داروی کلشیسین

weißes bis gelbliches Puder[1]

M04AC01

fest

155–157 °C[2]

löslich in Wasser (45 g·l−1 bei 20 °C)[2]

داروی کلشیسین

Gefahr

Colchicin, auch Colchizin, ist ein toxisches Alkaloid aus der Gruppe der Colchicin-Alkaloide und zählt zu den Tropolon-Derivaten. Es gilt als erbgutverändernd.
Sein Name bezieht sich auf das Vorkommen in der Herbstzeitlose (Colchicum autumnale).[6]

Colchicinhaltige Arzneimittel zur Behandlung der Gicht wurden schon in Mesopotamien und (im Papyrus Ebers belegt) Alten Ägypten verwendet.[7] Die Entdeckung und Isolierung des Colchicins im 19. Jahrhundert wird dem Heidelberger Pharmazeuten Philipp Lorenz Geiger zugeschrieben.[8][9]

Geiger stellte Colchicin 1833 aus Samen von Colchicum autumnale dar.[10] Damals waren Aufbereitungen der Herbstzeitlose bereits als Arzneidroge bekannt und kamen beispielsweise bei Gicht (Podagra) zum Einsatz. Heute wird Colchicin nur noch bei akuten Gichtanfällen oder bei einer Unverträglichkeit alternativer Arzneimittel angewendet. Darüber hinaus wird Colchicin in der aktuellen Leitlinie zur akuten Perikarditis als Erstlinientherapie zusammen mit einem nichtsteroidalen Antirheumatikum (NSAR) empfohlen.[11]

Colchicin findet sich nicht nur in den Samen der Herbstzeitlosen (0,5 %), sondern auch in deren Blüten (bis zu 1,8 %), der Knolle (ca. 0,2 %) und den Blättern (0,03 %). Es tritt in Begleitung seines Alkohols (−)-Colchicein auf.

Colchicin besitzt ein Stereozentrum, somit existieren zwei Enantiomere. Ist der Name Colchicin durch keinen Deskriptor näher gekennzeichnet, ist das natürlich vorkommende (S)-(–)-Colchicin gemeint.

(R)-(+)-Colchicin ist das Enantiomer von (S)-(–)-Colchicin, kommt in der Natur nicht vor und ist praktisch bedeutungslos.

Eine Totalsynthese von Colchicin gelang dem Chemiker Albert Eschenmoser und Mitarbeitern an der ETH Zürich.[12]

Die zuverlässige qualitative und quantitative Bestimmung von Colchicin in Humanplasma gelingt durch Kopplung der HPLC mit der Massenspektrometrie nach adäquater Probenvorbereitung.[13] Die Analytik von Urinproben ist ebenfalls mit dieser Methodik möglich.[14][15] Auch für forensische Fragen stehen Verfahren mit besonderer Probenvorbereitung zur Verfügung.[16]

Colchicin ist ein Mitose-Hemmstoff, der die Ausbildung der Spindelfasern hemmt, indem er an freie Mikrotubuli-Untereinheiten bindet, die damit nicht mehr für den Spindelfaseraufbau bei der Zellkernteilung zur Verfügung stehen.
Die Vorgänge der Kernteilung werden dadurch nicht unterbrochen, sondern die Zellen durchlaufen die Mitosephasen sowie die Zellteilung mit unterschiedlichem Resultat. Wegen des gestörten Spindelapparates kommt es nicht mehr zur korrekten äquatorialen Ausrichtung der Chromosomen in der Metaphase. Ebenso unterbleibt die Aufteilung der Schwesterchromatiden während der Anaphase. Bei den Teilungsvorgängen entstehen daher ungleiche Tochterzellen mit verschiedenem Gehalt an Chromosomen. Eine Zelle mit fehlenden Chromosomen oder ohne Chromosomensatz ist nicht lebensfähig. Die andere Zelle mit überzähligen Chromatiden verdoppelt in der Interphase die Chromosomen. Tierische Zellen mit Polyploidie sterben meist ab.

Bei pflanzlichen Zellen kommt es durch Polyploidie zur Vergrößerung der Zellen. So wurde Colchicin auch bei der Züchtung der Gattungshybride Triticale eingesetzt, da die bei der Kreuzung von Weizen und Roggen entstehenden Pflanzen haploid und daher unfruchtbar sind. Durch die Behandlung mit Colchicin entstehen diploide, fruchtbare Pflanzen.[17]
Des Weiteren können bei der Erzeugung von Pflanzen aus Mikrosporenkolonien durch eine Genomaufdopplung mit Colchicin doppelt haploide Individuen erzeugt werden. Diese sind durch die Aufdopplung in der Lage, Saatgut zur weiteren Zucht hervorzubringen.

Bei der Erstellung von Karyogrammen wird Colchicin eingesetzt, um die Mitose in der Metaphase zu stoppen und so Chromosomen zu gewinnen, die sich lichtmikroskopisch gut beurteilen lassen.

Für das „Gichttherapeutikum“ Colchicin finden sich zunehmend Hinweise für erfolgreiche Anwendungen bei einer Vielzahl weiterer ganz unterschiedlicher Krankheitsbilder.[18]

In entsprechender Dosis eingenommen, werden im Körper Zellteilungsprozesse verhindert. Dadurch kommt es überall im Körper zur Bildung nichtfunktionsfähiger Zellen, deren Beseitigung das Immunsystem überlastet. Dies führt zu schweren Vergiftungserscheinungen und kann lebensgefährlich sein. Bei der Einnahme von Colchicum-Arzneien darf eine Höchstdosis nicht überschritten werden. Das Mittel fällt unter die rezeptpflichtigen Medikamente und sollte nie ohne Kontrolle durch einen Arzt eingenommen werden, da gerade Kinder, ältere Menschen und Schwangere gefährdet sein können.

Die Anwendung von Colchicin ist bei Lebensmittel liefernden Tieren gemäß der EU-Rückstandshöchstmengen-Verordnung für Lebensmittel tierischen Ursprungs in der Europäischen Union generell verboten.

Colchicin kann als Tablette oder Tropfen genommen werden und beseitigt die oft extremen Gelenkschmerzen bei Gicht sehr zuverlässig. Aufgrund der geringen therapeutischen Breite soll eine Einzeldosis von 2 mg und eine Tagesdosis von 6 mg nicht überschritten werden. Bei 12 mg gab es bereits Todesfälle. Zur Minderung von Nebenwirkungen (insbesondere Durchfall) wird heute eine niedrigere Dosis empfohlen. Colchicin darf nicht während der Schwangerschaft eingesetzt werden und auch Männer sollten unter Therapie keine Kinder zeugen (bis 6 Monate nach dem Absetzen der Behandlung).[19] Die Wirkung beruht wahrscheinlich auf einer Hemmung der Einwanderung von Entzündungszellen in die Gelenke. Die Ausscheidung erfolgt zum Teil unverändert über die Nieren, aber auch über die Galle mit enterohepatischem Kreislauf (Halbwertszeit: 4–5 h).

Bei Patienten mit familiärem Mittelmeerfieber kann die lebenslange Einnahme von Colchicin die Entstehung einer Amyloidose verhindern.

Es wurde auch versucht, die zellteilungshemmende Wirkung von Colchicin zur Krebstherapie zu nutzen.[2][20] Colchicin ist jedoch zu toxisch für eine therapeutische Anwendung (geringe therapeutische Breite), daher gibt es keine zugelassenen Arzneimittel mit Colchicin für diese Indikation. Mit ähnlicher Wirkungsweise (‚Spindelgift‘ mit Hemmung der Mitose) werden in der Onkologie die Vincaalkaloide eingesetzt.

Auch wenn sich im Tierversuch die Faserbildung in der Leber durch die Verabreichung von Colchicin hemmen lässt, konnte bei einer klinischen Studie an 55 Patienten mit histologisch gesicherter alkoholischer Leberzirrhose keine signifikante Besserung gegenüber einer Placebogruppe festgestellt werden. Die Beobachtungszeit betrug mehr als 40 Monate. Die Nebenwirkungen waren tolerabel.[21][22][23]

Beim Morbus Behçet konnten in verschiedenen Studien, insbesondere bei Kindern, positive Ergebnisse erhalten werden. Im Vergleich zu Steroiden
oder Immunsuppressiva scheint Colchicin vorteilhaft aufgrund der besseren Langzeitverträglichkeit.[18][24]

Colchicin lindert unter anderem auch Entzündungen an serösen Schleimhäuten, wie bei der Perikarditis. Vor allem bei der akuten Perikarditis zeigt die Therapie mit Colchicin eine gute Wirkung.[25]

Colchicin senkt die Rezidivrate der akuten und rezidivierenden Perikarditis laut einer Cochrane Meta-Analyse.[26]

Als häufige Nebenwirkungen kann es zu schweren Durchfällen kommen, weil auch die Epithelzellen des Darmes sehr teilungsaktiv sind und empfindlich reagieren. Bei Überdosierung wird die Niere unter Umständen irreparabel geschädigt. Bei längerer Anwendung kann es zu Schäden des Knochenmarks und Haarausfall führen. Des Weiteren kann es zu Übelkeit, Bauchschmerzen und Erbrechen kommen.

