسته به دیدگاه یک پژوهشگر، کمی متفاوت باشد. یک دسته از ترکیبات کربنی معدنی، اکسیدهای ساده کربن هستند. برجسته‌ترین ترکیب از خانواده اکسیدهای کربنی، کربن دی‌اکسید است، مولکولی که در تاریخ گذشته زمین جزء اصلی جو زمین بوده‌است، اما امروزه تبدیل به جزئی ناچیز از آن شده‌است.[۱۱۳] زمانی که کربن دی‌اکسید در آب حل می‌شود منجر به تولید کربنیک اسید می‌شود، اما همانند اغلب ترکیبات دارای چندین پیوند یگانه اکسیژن متصل به یک اتم کربن، ناپایدار است و به مرور تجریه می‌شود.[۱۱۴] با این‌حال اسید کربنیک قادر به تولید ساختار کربنات (-CO۳۲) است که از طریق عدم استقرار الکترون میان کربن مرکزی و اکسیژن‌های متصل به آن، پایدار می‌شود. کلسیت از جمله مواد معدنی مهمی است که حاوی گروه کربنات است. کربن دی‌سولفید نیز مشابه کربنات است[۱۱۵] با این‌حال، به‌علت خواص فیزیکی و همچنین کاربرد آن در سنتز ترکیبات آلی، معمولاً از آن به‌عنوان یک حلال آلی یاد می‌شود.[۱۱۶]

کربن مونوکسید از دیگر اکسیدهای متداول کربنی که از سوختن ناقص ترکیبات آلی ایجاد می‌شود، گازی بدون بو و رنگ است. ساختار این ترکیب متشکل از یک پیوند سه‌گانه قطبی میان اتم کربن و اکسیژن است که منجر به تمایل بسیار قوی این مولکول برای اتصال دائمی با اتم آهن موجود در مولکول هموگلوبین می‌شود. این موضوع سبب می‌شود که در صورت وجود کربن مونوکسید در خون، جای اکسیژن بر روی هموگلوبین را به علت تمایل بالای اتصال خود اشغال نماید.[۱۱۷][۱۱۸] یون سیانید (−CN) نیز رفتار مشابهی با کربن مونوکسید در برابر هموگلوبین از خود بروز می‌دهد، با این‌حال، سیانید بیشتر شبیه یک یون هالوژن (به‌صورت یک شبه‌هالوژن) عمل می‌نماید. برای مثال، دو یون سیانید می‌توانند مانند اتصال دو اتم هالوژن و تشکیل یک هالید دو اتمی، با اتصال به‌یکدیگر موجب تشکیل یک مولکول سیانوژن (N≡C−C≡N) شوند. همچنین گونه سیافید (−CP) که ساختار مشابهی با سیانید دارد، با این‌که حتی بسیاری از مشتقات ساده آن نیز بسیار ناپایدار هستند، به‌عنوان ترکیبی معدنی در نظر گرفته می‌شود. دیگر اکسیدهای کمتر مرسوم معدنی حاوی کربن عبارت‌اند از کربن سابوکسید (C۳O۲)،[۱۱۹] دی‌کربن منوکسید ناپایدار (C۲O),[۱۲۰][۱۲۱] کربن تری‌اکسید (CO۳)،[۱۲۲][۱۲۳] سیکلوپنتان‌پنتون (C۵O۵)،[۱۲۴] سیکلوهگزان‌هگزون (C۶O۶)[۱۲۴] و انیدرید ملیتیک (C۱۲O۹). البته انیدرید ملتیک ناشی از واکنش آب‌گیری یک اسید ملتیک است و به‌علت داشتن حلقه بنزن، بسیاری از شیمی‌دان‌ها آن را ترکیبی آلی به‌شمار می‌آورند.

کربن می‌تواند با فلزات واکنش‌پذیر مانند تنگستن واکنش داده و با تشکیل کاربید یا استیلید فلزی، موجب ایجاد آلیاژی با دمای ذوب بالا شود. این آنیون‌ها در واقع به‌ترتیب بازهای مزدوج اسیدهای ضعیفی مانند متان و استیلن محسوب می‌شوند. کربن با داشتن الکترنگاتیویته ۲٫۵، تمایل به تشکیل پیوند کووالانسی دارد.[۱۲۵] تعداد کمی از کاربیدها دارای شبکه کووالانسی هستند که یکی از مثال‌های آن کاربید سیلیسیوم (کربوراندوم) است که دارای ساختاری شبیه الماس است. با این‌حال، حتی قطبی‌ترین کاربیدها که ساختاری شبیه نمک‌ها دارند نیز ترکیباتی کاملاً یونی محسوب نمی‌شوند.[۱۲۶]

ترکیبات آلی فلزی بر اساس تعریف به مولکول‌های گفته می‌شود که حداقل حاوی یک پیوند کربن-فلز باشند.[۱۲۷] گستره وسیعی از چنین ترکیباتی وجود دارد که ترکیبات ساده آلکیل-فلز (مانند تترااتیل‌سرب)، η۲-آلکان (مانند نمک زایس)، η۳-آلیل (مانند دیمر آلیل‌پالادیم کلرید)، متالوسن‌های حاوی لیگاندهای سیکلوپنتادی‌انیل (مانند فروسن) و کمپلکس‌های کاربنی فلزات واسطه از مهم‌ترین مجموعه‌های این طیف وسیع هستند. ترکیبات فلزی زیادی دارای لیگاند کربونیل و سیانید (مانند نیکل تتراکربونیل و پتاسیم فری‌سیانید) وجود دارد که برخی از آن‌ها چنان‌چه فاقد سایر گروه‌های کربنی باشند، ترکیباتی کاملاً معدنی می‌دانند و آن‌ها را در خانواده آلی فلزی قرار نمی‌دهند. با این‌حال اغلب شیمی‌دان‌های متخصص در زمینه شیمی آلی فلزی، کمپلکس‌های فلزی، حتی مواردی که حاوی کربن معدنی هستند (مانند کربونیل‌ها، سیانیدها و برخی از انواع کاربیدها و استیلیدها) را ذاتاً ترکیباتی آلی فلزی می‌دانند. اغلب کمپلکس‌های حاوی لیگاندهای آلی که فاقد پیوند کربن-فلز از نوع کووالانسی هستند (مانند کمپلکس‌های فلز-کربوکسیلات‌ها) اصطلاحاً آلی فلزی خوانده می‌شوند.

در حالی‌که که درک عمومی بر این است که کربن دارای چهار ظرفیت برای ایجاد پیوند کووالانسی است، الگوهای نامعمول پیوندی دیگری نیز شناخته شده‌اند. کربوران‌ها دوازده وجهی‌هایی بسیار پایدار هستند که واحد اصلی ساختاری آن‌ها -۲[B۱۲H۱۲] است که در آن یک گروه کاتیون کربن-هیدروژن (+CH) جایگزین بور-هیدروژن (BH) شده‌است؛ بنابراین، کربن در این ساختار به شش اتم دیگر (پنج بور و یک هیدروژن) متصل است. کاتیون +۲[۶(Ph۳PAu)C] حاوی یکی کربن هشت وجهی متصل به شش واحد فسفر-طلا است. این پدیده به طلادوستی[q] لیگاندهای طلا نسبت داده شده‌است.[۱۲۸] در طبیعت، کوفاکتور آهن-مولیبدینیوم (FeMoco) عامل تثبیت میکروبی نیتروژن است. این ترکیب دارای یک کربن هشت وجهی مرکزی است که به شش اتم آهن متصل است. در سال ۲۰۱۶، تأیید شد که مطابق پیش‌بینی‌های قبلی، دی‌کاتیون هگزامتیل‌بنزن حاوی یک اتم کربن دارای شش پیوند است. به‌صورت دقیق‌تری، دی‌کاتیون می‌تواند با فرمول +۲[MeC(η۵-C۵Me۵)] نمایش داده شود. این ترکیب، یک متالوسن آلی است که در آن بخش +CMe۳ از طریق تمامی پنج کربن حلقه پنج عضوی به یک واحد -C۵Me۵−η۵ متصل شده‌است.[۱۲۹]

یکی از مشتقات فروسن که به‌عنوان عامل ضدکوبش[r] به بنزین اضافه می‌شود.

نمک زایس: یکی از اولین نمونه‌های کشف شده ترکیبات آلی فلزی

تری‌متیل‌آلومینیوم: استفاده در تولید صنعتی برخی از الکل‌ها

روکسارسون: استفاده به‌عنوان افزودنی به غذا و ضدانگل در پرورش طیور

سستامیبی تکنیتیوم-۹۹ام: استفاده برای تصویربرداری از ماهیچه‌های قلب در پزشکی هسته‌ای

موضوع حائز اهمیت در مورد این نوع ترکیبات که در آن‌ها اتم کربن دارای پیوندهایی بیش از چهار عدد است این مورد است که هرکدام از پیوندهای متصل به کربن کمتر از دو الکترون جفت شده قراردادی را در خود جای داده‌اند؛ بنابراین تعداد قراردادی الکترون در هر یک از این گونه‌ها، قاعده هشت‌تایی را نقض نمی‌کند. در نتیجه این ترکیبات اگرچه فوق کئوردیناسیونی به‌شمار می‌آیند اما همچنان فوق ظرفیتی محسوب نمی‌شوند. حتی برای گونه‌هایی که توسط آکیبا[s] و همکاران او گزارش شده و در آن‌ها اتم کربن دارای پنج لیگاند و ده الکترون قراردادی است، نیز صادق است.[۱۳۰] محاسبات ساختاری الکترونی نشان می‌دهد که تعداد الکترون‌های حول کربن هنوز کمتر از هشت مورد هستند، موردی که برای ترکیبات دارای چهار الکترون و سه مرکز پیوندی (سه مرکزی-چهارالکترونی) رخ می‌دهد.

