الهام کردا (زاده ۱۷ آذر ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر ایرانی است. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۹ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.[۱][۲]
کیوان علیمحمدی
الهام کردا (زاده ۱۷ آذر ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر ایرانی است. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۹ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.[۱][۲]
کیوان علیمحمدی
الهام کردا (زاده ۱۷ آذر ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر ایرانی است. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۹ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.[۱][۲]
کیوان علیمحمدی
الهام کردا (زاده ۱۷ آذر ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر ایرانی است. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۹ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.[۱][۲]
کیوان علیمحمدی
الهام کردا (زاده ۱۷ آذر ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر ایرانی است. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۹ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.[۱][۲]
کیوان علیمحمدی
سعید چنگیزیان (زاده ۲۲ آذر ۱۳۵۶ در سمنان) بازیگر اهل ایران است. او فارغالتحصیل رشته کارگردانی از دانشگاه سینما و تئاتر است. چنگیزیان فعالیتش در سینما را از فیلم خداحافظ رفیق به کارگردانی بهزاد بهزادپور اغاز کرد. او دیپلم گرافیک از هنرستان امیرکبیر سمنان دارد.
ستوان اینیشمور (۱۳۹۴)
بچه(1398)
.به خاطر یک مشت روبل 1388
.تن تن و راز قصر مونداس 1391
.باغ البالو 1392
بیوگرافی الهام کردا
.اندرانیک 1396
.ایوانف 1390
.رویای نیمه شب پاییز 1387
.کلمه سکوت کلمه 1394
.شایعات 1392
تِهْران ( آوا راهنما·اطلاعات) پرجمعیتترین شهر و پایتخت ایران، مرکز استان تهران و شهرستان تهران است. این شهر با ۸٬۶۹۳٬۷۰۶ تن جمعیت، بیست و چهارمین شهر پرجمعیت جهان و پرجمعیتترین شهر باختر آسیا بهشمار میرود. کلانشهر تهران نیز سومین کلانشهر پرجمعیت خاورمیانه است.
از دید ناهمواریهای طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایهایِ البرز تقسیم میشود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافتهاست. تهران دارای اقلیم نیمهخشک است. در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکند و تابستان نیز کمبارانترین فصل در تهران است.
تهران شهری با گوناگونی گروههای قومی است اما جمعیت خارجی آن کم است. به عنوان بزرگترین شهر فارسیزبان جهان، اکثریت مردم تهران را پارسیان تشکیل میدهند و بیشتر مردم این شهر رسماً مسلمان و شیعهٔ دوازدهامامی هستند. دیگر جوامع مذهبی در تهران شامل بهائیان، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان میشود.
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمیگردد و کاوشهای باستانشناسی صورتگرفته در تهران، منجر به کشف اسکلتهای ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شدهاست. در اوایل سدهٔ هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساختوساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافت و باعث پیشرفت آن شد. در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمیگردد. آقامحمدخان قاجار، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند. تبدیل شدن تهران از شهری معمولی به یک پایتخت مدرن، از دوران پهلوی شروع شد. در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت. با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعهای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافت و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد.
بیوگرافی الهام کردا
تهران کانون اقتصادی ایران است و نخستین منطقهٔ صنعتی این کشور محسوب میشود، اما فعالیتهای اقتصادی بینالمللی نقش چندانی در شمار شاغلهای آن ندارد. بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، سهم تهران در کل تولید ناخالص داخلی ایران ۲۱ درصد است و با اختصاص نیمی از بخش صنعت کشور به خود، نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. این شهر یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران به حساب میآید و دارای مجموعهای از جاذبههای گردشگری است که شامل کاخها و موزههایش میشود. برج آزادی نماد تهران است و از منشور کوروش بزرگ، برای نخستینبار در این مکان پردهبرداری شد. برج میلاد نیز نماد دیگر تهران و بلندترین برج ایران است. تهران با میزبانی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴، نخستین شهر در خاورمیانه بود که میزبان بازیهای آسیایی شد و مجموعهٔ ورزشی آزادی به عنوان یکی از پیشرفتهترینهای آن دوران، همزمان با این بازیها در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ گشایش یافت.
از نظر اداری، تهران به ۲۲ منطقه و ۱۲۲ ناحیهٔ شهری تقسیم شدهاست و شهرهای تجریش و ری را دربر گرفتهاست. ادارهٔ شهر توسط شهرداری تهران انجام میشود. شهردار تهران توسط شورای شهر تهران انتخاب میشود و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت کرده و برای ادارهٔ شهر، قانونگذاری میکند. در سال ۱۳۴۷، نخستین طرح جامع تهران، با افق ۲۵ ساله و با مسئولیت عبدالعزیز فرمانفرمائیان و ویکتور گروئن تهیه شد که تاکنون از مهمترین مبناهای قانونی توسعهٔ شهر تهران بودهاست. به عنوان یک مرکز سیاسی و اداری، مهمترین نهادهای دولتی و قضایی ایران، همانند وزارتخانهها و مجلس شورای اسلامی که تهران ۳۰ نماینده در آن دارد، در این شهر واقع شدهاست. این شهر دارای دو فرودگاه بینالمللی امام خمینی و مهرآباد است که از پررفتوآمدترین فرودگاهها در ایران هستند.
منشأ نام تهران به صورت قطعی مشخص نیست و دربارهٔ ریشهشناسی آن، چند دیدگاه وجود دارد:
نخستین اشاره به نام تهران در نوشتههای تاریخی، در حدود سال ۴۵۰ توسط خطیب بغدادی و در پی ثبت مرگ حافظ تهرانی در تاریخ بغداد انجام شدهاست.[۹] پس از آن نیز نام تهران به خاطر انار خوبش در فارسنامهٔ ابن بلخی آمدهاست.[۹]
روستایی که پیشدرآمد شهر تهران بودهاست، پیش از اسلام نیز وجود داشت و پس از اسلام نام آن معرب گردیدهاست و از تهران به طهران تبدیل شد. با این وجود، جغرافیدانان معروف آن روزگار نیز به املای تهران اشاره نمودهاند. همزمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمد، بهمرور املای تهران رواج یافت و پس از تأسیس فرهنگستان ایران و تأکید آن بر املای تهران، املای دیگر (طهران) کاملاً منسوخ شد.[۱۰]
تهران پیشینهای طولانی دارد و باستانشناسان بر این باورند که زندگی در این منطقه به دوران نوسنگی برمیگردد.[۱۱] در سال ۱۳۹۳، اسکلت یک انسان در منطقهٔ مولوی تهران، متعلق به حدود ۷٬۰۰۰ سال پیش پیدا شد؛ در سال ۱۳۹۴ نیز یک اسکلت دیگر به همراه ابزارهای سنگی در نزدیکی همان محل یافت شد.[۱۲][۱۳]
در برخی نوشتههای پارسیگ، ری به عنوان زادگاه زرتشت معرفی شدهاست.[۱۴][۱۵] همچنین در درگیری میان داریوش سوم و اسکندر مقدونی، اسکندر و سپاهیانش برای چند روز در این منطقه توقف داشتند.[۱۶]
در نوشتههای تاریخی از تهران به عنوان منطقهای خوش آب و هوا و پر از باغهای میوه یاد شدهاست.[۱۷] در اوایل قرن هفتم بر اثر حملهٔ چندبارهٔ مغولها به ری و رخدادهایی همانند زلزله، ری که از شهرهای پرآوازهٔ آن دوران بود، ویران گشت، بسیاری از مردمش کشته شدند و گروههایی از آنها نیز به دیگر نقاط پناه بردند؛ تهران یکی از محلهایی بود که پناهگاه مردم ری شد که این در کنار انتقال دانش ساختوساز، تجارت و شهروندی مردم ری به تهران، توانست آغاز فصل تازهای برای پیشرفت تهران باشد.[۱۸]
در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد. در سال ۹۳۳، شاه تهماسب صفوی فرمان ساخت حصاری با چهار دروازه و ۱۱۴ برج را برای تهران داد. این کار که برای پشتیبانی از پایتخت آن زمان کشور، قزوین صورت گرفت، بر اهمیت تهران افزود؛ پس از این نیز بناهایی شامل حمام، تکیه و مدرسهٔ خانم به دستور مهینبانو، خواهر شاه تهماسب، ساخته شدند. از دیگر رخدادهای مهم آن دوران، ساخت بازاری برای تهران بود که پس از ساخت حصار انجام شد. تعیین بیگلربیگی برای بلوک تهران توسط شاه عباس صفوی نیز بیش از پیش بر اهمیت تهران افزود.[۱۹][۲۰]
پس از سرنگونی صفویان، تهران به دست افغانها افتاد و بار دیگر مرکز رخدادها و توجهات شد. نادرشاه افشار تهران را از افغانها گرفت و پسرش، رضاقلی میرزا را حکمران آن کرد که نشان از اهمیت این شهر در آن زمان داشت؛[۱۹][۲۰] پیشینهٔ محلههایی نظیر چالهمیدان و عودلاجان نیز به این دوران برمیگردد.[۲۰]
تهران که پس از صفویان بارها محل اقامت افراد مهم حکومتی بود، در ۱۱۳۹ بیشتر هم مورد توجه قرار گرفت و کریمخان زند اقداماتی را برای پایتخت شدن تهران انجام داد؛[۲۱] او برای مدت کوتاهی تهران را به عنوان پایتخت برگزید اما در نهایت به دلایل اقلیمی و زیستمحیطی، پایتخت را به شیراز منتقل کرد.[۲۲]
آقامحمدخان، بنیانگذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سالها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند.[۱۹][یادداشت ۲] در آن زمان جمعیت تهران از بیستهزار تن فراتر نمیرفت و نیمی از تهران باغ و بستان بود.[۱۹]
از دلایلی که آقامحمدخان، تهران را به عنوان پایتخت ایران برگزید، میتوان به موقعیت راهبردی جنگی، خودکفایی تولیدی و اقتصادی تهران آن زمان، نزدیکی به گرگان (مرکز ایل قاجار) و نزدیکی به ری اشاره کرد.[۲۳][۲۴] پایتخت ایران در زمان قاجاریه پیشرفت قابل توجهی داشت. فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار اقدامات مهمی در راستای بهبود وضعیت پایتخت انجام دادند؛ با این حال تغییرات بنیادین شهر تهران در دوران ناصری انجام شد؛ این دوران که با اقداماتی همچون تأسیس ادارات، بیمارستان دولتی، دارالفنون، بهبود اساسی راههای اصلی و طرح نقشهٔ جدید شهر همراه بود، باعث شد تهران به بزرگترین شهر ایران با ۲۵۰٬۰۰۰ تن جمعیت تبدیل شود.[۲۵]
تبدیلشدن تهران از شهری معمولی به یک پایتخت مدرن، از دوران پهلوی شروع شد. در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و تعداد کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت.[۲۵]
در سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۸، ساخت مؤسسات آموزشی بزرگ همانند دانشگاه تهران و بیمارستانهای امروزی آغاز گردید. ورزشگاه امجدیه، موزهٔ ایران باستان و کتابخانهٔ ملی نیز در همین سالها تأسیس شدند. همچنین در شهر تهران، ساخت سینما، کافه، هتل و رستوران انجام شد و به علت ورود اتومبیل و اتوبوس، خیابانها سنگفرش یا آسفالت شدند و ساختمانهایی جدید با معماری نوین غربی چهرهٔ پایتخت را دگرگون کردند.[۲۶]
گامهای مهم صنعتیشدن تهران نیز در این دوران برداشته شدند. کارخانههای سیمان، بلورسازی، چیتسازی، دخانیات و صنایع نظامی در پیرامون پایتخت ساخته شدند؛ ایستگاه راهآهن نیز در همین دوران گشایش یافت.[۲۶]
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
نمایی از ورزشگاه امجدیه
ساختمان موزهٔ ملی ایران
مجلس شورای ملی، سال ۱۳۳۴
ساختمان تلگرافخانه در میدان توپخانه در دههٔ ۱۳۳۰
در طول جنگ جهانی دوم، نیروهای شوروی و انگلیس وارد شهر شدند. همچنین از ۶ تا ۹ آذر ۱۳۲۲، کنفرانس تهران با شرکت چرچیل، روزولت و استالین به صورت محرمانه در سفارت شوروی در تهران برگزار شد.[۲۷] رخدادهای مربوط به جنگ جهانی دوم در تهران، باعث توقف موقت و کندی بسیاری از پروژههای توسعهای شد.[۲۸]
نوگرایی، نیازهای تازه، گرد هم آمدن نخبگان اجتماعی و خواست هیئت حاکمه برای ایجاد آرمانشهری که همانند پایتختهای کشورهای پیشرفتهٔ غربی باشد، ذهنیت تحول شهری را در تهران به وجود آورد.[۲۵]
روند توسعهٔ تهران با ایجاد شهرکهای تهرانپارس و نارمک در شرق و تهرانویلا، شهرآرا و گیشا در غرب ادامه یافت. همچنین صنایع تازه و فرودگاهی در غرب و تأسیسات ترابری در جنوب گسترش یافتند. احداث اتوبانهای پارک وی، شاهنشاهی، افسریه، ایوبی و همچنین احداث شهرکهای جدید اکباتان، لویزان، غرب، شوش و دهها کوی مسکونی دیگر در این دوره انجام شد. در این دوره تهران به سرعت به یک کلانشهر بینالمللی تبدیل شد.[۲۹] برنامههای توسعهٔ تهران بسیار گسترده بودند و این شهر یکی از شهرهای موفق آسیایی آن دوران بود.[۲۵]
مطالعات نخستین طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۵ آغاز شد و در ۱۳۴۹ به تصویب رسید. در این برهه، تهران حدود ۱۸۰ کیلومتر مربع وسعت داشت و جمعیت آن به ۲٫۷ میلیون نفر میرسید. این طرح، گسترش شهر تهران را به دلیل وجود ارتفاعات در شمال و شرق و نامناسب بودن زمینهای جنوبی، در منطقهٔ غرب تعیین کرد و سطح شهر را به ده منطقه با مراکز مجهز تقسیم و شبکهای از آزادراهها و بزرگراهها را نیز پیشنهاد کرد. ویکتور گروئن و عبدالعزیز فرمانفرمائیان مسئولیت این طرح را برعهده داشتند.[۳۰]
در جریان تدارک جشنهای ۲۵۰۰ سالهٔ شاهنشاهی ایران، طرح نماد تهران به مسابقه گذاشته شد. برندهٔ مسابقه، حسین امانت، در نهایت برج شهیاد (آزادی) را که هماکنون از برجهای معروف جهان است، طراحی کرد.[۳۱] همچنین از منشور کوروش بزرگ، نخستین نوشتار حقوق بشری جهان، برای نخستینبار در برج شهیاد پردهبرداری شد.[۳۲]
تأسیس دانشگاهها و مراکز آموزشی متعدد در این دوران توانست اوضاع آموزشی تهران را بسیار بهتر کند.[۳۳][۳۴] برای دادن وجههٔ ورزشی بهتر به پایتخت نیز، مجموعهٔ ورزشی آریامهر (آزادی) در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ و همزمان با بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران افتتاح شد.[۳۵] این مسابقات، به عنوان نخستین رویداد بینالمللی مهم ورزشی در تهران برگزار شد؛ همچنین این برای نخستینبار بود که بازیهای آسیایی در خاورمیانه برگزار میشد و ورزشگاه آریامهر (آزادی) به عنوان یکی از بزرگترین ورزشگاههای جهان، میزبان اصلی این بازیها بود.[۳۵][۳۶]
خیابان فردوسی در اوایل دههٔ ۱۳۴۰
نمایی از بلوار الیزابت (بلوار کشاورز پسین) در دههٔ ۱۳۵۰
بلوار کریمخان زند در دههٔ ۱۳۵۰
نمایی از ساختمان پلاسکو در دههٔ ۱۳۵۰
حسین امانت در میدان آزادی
انقلاب ۱۳۵۷ به همراه درگیری نیروهای نظامی و مردم انقلابی در تهران، پایتخت ایران را محل راهپیماییها در زمان انقلاب و حتی پس از آن کرد.[۳۷][۳۸][۳۹] همچنین هنگام جنگ ایران و عراق، تهران به صورت مکرر تحت حملات هوایی میگ-۲۵ و موشکی اسکاد قرار گرفت که با تلفاتی نیز همراه بود.[۴۰][۴۱] دفاع از تهران در آن دوران برعهدهٔ سامانهٔ ضدهوایی بود.[۴۲]
پایتخت ایران دورانی دارای تنش را در دهههای اخیر گذراند که برای کل کشور پیامدهایی داشتهاست.[۴۳] گروگانگیری در سفارت ایالات متحدهٔ آمریکا (۱۳۵۸)، انفجار در دفتر نخستوزیری جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۰)، حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۳۷۸)، تظاهراتهای ۱۷ اسفند ۱۳۵۷، ۲۲ خرداد ۱۳۸۵، ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ نمونههایی از رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی دهههای گذشته در تهران هستند.