Gelegentliche Nebenwirkungen sind unter anderem: Hautbeschwerden wie Juckreiz; Hautbrennen und/oder Hautblutungen, Blutbildveränderungen mit Abfall der weißen Blutkörperchen, Blutarmut, Nerven- und Muskelschwäche, Benommenheit, Nierenschäden, Störungen des Nagelwachstums sowie verschiedene Überempfindlichkeitsreaktionen.[27]

Heute werden unter anderem wegen der bekannten Nebenwirkungen bevorzugt andere Schmerzmittel wie Indometacin aus der Gruppe der nichtsteroidalen Antirheumatika (NSAR) verwendet.

Colchicin bei Leberzirrhose wirkungslos.

Jump to navigation

پیشینه

کلشی‌سین (colchicine) یک روش درمانی بسیار قدیمی و ارزان‌قیمت است. این دارو دارای اثرات قوی در برابر التهاب است و در درمان بیماری‌های التهابی مانند نقرس کاربرد بسیاری دارد. مطالعات زیادی در مورد تاثیر کلشی‌سین بر بیماری‌های التهابی وجود دارد. التهاب همچنین یک مؤلفه مهم برای پیشرفت حملات قلبی یا سکته مغزی به شمار می‌رود. برخی مطالعات اخیر نشان داده‌اند که کلشی‌سین ممکن است اثرات مثبتی بر بیماری‌های قلبی داشته باشد.

سوال مطالعه مروری

هدف ما، مرور کلیه مطالعات موجود در زمینه ارزیابی استفاده طولانی‌مدت از کلشی‌سین بود. ما می‌خواستیم مزایا و مضرات آن را برای افراد مبتلا به یا بدون بیماری کرونر قلبی شرح دهیم. ما تمام مطالعاتی را بررسی کردیم كه حداقل شش ماه به طول انجامیدند، و شامل بزرگسالان بودند و این كه اثرات سلامت مصرف کلشی‌سین را با استفاده از هر نوع درمان دیگری مقایسه كردند. ما نگاه دقیق‌تری به افراد با مشکلات قلبی قبلی داشتیم.

داروی کلشیسین

نتایج کلیدی

ما 39 کارآزمایی را با 4992 شرکت‌کننده وارد آنالیز کردیم. چهار کارآزمایی در مجموع شامل 1230 شرکت‌کننده مبتلا به بیماری قلبی بودند. درمان با کلشی‌سین هیچ تاثیری بر مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی نداشت. در مورد تأثیر کلشی‌سین بر مرگ قلبی‌عروقی (مرتبط با قلب) عدم اطمینان وجود دارد. نتایج نشان دادند که مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی ممکن است کاهش یابد، اما این کاملا واضح نبود زیرا برخی از تجزیه‌وتحلیل‌های ما نشانگر کاهش خطر بودند، در حالی که برخی دیگر چنین اثری را نشان ندادند. خطر ابتلا به انفارکتوس میوکارد (حملات قلبی) کاهش یافت، اما این یافته فقط بر نتایج دو مطالعه و 22 واقعه در کل، بنا شد. کلشی‌سین به وضوح خطر آسیب‌های کل را افزایش نداد اما خطر ابتلا به عدم تحمل دستگاه گوارش را افزایش داد، که به طور معمول به صورت خفیف و کوتاه‌مدت توصیف شد. ما اثرات واضحی را از آن بر سکته‌های مغزی، نارسایی قلبی، بستری در بیمارستان به صورت اورژانس یا نیاز اورژانسی به درمان‌های تهاجمی قلبی برنامه‌ریزی نشده، مشاهده نکردیم.

چهار مورد از 39 مطالعه گزارش کردند که آنها به طور منظم به دنبال عوارض جانبی جدی مرتبط با استفاده از کلشی‌سین بودند. عوارض جانبی جدی می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا کنند. هیچ شرکت‌کننده‌ای در این چهار مطالعه گزارش نکرد که دچار چنین عوارض جانبی جدی شده باشد. این بدان معناست که عوارض جانبی جدی احتمالی نسبتا نادر به نظر می‌رسند: به عنوان مثال، نتایج نشان می‌دهند که بین 800 نفری که در یک سال تحت درمان قرار می‌گیرند، هیچ یک دچار این عوارض جانبی جدی نمی‌شوند. با این حال، ما درباره قطعیت این نتیجه نگرانی‌هایی داریم، زیرا گزارش‌دهی آسیب‌های جدی در مطالعات ایده‌آل نبود؛ به عنوان مثال، تعاریف عوارض جانبی جدی بین مطالعات متفاوت بود، و همیشه مشخص نبود که چه موردی حادثه جانبی جدی تلقی شده است. ما هیچ تفاوتی را در تاثیرات کلشی‌سین در افراد در معرض خطر بالای قلبی‌عروقی مشاهده نکردیم.

شواهد تا ژانویه 2015 به‌روز است.

نتیجه‌گیری‌‌ها

به طور کلی، ما دریافتیم که تحقیقات بعدی احتمالا ارزیابی ما را در مورد مزایا و مضرات کلشی‌سین تغییر می‌دهند. بنابراین یافته‌های ما باید با احتیاط تفسیر شوند. با این حال، درمان‌های جدید در بیماری‌های قلبی به شدت مورد نیاز هستند. اگرچه در مورد فواید و مضرات کلشی‌سین، عدم اطمینان زیادی وجود دارد، ممکن است با مزایای قلبی‌عروقی، به خصوص روی انفارکتوس میوکارد همراه باشد. بنابراین ما فکر می‌کنیم که باید کارآزمایی‌های بالینی بزرگی با کیفیت بالا برای بررسی بیشتر کلشی‌سین در بیماری‌های قلبی انجام شوند.

عدم اطمینان زیادی در مورد فواید و مضرات کلشی‌سین وجود دارد. کلشی‌سین ممکن است در کاهش انفارکتوس میوکارد در جمعیت پرخطر منتخب فواید قابل توجهی داشته باشد اما عدم قطعیت پیرامون اندازه اثرگذاری آن بر بقا و دیگر پیامدهای قلبی‌عروقی زیاد است، به خصوص در جمعیت عمومی که بیشتر مطالعات وارد شده در مرور ما از این دسته بودند. براساس شواهدی با کیفیت پائین، کلشی‌سین با عوارض جانبی دستگاه گوارش همراه است. شواهد بیشتری از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده در مقیاس بزرگ مورد نیاز است.

کلشی‌سین (colchicine) یک داروی ضدالتهاب است که برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌های التهابی استفاده می‌شود. بیماری قلبی‌عروقی نیز یک مؤلفه التهابی دارد اما اثرات کلشی‌سین بر پیامدهای قلبی‌عروقی نامشخص است. تجزیه‌وتحلیل‌های قبلی ایمنی محدود به جمعیت خاصی از بیماران شده بود.

ارزیابی مزایا و مضرات بالقوه قلبی‌عروقی مرتبط با درمان طولانی‌مدت مداوم با کلشی‌سین در هر جمعیتی، و به طور خاص در افراد با خطر بالای قلبی‌عروقی.

ما در ژانویه سال 2015، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌ شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ ClinicalTrials.gov؛ مرکز ثبت بین‌المللی کارآزمایی‌های بالینی WHO، استنادات مقالات کلیدی و منابع مطالعات را جست‌وجو کردیم. ما همچنین با محققان تماس گرفتیم تا داده‌های منتشر نشده را به دست آوریم.

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (دارای طراحی گروه موازی یا خوشه‌ای یا مراحل اول مطالعات متقاطع) که به مقایسه کلشی‌سین در طول یک دوره حداقل شش ماه در مقابل هرگونه کنترل در هر جمعیت بالغ پرداختند.

پیامدهای اولیه عبارت بودند از مورتالیتی به هر علتی، انفارکتوس میوکارد و عوارض جانبی. پیامدهای ثانویه شامل مورتالیتی قلبی‌عروقی، سکته مغزی، نارسایی قلبی، بستری غیربرنامه‌ریزی شده در بیمارستان و انجام مداخلات قلبی‌عروقی غیربرنامه‌ریزی شده بودند. ما تجزیه‌وتحلیل‌های از پیش تعریف شده زیرگروهی را، به ویژه برای شرکت‌کنندگان با خطر بالای قلبی‌عروقی، انجام دادیم.

ما 39 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده گروه موازی را با 4992 شرکت‌کننده وارد کردیم. کلشی‌سین هیچ تاثیری بر مورتالیتی به هر علتی (RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.09؛ شرکت‌کنندگان = 4174؛ مطالعات = 30؛ I² = 27%؛ شواهد با کیفیت متوسط) نداشت. عدم اطمینان در مورد تاثیر کلشی‌سین بر کاهش مورتالیتی قلبی‌عروقی وجود دارد (RR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.09 تا 1.21، I² = 9%؛ شرکت‌کنندگان = 1132؛ مطالعات = 7؛ شواهد با کیفیت متوسط). کلشی‌سین خطر انفارکتوس میوکارد کل را کاهش داد (RR: 0.20؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.57؛ شرکت‌کنندگان = 652؛ مطالعات = 2؛ شواهد با کیفیت متوسط). هیچ تاثیری بر عوارض جانبی کل (RR: 1.52؛ 95% CI؛ 0.93 تا 2.46؛ شرکت‌کنندگان = 1313؛ مطالعات = 11؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) دیده نشد اما عدم تحمل دستگاه گوارش افزایش یافت (RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.03 تا 3.26؛ شرکت‌کنندگان = 1258؛ مطالعات = 11؛ I² = 74%؛ شواهد با کیفیت پائین). کلشی‌سین هیچ تاثیری بر نارسایی قلبی نشان نداد (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.10 تا 3.88؛ شرکت‌کنندگان = 462؛ مطالعات = 3؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت پائین) و هیچ تاثیری بر سکته مغزی نداشت (RR: 0.38؛ 95% CI؛ 0.09 تا 1.70؛ شرکت‌کنندگان = 874؛ مطالعات = 3؛ I² = 45%؛ شواهد با کیفیت پائین). گزارش‌دهی عوارض جانبی جدی متناقض بود؛ هیچ رویدادی در طول 824 بیمار-سال (4 کارآزمایی) رخ نداد. تأثیرات بر پیامدهای دیگر بسیار نامشخص بود. خلاصه اثرات RCTهایی که به طور خاص روی شرکت‌کنندگان با خطر بالای قلبی‌عروقی متمرکز بودند، مشابه بودند (4 کارآزمایی؛ 1230 شرکت‌کننده).