ذخایر طبیعی و به‌صورت تجاری در دسترس گرافیت در بخش‌های مختلفی از دنیا وجود دارند با این‌حال مهم‌ترین منابع تجاری گرافیت در مناطقی مانند چین، هند، برزیل و کره شمالی قرار دارد. ذخایر گرافیت حاصل از سنگ‌های دگرگونی هستند و همراه کوارتز، میکا، و فلدسپات در سنگ‌های دگرگونی شیست، گنیس و ماسه‌سنگ دگرگون‌شده یا به‌صورت توده‌ای یا لایه‌ای همراه با سنگ آهک، گاهی اوقات با ضخامتی بیش از چند متر یافت می‌شود. ذخایر گرافیت در بارودیل[t] در شهر کامبرلند انگلستان به‌اندازه‌ای خالص و مناسب بودند که تا قرن نوزدهم میلادی گرافیت مورد نیاز برای ساخت مداد، صرفاً با تراشیدن قطعات بزرگ و طبیعی گرافیت به‌صورت رشته‌های باریک تهیه شده‌است. امروزه، مقادیر کمتر گرافیت به‌وسیله خرد کردن سنگ‌های اصلی حاوی گرافیت و شناور کردن گرافیت سبک بر روی آب تهیه می‌شود.[۱۳۱]

گرافیت طبیعی به سه صورت وجود دارد: بی‌شکل، پوسته‌ای[u] یا پوسته‌ای بلوری و ورقه‌ای یا توده‌ای.[v] گرافیت بی‌شکل دارای کمترین کیفیت در بین انواع گرافیت طبیعی است و میزان فراوانی آن نیز از دو نوع دیگر بیشتر است. برخلاف محیط آکادمیک، که بی‌شکلی به معنای فقدان ساختار بلوری است، در صنعت بی‌شکلی یا آمورف بودن به ساختار دارای بلورهای بسیار کوچک اشاره دارد. گرافیت بی‌شکل برای تولید محصولات کم ارزش‌تر گرافیتی مصرف می‌شود و به‌همین دلیل این محصولات در مقایسه با سایر محصولات گرافیتی دارای کمترین قیمت هستند. مقادیر وسیعی از گرافیت بی‌شکل در چین، اروپا و ایالات متحده آمریکا یافت می‌شود. گرافیت پوسته‌ای از فروانی کم‌تری برخوردار است و همچنین از کیفیت بالاتری نسبت به گرافیت بی‌شکل برخورد است. این نوع گرافیت به صورت صفحات مجزا به صورت سنگ‌های دگرگون شده متبلور می‌شود. میزان ارزش گرافیت پوسته‌ای می‌تواند تا ۴ برابر ارزش گرافیت بی‌شکل باشد. کیفیت بهتر این نوع گرافیت موجب می‌شود که بتوان آن را با انجام پردازش مناسب برای کاربردهای متعددی مانند پیشگیرنده شعله استفاده کرد. بیش‌ترین ذخایر گرافیت پوسته‌ای در استرالیا، کانادا، برزیل، چین، آلمان و ماداگاسکار واقع شده‌است. گرافیت ورقه‌ای یا توده‌ای کم‌یاب‌ترین، باارزش‌ترین و در عین باکیفیت‌ترین نیز نوع گرافیت طبیعی محسوب می‌شود. تنها معدن تجاری متعلق به این نوع گرافیت، در سریلانکا قرار دارد.[۱۳۱]

بر اساس سازمان زمین‌شناسی آمریکا، تولید جهانی گرافیت طبیعی در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱٫۱ میلیون تن بوده‌است. از این میان سهم چین ۸۰۰٬۰۰۰ تن، هند: ۱۳۰٬۰۰۰ تن، برزیل۷۶٬۰۰۰، کره شمالی ۳۰٬۰۰۰ و کانادا ۲۵٬۰۰۰ تن بوده‌است. تاکنون هیچ نوع معدن گرافیت طبیعی در ایالات متحده آمریکا گزارش نشده‌است، اما حدود۱۱۸٬۰۰۰ تن گرافیت مصنوعی به ارزش ۹۹۸ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ در این کشور تولید شده‌است.[۱۳۱]

چرخه تأمین الماس توسط تعداد معدودی از تاجران قدرت‌مند کنترل می‌شود و همان‌طور که در تصویر دیده می‌شود، این زنجیره در مناطق بسیار معدود و مشخصی از دنیا قرار دارد.

تنها کسر کوچکی از سنگ معدن الماس حاوی الماس واقعی است. سنگ‌های معدن پس از جمع‌آوری، طوری خرد می‌شوند که آسیبی به الماس موجود در آن‌ها وارد نشود و در ادامه ذرات به‌دست آمده بر اساس میزان چگالی دسته‌بندی می‌شوند. امروزه، پس از این که بررسی اولیه با دست انجام شد، عملیات تعیین میزان چگالی الماس به‌صورت دقیق و با کمک طیف‌سنجی فلورسانس پرتو ایکس انجام می‌شود. در گذشته و قبل از این‌که استفاده از اشعه ایکس رایج شود، جداسازی به عهده نقاله‌های آغشته به گریس بوده‌است. چون الماس تمایل زیادتری به چسبیدن به گریس در مقایسه با سایر کانی‌های موجود در سنگ معدن دارد، در نتیجه امکان جداسازی مناسب آن به این صورت وجود داشته‌است.[۱۳۲]

در گذشته، الماس‌ها تنها در ته‌نشست‌های رسوبی در جنوب هندوستان یافت می‌شدند.[۱۳۳] هند از حدود قرن نهم قبل از میلاد تا قرن هجدهم پس از میلاد، مهم‌ترین مکان تولید الماس در سرتاسر کره زمین بود، اما پتانسیل تجاری این منابع به‌مرور و تا پایان قرن هجدهم میلادی از بین رفت.[۱۳۴] زمانی که این اتفاق رخ داد، هند از لحاظ تولید الماس، تقریباً در سایه برزیل قرار گرفته بود که در آن‌جا، به‌عنوان اولین مکان خارج از هندوستان در سال ۱۷۲۵ الماس کشف شده بود.[۱۳۵]

تولید الماس از منابع اولیه (مانند کیمبرلیت و لمپرویت[w]) تا دهه ۱۸۷۰ میلادی آغاز نشده بود و این اتفاق بعد از کشف الماس در آفریقای جنوبی رخ داد. تولید به مرور افزایش یافت و امروز مجموع الماس استخراج شده از آن زمان تا به امروز، به بیش از ۴٫۵ میلیارد قیراط رسیده‌است.[۱۳۶] حدود ۲۰ درصد الماس استخراج شده تنها در پنج سال اخیر انجام شده‌است و در طول ده سال اخیر نه معدن جدید شروع به تولید کرده‌اند، در حالی‌که چهار معدن دیگر منتظر شروع کار هستند. اغلب این معادن در کانادا، زیمبابوه، آنگولا و یک مورد در روسیه هستند.[۱۳۶]

در ایالات متحده آمریکا، الماس‌ها در ایالت‌هایی مانند آرکانزاس، کلرادو و مونتانا یافت شده‌اند.[۱۳۷][۱۳۸] در سال ۲۰۰۴، کشفی خیره کننده از الماس‌های میکروسکوپی اتفاق افتاد[۱۳۹] که در نتیجه تا سال ۲۰۰۸، مقادیر زیادی از نمونه‌های کیمبرلیت در مناطق دور افتاده مونتانا استخراج شدند.[۱۴۰]

امروزه، اغلب ذخایر دارای قابلیت برداشت به‌صورت تجاری، در روسیه، استرالیا و جمهوری دموکراتیک کنگو قرار گرفته‌اند.[۱۴۱] براساس گزارش بررسی زمین‌شناسی بریتانیا[x] در سال ۲۰۰۵، روسیه تقریباً یک پنجم الماس تهیه شده در سراسر دنیا را تولید کرده‌است. استرالیا دارای غنی‌ترین سنگ‌های معدنی حاوی الماس است و مطابق آمار، بیشینه تولید این کشور ۴۲ تن متریک در هر سال در دهه ۱۹۹۰ میلادی بوده‌است.[۱۳۷] علاوه‌بر این موارد، تعدادی ذخایر فعال در مناطق شمالی کانادا، سیبری (بیشتر در منطقه جمهوری یاقوتستان مانند معدن میر و گودال اوداچنایا)، برزیل و شمال و غرب استرالیا نیز وجود دارند.