در دوران جمهوری اسلامی، به دلیل جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعهای در تهران صورت نگرفت. پس از جنگ، توسعهٔ پایتخت با ساخت راهها و فضای سبز ادامه یافت.[۴۴] برج میلاد از مهمترین نمادهای توسعهٔ تهران در دهههای گذشتهاست که با ۴۳۵ متر ارتفاع، به عنوان بلندترین برج ایران، در ۱۶ مهر ۱۳۸۷ با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافت.[۴۵][۴۶]
بیوگرافی الهام کردا
بحث انتقال پایتخت نیز در دوران جمهوری اسلامی مطرح شدهاست. تمرکززدایی، حل مشکلات تهران و پیشگیری از مشکلات امنیتی و ناشی از زمینلرزه، از دلایل موافقان این کار هستند. انتقال پایتخت مخالفانی دارد که شامل دولت حسن روحانی نیز میشود؛ اجرایی نبودن، پابرجا بودن مشکلات تهران، هزینهٔ زیاد و وجود نداشتن زیرساخت در دیگر شهرها، از دلایل مخالفان این کار هستند.[۴۷][۴۸]
تهران پس از انقلاب ۱۳۵۷ به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد.[۴۹][۵۰] این موضوع توانست به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کند و تهران را به یکی از بزرگترین کلانشهرهای خاورمیانه تبدیل کرد.[۵۱] افزایش جمعیت با وجود اینکه به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کرد، در کنار ناکارآمدی مدیریت شهری بر مشکلات آن نیز افزود؛ آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک از این دسته مشکلات هستند.[۵۲][۵۳][۵۴]
تهران در پهنهای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنههای جنوبی البرز گسترده شدهاست و ۷۳۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.[۵۵][۵۶] از نظر جغرافیایی نیز در ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقهٔ طول خاوری و ۳۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۴ دقیقهٔ عرض شمالی قرار دارد.[۵۷] گسترهٔ کنونی تهران از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافتهاست؛ این ارتفاع از شمال به جنوب کاهش مییابد. برای مثال، ارتفاع در میدان تجریش، در شمال شهر حدود ۱۳۰۰ متر و در میدان راهآهن که ۱۵ کیلومتر پایینتر است، ۱۱۰۰ متر است.[۵۸]
از دید ناهمواریهای طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ کوهپایهای و دشتی تقسیم میشود. از کوهپایههای البرز تا جنوب شهر ری، تپههای کوچک و بزرگ پرشماری وجود دارند.[۵۸]
تهران دارای اقلیم نیمهخشک است.[۵۹] شمال شهر به دلیل ارتفاع بیشتر، خنکتر از دیگر مناطق شهر است. همچنین بافت نامتراکم، وجود باغهای کهن، بوستانها، فضای سبز حاشیهٔ بزرگراهها و کم بودن فعالیتهای صنعتی در شمال شهر کمک کردهاند تا هوای مناطق شمالی بهطور متوسط ۲ تا ۳ درجهٔ سانتیگراد خنکتر از مناطق جنوبی شهر باشد.[۵۸]
مسیر اصلی و جهت باد غالب شهر تهران، شمال غرب به جنوب شرق است.[۶۰] دیگر جریانهای هوایی که در محدودهٔ شهر تهران میوزند عبارتاند از:
جریانهای هوایی، اثرگذاری زیادی در آبوهوای تهران دارند. وزش باد غالب از سمت غرب سبب میشود که غرب شهر همواره در معرض هوای تازه قرار گیرد؛ با وجود اینکه این باد دود و آلودگی نواحی صنعتی غرب را به همراه میآورد، وزش شدید آن میتواند هوای آلوده را از شهر تهران بیرون ببرد.[۵۸]
در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ تهران را تأمین میکند. اسفند پربارانترین ماه سال است و حدود یکپنجم از بارش سالانه در آن صورت میگیرد. تابستان نیز کمبارانترین فصل و شهریور خشکترین ماه سال در تهران است. میانگین بارش سالانهٔ شهر در مناطق شمال و جنوب گاهی بسیار تفاوت دارد.[۵۸] در محدودهٔ تهران بین ۲۰۵ تا ۲۱۳ روز هوای صاف تا کمی ابری وجود دارد.[۶۲]
یکی از شدیدترین بارندگیهای تهران در ۱ اردیبهشت ۱۳۴۱ روی داد و این بارش ۱۰ ساعت طول کشید؛ هواشناسی نیز اعلام کرد میزان بارش یک روز تهران معادل شش سال بودهاست.[۶۳]
تهران در برابر بسیاری از رخدادها و خطرات طبیعی از جمله زمینلرزه آسیبپذیر است.[۶۴] بررسیهای زمینشناسی انجام شده بیانگر آن است که شهر تهران روی گسلهای زیادی قرار دارد. با گسترش فضای شهر، ساختوسازهایی نیز در حریم یا روی گسلهای بزرگ و لرزهخیز انجام شدهاست. افزون بر آن، دشت تهران و شهر ری دارای شکستگیهایی است که ممکن است به هنگام لرزش گسلهای بزرگ، دچار لغزش و جابهجایی شوند. با بررسی زمینلرزههای روی داده در گسترهٔ تهران و پیرامون آن، زمینلرزههایی به بزرگی ۷٫۷ درجهٔ ریشتر را میتوان یافت. همچنین بررسیها نشان میدهد که گسلهای مشا در ارتفاعات البرز و گسل گرمسار فعالیت بیشتری داشتهاند.[۵۸]
کارشناسان بر این باورند که با توجه به اینکه از آخرین زمینلرزهٔ بزرگ تهران مدت زیادی میگذرد، خطر رخ دادن زمینلرزهای بزرگ در تهران افزایش مییابد.[۵۸][۶۵] پیشبینی زلزلههایی تا ۸ ریشتر در تهران شدهاست و تمام مناطق، حتی آنهایی که روی گسل نیستند نیز در برابر چنین رخدادهایی آسیبپذیرند. البته احتمال ویرانی تمام شهر با یک زمینلرزه، از سوی کارشناسان رد شدهاست.[۶۵]
وضعیت نامناسب مدیریت بحران شهر تهران و احتمال رفتار نامناسب شهروندان هنگام رخ دادن خطرات طبیعی، باعث نگرانیهایی شدهاست.[۶۶] «قفل شدن شهر» که بر اثر خروج مردم از محلهٔ خود و ایجاد ترافیک هنگام زمینلرزه رخ میدهد نیز میتواند کار امداد و نجات را با مشکل روبرو سازد.[۶۵]
از سیل نیز توسط مقامات شهری تهران به عنوان خطری جدی یاد شدهاست.[۶۷] اختلاف ارتفاع زیاد، ساختوساز در حریم یا بستر رودها و مسیلها، شرایط اقلیمی ویژه، وجود رودخانههایی نظیر رودخانهٔ کرج، مسیلهای پرشمار دیگر و قرارگرفتن شهر در پای کوه از جمله دلایل اصلی تهدید تهران توسط سیلاب است.[۶۸][۶۹]
تهران شهری برنامهریزی شدهاست که توسعهٔ آن مهار و سعی در هدایتش میشود. همچنین ساختوساز در تهران کنترل شده و برای ساختمانهای بلند شرایط و قوانینی تهیه شدهاست.[۷۰]
نخستین طرح جامع تهران، در سال ۱۳۴۷ با افق ۲۵ ساله و با مسئولیت عبدالعزیز فرمانفرمائیان و ویکتور گروئن در پنج جلد تهیه شد. این طرح محدود کردن جمعیت تهران به میزان پنج میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۷۰ و پذیرش الگوی توسعهٔ خطی (شرقی-غربی) را پیشنهاد کرده بود که تاکنون از مهمترین مبناهای قانونی توسعهٔ شهر تهران بودهاست. همچنین تأکید بر رعایت ضوابط حریم گسلهای تهران برای ساختوساز، از دیگر موارد مطرح شده در طرح جامع تهران است که بر این اساس، زمینهای ساخته نشدهای که در محدودهٔ حریم گسل بزرگ شمالی هستند، باید به فضای سبز اختصاص یابند و ساختوساز در این گونه زمینها ممنوع شود؛ مگر ساخت بنا در ارتباط با تأسیسات و تجهیزات شهری که با رعایت اصول فنی مصوب، آزاد اعلام شد.[۷۱]
پس از انقلاب ۱۳۵۷، طرح جامع تهران تنها برای ۸ سال بهطور مستقیم مبنای کنترل و هدایت توسعهٔ پایتخت ایران بود و در دهههای گذشته، تغییرات کالبدی و توسعهٔ کلانشهر تهران بیشتر بر مبنای مجموعهای از ضوابط و بخشنامهها صورت گرفتهاست.[۷۱]
شهر بافت فرسودهای نیز دارد که در برابر زمینلرزه بسیار آسیبپذیر است.[۷۲] تسهیلات و طرحهایی برای نوسازی و بهبود وضعیت بافتهای فرسوده ارائه شدند که در بسیاری از موارد، با عدم استقبال مالکان و سرمایهگذاران روبرو شدهاند.[۷۳][۷۴]
تهران به دلیل پایتخت بودن و تمرکز بنیادهای سیاسی و اقتصادی در آن، نسبت به دیگر شهرهای ایران، زودتر با مظاهر نوگرایی و به تبع آن با معماری نوین آشنا شد. این آشنایی در دوران قاجار و به خصوص دورهٔ ناصرالدینشاه آغاز شد اما در عمل، در دوران پهلوی بود که جنبههای زندگی مدرن از حصار دربار و ارگ سلطنتی خارج شد و چهرهٔ شهر را دگرگون ساخت.[۷۵]
در دوران رضاشاه، معماران و دانشآموختگان مطرح اروپایی نقش مهمی در دگرگونی چهرهٔ شهر داشتند. بعدتر سبک تازهای از معماری ایران باستان وارد تهران شد. این سبک در برخی پروژهها، در کالبد مدرن بود اما در تزئینات و نماسازیها از معماری باستانی ایران الهام گرفته بود؛ این سبک در ساختمانهای اداری و مهم آن زمان تهران استفاده شد.[۷۵]
چند چهرهٔ شاخص ارمنی، تعدادی از مهمترین ساختمانهای دولتی، عمومی و خانههای شخصی را در تهران طراحی کردهاند. وارطان هوانسیان، پل آبکار، گابریل گورکیان و اوژن آفتاندلیانس از جمله این معماران مشهور هستند. برای نمونه ساختمان اصلی بانک سپه و سینما رودکی از وارطان هوانسیان و کاخ دادگستری و کاخ شهربانی از آثار گابریل گورکیان هستند.[۷۵][۷۶]
هماکنون نیز طرح گسترش معماری ایرانی و اسلامی در برنامههای پیش رو، برای هویتدهی به تهران قرار دارد.[۷۰]
تهران شهری با گوناگونی گروههای قومی است اما جمعیت خارجی آن بسیار کم است.[۷۷] تهران هنگام پایتخت شدن جمعیتی کمتر از ۲۰ هزار تن داشت و اکنون به یکی از پرجمعیتترین کلانشهرهای خاورمیانه تبدیل شدهاست.[۵۱][۷۸] بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵، شهر تهران ۸٬۶۹۳٬۷۰۶ تن جمعیت دارد.[۷۹] تهران بیست و چهارمین شهر پرجمعیت جهان و پرجمعیتترین شهر باختر آسیا بهشمار میرود.[۸۰] میزان رشد جمعیت در تهران، سالانه ۱/۷۹ درصد است.[۸۱] میزان باسوادی نیز در تهران بالاست.[۸۱]
شهر تهران جمعیت سالخوردهتری نسبت به ایران و استان تهران را در خود جای دادهاست. پراکندگی گروههای سنی در تهران یکنواخت نیست و مناطق شمالی دارای جمعیتی با میانگین سنی بالاتری هستند. مناطق حاشیهٔ شهر نیز دارای جمعیت جوانتری هستند.[۸۲]
تحولات جمعیتی تهران به عنوان پایتخت، پس از سال ۱۳۰۰ شامل چهار دورهٔ برجسته میشود:[۸۳]