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

InChI=1S/C22H25NO6/c1-12(24)23-16-8-6-13-10-19(27-3)21(28-4)22(29-5)20(13)14-7-9-18(26-2)17(25)11-15(14)16/h7,9-11,16H,6,8H2,1-5H3,(H,23,24)/t16-/m0/s1 YKey:IAKHMKGGTNLKSZ-INIZCTEOSA-N Y

کلشی سین (به انگلیسی: Colchicine)

اشکال دارویی: قرص

رده درمانی: داروهای آنتی‌متابولیت

کاربرد اصلی آن نقرس است. در آمیلوئیدوز و آرتریت بهجت و تب مدیترانه ای فامیلی نیز مصرف می‌شود.
در درمان مبتلایان به پریکاردیت ایدیوپاتیک یا ویروسی بدون عارضه نیز همراه با NSAIDیا به تنهایی مصرف می‌شود.
مکانیسم اثر: مانع پلی مریزه شدن میکروتوبول‌ها می‌شود.

داروی کلشیسین

تهوع، استفراغ، عوارض پوستی، کهیر، درماتیت، درد شکم، اسهال، پایین آمدن فشار خون، گیجی، ریزش مو، تکرر ادرار.

نقرس

کربن عنصری شیمیایی با نماد C و عدد اتمی ۶ است. واژه کربن برگرفته از واژه‌ای لاتین به‌نام کربو[a] به‌معنای زغال‌سنگ است. این عنصر، که در ردهٔ عناصر غیرفلزی جای می‌گیرد، چهارظرفیتی است، به‌این معنی که چهار الکترون در دسترس برای تشکیل پیوندهای شیمیایی کووالانسی دارد. کربن از گروه چهاردهم در جدول تناوبی و دارای سه ایزوتوپ طبیعی است. این ایزوتوپ‌ها عبارت‌اند از کربن-۱۲ و کربن-۱۳ که ایزوتوپ‌های پایداری هستند و کربن-۱۴ یک ایزوتوپ پرتوزا محسوب می‌شود و زمان نیمه‌عمر واپاشی آن حدود ۵۷۳۰ سال است. از دوران باستان تا سال ۱۶۹۹ میلادی، تنها سیزده عنصر توسط بشر شناسایی شده بودند که کربن یکی از آن‌ها است.

از لحاظ فراوانی، کربن پانزدهمین عنصر در پوسته زمین و پس از هیدروژن، هلیوم و اکسیژن، چهارمین عنصر در کیهان است. فراوانی کربن، گوناگونی منحصر به فرد ترکیبات آلی ساخته شده از آن و توانایی تشکیل بسپار در دماهای متداول قابل دسترسی بر روی زمین، موجب می‌شود که این عنصر به‌عنوان عنصر مشترک در تمامی انواع شکل‌های شناخته شده از زندگی وجود داشته باشد. این عنصر به لحاظ جرم، پس از اکسیژن، دومین عنصر موجود در بدن انسان است و حدود ۱۸٫۵ درصد از جرم بدن را تشکیل می‌دهد.

اتم‌های کربن می‌توانند به صورت‌های مختلفی با یک‌دیگر پیوند برقرار نمایند که این موجب می‌شود تا دگرشکل‌های متنوعی از کربن تشکیل شود. شناخته شده‌ترین دگرشکل‌های کربنی، گرافیت، الماس و فولرن باکمینستر هستند. خواص فیزیکی کربن در هر کدام از دگرشکل‌های کربنی متفاوت است. به‌عنوان مثال گرافیت دارای ظاهری کدر و سیاه‌رنگ است، در حالی‌که الماس کاملاً شفاف است. گرافیت به قدری نرم است که می‌تواند برروی کاغذ اثری از خود برجا بگذارد و خود واژه گرافیت نیز از واژه‌ای یونانی به‌معنای نوشتن[b] برگرفته شده‌است. درحالی‌که الماس، سخت‌ترین ترکیب طبیعی یافت شده بر روی زمین است. گرافیت یک هدایت کننده خوب جریان الکتریکی است، درحالی که الماس یک رسانای ضعیف جریان الکتریسیته است. در فشار معمولی، الماس، نانولوله‌های کربنی و گرافین، دارای بالاترین رسانندگی گرمایی در بین تمام ترکیبات شناخته شده هستند. آنها در مقابل تغییرات شیمیایی مقاوم هستند و برای این که با اکسیژن وارد واکنش شوند یا به عبارت دیگر برای این که سوزانده شوند، به دمای بالا نیاز دارند.

متداول‌ترین حالت اکسایشی کربن در ترکیبات معدنی برابر با ۴+ است، در حالی‌که عدد اکسایش ۲+ در موردی مانند کربن مونوکسید و کمپلکس‌های کربونیلی فلزات واسطه قابل مشاهده است. سنگ آهک، دولومیت و کربن دی‌اکسید از بزرگ‌ترین منابع کربن معدنی هستند. این در حالی است که مقادیر قابل توجهی از کربن به‌صورت ذخیره شده در منابع آلی مانند زغال‌سنگ، پوده، نفت خام و آذریخ وجود دارد. کربن طیف گسترده‌ای از ترکیبات را شامل می‌شود، به‌طوری که دامنه آن گستره‌تر از هر عنصر دیگری است. تا به‌امروز بیش از ده میلیون ترکیب آلی ثبت شده‌است و مسیر شناسایی ترکیبات جدیدتر همچنان باز است، چرا که این تعداد ترکیب کشف شده تنها بخشی از ترکیبات مجموعه ترکیبات کربنی فرضی ممکن و پایدار در شرایط استاندارد هستند و به همین علت از کربن به‌عنوان پادشاه عناصر[c] یاد شود.

داروی کلشیسین

ریشهٔ نام کربن از واژهٔ لاتین کربو به معنای زغال‌سنگ یا زغال چوب گرفته شده‌است.[۱۳] همچنین در زبان فرانسوی به صورت چاربون در آلمانی، هلندی و دانمارکی نام کربن به ترتیب Kohlenstoff ,koolstof و kulstof است که به معنای واقعی کلمه به معنی ماده زغال‌سنگ هستند.
کشف کربن به دوران پیشاتاریخ بر می‌گردد و استفاده از آن به صورت دوده و زغال چوب در زندگی نخستین تمدن‌های بشری مشهور بود. الماس شکل دیگری از کربن احتمالاً در اوایل سال ۲۵۰۰ پیش از میلاد در چین شناخته شده بود و به صورت شیمیایی امروزی، در دوران روم باستان از زغال چوب ساخته می‌شد. همچنین از مخلوط آن با خاک رس در اهرام به منظور پوششی در برابر ورود هوا استفاده می‌شده‌است.[۱۴][۱۵]

در سال ۱۷۲۲، رنه آنتوان فرشاکو دی رامور نشان داد که آهن با جذب برخی از مواد به فولاد تبدیل می‌شود، که امروزه به‌عنوان کربن شناخته شده‌است.[۱۶] در سال ۱۷۷۲، آنتوان لاووازیه، پدر علم شیمی نوین نشان داد که الماس‌ها، نوعی کربن هستند. او با سوزاندن زغال‌سنگ و الماس دریافت که پس از سوختن هیچ‌کدام آبی تولید نمی‌کنند و هر دو به مقدار یکسان کربن دی‌اکسید در هر گرم آزاد می‌کنند.[۱۷] زمانی که تصور می‌شد گرافیت شکل دیگری از سرب است، کارل ویلهلم شیله نشان داد که گرافیت درواقع همانند زغال چوب است با این تفاوت که دارای مخلوط کوچکی از آهن است. از آن‌جا که که گرافیت در زمان واکنش با نیتریک اسید موجب تولید کربن دی‌اکسید می‌شود، او نام اسید هوایی[d] را روی آن گذاشت.[۱۸] در سال ۱۷۸۶، دانشمندان فرانسوی، کلود لویی برتوله، گاسپار مونژ و سی. اِی. واندرموند[e] با اکسید کردن گرافیت به همان روشی که لاووازیه برای الماس انجام داده بود تأیید کردند که گرافیت بیشتر کربن است.[۱۹] با باقی ماندن مقداری آهن در انتها، آنها بر این باور شدند که آهن در ساختار گرافیت لازم است. آنها در نگارش‌های خود برای گازی که از سوختن گرافیت خارج می‌شد نام کاربون [f] را پیشنهاد دادند که از واژه لاتین کاربونوم[g] گرفته شده بود.