الیاف کربن یا الیاف گرافیت، الیافی با حدود ۵–۱۰ میکرومتر قطر هستند و بیشتر از اتم‌های کربن تشکیل شده‌اند. الیاف کربن دارای چندین مزیت از جمله سفتی بالا، استحکام کششی بالا، وزن کم، مقاومت شیمیایی بالا، تحمل درجه حرارت بالا و انبساط حرارتی کم هستند. این خاصیت‌ها باعث شده‌است که فیبر کربن در برنامه‌های هوافضا، مهندسی عمران، نظامی و موتورسواری، به همراه سایر ورزش‌های رقابتی، بسیار محبوب شود. با این حال، آنها در مقایسه با الیاف مشابه، مانند الیاف شیشه‌ای یا الیاف پلاستیکی، نسبتاً گران هستند. در سال ۱۸۶۰، جوزف سوان برای نخستین بار الیاف کربن را برای استفاده در لامپ‌ها تولید کرد. در سال ۱۸۷۹، توماس ادیسون نخ‌های بامبو را در دماهای بالا حرارت داد و آنها را به یک رشته فیبر کربنی تبدیل کرد که در یکی از اولین لامپ‌های رشته‌ای قابل استفاده به‌کار رفتند و می‌توانستند براثر الکتریسیته گرم شده و تولید نور نمایند.[۱۴۲] در سال ۱۸۸۰، لوئیس لاتیمر یک رشته سیم کربن را برای لامپ رشته‌ای تولید کرد که با برق گرم می‌شد.[۱۴۳]

گرافین یا گرافن[۱۴۴][۱۴۵] از دگرشکلهای کربن است. این ماده تشکیل‌شده از یک ساختار بلوری لانه زنبوری دوبعدی است.[۱۴۶] که در آن هر اتم کربن به کمک سه الکترون ظرفیت خود، با سه پیوند دارای هیبریداسیون sp2، به سه اتم کربن دیگر متصل شده‌است که این ساختار، ساختار اساسی تشکیل دهنده سایر دگرشکل‌ها از جمله گرافیت، زغال‌سنگ، نانولوله کربنی و فولرنها است. همچنین می‌تواند به‌عنوان یک مولکول با خصلت آروماتیکی برای خانواده هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای مسطح در نظر گرفته شود.

گرافن داری مجموعه ویژگی‌هایی است که آن را از سایر دگرشکل‌های کربن جدا می‌کند.[۱۴۷] در ضخامت برابر، تقریباً ۱۰۰ برابر قوی‌تر از فولاد است.[۱۴۸][۱۴۹] با این وجود چگالی آن به‌طور چشم‌گیری از فولاد پایین‌تر است و جرم سطحی آن ۰٫۷۶۳ میلی‌گرم در هر متر مربع است. هدایت گرما و الکتریسیته را بسیار کارآمد انجام می‌دهد و تقریباً شفاف است.[۱۵۰] گرافن همچنین یک دیامغناطیس است.[۱۵۱] محققان اثر ترانزیستور پیوندی دوقطبی، جریان پرتابیک و نوسانات کوانتومی زیادی را در مواد آن شناسایی کرده‌اند.[۱۵۲]

در ابتدا در سال ۱۹۶۲ در میکروسکوپ‌های الکترونی مشاهده شد، اما تنها در سطح فلز پشتیبانی می‌شد.[۱۵۳] سپس توسط آندره گایم فیزیک‌دان هلندی و کنستانتین نووسلف دانشمند روسی در سال ۲۰۰۴ در دانشگاه منچستر کشف شد که به خاطر این کشف جایزه نوبل فیزیک به آنها اهدا شد.[۱۴۶][۱۵۴][۱۵۵] جداسازی گرافن با کیفیت بالا به طرز شگفت‌آوری آسان است که این موضوع سبب می‌شود انجام تحقیقات بیشتر آسان گردد.[۱۵۶]

نانولوله‌های کربنی (CNTs) لوله‌هایی هستند که از کربن ساخته شده و قطرهایی در حد نانومتر دارند.
نانولوله‌های کربنی به‌طور مستقل توسط دو گروه تحقیقاتی سومیو ایجیما و تویشناری ایچیهاشی[y] از ژاپن و دونالد بتهونه[z] از آمریکا کشف شدند.[۱۵۷] نانولوله‌های کربنی تک جداره یکی از دگرشکل‌های کربن و واسطه‌ای بین فولرن و گرافنهای مسطح است.

می‌توان نانولوله‌های کربنی تک جداره را به‌عنوان برش‌هایی از یک شبکه شش ضلعی اتم‌های کربنی که در امتداد یکی از بردارهای شبکه براوه قرار گرفته‌اند تصور کرد تا یک استوانه توخالی شکل بگیرد.[۱۵۸] نانو لوله‌های کربنی، ساختارهای حلقوی تو خالی و متشکل از اتم‌های کربن هستند که می‌توانند به شکل تک یا چند جداره آرایش یابند و دارای خواص فلزی و شبه رسانایی نیز هستند.

نانولوله‌های کربنی می‌توانند هدایت الکتریکی قابل توجهی داشته باشند.[۱۵۹][۱۶۰] همچنین دارای کشش سطحی فوق‌العاده[۱۶۱] و هدایت حرارتی هستند.[۱۶۲][۱۶۳] به دلیل نانوساختار بودن و استحکام پیوندهای بین اتم‌های کربن. علاوه بر این، آنها می‌توانند از نظر شیمیایی اصلاح شوند.[۱۶۴] این خواص در بسیاری از زمینه‌های فناوری، از جمله الکترونیک، نورشناسی، مواد کامپوزیت، فناوری نانو می‌تواند کاربردی باشد.

فولرن که مولکول آن از اتم‌های کربن متصل شده توسط پیوندهای منفرد و دوتایی تشکیل شده‌است به طوری که می‌تواند شبکه توری مانند بسته یا نیمه بسته با حلقه‌های پنج تا هفت اتم را تشکیل دهد. این مولکول ممکن است یک کره توخالی، بیضی، استوانه یا بسیاری از اشکال و اندازه‌های دیگر باشد.

پس از سنتز تصادفی آنها در سال ۱۹۸۵ در طبیعت و فضای بیرونی کشف شدند.[۱۶۵][۱۶۶] کشف فولرن‌ها باعث افزایش تعداد آلوتروپ‌های کربن شناخته شده شد که قبلاً محدود به گرافیت، الماس و کربن آمورف مانند دوده و زغال بود.[۱۶۷][۱۶۸] فولرن‌ها به‌دلیل خواص شیمیایی و کاربردهای جدیدشان، خصوصاً در علم مواد، الکترونیک و فناوری نانو، مورد توجه تحقیقات جدی بوده‌اند.[۱۶۹]
فولرن باکمینستر یا توپ باکی[aa] یک مولکول کروی با فرمول C۶۰ است. این ماده اولین بار در سال ۱۹۸۵ توسط هارولد کروتو، جیمز هلت، شاون اٌبرین، رابرت کارل و ریچارد اسمالی در دانشگاه رایس ایالت تگزاس تهیه شد. کروتو، کارل و اسمالی در سال ۱۹۹۶ برای کشف فولرن باکمینستر و دسته‌بندی اطلاعات دربارهٔ آن جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند.[۱۷۰]
این ترکیب پایدار است.[۱۷۱]
و در دمای بالا و فشارهای بالا مقاومت می‌کند. سطح مولکول ضمن حفظ هندسه کروی می‌تواند با گونه‌های دیگر واکنش نشان دهد.[۱۷۲]

کربن عنصر لازم برای همه سیستم‌های زنده شناخته شده‌است، و بدون آن زندگی نمی‌تواند وجود داشته باشد. عمده استفاده اقتصادی از کربن به غیر از مواد غذایی و چوب به شکل هیدروکربن است که مهمترین آنها گاز متان سوخت فسیلی و نفت خام است. نفت خام توسط صنایع پتروشیمی در پالایشگاه‌ها تقطیر می‌شود تا بنزین، نفت سفید، گازوئیل، نفت کوره، قیر و دیگر فراورده‌های نفتی تولید کند. سلولز نوعی پلیمر طبیعی حاوی کربن است که توسط گیاهان به شکل چوب، پنبه، کتان و کنف تولید می‌شود. سلولز در درجه اول برای حفظ ساختار گیاهان استفاده می‌شود و ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل می‌دهد.

پلیمرهای کربن با ارزش تجاری با منشأ حیوانی شامل پشم، ترمه و ابریشم است. پلاستیکها از پلیمرهای کربن مصنوعی ساخته می‌شوند از فرایند پلیمریزاسیون به‌دست می‌آیند که غالباً با اتم‌های اکسیژن و نیتروژن در فواصل منظم در زنجیره پلیمر اصلی قرار می‌گیرند همچنین مواد اولیه بسیاری از مواد مصنوعی از نفت خام تهیه می‌شود.

کاربرد کربن و ترکیبات آن بسیار متنوع است. کربن می‌تواند به همراه آهن تشکیل آلیاژهایی دهد که رایج‌ترین آنها فولاد کربنی است. از ترکیب گرافیت با رس برای ساخت انواع مداد جهت نوشتن و ترسیم استفاده می‌شود. مداد گرافیت از نظر نرمی و سختی بسته به ناخالصی و رس درجه‌بندی گسترده‌ای دارد. مغرهای مدادی که در مداد به کار می‌روند، بسته به میزان خاک رسی که با آن‌ها ترکیب می‌شود، دارای سختی متفاوتی هستند. همچنین به‌عنوان روان‌کننده و رنگدانه به‌عنوان ماده قالب‌گیری در تولید شیشه استفاده می‌شود. در الکترود برای باتری‌های خشک و در آبکاری و شکل‌دهی الکتریکی نیز کاربرد دارد. در جاروبک برای موتورهای الکتریکی و به‌عنوان یک آرام‌کننده نوترون در رآکتورهای هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زغال به‌عنوان یک ماده ترسیم در کارهای هنری، پخت و پز، ذوب فلزات و کاربردهای دیگر و از چوب، زغال‌سنگ و نفت به‌عنوان سوخت برای تولید انرژی و گرمایش استفاده می‌شوند. از الماس با کیفیت در سنگ‌های قیمتی و جواهرات و از و الماسهای صنعتی در ابزارهای حفاری، برش و پولیش برای ماشین‌کاری فلزات و سنگ استفاده می‌شوند. همچنین از الیاف کربن یا فیبر کربن پلیمری تقویت شده که از پیرولیز الیاف پلی‌استر مصنوعی ساخته شده‌است برای تقویت پلاستیک‌ها برای تشکیل مواد کامپوزیتی سبک و پیشرفته، استفاده می‌شود.