بر اساس آمار سال ۱۳۸۵، استانهایی که بیشترین مهاجر را به تهران فرستادهاند، شامل استان مرکزی با ۲۱/۹ درصد، استان تهران با ۱۵/۷ درصد، استان اصفهان با ۵/۷ درصد و استان آذربایجان شرقی با ۵/۴ درصد از کل مهاجران وارد شده به تهران میشود. فراگیرترین دلایل مهاجرت به تهران نیز پیروی از خانواده، جستجوی کار و تحصیل بودهاست.[۸۵] مقایسهٔ نتایج آمار سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۹۵ نیز گویای این است که از میزان رشد مهاجرت به مناطق ۲۲ گانهٔ شهر کاسته شدهاست. در میان مناطق تهران، منطقهٔ ۵ بیشترین و منطقهٔ ۱۶ کمترین شمار مهاجران را جای دادهاست.[۸۶]
جمعیت خالص افزودهشده به تهران در دهههای گذشته، بیش از پنج میلیون نفر است، که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی گستردهای داشتهاست. براساس شش دوره سرشماری انجام شده، جمعیت تهران از سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵ حدود پنج برابر شدهاست و این رشد در شهرهای اطراف، بیشتر از شهر تهران بودهاست؛ در کل، رشد شهر تهران طی دهههای اخیر در حال کاهش بوده و بیشتر بر جمعیت پیرامون آن افزوده شدهاست.[۸۳]
اکثریت مردم تهران را پارسیان تشکیل میدهند؛ پس از آنها، به ترتیب، آذریهای ایرانی و مازندرانیها بزرگترین اقلیتهای قومی موجود در تهران هستند. همچنین قومیتهای کرد و گیلک نیز از دیگر اقوام پرجمعیت شهر هستند.[۸۷][۸۸] تهران میزبان جمعیت خارجی کمی است و بیشترین خارجیهای ساکن آن را افغانستانیها و پس از آن، پاکستانیها و عراقیها تشکیل میدهند.[۷۷][۸۹][۹۰]
تهران بزرگترین شهر فارسیزبان جهان است.[۹۱] ۹۸ درصد تهرانیها زبان فارسی را میفهمند و ۱۰ درصد از آنها توان گفتگو به حداقل یکی از زبانهای رایج جهان را دارند.[۹۲] لهجهٔ تهرانی، در گذشته گویش خاص مردم تهران بود که در طول زمان کمرنگ شد و تغییراتی یافت.[۹۳] لهجهٔ تهرانی تنها دارای واژگان متفاوت نبود و در برخی موارد، دارای قواعد، رسم و ساختار ادبی بودهاست.[۹۴] در هر بخش از تهران، این لهجه از شهرهای مجاور اثر گرفت و مناطق شمالی مانند ونک و شمیران و تجریش، گویش مازندرانی، مناطق جنوبی تهران که با شهر ری مجاور بوده گویش راجی (رازی) داشته و مناطق غرب تهران به سمت کرج نیز متأثر از تاتی بود.[۹۵]
بر اساس اصل دوازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دین رسمی کشور، اسلام با مذهب شیعهٔ دوازدهامامی است؛ وضعیت دین مردم تهران نیز مجموعاً همانند شرایط کلی دین در ایران است و بیشتر مردم این شهر، رسماً مسلمان و شیعهٔ دوازدهامامی هستند.[۹۷][۹۸] دیگر جوامع مذهبی در تهران شامل بهائیان، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان میشود.[۹۹][۱۰۰]
افراد زرتشتی، مسیحی و یهودی تنها اقلیتهای دینی تهران و ایران هستند که در حد قانون در انجام آیین دینی خود آزادند.[۱۰۱] همچنین برخی اقلیتهای دینی، همانند زرتشتیان، دارای انجمن و مدارس اختصاصی خود در تهران هستند.[۱۰۲] مراکز مذهبی ساخته شده در شهر نیز شامل مسجد، کلیسا، کنیسه و نیایشگاههای زرتشتی میشود.[۱۰۳]
حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران، در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که بیشتر آمار جرم در تهران، به ترتیب، مربوط به دزدی، مواد مخدر و درگیریهای خیابانی بودهاست.[۱۰۴] بیشتر دزدیهای ثبت شده در ایران، متعلق به تهران هستند.[۱۰۵][۱۰۶] از معتادان متجاهر نیز به عنوان یکی از مشکلات مردم و شهر تهران یاد میشود؛ به گزارش خبرگزاری تسنیم، این افراد عامل برخی دزدیها و خردهفروشی مواد مخدر در سطح شهر هستند.[۱۰۷] خشونت و درگیریهای خیابانی در پایتخت ایران، باعث نگرانی کارشناسان شدهاست که برخی دلایل آن را نابرابری اجتماعی، مشکلات اقتصادی، مشکلات شهری تهران و عدم اطمینان به آینده میدانند.[۱۰۸][۱۰۹]
مشکلات اجتماعی تهران و فقر باعث شدهاست که حقوق کودکان این شهر نادیده گرفته شود. مشکلات کودکان تهران شامل اجبار به ازدواج، اعتیاد پدر و مادر، بدسرپرستی، فرار از خانه، بیشناسنامگی، کار، سوءتغذیه و خشونتهای جسمی، روحی و جنسی میشود.[۱۱۰]
کودکان کار در شهر تهران به سه دستهٔ ایرانی، افغانستانی و ایرانی کولی تقسیم میشوند. نتایج تحقیقاتی که در سال ۱۳۹۵ منتشر شد، نشان میدهد که بسیاری از این کودکان حاصل عدم پیروی از سیاستهای جمعیتی هستند و در خانوادههایی پرجمعیت زندگی میکنند. همچنین بر اساس همین تحقیقات، مشخص شد که بیشترین تراکم کودکان برای کار در خیابان، به ترتیب، در منطقهٔ ۲، منطقهٔ ۱۲ و منطقهٔ ۱ است.[۱۱۰] بسیاری از کودکان کار تهران نیز مسیری طولانی را از محل زندگی خود تا محل کارشان طی میکنند.[۱۱۰]
تجمعات فعالان حقوق زنان در تهران به شکلی خشونتآمیز سرکوب میشود و گزارشهایی از بازداشت حاضران در تجمعات منتشر شدهاست.[۱۱۱][۱۱۲] بانوان تهرانی در صورت نداشتن پوشش اسلامی، جریمه یا دستگیر میشوند. پلیس تهران سابقهٔ برخورد با رانندگان بدحجاب را نیز دارد. در سال ۱۳۹۷، ویدئویی از خشونت یک مأمور گشت ارشاد علیه یک دختر تهرانی به خاطر پوشاکی که بر تن کرده بود، در شبکههای اجتماعی منتشر شد و بازتابی جهانی داشت.[۱۱۳][۱۱۴][۱۱۵]
تلاشهای شهروندان تهرانی در مقابله با حجاب اجباری، با خشونت از سوی نیروهای نظامی و شبهنظامی پاسخ داده میشود. در دیماه ۱۳۹۶، اعتراضات علنی به حجاب اجباری در خیابان انقلاب تهران توسط ویدا موحد آغاز شد؛ پس از آن، دیگر دختران نیز در مناطق مختلف خیابان انقلاب و در دیگر خیابانها و شهرهای ایران، با رفتن روی بلندی و برداشتن پوشش سر، نسبت به حجاب اجباری اعتراض کردند. گزارشهایی نیز از دستگیری و ضربوشتم دختران خیابان انقلاب وجود دارد که با انتقاد سازمانهای مدافع حقوق بشر، از جمله عفو بینالملل و دیدبان حقوق بشر روبهرو شدهاست.[۱۱۶][۱۱۷]
تهران کانون اقتصادی ایران است.[۹۸] همچنین این شهر به عنوان پایتخت سیاسی ایران، مشاغل فراوانی در زمینههای گوناگون دارد و اولین منطقهٔ صنعتی کشور محسوب میشود. فعالیتهای اقتصادی بینالمللی با وجود پایتخت بودن، تاریخ و بزرگی تهران نقش چندانی در تعداد شاغلهای آن ندارد.[۱۱۸]
بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، سهم تهران در کل تولید ناخالص داخلی ایران ۲۱ درصد است و با اختصاص نیمی از بخش صنعت کشور به خود، نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد.[۱۱۹] صنایع تهران شامل خودروسازی، الکترونیک و تجهیزات الکتریکی، تسلیحات نظامی، منسوجات، شکر، سیمان و محصولات شیمیایی است. همچنین تهران، مرکزی پیشرو در فروش فرش و مبلمان در ایران است. در جنوب حومهٔ تهران نیز یک پالایشگاه نفت به نام پالایشگاه نفت تهران وجود دارد.[۱۲۰] مقر اصلی شرکت ملی نفت ایران، دومین شرکت بزرگ نفتی جهان در تهران قرار دارد.[۱۲۱] ایران خودرو نیز به عنوان بزرگترین خودروساز ایران، در تهران کارخانه دارد و مقر اصلی آن نیز در همین شهر است.[۱۲۲][۱۲۳]
جوانان تهران درگرفتن کار و فرصتهای اقتصادی مشکلاتی دارند.[۹۸] طبق اعلام عیسی فرهادی، فرماندار وقت تهران در سال ۱۳۹۷، نرخ بیکاری تهران ۱۱/۵ درصد است و با توجه به میزان مهاجرت بیکاران به تهران، کاهش آن سخت است.[۱۲۴]
طبق آمار سال ۱۳۹۴، ردیف مسکن، آب، برق و گاز، با سهمی معادل ۴۹/۹ درصد، بیشترین سهم از متوسط هزینهٔ ناخالص یک خانوار ساکن تهران را به خود اختصاص دادهاست؛ پس از آن نیز ردیف خوراکیها و آشامیدنیها با سهم ۱۵/۷ درصدی قرار دارد.[۱۲۵]
بورس اوراق بهادار تهران به عنوان بزرگترین بازار بورس ایران، در سال ۱۳۴۶ و بر پایهٔ قانون مصوب اردیبهشت ۱۳۴۵ تأسیس شد.[۱۲۶] به عنوان یک رکورد، شاخص کلی آن در ۲۷ خرداد ۱۳۹۷ به بالای ۱۰۲ هزار و ۴۵۲ واحد رسیده بود.[۱۲۷] همچنین به عقیدهٔ بسیاری از کارشناسان بازارهای مالی ایران، سیاستهای خارجی حکومت و بهای نفت و ارزهای خارجی از عوامل تأثیرگذار بر این بازار هستند.[۱۲۸]
با وجود مراکز خرید نوین در شهر، بازار تهران به عنوان بازاری قدیمی که در مرکز شهر و در منطقهٔ ۱۲ شهرداری تهران قرار دارد، همچنان دارای اهمیت بالای اقتصادی در تهران و کشور است.[۱۲۹][۱۳۰]
تهران یکی از مهمترین مراکز گردشگری ایران به حساب میآید و دارای مجموعهای از جاذبههای گردشگری است که شامل کاخها و موزههایش میشود.[۱۳۱][۱۳۲] میدان و برج آزادی، برج میلاد، پل طبیعت و کاخ گلستان از جاذبههای گردشگری مهم شهر تهران هستند.[۱۳۳]
تهران در سال ۲۰۰۹ میلادی، میزبان ۶۴۶ هزار گردشگر خارجی بود و در سال ۲۰۱۲ این آمار به ۱/۱۱ میلیون تن تغییر یافت. افزایش پیوستهٔ ورود گردشگران خارجی به این شهر باعث شد آمار این گردشگران در سال ۲۰۱۵ به ۱/۵۱ میلیون تن برسد. عراقیها بیشترین درصد مسافران خارجی تهران را از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ تشکیل میدادند. حدود ۳۰۵ هزار عراقی در سال ۲۰۱۲ در تهران اقامت شبانه داشتند که این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۴۸۷ هزار تن رسید. پس از عراقیها، آذربایجانیها دومین گروه مسافران وارد شده به تهران بودهاند.[۱۳۴]
در سال ۲۰۱۲، ۱۹۶ هزار گردشگر آذربایجانی به تهران سفر کردند و این میزان در سال ۲۰۱۶ به ۳۲۰ هزار نفر رسید. افغانستان نیز در سال ۲۰۱۶ با فرستادن ۱۵۶ هزار گردشگر با اقامت شبانه به تهران، در ردهٔ سوم مبادی برتر تهران قرار گرفته بود که پس از آن، ترکیه و ترکمنستان قرار داشتند. در سال ۲۰۱۶، حدود ۱۴۳ هزار تن از شهروندان ترکیه و ۷۵ هزار تن از شهروندان ترکمنستان به تهران سفر کردند و دارای اقامت شبانه در این شهر بودند.[۱۳۴]