در سال ۱۷۸۹ لاووازیه در کتاب‌های درسی از کربن به‌عنوان یک عنصر نام برد.[۲۰]
در سال ۱۹۸۵ شیمی‌دان‌های آمریکایی رابرت کرل و ریچارد اسمالی و شیمی‌دان بریتانیایی هارولد کروتو موفق به کشف فولرن، یکی از دگرشکل‌های مصنوعی عنصر کربن شدند[۲۱] که خود انواع گوناگون و متعددی شامل اشکال نانوساختار مانند باکی‌بال‌ها و نانولوله‌ها است.[۲۲] کاشفان این شکل جدید از کربن در سال ۱۹۹۶ جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند.[۲۳] از طرف دیگر علاقه جدید به اشکال جدید منجر به کشف دگرشکل‌های بیشتر از جمله کربن شیشه‌ای، و کربن آمورف شد.[۲۴]

گرافیت که یکی از دگرشکل‌های کربن محسوب می‌شود، یکی از نرم‌ترین مواد شناخته شده و الماس که دگرشکل دیگر کربن است، سخت‌ترین ترکیب طبیعی شناخته شده بر روی زمین است. کربن می‌تواند به آسانی با اتم‌های کوچک دیگر از جمله اتم‌های کربن دیگر پیوند برقرار کند. اتم کربن قادر است که پیوندهای کووالانسی پایدار و متنوعی با اتم‌های مناسب چندظرفیتی دیگر شکل دهد. کربن با داشتن بیش از ده میلیون ترکیب شناخته شده، در بین تمامی عناصر جدول تناوبی، دارای بیشترین میزان ترکیبات شیمیایی است.[۲۵] کربن دارای بالاترین دمای تصعید در میان تمام عناصر است. در فشار معمولی اتمسفر، فاقد نقطه ذوب است، چراکه نقطه سه‌گانه آن در فشار ۰٫۲±۱۰٫۸ مگاپاسکال و دمای ۳۰۰±۴۶۰۰ درجه کلوین (۳۰۰±۴۳۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۵۴۰±۷۸۲۰ درجه فارنهایت) به‌وقوع می‌پیوندد[۲][۳] و درنتیجه، کربن در دمایی در حدود ۳۹۰۰ درجه کلوین (۳۶۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۶۵۶۰ درجه فارنهایت) تصعید می‌شود.[۲۶][۲۷]

در شرایط استاندارد، گرافیت با این‌که دارای پایداری ترمودینامیکی بالاتری در مقایسه با الماس است، اما نسبت به آن دارای واکنش‌پذیری بالاتری دارد، چراکه دارای پیوندهای پای نامستقر است و این موجب می‌شود راحت‌تر وارد واکنش شیمیایی شود. به‌عنوان مثال، در شرایط استاندارد، گرافیت می‌تواند توسط نیتریک اسید غلیظ و داغ اکسید شود و منجر به تولید ملیتیک اسید شود. در طی چنین تغییری اگرچه واحدهای شش‌گوشه موجود در ساختار گرافیت حفظ می‌شود، با این‌حال، ساختار و نظم کلی گرافیت شکسته می‌شود.[۲۸]
کربن در حضور یک قوس کربنی تصعید می‌شود، جایی که دمای آن به حدود ۵۸۰۰ درجه کلوین (۵۵۳۰ درجه سانتی‌گراد؛ ۹۹۸۰ درجه فارنهایت) می‌رسد. صرف نظر از نوع، تمامی دگرشکل‌های کربنی در دماهایی حتی بالاتر از دمای ذوب فلزاتی مانند تنگستن و رنیوم، جامد باقی می‌ماند. اگرچه کربن از لحاظ ترمودینامیکی تمایل به اکسید شدن دارد، با این حال در مقابل اکسایش مقاومت می‌کند و مقاومت آن در برابر اکسایش بسیار موثرتر از مقاومت فلزاتی مانند آهن و مس است.

کربن با داشتن عدد اتمی ۶، به‌عنوان عنصر ششم محسوب می‌شود و دارای آرایش الکترونی ۱s۲۲s۲۲p۲ است که چهار الکترون موجود در اوربیتال‌های 2s و 2p به‌عنوان الکترون‌های ظرفیت آن به‌حساب می‌آیند، الکترون‌هایی که می‌توانند موجب تشکیل پیوند و ساخته شدن پیوندهای بین اتمی و درنتیجه ترکیبات مولکولی جدید شوند. چهار انرژی یونیزاسیون ابتدایی کربن عبارت‌اند از: ۱۰۸۰٫۵، ۲۳۵۲٫۶، ۴۶۲۰٫۵ و ۶۲۲۲٫۷ کیلوژول برمول که این مقادیر انرژی یونیزاسیون بسیار بیش‌تر از سایر عناصر موجود در گروه چهاردهم جدول تناوبی (عناصر زیرین در گروه شامل کربن) هستند. میزان الکترونگاتیویته کربن (در مقیاس پائولینگ) برابر با ۲٫۵ است که به‌طور قابل توجهی از مقدار الکترونگاتیویته سایر عناصر هم‌گروه با کربن (۱٫۸–۱٫۹) در گروه چهاردهم جدول تناوبی بیشتر و تقریباً مشابه با عناصر غیرفلزی مجاور با کربن و فلزات واسطه ردیف دوم و سوم است. شعاع پیوند کووالانسی کربنی معمولاً برابر با ۷۷٫۲ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن یگانه، ۶۶٫۷ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن دوگانه، ۶۰٫۳ پیکومتر برای پیوند کربن-کربن سه‌گانه است، با این‌حال این مقادیر مطلق نیستند و بسته به نوع عدد کوئوردیناسیون و نوع اتصالات دو اتم کربن درگیر در پیوند مورد نظر، متفاوت هستند. به‌طور عمومی، شعاع کووالانسی، با کاهش عدد کوئوردیناسیون و افزایش مرتبه پیوند، کاهش می‌یابد.[۲۹]

ترکیبات کربنی تشکیل دهنده پایه تمامی شکل‌های شناخته شده حیات بر روی زمین هستند[۳۰] و چرخه کربن-نیتروژن، با کمک گرفتن از پرتوهای خورشیدی و سایر ستارگان، تأمین کننده انرژی لازم برای مصرف موجودات است. اگرچه کربن دارای تعداد بسیار زیاد و متنوع از ترکیبات است، اغلب این ترکیبات در دمای معمولی واکنش ناپذیر هستند. در دما و فشار استاندارد، کربن در مقابل تمامی تغییرات شیمیایی مقاومت می‌کند با این‌حال اکسیدکننده‌های قوی می‌توانند موجب واکنش پذیری آن شوند. کربن در مقابل سولفوریک اسید، هیدروکلریک اسید، کلر، و تمامی قلیاها، واکنش ناپذیر است.[۳۱] در دماهای بالاتر از دمای استاندارد، کربن با اکسیژن وارد واکنش می‌شود و منجر به تولید اکسوکربن‌ها می‌شود و در این شرایط چنانچه در مجاورت اکسیدهای فلزی قرار بگرید، با گرفتن اکسیژن آن‌ها، موجب تبدیل آن‌ها به اکسید فلز به شکل عنصر فلزی می‌شود.[۳۲] واکنش انجام شده طی واکنش کربن با اکسید فلزی مانند آهن اکسید، یک واکنش گرماده است و از آن در تولید آهن در صنعت فولاد به‌منظور ذوب کردن آهن و کنترل میزان کربن موجود در فولاد استفاده می‌شود.

Fe۳O۴ + ۴C(s) → ۳Fe(s) + 4CO(g)

کربن مونوکسید می‌تواند با استفاده از مقدار بیش‌تری آهن، مورد استفاده قرار بگیرد.

Fe۳O۴ + ۴CO(g) → ۳Fe(s) + 4CO۲(g)

استفاده از گوگرد، موجب تولید کربن دی‌سولفید و استفاده از بخار آب، موجب تولید کربن مونوکسید می‌شود:

C(s) + H۲O(g) → CO(g) + H۲(g)

کربن در دماهای بالا قابلیت واکنش با برخی از فلزات و تولید کاربید فلزی را دارد. به‌عنوان مثال تولید آهن کاربید در فرایند تولید فولاد و تنگستن کاربید که از آن به‌عنوان یک ساینده در ساخت نوک سخت ابزارهای برش استفاده می‌شود.