فیبر کربن با استفاده از یک پلیمر پیش ساز مانند پلی‌اکریلونیترول،[ab] که از نفت تولید می‌شود و سایر مواد آلی ساخته می‌شود. برای پلیمرهای مصنوعی مانند پلی‌اکریلونیترول یا ابریشم مصنوعی، پیش ماده ابتدا به نخ‌های رشته‌ای تبدیل می‌شود، با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و مکانیکی، ابتدا زنجیره‌های پلیمری را به ترتیب برای بالا بردن خواص فیزیکی نهایی فیبر کربن تکمیل می‌کند. ساختار کریستالوگرافی و خصوصیات مکانیکی فیبر به نوع ماده شروع و پردازش بعدی بستگی دارد. الیاف کربن ساخته شده از پلی‌اکریلونیترول دارای ساختاری شبیه به رشته‌های باریک گرافیت هستند. در نتیجه تجزیه حرارتی الیافی با استحکام کششی ویژه بالاتر از فولاد به‌دست می‌آید.[۱۷۳]

از ترکیب گرافیت با رس برای ساخت انواع مداد جهت نوشتن و ترسیم استفاده می‌شود.

استفاده از کاربید تنگستن در مته‌های حفاری

خودروسازان برای کاهش وزن سوپر اسپورت‌ها از فیبرالیاف کربن استفاده می‌کنند.

سیلیکون کاربید در ساخت محصولات دیرگداز و ساینده‌ها کاربرد دارد.

استفاده از زغال برای تولید گرما

از کربن سیاه به‌عنوان رنگ‌دانه سیاه در چاپ جوهر، رنگ روغن و رنگ‌های آبی، کاغذ کاربون، اتمام رنگ خودرو، مرکب هندی و گرد جوهر چاپگر لیزری همچنین به‌عنوان افزودنی‌های پلیمری در محصولات مانند لاستیک و در ترکیبات پلاستیکی استفاده می‌شود.[۱۷۴] زغال فعال به‌عنوان یک جاذب و جذب کننده سطحی در مواد فیلتردار در کاربردهایی مانند ماسک‌های گازی، خالص‌سازی آب و هود آشپزخانه و در پزشکی برای جذب زهرابه، سموم یا گازهای دستگاه گوارش استفاده می‌شود. کربن در کاهش شیمیایی در دماهای بالا استفاده می‌شود. از کُک برای کاهش سنگ آهن استفاده می‌شود. سختکاری پوسته فولاد با گرم کردن اجزای فولادی در پودر کربن حاصل می‌شود. کاربیدهای سیلیسیوم، تنگستن، بور و تیتانیوم از سخت‌ترین مواد شناخته شده هستند و به‌عنوان ساینده در ابزار برش و سنگ زنی استفاده می‌شوند.[۱۷۵] ترکیبات کربن بیشتر مواد مورد استفاده شده در در لباس مانند پارچه‌های طبیعی و مصنوعی و چرم را تشکیل می‌دهد و تقریباً تمام سطوح داخلی ساختمان به غیر از شیشه، سنگ و فلز از محصولات کربن هستند.

صنعت الماس در دو دسته متفاوت قرار می‌گیرد. دسته اول شامل الماس‌های با کیفیت می‌شود که برای استفاده در سنگهای قیمتی و جواهرات است و دسته دوم در مصارف صنعتی کاربرد دارد. در حالی‌که تجارت بزرگی برای هر دو نوع الماس وجود دارد، با این‌حال بازارهای مربوط به این دو نوع الماس، به‌صورت کاملاً متفاوتی عمل می‌کنند.

الماس‌های مورد استفاده در جواهرات و زیور آلات، برخلاف فلزات گرانبهایی مانند طلا یا پلاتین همانند یک کالای اقتصادی مبادله نمی‌شوند. قیمت این نوع الماس‌ها به‌صورت قابل توجهی بالا است و در نتیجه بازار فعالی برای فروش مجدد این نوع الماس‌ها وجود ندارد.

الماس‌های صنعتی بیشتر به دلیل سختی و هدایت گرمایی، از ارزش بالایی برخوردار هستند و ویژگی‌های زمین‌شناسی مانند شفافیت و رنگ الماس، ملاکی برای ارزش صنعتی آن نیست. حدود ۸۰٪ الماس‌های استخراج شده (برابر با ۱۰۰ میلیون قیراط یا ۲۰ تن در سال) که با نام بورت[ac][توضیح ۵] شناخته می‌شوند، به‌عنوان سنگ‌های قیمتی مناسب نیستند و از آن‌ها برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود.[۱۷۶] الماس مصنوعی، که در دهه ۱۹۵۰ اختراع شد، بلافاصله کاربردهای صنعتی پیدا کرد. سالانه ۳ میلیارد قیراط (۶۰۰ تن) الماس مصنوعی تولید می‌شود.[۱۷۷]

کاربرد صنعتی عمده الماس در برش، حفاری، سنگ زنی و پولیش است. بسیاری از این کاربردها نیازی به الماس‌های بزرگ ندارند. در حقیقت، بیشتر الماس‌های با اندازه کوچک، می‌توانند از نظر صنعتی استفاده شوند. الماس‌ها در نوک‌های مته یا تیغه‌های اره تعبیه شده‌اند، یا برای استفاده در ابزارهای سنگ زنی و پولیش، داخل پودر ریخته می‌شوند.[۱۷۸] کاربردی تخصصی آن استفاده در سلول سندان الماس شامل استفاده در آزمایشگاه‌ها به‌عنوان مهار آزمایش‌های فشار قوی، یاتاقان با کارایی بالا و استفاده محدود در پنجره‌های دارای کاربرد ویژه است.[۱۷۹][۱۸۰] با پیشرفت‌های مداوم در تولید الماس مصنوعی، کاربردهای جدیدتری نیز عملی می‌شوند. استفاده از الماس به‌عنوان نیم‌رسانا مناسب برای مدارهای مجتمع به دلیل ویژگی گرماگیری الکترونیک مورد توجه قرار گرفته‌است.[۱۸۱]

اولین استفاده بالینی از سلول‌های مصنوعی در هموپرفیوژن توسط محصور کردن کربن فعال صورت گرفت.[۱۸۲] زغال فعال قادر به جذب بسیاری از مولکول‌های بزرگ است و مدت زیادی است که به دلیل توانایی آن در از بین بردن مواد سمی از خون در مسمومیت‌های ناخواسته یا مصرف بیش از حد دارو شناخته شده‌است. با این حال، پرفیوژن از طریق تزریق مستقیم کربن فعال سمی است زیرا منجر به آمبولیسم و آسیب سلول‌های خون می‌شود و به دنبال آن پلاکت‌ها از بین می‌روند.[۱۸۳]

کربن خالص دارای سمیت فوق‌العاده پایین برای انسان است و می‌تواند در شکل‌های گرافیت و زغال توسط انسان به‌صورت ایمن لمس شود. کربن در مقابل حل شدن یا واکنش‌های شیمیایی حتی موردی مانند هضم شدن توسط اسید موجود در دستگاه گوارشی انسان، از خود مقاومت نشان می‌دهد. در نتیجه زمانی که کربن وارد بافت‌های انسان شود، به احتمال بالا، به‌مدت نامعلومی همان‌جا خواهد ماند. کربن سیاه احتمالاً یکی از اولین رنگ‌دانه‌هایی بوده‌است که برای خالکوبی مورد استفاده قرار گرفته‌است. یکی از مثال‌های این موضوع خالکوبی‌های یافت شده بر روی بدن یک مومیایی طبیعی معروف به اوتسی مرد یخی است که قدمت آن به حدود ۵۲۰۰ سال قبل می‌رسد.[۱۸۵] استنشاق ذرات غبار زغال‌سنگ یا دوده (کربن سیاه) در مقادیر زیاد می‌تواند خطرناک باشد و موجب تحریک بافت ریه و منجر به بیماری نارسایی ریه شود، موضوعی که به‌خصوص در معدن‌چیان دیده می‌شود و به بیماری سیاه‌ششی موسوم است. از ذرات غبار الماس برای ساییدن سایر مواد استفاده می‌شود، با این‌حال چنان‌چه این ذرات استنشاق یا بلعیده شوند، می‌توانند برای انسان خطرناک باشند. میکروذرات کربنی که در دود خارج شده از موتورهای دیزلی وجود دارند، ممکن است در ریه انسان تجمع پیدا کنند.[۱۸۶] در همه مثال‌هایی که تا این‌جا ذکر شد، زیان احتمالی حاصل ناشی از تجمع ذرات در بدن فرد بودند و ماهیت شیمیایی خود کربن عامل آن نبود.

به‌طور عمومی، کربن دارای سمیت پایینی برای حیات موجود بر روی زمین است، با این‌حال، نانولوله‌ها کربنی برای مگس سرکه کشنده محسوب می‌شوند.[۱۸۷]
کربن ممکن است در حضور هوا و در دمای بالا، باشدت و به‌صورت نورانی بسوزد. مقادیر زیاد از زغال‌سنگ که در غیاب اکسیژن برای چند صد میلیون سال به‌صورت خنثی باقی مانده‌اند، ممکن است زمانی که بر اثر حفر معادن در معرض هوا قرار بگیرند، دچار احتراق خودبخودی شوند.[۱۸۸][۱۸۹]

در مصارف هسته‌ای که از گرافیت به‌عنوان یک تعدیل‌کننده نوترون استفاده می‌شود، پس از انباشت انرژی ویگنر[ad] ممکن است یک آزادسازی ناگهانی و خودبخودی رخ دهد. پخت تا دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد، می‌تواند انرژی را به‌صورت ایمنی آزاد نماید، اگرچه این فرایند در حادثه آتش‌سوزی واینداسکیل[ae] در سال ۱۹۵۷ در انگلیس، به‌خوبی پیش نرفت و منجر به آتش‌سوزی راکتورهای دیگر شد.[۱۹۰][۱۹۱]

گستره وسیعی از ترکیبات کربنی دارای خطرات و البته فواید زیاد وجود دارند از ترکیبات خطرناکی مانند سم‌های کشنده‌ای همچون تترودوتوکسین، پروتئین لکتین رایسین که از دانه‌های کرچک به‌دست می‌آیند، سیانید و کربن مونوکسید تا ترکیبات ضروری برای حیات مانند گلوکز و پروتئین‌ها.