تهران با جذب ۱/۶۴ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۶ میلادی، یکی از مهمترین شهرهای خاورمیانه در زمینهٔ گردشگری بودهاست. همچنین تهران پس از شهرهای دبی، ژوهانسبورگ، ریاض و ابوظبی، در رتبهٔ پنجم از دیدگاه شمار ورود گردشگران خارجی در سال ۲۰۱۶ در مناطق آفریقا و خاورمیانه قرار داشت و گردشگران خارجی تهران در این سال، نیم میلیارد دلار هزینهکرد داشتهاند.[۱۳۴]
تهران دارای دو فرودگاه بینالمللی مهرآباد و امام خمینی است که از پررفتوآمدترین فرودگاهها در ایران هستند.[۱۳۵] فرودگاه مهرآباد که در سال ۱۳۱۷ تأسیس شد، در بخش غربی تهران قرار دارد و نام آن از روستای مهرآباد که پیشتر در آن منطقه وجود داشت، گرفته شدهاست.[۱۳۶] بر اساس آمار اردیبهشت ۱۳۹۷، فرودگاه مهرآباد بیشترین عملکرد را میان فرودگاههای ایران داشت؛ همچنین تا همین زمان، این فرودگاه بیش از ۳۰ درصد از پروازهای ایران را به خود اختصاص داده بود.[۱۳۷]
فرودگاه امام خمینی نیز در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی تهران و در زمینی به وسعت ۱۳٫۵ هزار هکتار ساخته شدهاست.[۱۳۸] پیشنهاد ساخت این فرودگاه در سال ۱۳۴۶ از سوی ایکائو داده شد و گشایش اولیهٔ آن نیز در سال ۱۳۸۳ انجام شد.[۱۳۹] این فرودگاه بر اساس آمار آبان ۱۳۹۶، بیشترین سهم را از پروازهای خارجی در میان فرودگاههای ایران داشتهاست.[۱۴۰]
تهران دارای چهار پایانهٔ مسافربری شرق، غرب، بیهقی (میدان آرژانتین) و جنوب است. خدمت اتوبوسها به شهروندان تهرانی دارای پیشینهای طولانی است. در سال ۱۳۰۵، تعدادی اتوبوس از شوروی خریداری شد و در ۸ خط اتوبوسرانی خصوصی از آنها استفاده شد؛ مسیر نخستین خط احداثشده نیز، از سبزه میدان تا کارماشین بود.[۱۴۱]
پس از گذشت سالها از خدمترسانی اتوبوسها در شهر تهران، برای نخستینبار در سال ۱۳۲۰ بود که نظم قابل قبولی در استفاده از آنها شکل گرفت و تا سال ۱۳۳۵ تعداد خطوط به ۳۸ خط رسیده بود. شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، در سال ۱۳۳۵ به عنوان نخستین شرکت سهامی اتوبوسرانی عمومی ایران تأسیس شد.[۱۴۱]
اتوبوس برقی تهران، در سال ۱۹۹۲ میلادی به عنوان تنها نمونه از این سامانه در ایران، گشایش یافت.[۱۴۲] در سال ۲۰۰۵، اتوبوس برقی تهران شامل پنج خط میشد که همگی از میدان امام حسین آغاز میشدند.[۱۴۳]
ایجاد و گسترش سامانهٔ اتوبوس تندرو تهران، به عنوان یکی از ارکان نوسازی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، از سال ۱۳۸۵ در دستور کار مدیریت ترابری شهر و شرکت واحد قرار گرفتهاست.[۱۴۴]
بر اساس گزارشی در سال ۱۳۹۶، اتوبوسرانی تهران با مشکلاتی از قبیل فرسودگی و کمبود تعداد اتوبوسهای فعال روبرو است که این موضوع میتواند باعث افزایش آلودگی هوا و کاهش کیفیت خدمات به شهروندان شود.[۱۴۵]
تهران دارای شبکهٔ متراکم بزرگراهی است و این شبکه توسط گروهی گسترده از خیابانها و جادهها همراهی میشود. بزرگراه آزادگان طولانیترین بزرگراه تهران با داشتن ۳۶/۴ کیلومتر طول است.[۱۴۶]
سفر با خودروی شخصی در تهران رایج است و شهروندان تمایل زیادی به استفاده از خودروی شخصی دارند.[۱۴۷] ترافیک تهران نیز وضعیت مناسبی ندارد و گاهی بحرانی خوانده شدهاست. پس از ماه مهر نیز معمولاً وضعیت ترافیکی شهر به دلیل افزایش سفرهای محصلان بدتر میشود.[۱۴۸][۱۴۹]
شمار خودروها و وسایل نقلیهٔ شخصی در شهر تهران به صورت روزافزون در حال افزایش است و این موضوع به یکی از مشکلات مهم این کلانشهر تبدیل شدهاست.[۱۵۰] به گفتهٔ مازیار حسینی، معاون سابق حملونقل و ترافیک شهرداری تهران، تعداد خودروهای این شهر حدود ۶ برابر ظرفیت خیابانهای آن است.[۱۵۱]
پیدا کردن جای پارک در برخی مناطق تهران بسیار سخت است و به یک مشکل برای شهروندان تبدیل شدهاست.[۱۵۲][۱۵۳] به گفتهٔ احمد دنیامالی پیدا کردن پارکینگ یکی از مشکلات شهر تهران بوده و کمبود پارکینگ تأثیری مستقیم در افزایش ترافیک داشتهاست.[۱۵۳]
در سال ۱۳۲۵، شرکتی با ۱۰ دستگاه خودروی ساختهٔ فیات، در تهران آغاز به ارائهٔ خدمت به مسافران کرد؛ تاکسیهای این شرکت بیشتر در مراکز تفریحی شهر حاضر بودند و مانند آژانسهای امروزی تهران، مسافران را بدون سوار کردن مسافری دیگر در بین راه، به مقصد میرساندند. با توجه به استقبال مردم، این شرکت شمار خودروهایش را تا ۵۰ دستگاه افزایش داد.[۱۵۴]
در برخی منابع تاریخی، از اشرفالملوک فخرالدوله به عنوان بنیانگذار نخستین سازمان تاکسیرانی تهران یاد شدهاست.[۱۵۴][۱۵۵]
اکنون تاکسیهای تهران به چهار گروه بیسیم، خطی، ویژه و گردشی تقسیم شدهاند.[۱۵۶][۱۵۷] همچنین سن فرسودگی تاکسیها ۱۰ سال در نظر گرفته شدهاست و تاکسیهای فرسوده باید در طرح نوسازی شرکت کنند.[۱۵۷]
در سال ۱۲۶۱، یک خط آهن با تقریباً ۸ کیلومتر طول و عرض ۱۰۰۰ میلیمتر، از تهران به شهر ری کشیده شد و مدتی بعد، امتیاز آن به یک شرکت بلژیکی واگذار شد.[۱۵۸] نخستین کلنگ ساختمان ایستگاه راهآهن تهران در ۲۳ مهر ۱۳۰۶، با اختصاص زمینی به مساحت ۱۷۴ هکتار، به زمین زده شد. بنای این ایستگاه را یک مهندس اوکراینی طراحی کرد و در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.[۱۵۹]
نخستین مطالعات برای ایجاد متروی تهران، در سال ۱۳۵۰ توسط سوفرتو و سازمان حملونقل پاریس انجام شد و تا سال ۱۳۵۹، کارهای لازم برای توسعهٔ مترو انجام شد. از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۵، به دلیل جنگ ایران و عراق، طرح به صورت کامل متوقف شد. از سال ۱۳۷۴ به بعد، گسترش متروی تهران به صورت جدی دنبال شدهاست.[۱۶۰] در ۱۶ اسفند ۱۳۷۷ نیز نخستین گشایش رسمی مترو انجام شد و با استقبال خوبی از سوی مردم روبرو شد.[۱۶۱][۱۶۲]
بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، متروی تهران روزانه ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار مسافر را جابهجا میکند.[۱۶۳] همچنین در پایان همین سال، شمار سفرهای انجام شده با متروی تهران از مرز هفت میلیارد گذشت.[۱۶۴] خط ۳ متروی تهران نیز طولانیترین خط متروی این شهر است.[۱۶۳]
تهران به دلیل داشتن آبوهوای مناسب و فراوانی آب، معمولاً منطقهٔ سرسبزی بوده و در منابع جغرافیایی قدیم از درختان انبوه و باغهای تهران یاد شدهاست. با وجود پیشینهٔ طولانی و تاریخی باغداری در تهران، نخستین باغهای معروف تهران، در دوران صفوی و پس از آن در دوران قاجار، در دورهٔ فتحعلیشاه پدید آمدند. در دوران ناصرالدینشاه قاجار نیز دگرگونیهای مهمی در شیوهٔ باغداری پایتخت ایجاد شد و باغداری نوین، پس از روبرو شدن اشراف با سبک اروپایی آن و استخدام باغبانهای خارجی وارد تهران شد. همچنین تهران برای چنارهایش مشهور بودهاست.[۱۶۵]
باغ و عمارت عینالدوله، باغ فردوس، باغ نگارستان و کاخ گلستان نمونههایی از باغهای تهران هستند.
بر اساس آماری در سال ۱۳۹۵، سرانهٔ فضای سبز درونشهری تهران، فقط با احتساب فضاهای سبز همگانی، ۱۵٫۸ متر مربع بودهاست.[۱۶۶] همچنین طبق گفتهٔ مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران در سال ۱۳۹۳، این شهر ۲٬۱۰۰ بوستان داشتهاست.[۱۶۷]
تلاشها برای رسیدن سرانهٔ فضای سبز تهران به استانداردهای جهانی ادامه دارد و در برنامههای شهرداری به آن اشاره شدهاست.[۱۶۸] ایجاد بوستانهای جدید، ایجاد فضای سبز در حاشیهٔ بزرگراهها، ایجاد و گسترش فضای سبز عمودی و گسترش کمربند سبز تهران از برنامههایی هستند که توسط سازمانهای مسئول دنبال میشوند.[۱۶۹]
مراقبتهای بهداشتی در تهران عمدتاً توسط درمانگاهها و بیمارستانهای خصوصی ارائه میشود. اگر چه شبکهٔ بهداشتی دولتی که شامل آزمایشگاهها، بیمارستانها، داروخانهها و مراکز توانبخشی میشود نیز در شهر وجود دارد. سیستمهای بیمهای، بخش قابل توجهی از هزینهها که شامل بخش درمان خصوصی نیز میشود را پوشش نمیدهند.[۱۷۰]
در برخی منابع اعلام شدهاست که نخستین بیمارستان تهران، در سال ۱۲۳۱ تأسیس شدهاست؛ اما در منابع دیگر اعلام شدهاست که نخستین بیمارستان تهران، در سال ۱۲۵۵ با نام مریضخانهٔ دولتی تأسیس شدهاست که نام آن، در سال ۱۳۱۹ برای قدردانی از ابوعلی سینا، به بیمارستان سینا تغییر یافت.[۱۷۱]
تهران میزبان شماری از معتبرترین بیمارستانهای ایران است.[۱۷۲] بیمارستان میلاد با ۱۰۰۰ تخت در سال ۱۳۸۰ تأسیس شد و دارای بخشهای تخصصی قابل توجهی است.[۱۷۳]
بیمارستانهای آراد، پارس و پارسیان نیز از بیمارستانهای خصوصی تهران هستند.
در سال ۱۳۹۶، سخنگوی وزارت بهداشت ایران اعلام کرد که ۷۵ درصد از بیمارستانهای دولتی تهران فرسوده بوده و در برابر رخدادهای طبیعی مقاوم نیستند.[۱۷۴]
پیشینهٔ تئاتر در تهران، از زمان ناصرالدینشاه قاجار آغاز میشود. ناصرالدینشاه در سفری که به اروپا داشت، با تئاتر آشنایی یافت و فرمان ساخت سالنی را برای اجرای تئاتر در تهران صادر کرد. در همین دوران بود که تکیه دولت ساخته شد.[۱۷۵]
با روی کار آمدن مشروطیت در ایران، تئاتر پیشرفت بیشتری کرد و تئاترهای تازهای پدید آمد که از اولین آنها تئاتر فرهنگ بود که در عمارت مسعودیه نمایش میداد.[۱۷۵] تئاتر دوم نیز تئاتر ملی بود که که ریاست آن را عبدالکریمخان محققالدوله بر عهده داشت.[۱۷۵]
تالار رودکی نیز یکی از مجهزترین و بزرگترین تالارهای اپرا، موسیقی و تئاتر در ایران است که توسط اوژن آفتاندلیانس طراحی شده و با نام شاعر و نوازندهٔ ایرانی، رودکی، در ۳ آبان ۱۳۴۶ گشایش یافتهاست.[۱۷۶]
تئاتر شهر تهران در سال ۱۳۴۶ توسط علی سردارافخمی طراحی شد و ساخت آن پنج سال به طول انجامید.[۱۷۷] این مجموعه در روز شنبه، هفتم بهمن ۱۳۵۱ با روی صحنه رفتن نمایش باغ آلبالو نوشتهٔ آنتون چخوف و به کارگردانی آربی اوانسیان به عنوان مهمترین سالن تئاتر ایران گشایش یافت.[۱۷۸][۱۷۹]
از سال ۱۳۶۱ نیز جشنوارهٔ بینالمللی تئاتر فجر به صورت سالانه و در بازهٔ زمانی دههٔ فجر در تهران برگزار میشود.