دگرشکل‌های کربنی طیف وسیعی از خواص فیزیکی و شیمیایی را منجر می‌شوند که در جدول زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده‌است:

کربن اتمی دارای عمری کوتاه است که این موضوع موجب می‌شود شکل‌های متنوع مولکولی یا همان دگرشکل‌های کربنی شکل بگیرند. سه دگرشکل شناخته شده کربن عبارت‌اند از کربن بی‌شکل گرافیت و الماس. دگرشکل دیگر کربن، فولرن است که زمانی گونه‌ای خاص و عجیب به‌شمار می‌آمد اما امروزه به‌صورت متداول تهیه و در تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خانواده دگرشکل‌های فولرنی خود شامل فولرن باکمینستر،[۲۲][۳۸] نانولوله کربنی،[۳۹] نانوجوانه کربنی[۴۰] و نانوالیاف کربنی[۴۱][۴۲] است. علاوه‌بر دگرشکل‌های مرسوم، چندین نوع دگرشکل غیرمعمول نیز از کربن شناخته شده‌است که عبارت‌اند از لونسدالیت،[۴۳] کربن شیشه‌ای،[۲۴] نانوفوم کربنی[۴۴] و کربن استیلنی خطی یا همان کاربین.[۴۵]

گرافن یکی دیگر از دگرشکل‌های کربنی است که متشکل از ورقه‌ای دوبعدی و ساخته شده از ساختارهای شش‌گوشه کربنی است. تا سال ۲۰۰۹، گرافن به‌عنوان محکم‌ترین ماده بررسی شده بود.[۴۶] فرایند جداسازی گرافن از گرافیت، نیازمند توسعه فناوری به منظور تجاری سازی تولید آن است.[۴۷] چنانچه تولید تجاری گرافن قابل دسترس شود، گرافن می‌تواند در تولید اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار بگیرید که آسانسور فضایی و ذخیره ایمن هیدروژن در ماشین‌های مبتنی بر موتور هیدروژنی از جمله آنها هستند.[۴۸]

کربن بی‌شکل، به‌عنوان دگرشکلی از کربن، فرمی است که در آن اتم‌های کربن در ساختاری غیربلوری، نامنظم و شیشه‌ای مانند قرار گرفته‌اند. این نوع کربن به‌صورت پودری است و جزء اصلی تشکیل دهنده زغال، کربن سیاه، دوده و کربن فعال است.

در فشار رایج، کربن ساختاری مانند گرافیت به خود می‌گیرد، به‌طوری که هر اتم به صورت مثلثی با سه‌اتم دیگر پیوند برقرار می‌کند و منجر به تولید یک صفحه مسطح متشکل از واحدهای حلقوی شش‌گوشه درست همانند هیدروکربن‌های آروماتیک می‌شود.[۴۹] ساختار به‌وجود آمده یک شبکه دوبعدی از اتم‌های کربن است و این صفحات مسطح کربنی می‌توانند با کمک نیروی ضعیف وان‌دروالسی بر روی یک‌دیگر قرار بگیرند. استحکام پایین پیوند میان این صفحات قرار گرفته بر روی یک‌دیگر، موجب لغزش آسان صفحات بر روی یک‌دیگر و نرمی گرافیت می‌شود. نیروی وان‌دروالسی میان لایه‌ها براثر همپوشانی الکترون‌های خارجی اتم‌های تشکیل دهنده لایه‌ها است و این همپوشانی منجر به تشکیل یک ابر پای و عدم استقرار الکترونی می‌شود. وجود ابر ناشی از عدم استقرار الکترونی، باعث می‌شود که گرافیت بتواند تنها در محل تشکیل پیوندهای نامستقر و در راستای صفحات خود، هادی جریان الکتریکی باشد. این محدودیت سبب می‌شود که خصلت هدایت الکتریکی توده کربن در مقایسه با اغلب فلزات کمتر باشد. عدم استقرار الکترونی همچنین موجب می‌شود که گرافیت در مقایسه با الماس، پایداری بیشتری در دمای اتاق داشته باشد.

در فشارهای بالا، کربن دگرشکل‌های فشرده‌تری مانند الماس را تشکیل می‌دهد که تقریباً دارای چگالی دوبرابر گرافیت است. برخلاف گرافیت، در ساختار الماس، هر اتم به‌صورت چهاروجهی با چهار اتم دیگر پیوند برقرار می‌کند و منجر به تشکیل یک شبکه سه بعدی از حلقه‌های شش عضوی منقبض شده می‌شود. الماس همانند سیلیسیم و ژرمانیم، دارای ساختار مکعبی است و به‌علت قدرت پیوندهای کربن-کربن، سخت‌ترین ماده طبیعی شناخته شده در مقابل خراشیده شدن است. برخلاف باور عمومی که بیان می‌کند «الماس‌ها تا ابد باقی می‌مانند»، الماس در شرایط استاندارد (دما: ۲۹۸ کلوین، فشار: ۱۰٬۰۰۰ پاسکال[۵۰]) از نظر ترمودینامیکی ناپایدار است (انرژی استاندارد تشکیل گیبس (ΔfG°) برای الماس در دمای ۲۹۸ کلوین = ۲٫۹ کیلوژول بر مول[۵۱]) و در نهایت به گرافیت تبدیل می‌شود. باتوجه به سد انرژی بالای فعال‌سازی، تبدیل الماس به گرافیت در دمای اتاق به‌قدری آهسته است که قابل تشخیص نیست. باقیمانده کربنی که دچار تغییر فاز شده‌است به‌صورت تجربی مورد بررسی قرار نگرفته‌است اما مطالعات نظری اخیر با استفاده از روش نظریه تابعی چگالی به این نتیجه رسیده‌است که در شرایط رسیدن دما و فشار به‌ترتیب به صفر کلوین و صفر پاسکال، الماس به ساختاری با استحکامی در حدود ۱/۱ کیلوژول بر مول بیشتر از گرافیت تبدیل می‌شود. تحت برخی شرایط، کربن به لونسدالیت متبلور می‌شود، ساختاری که یک شبکه بلوری شش‌گوشه است و در آن، همه اتها، همانند آنچه در الماس رخ می‌دهد، به‌صورت کووالانسی با یکدیگر پیوند برقرار می‌کنند.[۴۳]
فولرن‌ها، بلورهایی سنتزی با ساختای مشابه گرافیت هستند با این تفاوت که تمام واحدهای تشکیل دهنده، از شش‌گوشه‌های مسطح ساخته نشده‌اند و تعدادی واحد شش‌گوشه نامسطح، پنج‌گوشه و حتی هفت‌گوشه نیز در ساختار آنها وجود دارد. صفحات سازنده فولرن‌ها به‌صورت کره، بیضی یا استوانه‌ای شکل می‌گیرند. خواص خانواده ترکیبات فولرنی هنوز به‌صورت کامل ارزیابی نشده‌است و این موضوع خود زمینه وسیعی در تحقیقات نانومواد را به خود اختصاص داده‌است. فولرن یا نام متداول دیگر آن یعنی باکی‌بال، برگرفته از نام باکمینستر فولر و مخترع گنبد ژئودزیک است، گنبدی که دارای ساختاری مشابه با فولرن‌ها است. باکی‌بال‌ها دارای ساختارهای مولکولی بزرگی از کربن هستند که که اتم‌های کربن در آنها به‌صورت مثلثی با یکدیگر پیوند داده‌اند و موجب شکل‌گیری یک ساختار کره‌گون شده‌اند (شناخته شده‌ترین و ساده‌ترین نوع فولرن، فولرن باکمینستر با ۶۰ اتم کربن است که دارای ساختاری شبیه توپ فوتبال است).[۲۲]نانولوله‌های کربنی (موسوم به باکی‌تیوب) همانند باکی‌بال‌ها هستند با این تفاوت که هر اتم کربن در صفحه کربنی ساخته شده به‌صورت مثلثی با سه اتم دیگر در پیوند است و موجب ایجاد ساختاری استوانه‌ای شکل و توخالی می‌شود.[۳۸][۳۹] نانوجوانه‌ها برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۷ گزارش شدند و ترکیبی از باکی‌بال‌ها و نانولوله‌ها هستند، به این صورت که باکی‌بال‌ها به‌صورت کووالانسی به سطح خارجی یک نانولوله متصل شده‌اند که این موجب تجمیع خواص این دو گونه در غالب یک ساختار واحد می‌شود.[۴۰]

از دیگر دگرشکل‌های شناخته شده، کربن نانوفوم است که در سال ۱۹۹۷ کشف شد. این دگرشکل متشکل از مجموعه خوشه‌های دارای چگالی کم از اتم‌های کربن است که این اتم‌های کربنی به‌صورت رشته مانند در شبکه سه‌بعدی ضعیفی نگه داشته شده‌اند. در ساختار این کربن نانوفوم، اتم‌ها به‌صورت مثلثی با یکدیگر در پیوند هستند و منجر به تشکیل حلقه‌هایی شش یا هفت عضوی می‌شوند. این دگرشکل یکی از سبک‌ترین مواد جامد شناخته شده‌است به‌طوری که تنها دارای یک چگالی ۲ کیلوگرم برای هر متر مکعب است.[۵۲] به‌صورت مشابهی با کربن نانوفوم، کربن شیشه‌ای نیز شامل نسبت زیادی فضاهای متخلخل بسته‌است[۲۴] با این تفاوت که برخلاف ساختار گرافیتی، فاقد ساختاری منظم از صفحات چیده شده بر روی یکدیگر همانند صفحات یک کتاب است و صفحات به‌صورت نامنظم و تصادفی بر روی یک‌دیگر قرار گرفته‌اند.

کربن استیلنی خطی که با نام کاربین نیز شناخته می‌شود، دارای ساختار شیمیایی −n(C:::C)− است.[۴۵] کربن در این نوع دگرشکل، دارای هیبریداسیون از نوع sp است و شکل کلی دگرشکل مانند یک پلیمر است که دارای پیوندهای یگانه و سه‌گانه به‌صورت یک‌درمیان است. کاربین توجه زیادی را در نانوفناوری به خود جلب کرده‌است چراکه دارای مدول یانگ برابر با ۴۰ برابر الماس است.[۵۳]
در سال ۲۰۱۵، یک تیم از دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، اعلام کرد که دگرشکل دیگری از از کربن را توسعه داده‌اند که نام آن کربن کیو[j] گذاشته شده‌است. این دگرشکل، خواص فرومغناطیس، فلوئورسانس نشان می‌دهد و سختی آن بیشتر از الماس است.[۵۴] در فاز بخار، برخی از اتم‌های کربن، تشکیل کربن دواتمی می‌دهند. این گونه& در زمان برانگیخته شدن، نور سبز رنگ از خود منتشر می‌کند.