پیوند سه‌گانه کربن با نیتروژن، موجب تشکیل گروه سیانو (CN-) می‌شود. در شیمی آلی، گروه سیانو به‌عنوان یک گروه عاملی در نظر گرفته می‌شود و مولکول‌های حاوی آن نیتریل نامیده می‌شوند. در شیمی معدنی، به گروه‌های سیانو که یک آنیون محسوب می‌شوند، سیانید گفته می‌شود. نمک‌هایی مانند سدیم سیانید و پتاسیوم سیانید بسیار سمی هستند.[۱۹۲] هیدروژن سیانید یک مایع بسیار فرار است که در مقیاس بزرگ، به‌صورت صنعتی تولید می‌شود و با کمک افزودن اسید به نمک سیانید به‌دست می‌آید. برخلاف سیانیدها که دارای پیوند یونی هستند و امکان آزاد سازی یون سیانید را دارند، نیتریل‌ها به‌دلیل پیوند کووالانسی میان گروه سیانو و کربن، فاقد چنین توانایی هستند و درنتیجه دارای سمیت کمتری نسبت به نمک‌های سیانید دارند. مسمومیت با سیانید مسمومیت ناشی از قرار گرفتن در معرض سیانور است.[۱۹۳]
علائم اولیه مسمومیت شامل سردرد، سرگیجه، ضربان سریع قلب، تنگی نفس و استفراغ است.[۱۹۴] همچنین ممکن است به‌دنبال آن تشنج، ضربان آهسته قلب، فشار خون پایین، از دست دادن هوشیاری و ایست قلبی رخ دهد. شروع علائم معمولاً طی چند دقیقه بروز می‌کند و اگر شخصی زنده بماند، ممکن است دچار مشکلات عصبی طولانی مدت گردد.[۱۹۴][۱۹۵]

کربنCعدد اتمی: 6وزن اتمی: 12.0107نقطه ذوب: 3948.15 Kنقطه جوش: 4300 Kچگالی: 2.267 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.55

سیلیسیمSiعدد اتمی: 14وزن اتمی: 28.0855نقطه ذوب: 1638.15 Kنقطه جوش: 3538 Kچگالی: 2.3296 g/cm3الکترونگاتیوی: 1.9

ژرمانیمGeعدد اتمی: 32وزن اتمی: 72.64نقطه ذوب: 1211.45 Kنقطه جوش: 3106 Kچگالی: 5.323 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.01

قلعSnعدد اتمی: 50وزن اتمی: 118.710نقطه ذوب: 505.21 Kنقطه جوش: 2875 Kچگالی: 7.287 g/cm3الکترونگاتیوی: 1.96

سربPbعدد اتمی: 82وزن اتمی: 207.2نقطه ذوب: 600.75 Kنقطه جوش: 2022 Kچگالی: 11.342 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.33

فلروویمFlعدد اتمی: 114وزن اتمی: [289]نقطه ذوب: ? 340 Kنقطه جوش: ? 420 Kچگالی: ? 22 g/cm3الکترونگاتیوی: ?

“Fourier Transform Spectroscopy of the Electronic Transition of the Jet-Cooled CCI Free Radical”

“Fourier Transform Spectroscopy of the System of CP”

Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds

“Fullerene-related structure of commercial glassy carbons”

the original

“On Graphite Transformations at High Temperature and Pressure Induced by Absorption of the LHC Beam”

the original

“Superlubricity of Graphite”

the original

The composition of the Earth

بایگانی‌شده

“Voltatile Products from Carbonaceous Asteroids”

the original

“The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties”

the original

“Cyclic Polyhydroxy Ketones. I. Oxidation Products of Hexahydroxybenzene (Benzenehexol)”

the original

“Meeting of RG2 with Windscale Pile 1 Decommissioning Project Team”

A06AB02, A06AG02

Laxans

fest

132,4 °C[1]

Achtung

بیزاکودیل

4320 mg·kg−1 (LD50, Ratte, oral)[2]

Bisacodyl ist ein Arzneistoff aus der Gruppe der Laxantien zur Behandlung von Darmträgheit, insbesondere auch bei neurologisch bedingter. Bisacodyl ist ein Triphenylmethan-Derivat und wurde erstmals 1953 wegen seiner strukturellen Ähnlichkeit zu Phenolphthalein als Abführmittel eingesetzt. Es wurde lange Zeit nur unter dem Namen Dulcolax® verkauft und ist mittlerweile auch als Generikum in der Apotheke erhältlich.

Bisacodyl ist erhältlich als Dragees oder Zäpfchen. Als Zäpfchen tritt die Wirkung nach 15 bis 30 Minuten, als Dragee nach 6 bis 12 Stunden ein.

Als Zäpfchen wirkt es nur im Enddarm, während es, oral eingenommen, zunächst über den enterohepatischen Kreislauf in den Dickdarm gelangt und dort von Bakterien zu Diphenolen umgesetzt wird. Die Umsetzungsprodukte führen zu einer erhöhten Motilität des Darms und bewirken, dass durch den schnelleren Transport dem Darminhalt weniger Wasser entzogen werden kann. Aus dem Umweg über die Leber erklärt sich der spätere Wirkungsbeginn und die länger anhaltende Wirkung bei oraler Gabe. Der genaue Wirkmechanismus bei Anwendung als Suppositorium (Zäpfchen) ist dagegen noch unklar.[3]

Bei Anwendung in Zäpfchenform können lokale Reizerscheinungen auftreten. Elektrolytverschiebungen im Serum konnten auch nach jahrzehntelanger Einnahme nicht beobachtet werden. Auch die häufig genannte Gewöhnung tritt in der Realität auch bei langem Gebrauch sehr selten auf. Nachgewiesene Nebenwirkungen können krampfartige Bauchschmerzen, auf Grund der motorischen Wirkung, sein. Ein Übertritt in die Muttermilch findet nur minimal statt und ist wirkungslos auf das gestillte Kind.[4]

Bekunis Dragées (D), Bisco-Zitron (D), Drix (D), Dulcolax (D, A), Dulcolax- Bisacodyl (CH), Florisan (D), Laxagetten (D), Laxans (D), Medibudget Abführdragées (CH), Mediolax (D), Muxol (CH), Protolax (CH), Pyrilax (D), Tavolax (CH), Tirgon (D)

A. Moll´s Abführdragées (A), Laxabene (A), Prepacol (D, A)

S2k-Leitlinie Chronische Obstipation: Definition, Pathophysiologie, Diagnostik und Therapie

Originals

@1

@2

مجله سلامت دکترتو

تحریریه مجله دکترتو

داروی بیزاکودیل برای درمان یبوست استفاده می‌شود. همچنین ممکن است قبل از معاینه یا جراحی برای تمیز کردن روده از این دارو استفاده شود. بیزاکودیل به عنوان یک ملین محرک شناخته می‌شود.

داروی بیزاکودیل از طریق افزایش حرکت روده به دفع مدفوع کمک می‌کند.

این دارو با تجویز پزشک گوارش به صورت خوراکی مصرف می‌شود. اگر بدون تجویز پزشک از دارو استفاده می‌کنید طریقه‌ی مصرف نوشته شده روی بسته‌ی دارو را مطالعه فرمایید.بیزاکودیل

تمام این دارو را، به صورت یک‌جا، فرو دهید. بیزاکودیل را لِه نکنید، تکه تکه نکنید و آن را حداقل یک ساعت قبل و بعد از مصرف آنتی اسیدها، شیر و لبنیات استفاده کنید. مصرف این مواد و داروی بیزاکودیل به طور هم‌زمان ممکن است باعث از بین رفتن پوشش روی قرص و به تبع آن ناراحتی معده و ایجاد حالت تهوع شود.

دوز مصرف داروی بیزاکودیل به سن، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. به طور خودسرانه دوز مصرفی دارو را افزایش ندهید و بیش‌تر از مقدار تجویزی پزشک مصرف نکنید. داروی بیزاکودیل را بیش‌تر از هفت روز پیاپی مصرف نکنید مگر این‌که صلاح‌دید پزشک شما این‌طور باشد. مصرف بیش از حد این دارو ممکن است عوارض جانبی خطرناکی در پی داشته باشد.

این امکان وجود دارد که شش الی دوازده ساعت طول بکشد تا داروی بیزاکودیل سبب حرکت روده شود. اگر پس از مصرف دارو بیماری شما هم‌چنان ادامه دارد یا وخیم‌تر شده یا در صورتی که خون‌ریزی مقعدی دارید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر فکر می‌کنید مصرف این دارو باعث ایجاد شرایط خطرناکی برای شما شده است سریعا به پزشک مراجعه کنید.

مصرف داروی بیزاکودیل ممکن است عوارضی از قبیل درد یا اسپاسم معده و شکم، تهوع، اسهال یا ضعف به دنبال داشته باشد. اگر این اثرات برای مدت طولانی ادامه داشت یا وخیم‌تر شد به پزشک خود یا دکتر داروخانه اطلاع دهید.

درصورتی که پزشک داروی بیزاکودیل را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی بیزاکودیل را مصرف کرده اند عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند.