میرزا ابراهیمخان صحافباشی نخستین سالن نمایش فیلم تهران را در سال ۱۲۸۳ ایجاد کرد.[۱۸۰] روسیخان نیز در سال ۱۲۸۶ تصمیم گرفت که در مغازهاش نمایش همگانی فیلم راهاندازی کند. او کارش را توسعه داد و با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه شد؛ این موضوع به ایجاد رقابت و پیشرفت سینما در تهران کمک کرد.[۱۸۱]
در دوران پهلوی اول، برای مدتی سینماهای تهران تعطیل شدند اما بالاخره مشروط بر این که از ساعت ۱۸ شروع و تا ساعت ۲۱:۳۰ کارشان پایان یابد، به فرمان سید ضیاءالدین طباطبایی باز شدند. سینماهای این دوران، همانگونه که پیش از این نیز رسم بود، بر اساس مادهٔ ۹ نظامنامهٔ سینماها، فیلمهایی از انواع «فیلم اخبار»، «فیلم علمی» و «فیلم بزرگ نمایش» را نمایش میدادند.[۱۸۳]
نخستین سینمای مدرن ایرانی نیز گراند سینمای تهران بود که در سال ۱۳۰۵ تأسیس شد و ترجمهٔ میاننویسهای خارجی نیز از آن شروع شد؛ پس از این اقدام گراند سینما، بر اساس دستور نظامنامه، سینماهای تهران باید خلاصهای از داستان فیلم را چاپ میکردند. همچنین در اواخر دههٔ بیست، اغلب سینماهای تهران، دارای ارکستر بود.[۱۸۳][۱۸۴]
از دههٔ چهل تا ۱۳۵۷، از ۹۰ سینمای فعال شهر تهران، نام بیش از یک سوم آنها خارجی بود. در این دوران شمار قابل توجهی از سینماهای نوین تهران در اختیار شرکتهای خارجی بود. همچنین به گزارش دفتر مطالعات و برنامهریزی وزارت فرهنگ و هنر، از ۴۷۳ فیلم نمایش داده شده در سال ۱۳۵۳ در تهران، ۶۱ فیلم ایرانی، ۱۴۳ فیلم آمریکایی و دیگر فیلمها نیز از کشورهای انگلستان، فرانسه، ایتالیا، هندوستان، ژاپن، هنگ کنگ و شوروی بودهاند.[۱۸۳]
از سال ۱۳۴۴ که سینمای ایران در اوج بود، فیلمهایی همانند قیصر، گنج قارون و گاو سینماهای تهران را درنوردیدند.[۱۸۴][۱۸۵]
با انقلاب ۱۳۵۷، شماری از سینماهای تهران در آتش سوختند و نام شمار قابل توجهی از سینماهای باقیمانده نیز تغییر یافت.[۱۸۳] فروشنده از موفقترین فیلمهایی است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ در تهران فیلمبرداری شدهاست.[۱۸۵] جشنواره فیلم فجر نیز از سال ۱۳۶۱، هر ساله در تهران برگزار میشود.[۱۸۶]
شمار قابل توجهی گروه موسیقی مطرح در تهران شکل گرفتهاند. گروه بلک کتس در سال ۱۳۴۱ توسط شهبال شبپره که مغز متفکر گروه نامیده میشود، در تهران تأسیس شد.[۱۸۷]
تهران محل زندگی بسیاری از خوانندههای مطرح ایران نیز بودهاست. ابراهیم حامدی با نام هنری «ابی» که به «آقای صدای موسیقی ایرانی» معروف است، ساکن تهران بود و تا پیش از انقلاب ۵۷ در ایران فعالیت میکرد.[۱۸۸] فائقه آتشین با نام هنری «گوگوش» که از پرهوادارترین خوانندگان تاریخ موسیقی ایران بهشمار میرود، ساکن تهران بود و در کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه هواداران بسیاری دارد.[۱۸۹][۱۹۰]
پس از انقلاب ۱۳۵۷، خوانندگان زن در سراسر ایران دچار مشکلاتی شدند. روحانیون خواندن زنان را به شهوت و مسائل جنسی ربط دادند و پخش ترانههای آنان در رادیو و تلویزیون ملی ممنوع شد.[۱۹۱][۱۹۲] در حال حاضر زنان میتوانند با تهیهٔ مجوزی مخصوص، در تهران اجرا داشته باشند.[۱۹۳][۱۹۴]
تالار وحدت و تالار وزارت کشور میزبان کنسرت گروههای ایرانی و خارجی هستند. همچنین تالار وحدت محل اجرای ارکستر سمفونیک تهران، بزرگترین و قدیمیترین ارکستر سمفونیک ایران است.[۱۹۵][۱۹۶][۱۹۷][۱۹۸]
جشنواره موسیقی فجر نیز از سال ۱۳۶۴، هر سال در تهران برگزار میشود.[۱۹۹][۲۰۰]
شماری موزهٔ بزرگ در تهران وجود دارد که در مجموع، به طیف گستردهای از موضوعات میپردازند. برای نمونه، موزهٔ ملی ایران در باستانشناسی ایران متمایز است، موزهٔ فرش ایران هنر قالیبافی ایرانی را نمایش میدهد و موزهٔ هنرهای معاصر تهران نیز آثار هنرمندان سرشناس بینالمللی را نگهداری میکند.[۲۰۲]
تهران پایتخت ایران است؛ کشوری که از مکتبهای اصلی آشپزی در جهان بهشمار میرود و ۲۵۰۰ نوع خوراک دارد.[۲۰۳] در تهران رستورانهای آسیایی، اروپایی و شمار قابل توجهی پیتزافروشی وجود دارد.[۲۰۳][۲۰۴][۲۰۵][۲۰۶] بر اساس گزارشی، رستورانهای خارجی تهران بیشتر در مناطق شمالی شهر قرار دارند.[۲۰۴]
تهران از اندک پایتختهای جهان است که زندگی شبانه ندارد و از نیمهشب کاملاً تعطیل میشود.[۲۰۷] برای سالها، زندگی شبانه در تهران تنها یک ماه در سال، در قالب یک طرح ویژه یا در ماه رمضان وجود دارد.[۲۰۸][۲۰۹] البته در برخی خیابانهای تهران با عرضهٔ خوراک خیابانی، زندگی شبانهٔ تهران اندکی احیا شدهاست.[۲۱۰]
تهران نخستین شهر در خاورمیانه بود که میزبانی بازیهای آسیایی را بر عهده گرفت. تهران میزبان بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ بود و همزمان با آن، مجموعهٔ ورزشی آریامهر (آزادی) به عنوان یکی از پیشرفتهترینهای آن زمان در ۱۰ شهریور ۱۳۵۳ افتتاح شد.[۳۵][۲۱۱]
فدراسیون هندبال آسیا، مهمترین نهاد مسئول هندبال در آسیا، در سال ۱۳۵۳ رسماً در تهران تشکیل شد.[۲۱۲]
توچال و شمشک از مهمترین پیستهای اسکی تهران هستند. توچال شلوغترین و نزدیکترین پیست اسکی تهران است که در پایان خیابان ولنجک، در ۳ کیلومتری میدان تجریش، در منطقهٔ شمیرانات قرار دارد. شمشک دومین پیست اسکی بزرگ در ایران پس از دیزین است و در ۵۷ کیلومتری شمال شرق تهران قرار دارد. دیزین، مهمترین پیست اسکی ایران و معتبرترین پیست اسکی در خاورمیانه نیز برای مردم تهران در دسترس است.[۲۱۳][۲۱۴]
فوتبال ورزش نخست تهران است و شهرآورد تهران میان دو تیم استقلال و پرسپولیس برگزار میشود.[۲۱۵] فوتبال در تهران توسط انگلیسیها رواج یافت و نخستین زمین بازی آنها نیز میدان مشق بود. آشنایی تهرانیها با فوتبال نیز از همین طریق صورت پذیرفت.[۲۱۶]
نخستین تشکیلات فوتبالی تهران، در سال ۱۳۰۲ با نام «کلاب ایران» پدید آمد. در سالهای میانی حکومت رضاشاه چندین باشگاه در تهران تأسیس شد و در سال ۱۳۱۶ مسابقاتی میان آنها برگزار شد. کمی بعد عباس اکرامی باشگاه شاهین را تأسیس کرد که برای چند دهه از قویترین باشگاههای ایران بود. در سال ۱۳۱۷ نیز بزرگترین ورزشگاه فوتبال ایران تا به آن زمان گشایش یافت که امجدیه نامیده شد.[۲۱۶]
استقلال دو بار و پاس یک بار به عنوان قهرمانی جام قهرمانان آسیا دست یافتند. پرسپولیس هم یک عنوان قهرمانی در جام برندگان جام آسیا دارد. از دو تیم استقلال و پرسپولیس معمولاً به عنوان قطبهای اصلی فوتبال ایران یاد میشود و این تیمها در دیگر شهرهای ایران نیز هوادار دارند.[۲۱۷]
آموزش در تهران دارای جداسازی جنسیتی از مقاطع ابتدایی است.[۲۱۸] آموزش ابتدایی و متوسطه در تهران عمدتاً توسط دولت ارائه شدهاست؛ اگرچه مدارس خصوصی نیز وجود دارد. ورود به دانشگاهها نیز از طریق یک آزمون سراسری رقابتی اداره میشود.[۲۱۹]
پس از آنکه آقامحمدخان قاجار در سال ۱۲۰۰ تهران را به پایتختی ایران برگزید و پس از توسعهٔ شهر از زمان فتحعلیشاه (۱۲۱۲–۱۲۵۰) به این سو، مدارس و نیز مساجد فراوانی در این شهر بنا شد.[۲۲۰] در پیگیری سیاست توسعهٔ تهران، در دورهٔ محمدشاه و به ویژه با صدارت حاجی میرزا آقاسی، فضلای حوزههای دیگر، برای رونق تهران به مهاجرت به این شهر تشویق شدند. بدین ترتیب با رویآوردن علما و طلاب علوم دینی به تهران، که در مجاورت شهر مذهبی ری، آرامگاه عبدالعظیم حسنی قرار دارد حوزهٔ علمی بزرگی در پایتخت جدید ایران پی افکنده شد که به سرعت پیشرفت کرد. تداوم مدرسهسازی در سرتاسر دورهٔ قاجار در این شهر و نیز جمعیت روزافزون طلاب تهران گواه این پیشرفت است. بنا بر یک گزارش آماری، در دورهٔ ناصرالدین شاه قاجار (۱۲۶۴–۱۳۱۳)، ۴۷ باب مسجد، که بسیاری از آنها مدرسه نیز داشتهاند، ۳۵ باب مدرسه و ۱۴۳۶ طلبه به ثبت رسیدهاست. دورهٔ مظفرالدین شاه (۱۳۱۳–۱۳۲۴) انجمن طلاب مشروطهخواه، که از تشکلهای حوزوی بود، بیش از هزار عضو داشت. از آن دوره، حوزهٔ تهران یکی از مهمترین حوزههای علمیهٔ ایران شد، و طلاب علوم دینی از بسیاری از شهرهای ایران برای تحصیل به تهران میآیند.[۲۲۱]
دارالفنون، نخستین دانشگاه تاریخ نوین ایران در سال ۱۲۳۰ گشایش یافت و رشتههای تحصیلی آن شامل پزشکی، داروسازی، کانیشناسی و مهندسی بودهاست.[۲۲۲]
دانشگاههای تهران از با کیفیتترینهای نوع خود در ایران هستند و شماری از آنها در رتبهبندیهای جهانی دانشگاهها حضور دارند.[۲۲۳][۲۲۴][۲۲۵]
دانشگاه تهران در بهمن ۱۳۱۳ جهت ایجاد مرکزی برای آموزش عالی در ایران تأسیس شد. از این دانشگاه به عنوان مهمترین و معتبرترین دانشگاه و نماد آموزش عالی ایران یاد میشود. سردر دانشگاه تهران نیز دارای شهرت است و در جهان به عنوان نمادی از این دانشگاه شناخته میشود.[۲۲۶]
دانشگاه صنعتی شریف نیز در سال ۱۳۴۴ تأسیس شد. این دانشگاه توانستهاست به عنوان یک کانون علمی و صنعتی، جایگاه و اعتبار قابل توجهی در ایران پیدا کند.[۲۲۷][۲۲۸] همچنین یکی از با سابقهترین آموزشگاههای عالی ایران در زمینهٔ فنی و مهندسی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران است که در سال ۱۳۳۵ تأسیس شد.[۲۲۹]
قدیمیترین مرکز آموزش عالی نوین و بزرگترین دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز دانشگاه علوم پزشکی تهران است که در سال ۱۳۱۳ تأسیس شد.[۲۳۰]
از مراکز پژوهشی تهران، پژوهشگاه صنعت نفت است که در سال ۱۳۳۸ با هدف اولیهٔ پژوهش پیرامون مواد نفتی و کاربردهای آن، تأسیس شد.[۲۳۱] پژوهشگاه دانشهای بنیادی که در سال ۱۳۶۸ بنیانگذاری شد و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که در در سال ۱۳۶۰ با ادغام ۱۲ مؤسسهٔ پژوهشی تأسیس شد نیز از دیگر مراکز پژوهشی تهران هستند.[۲۳۲][۲۳۳]
ادارهٔ کل آموزش و پرورش تهران به ۱۹ منطقه تقسیم شدهاست و آموزگاران میتوانند به صورت برخط، از طریق وبگاه متعلق به آموزش و پرورش تهران درخواست انتقال میانمنطقهای دهند.[۲۳۵]
در سال ۱۳۹۶ اعلام شد که ۱٬۱۰۰٬۰۰۰ دانشآموز در مدرسههای تهران درس میخوانند که از این شمار، ۹۰۰٬۰۰۰ دانشآموز در مدرسههای دولتی و بقیه در مدرسههای غیردولتی مشغول به تحصیل هستند. همچنین اعلام شد که ۸۲ درصد از مدرسههای تهران دولتی و ۱۸ درصد غیردولتی هستند.[۲۳۶]
بر اساس اعلام مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران در سال ۱۳۹۶، بابت استحکام مدارس دولتی تهران نگرانیهایی وجود دارد و شمار قابل توجهی از آنها نیازمند توجه یا بازسازی هستند.[۲۳۷] همچنین با اعلام معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران در سال ۱۳۹۶، شمار دانشآموزان در برخی از کلاسهای درس مقطع ابتدایی شهر تهران، بیش از ۳۶ نفر و به صورت میانگین، این تراکم برابر با ۳۰ تا ۳۳ دانشآموز بودهاست.[۲۳۸]
نخستین کودکستان ایران را برسابه هووسپیان از ایرانیان ارمنی، در دههٔ ۳۰ خورشیدی با نام «ایران» و در خیابان معتمدالدوله با مجوزی از وزارت فرهنگ تأسیس کرد.[۲۳۹]
کودکستانهای تهران از یک تا چهار درجه تقسیمبندی شدهاند و شهریهٔ آنها نیز با نظارت سازمان بهزیستی ایران ابلاغ میشود.[۲۴۰] فوقبرنامههای کودکستانها نیز باید طبق قوانین اسلامی و ایرانی باشند و توسط کمیتهٔ تخصصی استان تأیید شوند.[۲۴۰]
آلودگیهای زیستمحیطی مانند آلودگی آب، هوا، خاک و صوتی باعث شدهاست که تهران به یکی از آلودهترین شهرهای جهان تبدیل شود.[۲۴۱] همچنین وجود جانوران موذی همانند موش از مشکلات تهران است.[۲۴۲]