الماس دریای نور در موزه جواهرات ملی ایران قرار دارد.

کربن شیشه‌ای ساختاری بی‌نظم و دانه‌ای، نسبتاً سخت، هادی حرارت و دارای پایداری حرارتی بالا

کربن فعال: حاصل از گرماکافت پیرولیز موادی مانند چوب، زغال‌سنگ، هسته یا پوسته میوه‌ها

فولرن C۶۰ به شکل بلوری

از لحاظ فراوانی جرمی، پس از هیدروژن، هلیوم و اکسیژن، کربن چهارمین عنصر در سراسر کیهان است. کربن در خورشید، سایر ستارگان، دنباله‌دارها و جو اغلب سیارات، به‌وفور یافت می‌شود.[۵۵] برخی از شهاب سنگ‌ها حاوی الماس‌های میکروسکوپی هستند که در دوران اولیه تشکیل منظومه شمسی، زمانی که منظومه شمسی تنها یک قرص پیش‌سیاره‌ای بوده‌است، تشکیل شده‌اند.[۵۶] الماس‌های میکروسکوپی همچنین ممکن است در فشار و دمای بالا در بخش‌هایی از شهاب‌سنگ‌ها که در محل برخورد شهاب‌سنگ‌ها قرار دارند، تشکیل شوند.[۵۷]

در سال ۲۰۱۴، ناسا از یک بانک اطلاعاتی به‌روز شده گسترده برای دنبال کردن هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای در کیهان رونمایی کرد. بیش از ۲ درصد کربن موجود در کیهان، ممکن است با هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای در ارتباط باشد، ترکیبات پیچیده‌ای متشکل از کربن و هیدروژن، بدون اکسیژن.[۵۸] این ترکیبات اساس فرضیه دنیای ناشی از هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای و پیدایش حیات را به‌عهده دارند. این ترکیبات که در حدود چند میلیارد سال پس از مهبانگ تشکیل شده‌اند، در سرتاسر کیهان پراکنده شده‌اند و با ستاره‌های جدیدی و سیارات خارج از منظومه شمسی در ارتباط هستند.[۵۵]

تخمین زده می‌شود که بخش جامد زمین، متشکل از ۷۳۰ قسمت در میلیون[k] کربن است و این مقدار در هسته به ۲۰۰۰ و در بخش‌های گوشته و پوسته روی هم به ۱۲۰ قسمت در میلیون می‌رسد.[۵۹] باتوجه به این‌که جرم زمین برابر ۱۰۲۴×۵٫۹۷۲ کیلوگرم است، بنابراین مقدار کربن را می‌توان برابر با ۴۳۶۰ میلیون گیگاتن دانست. این مقدار بسیار بیش‌تر از کربن موجود در اقیانوس‌ها و جو زمین است.

کربن به‌صورت کربن دی‌اکسید در جو زمین وجود دارد و مقدار مجموع آن تقریباً به ۸۳۹ گیگاتن می‌رسد. میزان کربن حل شده در مجموع‌های آب‌ها نیز تقریباً برابر با ۳۸۰۰۰ گیگاتن، تخمین زده می‌شود.[۶۰] تخمین زده می‌شود، کربن موجود در زیست کره حدود ۵۵۰ گیگاتن است که البته به‌علت عدم دقت در تعیین میزان باکتری‌های موجود در اعماق زمین، میزان عدم قطعیت این تخمین زیاد است.[۶۱] هیدروکربن‌ها (مانند زغال‌سنگ، نفت خام و گاز طبیعی) نیز به‌عنوان منابع حاوی کربن محسوب می‌شوند. مقدار کربن موجود در ذخایر زغال‌سنگ برابر با ۹۰۰ گیگاتن است، درحالی‌که این مقدار برای منابع زغال‌سنگ شاید به ۱۸۰۰۰ گیگاتن هم برسد.[۶۲] میزان کربن ذخایر نفت خام نیز به حدود ۱۵۰ گیگاتن می‌رسد. منابع اثبات شده گاز طبیعی تقریباً برابر با ۱۰۱۲×۱۷۵ متر مکعب است (که میزان کربن آن را حدوداً برابر با ۱۰۵ گیگاتن است)، با این‌حال مطالعات تخمین می‌زند که ۱۰۱۲×۹۰۰ متر مکعب گاز دیگر در منابعی مانند گاز شیل وجود دارد که میزان کربن آن را می‌توان تا ۵۴۰ گیگاتن محاسبه کرد.[۶۳]

کربن همچنین به صورت آذریخ در مناطق قطبی و در زیر اقیانوس یافت می‌شود. تخمین‌های متفاوتی از میزان کربن مربوط ارائه شده‌است که مقدار آن را ۵۰۰، ۲۵۰۰ یا ۳۰۰۰ گیگاتن اعلام می‌کنند.[۶۴][۶۵]

در گذشته، مقدار هیدروکربن‌ها بسیار بیش‌تر بوده‌است. برمبنای یک منبع، بین سالهای ۱۷۵۱ تا ۲۰۰۱، حدود ۳۴۷ گیگاتن از کربن موجود، بر اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی، به‌صورت کربن دی‌اکسید به درون جو زمین رها شده‌است.[۶۶] منبع دیگری بیان می‌کند که از سال ۱۷۵۰ به بعد، میزان کربن رها شده به‌درون جو زمین برابر با ۸۷۹ گیگاتن و مجموع کربن رها شده به‌درون جو، اقیانوس‌ها و خشکی (مانند خاک باتلاقی) برابر با ۲۰۰۰ گیگاتن بوده‌است.[۶۷]

کربن یکی از اجزای اصلی سنگ‌های کربناتی (مانند سنگ آهک، دولومیت، مرمر) است به‌طوری که به‌لحاظ جرمی، در مجموع سهمی ۱۲ درصدی دارد. زغال‌سنگ دارای مقدار بسیار بالایی کربن است (به‌عنوان مثال آنتراسیت دارای ۹۲ تا ۹۸ درصد کربن است)[۶۸] و زغال‌سنگ، با داشتن ۴۰۰۰ گیگاتن کربن و سهمی ۸۰ درصدی از سوخت‌های فسیلی، بزرگ‌ترین منبع تجاری کربن معدنی است.[۶۹]

مطابق آمار اعلام شده در سال ۲۰۱۹، کشورهای ترکیه، چین، برزیل، موزامبیک، تانزانیا، هند، ویتنام، مکزیک، کره شمالی و ماداگاسکار، به‌ترتیب، ۱۰ کشور دارای بیش‌ترین میزان ذخیره طبیعی گرافیت در سراسر دنیا هستند.[۷۰] همچنین، کشورهای چین، برزیل، ماداگاسکار، کانادا، هند، روسیه، اوکراین، نروژ، پاکستان و مکزیک ۱۰ کشور دارای بیش‌ترین میزان تولید گرافیت در سراسر دنیا هستند.[۷۱]
مطابق آمار اعلام شده در سال ۲۰۱۹، کشورهای روسیه، کنگو، بوتسوانا، آفریقای جنوبی، استرالیا به‌ترتیب، پنج کشور دارای بیش‌ترین میزان ذخیره طبیعی الماس در سراسر دنیا هستند.[۷۲] همچنین، کشورهای روسیه، استرالیا، کنگو، بوتسوانا، زیمبابوه، آفریقای جنوبی، شش کشور دارای بیش‌ترین میزان تولید الماس در سراسر دنیا هستند.[۷۳] اگرچه الماس به‌طور طبیعی نیز یافت می‌شود، با این‌حال حدود ۳۰ درصد تمام الماس‌های مورد استفاده در صنعت در ایالات متحده آمریکا، به‌صورت مصنوعی ساخته می‌شوند.[۷۴]

کربن-۱۴ در لایه بالای تروپوسفر و استراتوسفر در ارتفاعی بین ۹ تا ۱۵ کیلومتر تولید می‌شود، جایی که کربن براثر واکنش با پرتوهای کیهانی ته‌نشین می‌شود.[۷۵] نوترون‌های حرارتی با برخورد با نیتروژن-۱۴ موجب تبدیل آن‌ها به کربن-۱۴ و یک پرتون به‌ازای هر کربن-۱۴ تولید شده، می‌شوند. برهمین اساس، ۱۰-۱۰×۱٫۵ درصد از کربن دی‌اکسید موجود در جو زمین، حای کربن-۱۴ است.[۷۶]

سیارک‌های غنی از کربن، نسبت قابل توجهی را در مناطق خارج از کمربند سیارکی در منظومه شمسی به خود اختصاص می‌دهند. دانشمندان هنوز موفق به نمونه برداری مستقیم از این سیارک‌ها نشده‌اند. با این‌حال این سیارک‌ها می‌توانند به‌عنوان منابع کربن در فرضیه معادن فضایی استخراج کربن مورد استفاده قرار بگیرند، طرحی که با فناوری امروزی غیرممکن است، اما ممکن است در آینده عملی شود.[۷۷]

داروی کلشیسین

سنگ معدن گرافیت به‌همراه یک سکه پنی برای مقایسه ابعاد

بلور الماس تراش نخورده

معدن الماس میر، با عمق ۵۲۵ متر در منطقه سیبری در شرق روسیه واقع شده‌است.