چنان‌چه هر یک از این عوارض غیرمعمول اما جدی را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید:

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی بیزاکودیل نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعاً از فوریت های پزشکی کمک بگیرید. با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دارو ساز مشورت کنید.

قبل از مصرف داروی بیزاکودیل اگر به آن حساسیت دارید موضوع را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیش‌تر با دکتر داروخانه صحبت کنید.

قبل از استفاده از داروی بیزاکودیل سابقه‌ی پزشکی خود را پزشک‌تان در میان بگذارید. این سوابق می‌توانند شامل آماس آپاندیس یا نشانه‌های آن مانند تهوع، استفراغ، دردهای ناگهانی و ناشناخته‌ی معده و شکم، تغییر در عادات معمول روده که بیش‌تر از دو هفته به درازا بیانجامد، خون‌ریزی مقعدی و انسداد روده باشند.

قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.

اگر باردار هستید پیش از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. استفاده از بیزاکودیل در دوره‌های طولانی مدت حین دوران بارداری توصیه نمی‌شود. برای اطلاع از جزئیات بیش‌تر با پزشک خود مشورت کنید. مشخص نیست که آیا بیزاکودیل از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود یا خیر لذا پیش از شیر دادن به کودک‌تان با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی بیزاکودیل را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی بیزاکودیل نفرمایید.

داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند شامل مسدود کننده‌های H2 مثل رانیتیدین و مهارکننده‌های پروتون پمپ مانند امپرازول ممکن است با داروی بیزاکودیل تداخل دارویی ایجاد کنند.

اگر فردی بیش از اندازه از داروی بیزاکودیل استفاده کرده بود و دچار علائمی مانند بیهوش شدن یا مشکل در تنفس شد با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

به طور منظم به پزشک و آزمایشگاه مراجعه کنید.

سبک زندگی خود را عوض کنید. ورزش کنید و سعی کنید در رژیم غذایی‌تان جایی برای مواد غذایی ضد یبوست مانند آب، غذاهای سرشار از فیبر مثل سبوس‌ها، میوه‌ها و سبزیجات تازه باز کنید. با پزشک یا دکتر داروخانه درمورد تغییرات سبک زندگی که ممکن است برای شما مفید باشد صحبت کنید.

اگر دوز مصرفی یک نوبت را فراموش کردید هر زمانی که به یاد آوردید آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به مصرف دوز بعدی به یاد آوردید که دارو را مصرف نکرده‌اید نیازی به مصرف دوبرابر داروی بیزاکودیل نیست فقط دوز مقرر را در زمان مقرر مصرف کنید.

برندهای مختلف این دارو شرایط نگه‌داری خاص خود را دارند. در این مورد توضیحات روی جعبه‌ی دارو را مطالعه نمایید یا از دکتر داروخانه کمک بخواهید. تمامی داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید. توجه داشته باشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.

منبع: WebMD

خیلی خیلی ممنون ومتشکرم ازاین برنامه خوب امیدوارم که موفق باشید

حالت اسهال میکنه ادمو باید حتما دسترسی ب سرویس داشته باشید زماناییکه استفاده میکنید

سلام دوست عزیز بیزاکودیل برای درمان یبوست استفاده می‌شه و ایجاد اسهال کاملا طبیعیه. اما باید دوز مناسب قرص مصرف بشه تا از اسهال شدید و طولانی جلوگیری بشه.

کسی که الان نمیتونه مدفوعشو دفع کنه و بیش از اندازه مدفوع سفت و بزرگه چیکار کنه؟ این قرص به کارش میاد؟

سلام دوست عزیز وقت بخیر این قرص برای یبوست کاربرد داره و علائم شما بیان کننده‌ی یبوسته. برای معاینه‌ی بیش‌تر هم می‌تونین به متخصص داخلی یا جراح عمومی مراجعه کنین کسب نوبت از متخصص داخلی لیست متخصصین داخلی کسب نوبت از جراح عمومی لیست متخصصین جراح عمومی

با بهترین پزشکان از راه دور مشاوره کنید

وب سایت

اطلاعات من را در مرورگم جهت ثبت دیدگاه های دیگر ذخیره کن

بیزاکودیل

کلیه‌ی حقوق این وبسایت متعلق به شرکت فن‌آوری اطلاعات نوین آسان تِک مانا است.

‎بیزاکودیل
‎یبوست مشکلی شایع می باشد که به علل مختلفی از جمله رژیم غذایی نامناسب، عدم نوشیدن آب کافی و تعداد دفعات اجابت مزاج كم، تحرک بدنی کم می تواند رخ دهد. علاوه بر اینها بارداری، مصرف برخی دارو ها مانند برخی دارو های ضد درد و برخی بیماری ها نیز می توانند عامل ایجاد کننده یبوست باشند.
‎با این حال بسیاری از مردم در این مواقع از داروهای ملین(laxatine)استفاده می‌کنند چون تصور می‌کنند که عدم اجابت مزاج در هر روز به معنی یبوست است در صورتی که تعریف مناسب یبوست کاهش اجابت مزاج به دفعات کمتر از آنچه به طور طبیعی برای هر فرد اتفاق می‌افتد و یا سختی در دفع مدفوع باشد. با این تعریف می توان گفت در هر فرد با توجه به عادات شخصی و روزانه می توان تعیین کرد یبوست وجود دارد یا خیر به طور مثال ممکن است در يك فرد اجابت مزاج هر دو روز یکبار اتفاق بیفتد در حالی‌که در فرد دیگر روزانه باشد.
‎بیزاکودیل با تحریک عضلات روده باعث افزایش حرکات دستگاه گوارشی و تسهیل حرکت مدفوع در روده می‌گردد این عمل به دفع راحت تر مدفوع کمک می نماید.
‎اثر قرص بیزاکودیل معمولا در عرض ۱۲ تا ۱۰ ساعت مشخص میشود و شیاف بیزاکودیل در ۱۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف اثر می نماید.( به طور معمول در نیم ساعت نخست مصرف اثر میکند.)
‎این دارو در لیست داروهای بدون نسخه قرار دارد و می توان آن را از داروخانه ها با مشورت داروساز و یا به تجویز پزشک خریداری کرد.
‎ قرص بیزاکودیل گاهی جهت تخلیه روده پیش از تصویر برداری و بررسی های پزشک دستگاه گوارش یا جراحی ها تجویز می شود.

‎پیش از مصرف بیزاکودیل
‎پیش از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه از جمله بیزاکودیل بهتر است با پزشک يا داروساز خود مشورت نمایید تا مطمئن شوید این دارو برای شرایط فعلی شما مناسب است.
‎-در صورت بارداری، اقدام به بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت نمایید.
‎-در صورتی که احساس درد شدید در ناحیه شکم می نمایید، تهوع دارید یا در یبوست های شدید و طولانی مدت پیش از مصرف هر گونه داروی ضد یبوست حتما به پزشک مراجعه نمایید در این مواقع مصرف داروهای ملین و مسهل می تواند خطراتی از جمله سوراخ شدن روده‌ها را در بر داشته باشد.
‎-بیزاکودیل در کودکان زیر ۱۰ سال تنها با تجویز و نظر پزشک قابل مصرف میباشد.
‎ -در صورت سابقه هرگونه جراحی روده و شکمی اخیر، پیش از مصرف حتما پزشک خود را مطلع نمایید.
‎ -در صورتی که بدن کم آبی دارید یا از داروهای ادرار آور مانند هیدروکلروتیازید، فوروزماید، اسپیرونولاکتون و… استفاده می نمایید (اکثرأ این داروها جهت کنترل فشار خون و ورم داده میشوند) با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
‎-در صورت مصرف هرگونه دارو یا فرآورده گیاهی و مکمل، لیستی از اقلام مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که مصرف این دارو برای شما خطری نداشته باشد.
‎ -در صورت سابقه حساسیت به این دارو یا سایر داروها به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

‎نحوه صحیح مصرف قرص بیزاکودیل
‎به طور معمول می توانید یک یا دو قرص ۵ میلی گرمی بیزاکودیل را با یک لیوان پر آب مصرف نمایید. این قرص ۱۰ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف اثر می نماید لذا بهترین زمان مصرف قرص شب، پیش از خواب می باشد.
‎-از مصرف قرص بیزاکودیل همراه با شیر بپرهیزید. قرص را به صورت کامل ببلعید و از جویدن و یا خرد کردن آن خودداری نمایید.
‎ -مصرف این دارو تنها برای کوتاه مدت و مقطعی توصیه می‌شود زیرا مصرف طولانی مدت بیزاکودیل موجب وابستگی دستگاه گوارش به این دارو می‌شود و این مسئله می‌تواند موجب تشدید و مزمن تر شدن یبوست شما شود.
‎در صورتی که پس از مصرف این دارو حداکثر به مدت ۵ روز همچنان مبتلا به یبوست می باشید حتما به پزشک مراجعه نمایید.