آبهای زیرزمینی تهران دارای آلودگی هستند؛ از آنها به صورت مستقیم در کشاورزی استفاده میشود و بخشی از آب آشامیدنی تهران را نیز تأمین میکنند.[۲۴۳] یکی از زیانآورترین عناصری که به دلیل نفوذ فاضلابهای انسانی و حیوانی در سفرههای آب زیرزمینی تهران وجود دارد، نیترات است. فرسودگی زیرساخت آب آشامیدنی تهران نیز به آلودگی بیشتر آب کمک میکند.[۲۴۴]
تهران از آلودگی هوا رنج میبرد. عوامل آلودگی هوا در تهران شامل عوامل جغرافیایی همانند اثر محصورکنندهٔ کوهها، وسایل نقلیه نظیر خودروها و موتورسیکلتها، سوخت خانهها و آلودگی حاصل از کارخانهها میشود.[۲۴۵] همچنین کیفیت پایین بنزین عرضهشده در ایران نیز جزو دلایل آلودگی هوای تهران دانسته میشود.[۲۴۱][۲۴۵][۲۴۶] در سال ۱۳۹۶، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ایران اعلام کرد که حدود ۲۰ درصد از آلودگی هوای تهران حاصل تردد موتورسیکلتهای کاربراتوری است.[۲۴۷]
آلایندههای اصلی هوای تهران نیز اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرار و ذرات معلق هستند. از ذرات معلق به عنوان عامل اصلی مرگ ناشی از آلودگی هوا در تهران یاد شدهاست. همچنین بخش بزرگی از ذرات معلق تهران را اتوبوسها، مینیبوسها، کامیونها و موتورسیکلتها تولید میکنند.[۲۴۵]
تعطیلی مدرسهها و اجرای طرح زوج و فرد از طرحهایی هستند که در مقابله با آلودگی هوا در تهران اجرا شدهاند.[۲۴۸]
جهت آگاهسازی شهروندان، نمایشگرهای آگاهساز آلودگی هوا در نقاط مختلف شهر نصب شدهاند و امکان بررسی وضعیت هوای تهران به صورت برخط نیز وجود دارد.[۲۴۹]
حریم صوتی در بافت شهری تهران رعایت نشدهاست و آلودگی صوتی در تهران بحرانی خوانده شدهاست.[۲۵۰][۲۵۱] تهران همچنین رتبهٔ نخست را در میزان آلودگی صوتی در ایران دارد.[۲۵۲]
آلودگی صوتی در بزرگراههای تهران بین ۱۵ تا ۲۰ دسیبل بیشتر از استاندارد آن است.[۲۵۰] بر اساس آمار سال ۱۳۹۲، موتورسیکلتها به تنهایی عامل ۴۹ درصد از آلودگی صوتی که توسط وسایل نقلیه ایجاد میشود، هستند. همچنین ده منطقهٔ تهران با بیشترین آلودگی صوتی به ترتیب، ۶، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۷، ۱۳، ۳، ۱۹، ۱۸ و ۲ بودهاست.[۲۵۲]
بخش صوت شرکت کنترل کیفیت هوا، وابسته به شهرداری تهران در سال ۱۳۷۵ تأسیس شد. واحد صوت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پروژهٔ تهیه و تدوین ترازها و نقشههای آلودگی صوتی را از سال ۱۳۷۹ آغاز نمود.[۲۵۳] برنامهٔ عملیاتی کاهش آلودگی صوتی در سال ۱۳۹۴ در شورای شهر تهران تصویب و سپس کمیتهٔ کنترل و پایش آلودگی صوتی شهر تهران تشکیل شد. ایجاد و بهروزرسانی نقشههای صوتی، ایجاد دیوار صوتی، تدوین دستورالعملها و تعیین حریم صوتی بزرگراهها از اقداماتی بودند که در مقابله با آلودگی صوتی در تهران صورت پذیرفت.[۲۵۰]
با توجه به اینکه در صورت رخ دادن بحرانی در تهران، موشهای مهاجم میتوانند خسارتها را افزایش دهند و باعث شیوع بیماری شوند، از آنها به عنوان یک معضل مهم یاد میشود.[۲۴۲][۲۵۴] زبالهها مهمترین منبع غذایی موشها در تهران اعلام شدند.[۲۵۵] دفع نادرست زبالهها به بقای موشها و افزایش شمار آنها در سطح شهر کمک کردهاست.[۲۵۶] شهرداری تهران در مبارزه با موشها طرحهایی همچون سمپاشی، طعمهگذاری، موشگیری با تفنگ بادی و مسدودسازی کلونی موشها را اجرا کردهاست.[۲۵۵]
همچنین آلودگی هوای تهران، باعث افزایش جمعیت سوسک قرمز شدهاست.[۲۵۷]
تهران پایتخت ایران، مرکز استان تهران و شهرستان تهران است. به عنوان یک مرکز سیاسی و اداری، مهمترین نهادهای دولتی و قضایی ایران همانند وزارتخانهها و مجلس شورای اسلامی در تهران واقع شدهاست و این شهر محل زندگی تأثیرگذارترین مقامات کشور ایران، شامل رهبر، رئیسجمهور، برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس و شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی است.[۲۵۸]
تهران ۳۰ نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد.[۲۵۹] ادارهٔ شهر نیز توسط شهرداری تهران انجام میشود. شهردار تهران توسط شورای شهر تهران انتخاب شده و این شورا بر عملکرد شهرداری نظارت و برای ادارهٔ شهر قانونگذاری میکند. شهر تهران به لحاظ اداری به ۲۲ منطقهٔ شهرداری و ۱۲۲ ناحیه تقسیم شده و شهرهای تجریش و ری را دربرگرفتهاست.[۱۰][۲۶۰][۲۶۱][۲۶۲][۲۶۳]
نخستین انتخابات شورای اسلامی شهر تهران در سال ۱۳۷۷ برگزار شد و این شورا در ۹ اردیبهشت ۱۳۷۸ شکل گرفت. مهمترین وظایف آن نیز شامل انتخاب شهردار، برکناری شهردار، نظارت بر عملکرد شهرداری، تصویب بودجهٔ شهرداری و سازمانهای وابسته به آن، تصویب آییننامهها و انجام امور نظارتی جهت بهبود کیفیت زندگی شهروندان است.[۲۶۲][۲۶۴][۲۶۵]
اکنون شورای اسلامی شهر تهران ۲۱ عضو اصلی و ۱۱ عضو جانشین دارد.[۲۶۶]
ادارهٔ تهران بر عهدهٔ سازمان غیردولتی شهرداری تهران است که در سال ۱۲۸۶ تأسیس شد. مدیریت این سازمان را شهرداران تهران بر عهده داشتهاند. اکنون شهردار تهران با حکم شورای شهر تهران انتخاب میشود اما پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب میگردید. شهرداری تهران ۲۲ منطقه را شامل میشود و مدیریت هر منطقه به عهدهٔ شهردار آن منطقه است.[۲۶۰] تصویب بودجهٔ شهرداری تهران نیز بر عهدهٔ شورای شهر است و بودجهٔ سال ۱۳۹۷ این سازمان، با سقفی در حدود ۱۷ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومان توسط شورای شهر تصویب شده بود.[۲۶۷]
شهرداری تهران با مشکلات زیستمحیطی تهران مواجه است. همچنین تراکم جمعیت بالای تهران توانایی شهرداری را برای ارائهٔ برخی خدمات کاهش دادهاست.[۲۶۸][۲۶۹]
کلانشهر تهران به ۲۲ منطقه و ۱۱۲ ناحیهٔ شهری تقسیم شدهاست.[۲۷۰] با وجود ادارهٔ جداگانه، ری و شمیران نیز جزئی از تهران خوانده میشوند.[۲۷۱]
تهران بهعنوان پایتخت ایران، هنگام شکلگیری مساحتی حدود ۳ کیلومتر مربع داشت. تغییرات سیاسی و افزایش جمعیت، شهر را دستخوش دگرگونی منطقهای کرد و مساحت آن افزایش یافت؛ بهطوری که در سال ۱۳۴۷، نخستین طرح جامع شهر تهران ابلاغ شد که در آن مساحت شهر با افزایشی خیرهکننده به ۱۸۱ کیلومتر مربع رسید. تهران با این مساحت به ۱۲ منطقه تقسیم شده بود.[۲۷۲]
پس از انقلاب ۱۳۵۷، تعداد مناطق تهران به ۲۰ منطقه افزایش یافت. در ابتدای دههٔ ۷۰ و پس از بررسیهای دوبارهٔ غرب شهر تهران، چهار منطقهٔ تازهٔ ۹، ۵، ۲۰ و ۲۱ ایجاد شدند و تعداد مناطق تهران به ۲۲ منطقه افزایش یافت.[۲۷۲]
برخی از محلههای تهران نیز دارای پیشینهای تاریخی هستند. تهران قدیم از چهار محله به نامهای سنگلج، عودلاجان، بازار و چالهمیدان تشکیل شده بود.[۲۷۳]
در دوران ناصرالدینشاه قاجار محلههایی از جمله ارگ، چالهحصار، خانیآباد، جوادیه، پامنار، یافتآباد، گار ماشین و گود زنبورکخانه ساخته شد.[۲۷۳]
از محلههای دیگر تهران میتوان به پونک، ونک، تهرانپارس، تهراننو، نارمک، کَن، طرشت، بریانک اشاره کرد. محلههای تهران در طول تاریخ آن، با گسترش شهر و افزایش جمعیت، تغییراتی یافتند و به تعداد آنها افزوده شد.[۲۷۳]
پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام بسیاری از معابر شهر تهران تغییر کرد و به جای استفاده از نامهای شخصیتهای پیش از اسلام، خاندان پهلوی و نزدیکان آنها، از نامهای افراد مبارز با حکومت پهلوی، جانباختگان انقلاب اسلامی، مبارزان صدر اسلام و افراد شهید (با مفهوم اسلامی) استفاده میشود. برای نمونه نام خیابان کوروش کبیر به علی شریعتی، خیابان شاه به جمهوری اسلامی و میدان ژاله به شهدا تغییر یافت. تنها از اردیبهشت ۱۳۵۸ تا آبان ۱۳۵۹، نام ۵۰۰ گذرگاه شهر تهران تغییر یافت.[۲۷۴] مجتبی شاکری، رئیس سابق کمیسیون نامگذاری معابر شورای شهر تهران، دلیل عدم استفاده از سیستم عددی را برای نامگذاری معابر، عدم امکان انتقال هویت و فرهنگسازی از این طریق اعلام کرد.[۲۷۵]
تهران با شهرهای زیر پیماننامهٔ همکاری بستهاست:
تهران در پروژههای خواهر
«گزیده آمار حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران»
«پیوست شماره چهار: برنامهها و طرحهای (موضعی و موضوعی) توسعه و عمران شهری تهران»
«مقایسه ویژگیهای جمعیتی و اجتماعی مناطق ٢٢ گانه شهر تهران»
«نگاهی به وضعیت دین و جمعیت ایران در نیمقرن اخیر»
«تاریخچه شرکت اتوبوسرانی تهران و حومه»
الهام کردا متولد سال 1357 بازیگر و کارگردان تئاتر ، سینما و تلویزیون میباشد و کارشناسی نمایش دارد. او کارشناسی خود را در رشته طراحی صحنه دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۸ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.
الهام کردا با سعید چنگیزیان در سال 79 آشنا شد و در نهایت سال 1381 با یکدیگر ازدواج کردند، با وجود گذشت 16 سال زندگی مشترک هیچ فرزندی ندارند.
من و سعید در یک دانشگاه رشته تئاتر خواندیم و چون هم دانشگاهی بودیم سال 79 با هم به شکل کاری آشنا شدیم، این ارتباط در نهایت سال 81 به ازدواج ختم شد
سعید چنگیزیان بازیگر سریال گاهی به پشت سر نگاه کن متولد 1356 در سمنان است. وی فارغ التحصیل رشته کارگردانی از دانشگاه سینما و تئاتر است. سعید چنگیزیان از جمله بازیگران فعال و درجه یک تئاتر است که کارهای درخشانی در عرصه بازی در صحنه دارد مثل تن تن و راز قصر مونداس، باغ آلبالو و غیره و این روزها در نقش اصلی نمایش ستوان آینیشمور حسن معجونی بازی متفاوتی ارائه کرده است.
از کارهای دانشجویی فعالیت خود را آغاز کرد اما بصورت حرفه ای از سال 1381 وقتی 23 ساله بود شروع به فعالیت جدی در تئاتر کردبیوگرافی الهام کردا
با فیلم برف روی کاج ها به کارگردانی و نویسندگی پیمان معادی در سال 1389 وارد سینما شد سپس اولین تجربه او در تلویزیون با سریال حیرانی در فروردین 91 شروع شد.
معمولا زياد به كتاب ها رجوع می كنم، در گذشته داستان و رمان زیاد می خواندم اما مدتی است كه بيشتر تاريخ می خوانم اين روزها تاريخ مشروطه را بيشتر مطالعه می كنم.در يكی، دو سال اخير احساس می كنم خيلی بيشتر از گذشته به دانستن تاريخ نياز داريم.
قبل از قبول هر کاری خيلی زياد مشورت می کنم و اولين نفر همسرم سعيد چنگيزيان است که در بسياری از کارها و انتخاب ها وقتی دچار ترديد می شوم به من کمک می کند.
سال
عنوان
نقش
کارگردان(ها)
۱۳۹۷
سرکوب (فیلم)
رضا گوران
۱۳۹۶
رگ خواب
آیلا
حمید نعمت الله
۱۳۹۴
به دنیا آمدن
پری پاکرو
محسن عبدالوهاب
۱۳۹۳
ارغوان
امید بنکدار
کیوان علی محمدی
۱۳۹۲
فرشته ها با هم می آیند
هدیه
حامد محمدی
۱۳۹۲
بلوک۹ خروجی۲
علیرضا امینی
۱۳۹۲
ملبورن
پرستار بچه
نیما جاویدی
۱۳۹۱
حوض نقاشی
بیوگرافی الهام کردا
مازیار میری
۱۳۹۰
برف روی کاج ها
پیمان معادی
سال
عنوان
کارگردان
شبکه
۱۳۹۴
تعبیر وارونه یک رؤیا
فریدون جیرانی
یک
۱۳۹۲
مهرآباد
فرید سجادی حسینی
پنج
۱۳۹۲
داوران
احمد امینی
بیژن میرباقری
شبکه دو
۱۳۹۱
حیرانی
امید بنکدار
شبکه یک
۱۳۷۹
با من بمان
حمید لبخنده
شبکه سه
بیوگرافی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و همسرش جیل تریسی با عکس همسر اول و ناگفته های زندگی سیاسی او را می خوانید بیوگرافی جو بایدن و همسرش جو بایدن متولد 20 نوامبر 1942 در شهر اسکرانتون پنسیلوانیای آمریکا ، سیاستمدار است فارغ التحصیل دکترای رشته حقوق از دانشگاه سیراکیوس […]
.