ایزوتوپ‌های کربن در واقع همگی اتم‌های کربن دارای شش پروتون هستند و تفاوت آنها در داشتن تعداد متفاوتی از نوترون‌ها است، نوترون‌هایی که تعدادشان می‌تواند از ۲ تا ۱۶ متغیر باشد. از میان تمامی ایزوتوپ‌های کربن، تنها دو مورد، ایزوتوپ طبیعی و پایدار محسوب می‌شوند که دارای بیش‌ترین میزان فراوانی نیز هستند.[۷۸] از این میان، این دو ایزوتوپ، ایزوتوپ کربن-۱۲ حدود ۹۸٫۹۳ درصد از کربن موجود بر روی زمین را تشکیل می‌دهد و ایزوتوپ کربن-۱۳، سهمی برابر ۱٫۰۷ درصد را دارا است.[۷۸] میزان کربن-۱۲ در ترکیبات زیستی حتی از مقدار ذکر شده نیز بیشتر می‌شود چراکه در واکنش‌های زیست‌شیمیایی، تمایل زیادی برای کربن-۱۲ نسبت به کربن-۱۳ وجود دارد.[۷۹] در سال ۱۹۶۱، اتحادیهٔ بین‌المللی شیمی محض و کاربردی، ایزوتوپ کربن-۱۲ را به‌عنوان مبنای تعیین جرم اتمی نسبی عناصر انتخاب کرد.[۸۰] در طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای از کربن-۱۳ برای شناسایی ساختمان شیمیایی ترکیبات کربنی استفاده می‌شود.[۸۱]

کربن-۱۴ دیگر ایزوتوپ کربن است که به‌صورت طبیعی یک ایزوتوپ پرتوزا است که توسط واکنش پرتوهای کیهانی با نیتروژن در لایه بالایی جو (در بخش‌های پایینی استراتوسفر و بالایی تروپوسفر) ایجاد می‌شود.[۸۲] این ایزوتوپ در مقادیر بسیار ناچیزی برابر ۱ قسمت در تریلیون[l] (۰٫۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد) به‌ویژه در جو و انباشته‌ها سطحی مانند تورب و دیگر مواد آلی یافت می‌شود.[۸۳] کربن-۱۴ با انتشار پرتوی بتایی با بار منفی و انرژی ۰٫۱۵۸ مگاالکترون ولت فروپاشیده می‌شود. به‌علت زمان فروپاشی نسبتاً آهسته این ایزوتوپ که حدود ۵۷۳۰ سال است، کربن-۱۴ عملاً در میان سنگ‌های قدیمی یافت نمی‌شود. مقدار این ایزوتوپ در جو زمین و همچنین در بدن موجودات زنده تقریباً ثابت است، اما به‌صورت مشخصی بعد از مرگ موجودات زنده، مقدار ان در بدن آنها کاهش می‌یابد. این کاهش، عملاً به‌عنوان یک اصل در روش عمرسنجی رادیوکربنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش که در سال ۱۹۴۹ ابداع شده‌است، به‌صورت گسترده‌ای برای تعیین سن مواد کربنی تا عمری در حدود ۴۰۰۰۰ سال، استفاده می‌شود.[۸۴][۸۵]

بیش از ۱۵ نوع ایزوتوپ کربن شناخته شده وجود دارد که از میان آن‌ها کمترین نیمه‌عمر به کربن-۸ تعلق دارد، ایزوتوپی که با نشر پروتون و واپاشی آلفا دارای نیمه‌عمری معادل ۲۱-۱۰×۱٫۹۸۷۳۹ ثانیه دارد.[۸۶] کربن-۱۹ یکی دیگر از ایزوتوپ‌های غیرعادی کربن است که دارای هاله هسته‌ای[m][توضیح ۱] است. به این معنی که اگر هسته را معادل یک کره دارای چگالی واحد در نظر بگیریم، هسته این ایزوتوپ بزرگتر از حد مورد انتظار است.[۸۷]

کربن اتمی درون یک ستاره غول یا ابرغول از طریق انجام فرایند آلفا سه‌گانه تشکیل می‌شود. این مسیر نیازمند برخورد تقریباً همزمان سه ذره آلفا (هسته اتم هلیوم) است، چراکه محصول واکنش همجوشی هسته‌ای یک هلیوم با هیدروژن یا اتم هلیوم دیگر، به‌ترتیب لیتیم-۵ و هلیوم-۸ خواهند بود که هردو فوق‌العاده ناپایدار هستند و فوراً به گونه‌های سبک‌تر فروپاشیده می‌شوند.[۸۸] فرایند آلفا سه‌گانه در دمایی بیش از ۱۰۰ مگاکلوین انجام می‌شود. در نتیجه در دوران‌های اولیه تشکیل کیهان که سرعت بالای انبساط و افت دما رخ داده‌است، مقدار قابل توجهی کربن تولید نشده‌است.

بر طبق نظریات فعلی اخترفیزیک، کربن در بخش‌های درونی ستارگان در زمانی که آن‌ها در مرحله شاخه افقی قرار دارند، تشکیل می‌شود.[۸۹] زمانی که ستارگان کلان جرم، با تولید سوپرنوا شروع به نابود شدن می‌کنند، کربن‌های تولید شده مانند غبار به درون فضا پرتاب می‌شوند. این غبار پراکنده شده، به‌عنوان مواد سازنده نسل بعدی ستارگان که اصطلاحاً ستارگان فلزینه نامیده می‌شوند[توضیح ۲] و دارای سیاراتی به دور خود هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۵۵][۹۰]

خورشید واقع در منظومه شمسی یکی از ستارگان این چنینی است که با داشتن مقدار زیاد کربن، وجود حیاتی که امروزه بر روی زمین وجود دارد را ممکن ساخته‌است.

چرخه سی‌ان‌او، که یک سازوکار همجوشی هیدروژن اضافی است که با کمک کربن در نقش کاتالیزور، موجب نیرو بخشیدن به ستارگان می‌شود. انتقالات چرخشی گونه‌های مختلف ایزوتوپی مولکول کربن مونوکسید (برای مثال کربن-۱۲، ۱۳ و ۱۸) توسط اخترشناسی زیرمیلی‌متری[n][توضیح ۳] قابل تشخیص هستند و از آن‌ها در مطالعه ستارگان تازه متولد شده و ابرهای مولکولی استفاده می‌شود.[۹۱]

در شرایط متداول بر روی زمین، تبدیل یک عنصر به دیگری، رخدادی بسیار نادر است؛ بنابراین مقدار کربن موجود بر روی زمین به میزان تقریباً کاملی، ثابت است. از همین‌رو، فرایندهایی که طی آن‌ها کربن مصرف می‌شود، بایستی کربن مورد نیاز خود را از یک محل تهیه و کربن پسماند را در محلی دیگر دفع کنند. مسیرهای کربنی موجود در محیط زیست، تشکیل دهنده چرخه کربن هستند. برای مثال گیاهانی که فتوسنتز می‌کنند، کربن دی‌اکسید مورد نیاز خود را از هوا (یا آب دریا) دریافت می‌کنند و سپس آن را به زیست‌توده تبدیل می‌کنند، همانند چرخه کالوین که طی آن کربن تثبیت می‌شود. برخی از این زیست‌توده تولید شده، توسط حیوانات خورده می‌شود و مقداری دیگر از آن به‌صورت کربن دی‌اکسید توسط حیوانات تنفس می‌کند. چرخه کربن در عمل، فرایندی پیچیده‌تر از توصیفی است که در این‌جا به آن اشاره شد. به‌عنوان مثال، مقداری از کربن دی‌اکسیدی که در آب اقیانوس‌ها حل می‌شود و گیاهان مرده یا مواد جانوری چنانچه توسط باکتری‌ها مصرف نشوند، ممکن است به نفت یا زغال‌سنگ تبدیل شوند که می‌توانند در زمان سوزانده شدن، موجب آزادسازی کربن دی‌اکسید شوند.[۹۲][۹۳]

اتم کربن در حالت پایه دارای اوربیتال‌های اتمی با آرایش الکترونی ۱s۲۲s۲۲px۱۲py۱۲pz۰ است. یک اتم کربن می‌تواند با تغییر سطح انرژی اوربیتال‌های اتمی خود طی فرایندی موسوم به هیبریداسیون اوربیتالی، منجر به هم‌تراز شدن اوربیتال‌های لایه ظرفیت خود و همچنین چینش مجدد الکترونهای این اوربیتال‌ها شود. اوربیتال‌های هیبریدی نیمه پر ایجاد شده از این طریق، امکان برقراری پیوند با اتم‌های دیگر را دارند که برای اتم کربن با توجه به وجود چهار اوربیتال نیمه‌پر، امکان تشکیل حداکثر چهار پیوند کووالانسی وجود دارد. یک اتم کربن، بسته به میزان مشارکت ۳ اوربیتال پی در فرایند هیبریداسیون، می‌تواند متحمل سه نوع هیبریداسیون شود. به این ترتیب که مشارکت سه اوربیتال پی (p) در فرایند هیبریداسیون موجب ایجاد هیبریداسیون sp۳، مشارکت دو اوربیتال پی موجب شکل‌گیری هیبریداسیون sp۲ و چنانچه تنها یکی از اوربیتالهای پی در فرایند هیبریداسیون شرکت کند، هیبریداسیون اتم مورد نظر از نوع sp می‌شود. علاوه‌بر هیبریداسیون متفاوت، نوع پیوندهایی که یک اتم کربن قادر به برقراری آن‌ها است نیز می‌تواند متفاوت باشد که آن‌ها نیز به نوبه خود به سه نوع؛ پیوند یگانه (C-C)، دوگانه (C=C) و سه‌گانه (C≡C) تقسیم می‌شوند. این که یک اتم در کدام نوع پیوند مشارکت کند، به هیبریداسیون آن بستگی دارد. به‌عنوان مثال اگر هیبریداسیون اتم کربن از نوع sp۳ باشد، نوع پیوند آن یگانه، برای هیبریداسیون sp۲، نوع پیوند دوگانه و در مورد هیبریداسیون sp، نوع پیوند سه‌گانه خواهد بود.[۹۴]