‎ نحوه صحیح مصرف شیاف بیزاکودیل
‎ شیاف بیزاکودیل می‌تواند جایگزین مصرف قرص گردد. در این صورت مصرف یک شیاف در روز توصیه می شود که در عرض ۱۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف عمل می نماید و ترجیحا بهتر است شیاف صبح ها استعمال گردد.
‎-شیاف بیزاکودیل در دوزهای ۵ و ۱۰ میلی گرم موجود است. شیاف ۱۰ میلی گرم مناسب بزرگسالان و ۵ میلی گرم مناسب کودکان بالای ۱۰ سال ( و یا کودکان کوچکتر با تجویز پزشک ) می باشد.
‎-شیاف را از پوشش خارجی اش خارج نمایید و با دستان نمدار کمی شیاف را مرطوب نمایید و با فشار انگشت شیاف را داخل مقعد قرار دهید و چند دقیقه در همان وضعیت بمانید که شیاف کاملا در جای خود قرار گیرد.
‎ -پس از استعمال شیاف دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

‎توصیه های مصرف مناسب بیزاکودیل
‎ -از مصرف همزمان داروهای سوء هاضمه همراه با این دارو خودداری کنید زیرا روکش مخصوص قرص بیزاکودیل با داروهای ضد اسید معده از بین می‌رود. لذا در صورتی که نیاز به مصرف داروهای درمان کننده سوء هاضمه و ضد اسید معده دارید مصرف آنها را حداقل دو ساعت با مصرف بیزاکودیل فاصله دهید.
‎رعایت یک رژیم غذایی مناسب حاوی فیبر (نان با آرد کامل و سبوس، غلات، میوه و سبزیجات با برگ سبز)، نوشیدن ۶ تا ۸ لیوان آب در روز و فعالیت ورزشی و تحرک روزانه در سلامت و عملکرد مناسب روده مهمترین نقش را ایفا می‌کنند.
‎برای افراد که دچار یبوست هستند غذاهای آماده و فرآوری شده مانند شیرینیجات، پودینگ، شکر، شیرین کننده های مصنوعی و پنیر می توانند یبوست را تشدید نمایند.بیزاکودیل

‎عوارض ناخواسته دارویی بیزاکودیل
‎در صورت احساس تهوع بعد از مصرف این دارو، سعی کنید از غذاهای سبک مصرف نمایید و از خوردن غذای پرچرب بپرهیزید.
‎در صورت بروز اسهال مصرف بیزاکودیل را قطع نمایید زیرا دیگر نیاز به مصرف آن به مدت بیشتری نمی باشد.
‎بروز دل پیچه از علائم تاثیر بیزاکودیل می باشد که به زودی پس از اثر دارو رفع میگردد.
‎ مصرف شیاف بیزاکودیل ممکن است موجب حساسیت و افزایش تحریک پذیری در ناحیه استعمال گردد. در این موارد می‌توانيد موضع استعمال دارو را با یک مرطوب کننده مناسب مرطوب نمایید.

در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.

چنانچه در خصوص “بیزاکودیل” سوالی دارید، عارضه خاصی مشاهده نموده اید و یا مطلب ویژه ای به نظرتان می رسد با دیگران به اشتراک بگذارید

قرص بیزاکودیل (Bisacodyl) یک ملین تحریک کننده تماسی است که در یبوست‌های مزمن، بواسیر و آماده‌سازی روده برای کولونوسکوپی یا جراحی استفاده می‌شود. این دارو به شکل قرص‌های ۵ میلی‌گرمی و شیاف‌های ۵ و ۱۰ میلی‌گرمی موجود بوده و با اثر مستقیم بر روده، فعالیت حرکتی روده را افزایش می‌دهد.

از عوارض احتمالی این دارو می توان به آروغ زدن، کرامپ، اسهال، تهوع و تحریک پوستی در اطراف مقعد اشاره نمود.

از دست دادن آب

برای دفع ضایعات بدن، روزی 2 بار قرص ملین مصرف می شود. ملین ها سموم را از بدن دفع می کند و با تاثیر بر روده ها گاز معده را تخلیه می کند. اما پزشکان سراسر دنیا معتقدند که این راه برای کاهش وزن خیلی موثر نیست. مصرف ملین ها برای مدت طولانی در متابولیزم کلی و روند هضم اختلال ایجاد می کند و باعث دفع آب زیاد از بدن می شود. در این شرایط انرژی بدن نیز کاهش می یابد. با دفع زیاد مایعات احتمال مرگ ناگهانی و آسیب دیدن اعضای حساس و مهم بدن و از کارافتادگی کبد نیز وجود دارد.

تاثیر کوتاه مدت و درازمدت ملین ها:

بیزاکودیل

ملین ها می تواند تاثیرات کوتاه مدت و درازمدت بگذارد. این تاثیر از یک فرد به فرد دیگر و بر حسب شیوه زندگی و میزان تغذیه متفاوت است. عوارض کوتاه مدت مصرف ملین ها شامل حالت تهوع، استفراغ و اسهال است. درد شکم در زنان نیز به علت مصرف ملین است بنابراین برای پیش گیری از وخیم تر شدن علایم قاعدگی، از مصرف آن ها صرف نظر کنید. علایم شایع و درازمدت مصرف ملین ها نیز شامل اختلال در کار روده ها و کبد است. علاوه بر آن به علت کاهش میزان آب بدن، فرد دچار کک و مک، جوش و چروک می شود. همچنین به علت دفع الکترولیت های بدن روی پیام رسانی عصبی در بدن تاثیر منفی می گذارد.

1 – آب:برای کاهش سریع وزن به میزان نیاز آب مصرف کنید. آب سرعت هضم را افزایش می دهد.

2 – آلو بخارا:منبع غنی ویتامین A و پتاسیم است. درمان عالی رفع یبوست است زیرا روند هضم را تنظیم می کند. آلو را ناشتا مصرف کنید تا مانع یبوست شود.

3 – آب نارگیل:در رفع یبوست موثر است.

4 – گیاهان بنشنی:این گیاهان غنی از فیبر را می توان به طور روزانه در وعده صبحانه مصرف کرد.

5 – چغندر قرمز و کلم برگ:به سالاد چغندر و کلم برگ و کرفس اضافه کنید زیرا برای تنظیم روند هضم مفید است. مصرف روزانه آب هر یک از این گیاهان در کاهش وزن نیز موثر است.

* ملین های گیاهی مانند ملین های شیمیایی می تواند برای سلامت مضر باشد.

:: راهنمای ملاقات کنندگان و بیماران
:: افتخارات بیمارستان
:: قوانین بیمارستان
:: منشور حقوقی بیمار

صفحه اصلی درباره بیمارستان روابط عمومی معاونت ها اساتید و پزشکان اداری و پشتیبانی بخــش ها درمانگاه ها مراکـز تحقیقاتی گردشگری سلامت توسعه و پژوهش تمـاس با ما

بیزاکودیل

Bisacodyl

بیزاکودیل یک ملین محرک است که مستقیما روی روده اثر کرده و با افزایش حرکات آن, در درمان یبوست به کار می رود.

بیزاکودیل بعد از ورود به بدن به متابولیت فعال بیس هیدروکسی فنیل پیریدیل متان متابولیزه شده و با اثر گذاری مستقیم روی کولون باعث افزایش حرکات پریستالیتیک روده و افزایش دفع می شود.

بیزاکودیل

بیزاکودیل بعد از مصرف، توسط سلول های روده و یا باکتری ها هیدرولیز شده و متابولیت فعال آن مستقیما روی موکوز و عضلات روده تاثیر می گذارد تا حرکات پریستالیتیک روده ایجاد شده و دفع مدفوع صورت گیرد.

داروی بیزاکودیل بعد از مصرف خوراکی یا مقعدی جذب اندکی دارد و شروع اثر آن حدودا 6 تا 8 ساعت بعد از مصرف دارو می باشد. داروی جذب شده بیش از 99 درصد اتصال پروتئینی دارد و در شیر ترشح می شود. بخش جذب شده بیزاکودیل کاملا در کبد متابولیزه شده و نهایتا در ادرار دفع می شود.

یبوست و آماده سازی روده برای اعمال تشخیصی در بزرگسالان :

5 تا 15 میلی گرم روزانه ( 1 تا3 قرص) به صورت خوراکی . بسته به شرایط بیمار و نیاز به دارو

یا 10 میلی گرم روزانه (یک شیاف) مقعدی

گزارشاتی از ایجاد تشنج در اثر عدم تعادل الکترولیتی بعد از مصرف دوزهای بالای ملین ها وجود دارد. بنابراین مصرف بیزاکودیل در افرادی که داروهای موثر بر الکترولیت ها مانند داروهای دیورتیک مصرف می کنند بایستی بادقت صورت گیرد چرا که احتمال عدم تعادل الکترولیتی و هایپوناترمی افزایش می یابد.

در صورت مصرف بیزاکودیل در این افراد میزان سدیم, پتاسیم, کلسیم, کراتینین و BUN بایستی تحت نظر باشد. در صورتی که بیمار هر کدام از شرایط زیر را دارد بیزاکودیل نبایستی مصرف شود: درد شدید معده, آپاندیسیت, یبوست شدید, خون ریزی گوارشی, انسداد روده, مشکل شدید در بلع, جراحی اخیر گوارشی و آلرژی شدید به دارو

در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:

بارداری یا قصد بارداری, شیردهی, الرژی به دارو, سابقه نارسایی قلبی, اختلالات الکترولیتی, تهوع, استفراغ و درد با منشا نامشخص در معده.

بیزاکودیل باید با یک لیوان بزرگ آب مصرف شود. در طول دوره درمان نیز آب زیاد مصرف شود. دارو باید با فاصله حداقل یک ساعته از شیر و آنتی اسیدها مصرف شود. (مصرف بیزاکودیل با شیر یا آنتی اسیدها به دلیل باز شدن پوشش معده ای دارو می تواند سبب دل پیچه و استفراغ شود) در صورت فراموشی یک دوز از دارو, باید به محض یادآوری میل شود و در صورتی که تا دوز بعدی فاصله زیادی نمانده است نیازی به مصرف دوز فراموش شده نیست و بایستی طبق برنامه مصرف شود.