بیوگرافی الهام کردا
الهام کردا متولد 18 آذر 1357 در تهران، بازیگر است
فارغ التحصیل لیسانس رشته نمایش است، از تئاتر وارد عرصه حرفه ای در تلویزیون و سینما شده است، وقتی 22 ساله بود با همکلاسی بازیگرش ازدواج کرده و متاهل می باشد
عکس بیوگرافی الهام کردا
از کارهای دانشجویی فعالیت خود را آغاز کرد اما بصورت حرفه ای از سال 1381 وقتی 23 ساله بود شروع به فعالیت جدی در تئاتر کرد
با فیلم برف روی کاج ها به کارگردانی و نویسندگی پیمان معادی در سال 1389 وارد سینما شد سپس اولین تجربه او در تلویزیون با سریال حیرانی در فروردین 91 شروع شد
عکس الهام کردا و همسرش
بیوگرافی سعید چنگیزیان
الهام کردا با سعید چنگیزیان در سال 79 آشنا شد و در نهایت سال 1381 با یکدیگر ازدواج کردند، با وجود گذشت 16 سال زندگی مشترک هیچ فرزندی ندارند
من و سعید در یک دانشگاه رشته تئاتر خواندیم و چون هم دانشگاهی بودیم سال 79 با هم به شکل کاری آشنا شدیم، این ارتباط در نهایت سال 81 به ازدواج ختم شد
عکس الهام کردا بازیگر زن
معمولا زياد به كتاب ها رجوع می كنم، در گذشته داستان و رمان زیاد می خواندم اما مدتی است كه بيشتر تاريخ می خوانم اين روزها تاريخ مشروطه را بيشتر مطالعه می كنم
در يكی، دو سال اخير احساس می كنم خيلی بيشتر از گذشته به دانستن تاريخ نياز داريم
قبل از قبول هر کاری خيلی زياد مشورت می کنم و اولين نفر همسرم سعيد چنگيزيان است که در بسياری از کارها و انتخاب ها وقتی دچار ترديد می شوم به من کمک می کند
عکس های الهام کردا و پانته آ پناهی ها
بیوگرافی الهام کردا
سعید چنگیزیان متولد 22 آذر 1356 در سمنان، بازیگر است
فارغ التحصیل لیسانس رشته کارگردانی از دانشگاه سینما و تئاتر و دیپلمه گرافیک از هنرستان امیر کبیر سمنان است، فعالیت اش را در سینما با فیلم خداحافظ رفیق در سال 1382 شروع کرد
بیوگرافی امیر زریوند بازیگر + زندگی شخصی
بیوگرافی الهام کردا و همسرش | سایت فتوکده
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
هرگونه نشر، بازنشر و باز تولید تمام یا بخشی از محتوای سایت فتوکده برای (خبرگزاری ها) بدون اجازه کتبی ممنوع است
الهام کردا بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون
الهام کردازمینه فعالیت : تئاتر، سینما و تلویزیونتولد : ۱۳۵۷ملیت : ایرانپیشه : بازیگر و کارگردان تئاترسالهای فعالیت : از ۱۳۸۰ (۱۴ سال)مدرک تحصیلی : کارشناسی رشته نمایشالهام کردا (زاده ۱۳۵۷) بازیگر و کارگردان تئاتر است. وی کارشناسی خود را در رشته نمایش دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۴ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است. بیوگرافی الهام کردا
الهام کردا در سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد
قسمتی از گفتگو با «الهام کردا» بازيگر سينما و تئاتر«الهام کردا» بازيگر جوان و خوشآتيهاي که بيترديد پيشينه حضور او در عرصه نمايش و ايفاي نقش در آثاري چون «خنکاي ختم خاطره»، «دو ليتر در دو ليتر صلح»، «17دي کجا بودي؟» و «همهوايي» در يادماندني است، مسيري جدي را در بازيگري طي کرده است. او با ورود به حوزه سينما و حضور در نقشهاي جدي و تأثيرگذار استعداد خود را در پرده سينما هم نمايان کرده است.
– يک سري عوامل براي پيشرفت هر انساني در حرفه خود وجود دارد که خارج از فاکتورهاي اوليه است، اما به شدت در مسير حرفهاي تأثيرگذار است. شما چه اقداماتي براي رسيدن به جايگاه مطلوب خود در بازيگري و حفظ آن انجام ميدهيد؟به عنوان يک بازيگر در تئاتر و در سالهاي اخير در سينما هميشه تلاش کردم براي خودم اعتبار کسب کنم. در اين راه بايد از لحاظ اطلاعات بروز باشي، که به صورت مطلق اين اتفاق نميافتد، چون بايد مدام در سفر باشي و از طرفي ما کمبود منابع ترجمه شده داريم و از لحاظ زبان هم در سطح مطلوبي نيستيم که از منابع معتبر دنيا استفاده کنيم. طبيعي است که چند قدم از دانش روز بازيگري در دنيا عقبتر هستيم، اما بايد تلاش کرد و با مطالعه و تحقيق و تماشاي فيلم و تئاتر خود را رساند به سطحي که جهاني است. من اين کار را در حد توان انجام ميدهم.
تصاویر جدید الهام کردا
– از ديدگاه شما و به طور مشخص مطالعه و کسب دانش و آگاهي در چه سطحي و با چه ديدگاهي بايد دنبال شود؟هر چيزي که به ارتقاء دانش و روشنفکري هنرمند کمک کند به کار ميآيد. روشنفکر از اين منظر که به دنبال حواشي و جايگاه کاذب و عکس روي بيلبورد و از اين دست مسائل به اصطلاح زرد نباشد و در کنار اين مسائل ضمن آگاهي از موضوعات مختلفي مانند تاريخ و ادبيات جهانبيني خاص خود را داشته باشد. اين مربوط به تمام آرتيستها ميشود که در نهايت به استقلال فکري برسند و در يک مورد خاص نظر خودشان را داشته باشند. اين امتياز با يک سفر، کتاب و يا هر طريق ديگري هم به دست ميآيد و در کنار اينها اگر شخص باهوش خود کاربرد صحيح اين دانش و اطلاعات را بداند نتيجه بهتري به دست ميآيد.
– براي هر انساني شهرت يک عامل جذبکننده و خوشايند است. شما زماني که وارد اين حرفه شديد چقدر به جنبه شهرت در اين حرفه توجه داشتيد؟شهرت با خودش چيزي به همراه دارد و آن اينکه در هر جا و مکاني آدمها تو را مي شناسند که اين جريان به شخصه از جايي به بعد جوابگوي درونيات من نيست و روح من را ارضاء نميکند. من اعتقاد دارم که بايد در اين عرصه به جايگاه اجتماعي و فرهنگي خود بيانديشي و اينکه در مراودات روزمره انسانها چگونه با تو رفتار ميکنند و حضور تو چقدر براي آنها مهم است. در صورتي که شايد در حال حاضر چنين افرادي کم باشند و شهرتي که امروز با آن مواجه هستيم سبب شده انسانها به خودشان اجازه ورود به حريم شخصي تو را بدهند و در مورد همه مسائل تو نظر بدهند که اين صحيح نيست. اگر اينطور پيش بروي جايگاهت حفظ نخواهد شد و لااقل بايد ضمن توجه به حريمها بدانند چطور وارد اين مسائل شوند.
عکس های الهام کردا
– براي انتخاب نقشها و آثاري که به شما پيشنهاد ميشود، با کسي مشورت هم ميکنيد؟خيلي زياد مشورت ميکنم و اولين نفر همسرم «سعيد چنگيزيان» است که در بسياري از کارها و انتخابها وقتي دچار ترديد ميشوم به من کمک ميکند. از آنجايي که در مسير فعاليت من پيشنهادهاي کاري از طرف دوستان جوان و ناآشنا براي من ميشود، دوستاني دارم که با لطف و با حال خوب اطلاعاتي را در مورد اين هنرمندان به من ميدهند و فکر ميکنم بدون مشورت نميشود کار کرد و بايد از فکر و تجربه اطرافيان استفاده کرد.
– در مورد بازي سعيد چنگيزيان فارغ از اينکه همسر شماست به عنوان يک بازيگر چه نظري داريد؟به جرأت بايد بگويم که سعيد يکي از بهترين پارتنرهايي بوده که من تا به حال در مقابلش بازي کردم. در نمايشهاي زيادي خوشبختانه اين تجربه را داشتهام.
الهام کردا
جدیدترین تصاویر الهام کردا
بازیگری فیلم سینمایی
الهام کردا بازیگر سریال های تلویزیونی
بازیگری مجموعه تلویزیونی
گردآوری:بخش سرگرمی بیتوته
منابع:
بیوگرافی الهام کردا
wikipedia.org
bornanews.ir
از بازیگران بیشتر بدانید
آخر هفته کجا بریم غذا بخوریم؟
دسترسی آسان به تمام برنامه های اپل
سروانواع غذاهادرزیباترین باغ رستوران تهران
این بار دیگه میتونی راحت ازسیگارخلاص بشی
بدون خجالت محصولات جنسی را آنلاین خریدکن
دنبال متخصص برجسته ارتودنسی در تهران هستی؟
با پول کم کجا سرمایه گذاری کنیم؟
اینجا یکی از هتلهای کیشه! همین حالارزروکن
برترین بازی های ایکس باکس و پلی استیشن
تجویز انواع سمعک نامرئی و هوشمند
بهترین شیوه درس خواندن در زمان کرونا
مشاوره و ارزیابی جنسی قبل از ازدواج
این پیراهن خوشگل روهمین حالااینجاسفارش بده
باغ رستوران بافضای رمانتیک وغذای عالی
Makan Inc.| All Rights Reserved – © 2013 – 2020
تلفن تماس:
۶۶۰۶۶۱۴۳-۰۲۱
استفاده از مطالب سلام سینما با ذکر منبع مجاز است.
کلیه حقوق این سایت برای سلام سینما محفوظ میباشد.
راه های ارتباطی با ما در شبکه های اجتماعی و پاسخ به سوالات شما:
الهام کردا در سال ۱۳۸۰ و بازی در تئاتر پا به عرصه بازیگری گذاشت . او در سال ۱۳۸۲ و در ۲۲ سالگی با سعید چنگیزیان ,
که از همکلاسی هایش بود ازدواج کرد .اولین فیلم سینمایی این بازیگر برف روی کاج ها بود که در سال ۱۳۸۹ اکران شد .
بد نیست بدانید یکی از علایق اصلی کردا در اوقات فراقت کتاب خواندن است و به خواندن کتاب های تاریخی علاقه دارد .
الهام کردا (زاده۱۸ آذر ۱۳۵۷، تهران) بازیگر و کارگردان تئاتر است. وی کارشناسی خود را در رشته نمایش دریافت کرده ,
و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد؛ و بیش از ۱۷ سال است که به فعالیت در زمینهٔ نمایش و بازیگری مشغول است.
با فیلم برف روی کاج ها به کارگردانی و نویسندگی پیمان معادی در سال ۱۳۸۹ وارد سینما شد سپس اولین تجربه,
او در تلویزیون با سریال حیرانی در فروردین ۹۱ شروع شد.
فیلمشناسی
سینمایی
رگ خواب (۱۳۹۶)
به دنیا آمدن (۱۳۹۴)
ارغوان (۱۳۹۳)
فرشتهها با هم میآیند (۱۳۹۲)
بلوک۹ خروجی۲ (۱۳۹۲)
ملبورن (۱۳۹۲)
هفتم (۱۳۹۱)
حوض نقاشی (۱۳۹۱)
برف روی کاجها (۱۳۹۰)بیوگرافی الهام کردا
مجموعه تلویزیونی
تعبیر وارونه یک رؤیا شبکه۱؛ ۱۳۹۴
مهرآباد؛ ۱۳۹۲
حیرانی؛ ۱۳۹۱
شبکه نمایش خانگی
شاهگوش؛ ۱۳۹۲
تئاتر
بازیگر
مالی سویینی
خنکای ختم خاطره
تماشاچی محکوم به اعدام
آنفلوانزای خوکی
زنی از گذشته
خاموشی دریا (به کارگردانی نیما دهقان و بازنویسی رضا گوران)
۱۷ دی کجا بودی؟
پالتوی پشمی قرمز (به کارگردانی افسانه ماهیان)
دو لیتر در دو لیتر صلح (به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ)
هم هوایی
سه جلسه تراپی
تنتن و راز قصر مونداس
از زیرزمین تا پشت بام
زبان تمشکهای وحشی
نفر دوم (به کارگردانی مهین صدری
کارگردان
پرشین کت؛ ۱۳۹۰
بیشتر بدانید الهام کردا : همسرم اولین مشاور من در انتخاب نقش است
الهام کردا بازیگر جوان و خوش آتیهای که بیتردید پیشینه حضور او در عرصه نمایش و ایفای نقش در آثاری چون,
«خنکای ختم خاطره»، «دو لیتر در دو لیتر صلح»، «۱۷ دی کجا بودی؟» و «همهوایی» در یادماندنی است،
مسیری جدی را در بازیگری طی کرده است.
او با ورود به حوزه سینما و حضور در نقشهای جدی و تاثیرگذار استعداد خود را در پرده سینما هم نمایان ,
کرده است. در گفت و گویی که پیش رو دارید این بازیگر درباره تجربه حضور در «فرشتهها با هم میآیند»,
و هم بازی شدن با نازنین بیاتی حرفهای جالبی زده است.
– فیلم سینمایی «فرشته ها با هم میآیند» چه ویژگیهایی داشت که با ملاکهای شما مطابق شد ,
و بازی در آن را پذیرفتید؟
الهام کردا: اولین چیزی که در انتخاب من در تئاتر و سینما تاثیر دارد متن است. در مورد فیلم «فرشتهها با هم می آیند»,
وقتی متن را فرستادند و خواندم متوجه شدم فیلمنامهای شیرین و بدون عناصر اضافی است.
ضمن اینکه فیلمهای «طلا و مس» و «حوض نقاشی» را که آقای حامد محمدی فیلمنامه آنها را نوشته بود،
دوست داشتم. در کل به نظرم فیلمنامه و نقش جای کار داشت و آگاه بودم که با سابقه آقای منوچهر محمدی,
در تهیهکنندگی اتفاق خوبی در اجرا میافتد که اینطور هم شد.
– توجهی به میزان نقش این دختر در فیلمنامه نکردید؟
خب طبیعی است آنچه در متن راجع به این دختر میبینیم بیشتر است، ولی وقتی فیلمی ساخته میشود ,
و به مرحله تدوین میرسد تغییراتی در آن ایجاد می شود. این با تشخیص تدوینگر و کارگردان در جهت,
خوش ریتم کردن اثر است.
به نظر من قدرت است که کسی بتواند اضافات نقش را حذف کند. ضمن اینکه این دختر تک بعدی نبود و ابعاد ,
مختلفی داشت با حضور زن جوان و فرزندانش این حضور معنای مضاعف مییافت و با سلیقه من همخوان بود.
– نازنین بیاتی به عقیده بسیاری از کارشناسان استعداد خود را در زمینه بازیگری به خوبی نشان داده.