**گالری تصاویر داروخانه امام

23 مهر

14 مهر

6 مهر

6 شهریور

21 مرداد

12 مرداد

8 مرداد

17 تیر

8 تیر

27 خرداد

موسسه خدمات دارویی رضوی با هدف ایجاد بانک مرجع در زمینه اطلاعات دارویی و پزشکی و همچنین ایجاد بستر مناسب جهت مشاوره دارویی و خرید آسان دارو و تحویل در محل ( تحت نظارت دکتر داروساز) ایجاد شده است. ادامه …

در خبرنامه عضو شوید

تمام حقوق برای موسسه خدمات دارویی رضوی محفوظ است © 1393
( بازنشر مطالب تنها با ذکر منبع و اجازه نامه کتبی از موسسه خدمات دارویی رضوی مجاز می باشد)

در درمان بارداری و شیردهی در صورت استفاده از این دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید .

مطالعات جامعی در خانم ها در زمان بارداری وجود ندارد .

قرص :

بیزاکودیل

شیاف :

خون ریزی از مقعد یا نارسائی در حرکات روده بعد از مصرف شیاف بیزاکودیل نشان دهنده حالت جدی و خطرناکی است بنابراین با مشاهده چنین علائمی مصرف دارو بایستی قطع شود .

قرص :

شیاف :

اسهال، تهوع، استفراغ، اتساع شکم به علت تجمع گاز ، نفخ ، کرامپ شکمی و کمبود پتاسیم .

دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری نمائید .

قرص : در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد دور از نور نگهداری شود .

شیاف : در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد ، در جای خشک نگهداری و ازیخ زدگی محافظت شود .

تمامی حقوق سایت متعلق به شرکت داروسازی تولید دارو می باشد. © 2020

مطالب پر بازدید

در مورد قرص بیزاکودیل (Bisacodyl) چه می دانید؟ آیا با عوارض این دارو آشنایی دارید؟ تا چه اندازه می تواند علائم بیماری یبوست را کاهش دهد؟ آیا اثربخشی آن بالا است؟ این دارو یک دارو از گروه داروهایی شناخته شده به عنوان ملین، می باشد. عمل روانسازی با تحریک حرکتی روده انجام می شود که باعث تخلیه روده می شود. این دارو برای از بین بردن علائم یبوست استفاده می شود. با این مقاله از بخش داروهای دکتر سلام همراه باشید تا به بررسی این داروی ملین بپردازیم.

به کمک این کلینیک تخصصی می تونید بیش از ۷ کیلو در یک دوره (۲۱روزه) وزن کم کنید و به اندام ایده آل خودتون برسید.

پشتیبانی و مشاور رایگان

کاهش وزن تضمینی بدون بازگشت

شایان ذکر است که این دارو با شیر و لبنیات، تداخل غذایی دارد و نباید به طور همزمان مصرف شوند.
بیزاکودیل

همچنین هرگز به همراه این دارو از مشروبات الکلی و آب گریپ فروت استفاده نکنید. زیرا استفاده همزمان این موارد با این دارو می تواند عوارض ناخواسته ای را برایتان به همراه داشته باشد.

همچنین از مصرف همزمان با داروهایی که برای درمان سوزش سر دل، تجویز شده اند، خودداری کنید. این داروها شامل موارد زیر می باشند:

این داروها ممکن است پوشش روی این دارو را تسریع از بین برده که در نتیجه باعث ناراحتی معده شوند.

این دارو را می توان در دوران بارداری، تنها در صورتی مصرف کرد که منافع آن برای مادر نسبت به خطر آن برای جنین بیشتر باشد. اگر چه هیچ شواهدی از بروز خطر برای جنین با مصرف این دارو وجود ندارد، اما توصیه می شود از مصرف آن بخصوص در سه ماهه اول بارداری اجتناب گردد.

هنوز تحقیقات کافی برای نشان دادن اینکه این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، انجام نشده است. از مصرف این دارو در دوران شیردهی پرهیز کنید مگر به دستور پزشک و زیر نظر ایشان.

در شرایط زیر از مصرف این دارو باید اجتناب شود:

این دارو را نباید بیش از 5 روز استفاده کنید. اگر بهبودی در پنج روز حاصل نشد از مصرف خودداری کنید و با پزشک خود تماس بگیرید. استفاده طولانی مدت می تواند منجر به از دست دادن الکترولیت ها (مواد معدنی) و آب بدن شود که باعث کم آبی می شود. خصوصا در بیماران مبتلا به بیماری های کلیوی و همچنین در افراد مسن می تواند خطرات زیادی ایجاد کند. بنابراین، این دارو باید با احتیاطی بیشتری در بیماران بالای 65 سال و در بیماران مبتلا به اختلال کلیوی مورد استفاده قرار گیرد.

اگر در با مصرف این دارو، علائم کمبود آب در بدن شما ظاهر شد، مانند:

مصرف را قطع کنید و با پزشک تماس بگیرید.

این دارو ممکن است به طور ناگهانی موجب از بین رفتن آگاهی (سنکوپ) و یا ایجاد سرگیجه گردد، البته برخی از محققان بر این باورند که این عوارض جانبی نباید به این دارو نسبت داده شود. این دارو ممکن است باعث ایجاد خونریزی در مدفوع گردد، اما نگران نباشید، زیرا به سرعت از بین می رود. از مصرف آن در بیماران زیر 10 سال اجتناب شود، مگر آنکه پزشک توصیه و تجویز کند.

از مصرف همزمان این دارو با داروهای زیر باید اجتناب شود:

آنتی اسیدها، مانند:

این دسته از داروها برای خنثی کردن اسید معده و همچنین درمان سوزش سر دل، زخم معده و گاستریت (ورم معده) مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده همزمان از این داروها با قرص و شیاف، می تواند علائم بیماری معده شما را افزایش دهد.

داروهای مورد استفاده برای درمان زخم معده، سوزش سر دل و بیماری ریفلاکس معده (به نام مهارکننده های پمپ پروتون) از قبیل:

استفاده همزمان از این داروها می تواند علائم بیماری معده تان را افزایش دهد.

دیورتیک ها (که به عنوان قرص های آب یا ادرار آور نیز شناخته می شوند)، داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های قلبی، مانند:

مصرف همزمان قرص بیزاکودیل با این داروها، خطر ابتلا به هیپوکالمی (سطح پایین تر پتاسیم خون از حد نرمال) یا هیپرکالمی (سطح بالاتر پتاسیم خون از حد طبیعی) را افزایش می دهد.

درباره تمام داروها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.

قرص و شیاف بیزاکودیل ممکن است عوارض جانبی زیر را ایجاد کند:

حدود 6 تا 8 ساعت پس از مصرف قرص این دارو و پس از 20 تا 30 دقیقه پس از استفاده از شیاف آن، اثر آن را مشاهده خواهید کرد.

سعی کنید این دارو را با معده خالی مصرف نکنید. زیرا باعث تشدید عوارض می گردد.

این دارو را برای طولانی مدت مورد استفاده قرار ندهید. زیرا باعث می شود که روده شما برای کار کردن به این دارو وابسته شود.

اطلاعات دارویی در وبسایت دکتر سلام فقط برای مقاصد آموزشی ارائه می شوند و برای مشاوره، تشخیص و درمان پزشکی در نظر گرفته نشده است. اگر در مورد سلامتی خود نگرانی یا سوالی دارید، لازم است با پزشک یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی مشورت نمایید.

در دکتر سلام بیشتر بخوانید:

مطالب مرتبط

هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172

مجری انحصاری نیتیو، سنجاق

کلیه حقوق محفوظ و متعلق به مجله پزشکی دکتر سلام است بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است
بیزاکودیل
0

بیزاکودیل (به انگلیسی: Bisacodyl)

رده درمانی: ملین.

اشکال دارویی: قرص، شیاف کودکان و بزرگسالان

Fe۳O۴ + ۴C(s) → ۳Fe(s) + 4CO(g)

Fe۳O۴ + ۴CO(g) → ۳Fe(s) + 4CO۲(g)

C(s) + H۲O(g) → CO(g) + H۲(g)

فولرن C۶۰ به شکل بلوری

بلور الماس تراش نخورده

هیبریداسیون sp۳

سلول واحد الماس

متان

سیکلوهگزان

کوبان

هیبریداسیون sp۲

هیبریداسیون sp

استفاده از کاربید تنگستن در مته‌های حفاری

استفاده از زغال برای تولید گرما

A06AB02, A06AG02

Laxans

fest

132,4 °C[1]

Achtung

4320 mg·kg−1 (LD50, Ratte, oral)[2]

A. Moll´s Abführdragées (A), Laxabene (A), Prepacol (D, A)

مجله سلامت دکترتو

تحریریه مجله دکترتو

به طور منظم به پزشک و آزمایشگاه مراجعه کنید.

منبع: WebMD

با بهترین پزشکان از راه دور مشاوره کنید

وب سایت

از دست دادن آب

تاثیر کوتاه مدت و درازمدت ملین ها:

3 – آب نارگیل:در رفع یبوست موثر است.

Bisacodyl

یا 10 میلی گرم روزانه (یک شیاف) مقعدی

**گالری تصاویر داروخانه امام

23 مهر

14 مهر

6 مهر

6 شهریور

21 مرداد

12 مرداد

8 مرداد

17 تیر

8 تیر

27 خرداد

در خبرنامه عضو شوید

قرص :

شیاف :

قرص :

شیاف :

دارو را دور از دسترس اطفال نگهداری نمائید .

مطالب پر بازدید

در شرایط زیر از مصرف این دارو باید اجتناب شود:

مصرف را قطع کنید و با پزشک تماس بگیرید.

آنتی اسیدها، مانند:

در دکتر سلام بیشتر بخوانید:

مطالب مرتبط

هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172

مجری انحصاری نیتیو، سنجاق

دیدگاهی بنویسید لغو پاسخ