شما این جریان را در تجربه همکاری با او حس کردید؟
من در چند نشست هم راجع به نازنین بیاتی صحبت کردم و نظر واقعی من است که او اتفاق درستی در بازیگری,
است. به شدت این غریزه در او وجود دارد. او در این فیلم خیلی درست، مستعد و خوب است و من از همکاری,
و بازی او لذت بردم. ضمن اینکه در مواقعی از او نکاتی یاد میگرفتم.
– از دیدگاه شما و بطور مشخص مطالعه و کسب دانش و آگاهی در چه سطحی و با چه دیدگاهی ,
باید دنبال شود؟
هر چیزی که به ارتقاء دانش و روشنفکری هنرمند کمک کند به کار می آید. روشنفکر از این منظر که به دنبال ,
حواشی و جایگاه کاذب و عکس روی بیلبورد و از این دست مسائل به اصطلاح زرد نباشد و در کنار,
این مسائل ضمن آگاهی از موضوعات مختلفی مانند تاریخ و ادبیات جهانبینی خاص خود را داشته باشد.
– شما تحولات سیاسی را هم دنبال می کنید؟
سعی می کنم همیشه اینطور نباشد، اما این روزها در صدر اخبار چیزی که من را به شدت اذیت میکند,
اتفاقات تلخ و دردناک غزه است که به نظرم یک نسل کشی بیرحمانه و به تمام معناست.
اقدامی قبیح که انسان را متعجب میکند که چطور یک سیستم هر کاری دلش میخواهد انجام میدهد.
شک ندارم این جنایت ها ثبت شده و جایی در تاریخ گریبان بانیان را خواهد گرفت.
– برای هر انسانی شهرت یک عامل جذب کننده و خوشایند است. شما زمانی که وارد این حرفه ,
شدید چقدر به جنبه شهرت در این حرفه توجه داشتید؟
شهرت با خودش چیزی به همراه دارد و آن اینکه در هر جا و مکانی آدمها تو را می شناسند که این جریان ,
به شخصه از جایی به بعد جوابگوی درونیات من نیست و روح من را ارضاء نمی کند. من اعتقاد دارم,
که باید در این عرصه به جایگاه اجتماعی و فرهنگی خود بیاندیشی,
و اینکه در مراودات روزمره انسانها چگونه با تو رفتار می کنند و حضور تو چقدر برای آنها مهم است. در صورتی که,
شاید در حال حاضر چنین افرادی کم باشند و شهرتی که امروز با آن مواجه هستیم باعث شده انسان ها,
به خودشان اجازه ورود به حریم شخصی تو را بدهند و در مورد همه مسائل تو نظر بدهند که این صحیح نیست.
اگر اینطور پیش بروی جایگاهت حفظ نخواهد شد و لااقل باید ضمن توجه به حریمها بدانند چطور وارد,
این مسائل شوند.
– برای انتخاب نقش ها و آثاری که به شما پیشنهاد می شود ، با کسی مشورت هم می کنید؟
خیلی زیاد مشورت می کنم و اولین نفرهمسرم سعید چنگیزیان است که در بسیاری از کارها و انتخاب ها وقتی ,
دچار تردید میشوم به من کمک می کند. از آنجایی که در مسیر فعالیت من پیشنهادهای کاری از طرف,
دوستان جوان و ناآشنا برای من می شود،
دوستانی دارم که با لطف و با حال خوب اطلاعاتی را در مورد این هنرمندان به من میدهند و فکر می کنم بدون,
مشورت نمی شود کار کرد و باید از فکر و تجربه اطرافیان استفاده کرد.
– در مورد بازی سعید چنگیزیان فارغ از اینکه همسر شماست و به عنوان یک بازیگر چه نظری دارید؟
به جرات باید بگویم که سعید یکی از بهترین پارتنرهایی بوده که من تا به حال در مقابلش بازی کردم. در,
نمایشهای زیادی خوشبختانه این تجربه را داشته ام.
ویکی پدیا , برنا
Copyright (c) 2006-2019 persianv.com All Rights Reserved
بیوگرافی الهام کردا
© باز نشر مطالب اختصاصی سایت فقط با ذکر منبع و لینک مطلب در سایت persianv.com مجاز میباشد .
الهام کردا بازیگر جوان و خوش آتیه ای که بی تردید پیشینه حضور او در عرصه نمایش به یاد ماندنی است. او در رشته نمایش دارای مدرک کارشناسی است. الهام کردا نه تنها به عنوان بازیگر که توانایی و استعداد خود را در سمت های دیگری مثل کارگردان تئاتر، سینما و تلویزیون ثابت کرده است.
الهام کردا از بازیگران عرصه تئاتر سینما و تلویزیون است که این روزها به واسطه نقش آفرینی اش در سینمایی به دنیا آمدن نامش بر سر زبان ها افتاده است . او از سال 1380 فعالیت هنری خود را در تئاتر شروع کرد.و نقش های او در این عرصه برای بسیاری از اساتید تئاتر و همچنین تئاتردوستان تأثیرگذار و حیرت انگیز به شمار آمد. نمایش های مطرحی همچون خنکای ختم خاطره، تماشاچی محکوم به اعدام ، آنفلوانزای خوکی و… از جمله نمایش هایی است که کردا در آن خوش درخشید. در ادامه از بیوگرافی الهام کردا بیشتر بخوانید.
فیلم های الهام کردا
از فیلم های الهام کردا می توان به برف روی کاج ،حض نقاشی و ملبورن اشاره کرد .نقش آفرینی کردا در “برف روی کاج ها” ساخته ” پیمان معادی ” نقطه عطفی در دوران بازیگری او به شمار می آیدو پس از این فیلم طولی نکشید که کردا “حوض نقاشی” ساخته مازیار میری را در کارنامه خود ثبت کرد و به سرعت با بازی در “ملبورن” به عنوان پرستار بچه و در کنار نگار جواهریان و پیمان معادی به چهره ای شناخته شده برای تماشاگران حرفه ای بدل شد و در واقع نقش های الهام کردا در این فیلم ها او را به عنوان یک بازیگر حرفه ای مطرح ساخت .
الهام کردا در جشنواره فجر
بیوگرافی الهام کردا
فعالیت هنری الهام کردا به تئاتر و سینما ختم نمی شود و او در سریال های محدود اما بنام و مطرحی نقش آفرینی کرده است. از جمله سریال های الهام کردا می توان به مجموعه خانگی “شاهگوش” اشاره کرد هم چنین او به تازگی در مجموعه ” نهنگ آبی ” حضور اثرگذار و پررنگی داشته است.
تازه ترین کار سینمایی الهام کردا با نام به دنیا آمدن به تازگی روی پرده نقره ای سینما به نمایش درآمده است. الهام کردا در به دنیا آمدن در کنار هدایت هاشمی به ایفای نقش می پردازد. فیلم سینمایی به دنیا آمدن به کارگردانی محسن عبدالوهاب داستان زن و شوهری را روایت می کند که در آستانه میان سالگی برای ادامه مسیر زندگیشان با یکدیگر دچار مشکل می شوند.
کردا و ستاره پسیانی
زندگی خانم و آقای بازیگر…
سعید چنگیزیان، همسر الهام کردا از بازیگران مشهور سینما و تلویزیون است. آن طور که کردا در مصاحبه های خود گفته است همسرش اولین فردی است که با او درباره نقش هایش صحبت می کند. “اولین نفر همسرم «سعید چنگیزیان» است که در بسیاری از کارها و انتخاب ها وقتی دچار تردید می شوم با او مشورت می کنم و این کار به من کمک زیادی می کند. به جرأت باید بگویم که سعید یکی از بهترین پارتنرهایی بوده که من تا به حال در مقابلش بازی کردم. در نمایش های زیادی خوشبختانه این تجربه را داشته ام.” سعید چنگیزیان را این روزها در مجموعه تلویزیون “برادر جان” و در نقش “ستار ” می بینیم.
الهام کردا و همسرش
تمام آرتیست ها باید به استقلال فکری برسند
الهام کردا در یکی از مصاحبه های خود در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای رسیدن به جایگاه مطلوب خود در بازیگری و حفظ آن انجام داده است، اینطور گفته : “یک سری عوامل برای پیشرفت هر انسانی در حرفه خود وجود دارد که خارج از فاکتورهای اولیه بوده و در عین حال به شدت در مسیر حرفه ای تأثیر گذار است. به عنوان یک بازیگر در تئاتر و در سال های اخیر در سینما همیشه تلاش کردم برای خودم اعتبار کسب کنم.
الهام کردا
در این راه باید از لحاظ اطلاعات بروز باشی، که به صورت مطلق این اتفاق نمی افتد، چون باید مدام در سفر باشی و از طرفی ما کمبود منابع ترجمه شده داریم و از لحاظ زبان هم در سطح مطلوبی نیستیم که از منابع معتبر دنیا استفاده کنیم. طبیعی است که چند قدم از دانش روز بازیگری در دنیا عقب تر هستیم، اما باید تلاش کرد و با مطالعه و تحقیق و تماشای فیلم و تئاتر خود را رساند به سطحی که جهانی است. من این کار را در حد توان انجام می دهم.”
الهام کردا در اکران به دنیا آمدن
کردا با اطمینان از درست و به جا بودن مسیر خود گفته است: به طور کلی هر چیزی که به ارتقاء دانش و روشنفکری هنرمند کمک کند به کار می آید. روشنفکر از این منظر که به دنبال حواشی و جایگاه کاذب و عکس روی بیلبورد و از این دست مسائل به اصطلاح زرد نباشد و در کنار این مسائل از موضوعات مختلفی مانند تاریخ و ادبیات جهان بینی خاص خود را داشته باشد. این مربوط به تمام آرتیست ها می شود که در نهایت به استقلال فکری برسند و در یک مورد خاص نظر خودشان را داشته باشند. این امتیاز با یک سفر، کتاب و یا هر طریق دیگری هم به دست می آید و در کنار این ها اگر شخص با هوش خود کاربرد صحیح این دانش و اطلاعات را بداند نتیجه بهتری به دست می آید.”
الهام کردا در صحنه تئاتر
بسیار عالی پاسخ دادن
tanama.ads@gmail.com : تبلیغات
All Rights Reserved © Tanama 2020
tanama.ads@gmail.com : تبلیغات
All Rights Reserved © Tanama 2020
الهام کردا از بازیگران باسواد سینما و تئاتر کشورمان است که در این مطلب از سری مطالب بیوگرافی سایت سبزپندار نگاهی به زندگی و فعالیت های الهام کردا ، خواهیم انداخت با ما همراه باشید.
الهام کردا متولد 18 آذر سال 1357 در شهر تهران، بازیگر است و توانست از طریق تئاتر وارد عرصه های حرفه ای و سینما و تلویزیون شود.
خانم کردا پس از اتمام دوران دبیرستان به دانشگاه رفته و در آنجا به تحصیل در رشته نمایش پرداخته است. در سال 1379 با جوانی از هم کلاسی هایش آشنا شد و در نهایت در سال 1381 و در حالیکه تنها 22 سال سن داشت با ایشان ازدواج میکند.
خانم کردا دارای مدرک کارشناسی در رشته نمایش است.بیوگرافی الهام کردا
خانم کردا پس از ورود به دانشگاه و در سال 1379 با سعید چنگیزیان آشنا شده و در 3 دی ماه 1381 با او ازدواج کرد. آنها تاکنون بیش از 16 سال است با یکدیگر زندگی میکنند ولی کماکان فرزندی ندارند.
سعید چنگیزیان متولد سال 1356 در شهر تهران است و او نیز بازیگر نسبتا موفقی در سطح سینما و تلویزیون بوده است.
خانم کردا چنگیزیان را از بهترین مشاورانش در قبول یا رد نقش های مختلف می داند و می گوید در مواقعی که دچار تردید می شود از راهنمایی های همسرش استفاده می کند.
خانم کردا خود را از علاقمندان به مطالعه می داند و میگوید به مطالعه و بخصوص خواندن رمان علاقه بسیاری داشته است اما اخیرا به تاریخ علاقمند شده و در این حوزه به مطالعه می پردازد.
کردا از شروع دوران دانشجویی اش به فعالیت های تئاتری پرداخته و در آنها شرکت داشته است اما شروع جدی او در این زمینه به سال 1381 و وقتی 23 سال سن داشت برمیگردد. وی در این دوران بصورت جدی تری به فعالیت در حوزه هنر های نمایشی پرداخته و پس از آن نیز با فیلم برف روی کاج ها به کارگردانی پیمان معادی اولین اثر سینمایی خود را بازی کرد.
وی همچنین در سال 1379 با سریال با من بمان برای اولین بار به تلویزیون آمده و در آن به ایفای نقش کوتاهی پرداخت اما اولین فعالیت جدی او در تلویزیون به سال 1391 و سریال حیرانی باز می گردد. در ادامه آثار او در حوزه سینمایی ، نمایشی، سریال های تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی را برای شما بر شمرده ام.
او همچنین در سال 1390 فیلم سینمایی “پرشین کت” را کارگردانی کرد که واکنش های مثبت و منفی را در برداشت.
خانم کردا اولین بار با سریال شهگوش به شبکه نمایش خانگی آمده است. بطور کلی آثار او در شبکه نمایش خانگی عبارتند از :
خانم کردا از طریق صفحه اینستاگرامش با مخاطبین خود در ارتباط بوده و در این صفحه فعالیت دارد. وی در حال حاضر 115 هزار دنبال کننده دارد و صفحه اینستاگرام ایشان به آدرس زیر فعال است:
Instagram: elhamkorda
الهام کردا در نمایی از سریال نهنگ آبی
دورهمی بازیگران زن با حضور الهام کردا و باران کوثریو سارا بهرامی
پشت صحنه سریال کرگدن
عماد طالب زاده | بیوگرافی عماد طالب زاده و همسرش آ…
بیوگرافی فرامرز قریبیان
حواشی بزرگداشت اکبر عبدی در جشنواره فیلم فجر + فیل…
بیوگرافی پانته آ پناهی ها
ازدواج مجدد مهدی پاکدل با رعنا آزادی ور…
شادی مختاری | بیوگرافی شادی مختاری و همسرش + اینست…
نیما کرمی و همسرش | بیوگرافی نیما کرمی و همسرش زین…
بیوگرافی علی مصفا
بیوگرافی فرشته حسینی
فیلمهای ویژه
سریالهای در حال پخش
جدیدترین مطالب
بیوگرافی الهام کردا
دسته بندی فیلم
0