هیبریداسیون sp۳ ناشی از مشارکت سه اوربیتال اتمی پی (px.py.pz) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. در میان دگرشکل‌های کربن، الماس یکی از ساختارهایی است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp۳ و درنتیجه پیوندهای یگانه است. ساختار بلوری مکعب الماس الگوی تکراری از ۸ اتم است که برخی مواد ممکن است هنگام جامد شدن از آن استفاده کنند. در حالی که اولین نمونه شناخته شده از این نوع ساختار، الماس بوده‌است، سایر عناصر گروه ۱۴ نیز این ساختار را به خود می‌گیرند، از جمله آلفا-قلع، نیم‌رساناهای سیلیسیم و ژرمانیوم و همچنین آلیاژهای سیلیسیم و ژرمانیم. تمام اتم‌ها در این ساختار، اتم‌های مشابهی هستند که توسط پیوندهای کووالانسی به یک‌دیگر متصل شده‌اند. این ساختار شبیه یک ساختار مکعبی با وجوه مرکز پر به اضافه چهار اتم داخلی است.[۹۵]

هیبریداسیون sp۳

سلول واحد الماس

متان

سیکلوهگزان

کوبان

هیبریداسیون sp۲ ناشی از مشارکت دو اوربیتال اتمی پی (px.py) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. از بین دگرشکل‌های کربن، گرافیت یکی از مواردی است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp۲ و درنتیجه پیوندهای دوگانه است. گرافیت دارای ساختاری لایه‌ای است و در آن هر اتم کربن به سه اتم کربن دیگر متصل است. در اطراف هر اتم کربن یک آرایش سه ضلعی مسطح با زاویه ۱۲۰ درجه به وجود می‌آید.[۹۶][۹۷] از اتصال ۶ اتم کربن ساختارهایی شش‌گوشه ایجاد می‌شود که از اتصال آنها به یکدیگر صفحاتی مشبک به وجود می‌آید. پیوند بین مولکولی در صفحات بسیار قوی بوده ولی بین صفحات نیروی ضعیف وان‌دروالسی وجود دارد که موجب لغزیدن یا جدا شدن لایه‌ها می‌گردد.[۹۸] آلفا-هگزاگونال و بتا-رامبوهدرال دو شکل شناخته شده گرافیت، ویژگی‌های فیزیکی بسیار مشابهی دارند.[۹۹][۱۰۰]
فرم آلفا می‌تواند با استفاده از روش‌های مکانیکی به فرم بتا تبدیل شود و فرم بتا هنگامی که بالاتر از ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد گرم شود، به فرم آلفا بازمی‌گردد.[۱۰۱]

هیبریداسیون sp۲

هیبریداسیون sp ناشی از مشارکت تنها یک اوربیتال اتمی پی (px ،py یا pz) و یک اوربیتال اتمی اس (s) است. از بین دگرشکل‌های کربن، ترکیب سیکلو(۱۸)کربن گونه‌ای است که اتم‌های تشکیل دهنده آن، دارای هیبریداسیون sp و درنتیجه پیوندهای سه‌گانه است. سیکلو(۱۸)کربن مولکولی است که ساختاری حلقوی دارد و متشکل از ۱۸ اتم کربن دارای پیوندهای سه‌گانه یکی در میان است. این ساختار، کوچک‌ترین ترکیب از خانواده سیکلو[n]کربن‌ها است و طبق محاسبات انجام شده با داشتن انرژی فشار حلقه[o] برابر ۷۲ کیلوکالری بر مول، پیش‌بینی می‌شود که یک ترکیب پایدار از لحاظ ترمودینامیکی باشد. رایج‌ترین پیوندهای سه‌گانه بین دو اتم کربن، در آلکین‌ها دیده می‌شود. سیانیدها و ایزوسیانیدها نیز پیوند سه‌گانه دارند. برخی مولکول‌ها دواتمی مانند دی‌نیتروژن و کربن مونوکسید نیز پیوند سه‌گانه دارند. این پیوند در فرمول اسکلتی با سه خط افقی (≡) نمایش داده می‌شود.[۱۰۲][۱۰۳][۱۰۴]

هیبریداسیون sp

کربن توانایی تشکیل زنجیرهای طولانی و متقاطع متشکل از پیوندهای کربن-کربن را دارد، خصلتی که به آن زنجیره‌ای شدن[p][توضیح ۴] گفته می‌شود. پیوندهای کربن-کربن پیوندهایی محکم و پایدار هستند و از طریق زنجیره‌ای شدن این پیوندها می‌توانند ترکیبات کربنی بی‌شماری را تشکیل دهند.[۱۰۵]

هیدروکربن‌ها، ساده‌ترین شکل از مولکول‌های آلی هستند، خانواده بزرگی از مولکول‌های آلی که تنها از اتم‌های هیدروژن متصل به کربن تشکیل شده‌اند.[۱۰۶] چنان‌چه در ساختار یک مولکول هیدروکربن اتم‌های دیگری به‌جز کربن و هیدروژن حضور داشته باشد، آن مولکول دیگر یک هیدروکربن تلقی نمی‌شود و به آن اتم‌ها، اصطلاحاً ناجور اتم گفته می‌شود.[۱۰۷] ناجوراتم‌های متداولی که در ساختار ترکیبات آلی حضور دارند عبارت‌اند از اکسیژن، نیتروژن، گوگرد، فسفر، هالوژن‌های غیرپرتوزا و همچنین فلزاتی مانند سدیم و منیزیم. گروه‌های مشخصی از برخی اتم‌ها که اغلب شامل ناجوراتم‌ها هستند، در تعداد زیادی از ترکیبات آلی حضور دارند. به این گروه‌ها که دارای آرایش مشخصی از اتم‌ها هستند، گروه‌های عاملی گفته می‌شود و علت عاملی خواندن آنها این است که این گروه‌ها به‌طور عمده عامل تعیین‌کننده رفتار شیمیایی و فیزیکی و همچنین نوع واکنش پذیری ترکیب مورد نظر هستند.[۱۰۸] از همین رو می‌توان ترکیبات آلی را بر مبنای نوع گروه عاملی خود دسته‌بندی کرد. طول زنجیره مولکول، شکل، نوع و تعداد گروه عاملی، همگی در تعیین خواص نهایی فیزیکی و شیمیایی مولکول نقش دارند.

در پایدارترین ترکیبات کربنی (و تقریباً تمام ترکیبات آلی پایدار)، کربن از قاعده هشت‌تایی پیروی می‌کند و به‌صورت چهارظرفیتی است.[۱۰۹] به این معنی که یک اتم کربن برای رسیدن به پایداری در مجموع چهار پیوند کووالانسی تشکیل می‌دهد (که این پیوندها، موارد پیوند دوگانه و سه‌گانه را نیز شامل می‌شود). برخی از ترکیبات مانند کربوکاتیون‌ها (دارای سه‌پیوند، بار مثبت)، رادیکال‌ها (دارای سه پیوند، خنثی)، کربانیون‌ها (دارای سه پیوند، بار منفی) و کاربن‌ها (دارای دو پیوند، خنثی) اگرچه می‌توانند مطابق قاعده فوق رفتار نکنند، اما این ترکیبات ناپایدار محسوب شده و به‌عنوان حدواسط‌های واکنش‌پذیر درنظر گرفته می‌شوند.[۱۱۰]

کربن که در تمامی شکل‌های حیات شناخته شده حضور دارد و اساس شیمی آلی است.[۳۰] زمانی که اتم کربن با اتم هیدروژن پیوند برقرار کند، شکل‌های متنوعی از هیدروکربن‌ها را تولید می‌کند که اهمیت زیادی برای صنایع به‌عنوان مبرد، روان‌کننده، حلال، ماده اولیه برای تولید پلاستیک و فراورده‌های پتروشیمی دارد و همچنین می‌توانند به‌عنوان سوخت‌های فسیلی استفاده شوند.[۱۱۱]

زمانی که کربن با اکسیژن و هیدروژن ترکیب شود، گروهی از ترکیبات بسیار مهم زیستی مانند قندها، لیگنان‌ها، الکل‌ها، چربی‌ها، استرهای آروماتیک، کاروتنوئیدها و ترپن‌ها را منجر می‌شوند. با حضور نیتروژن، آلکالوئیدها تشکیل می‌شوند و با حضور عنصری مانند گوگرد، ترکیباتی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آمینواسیدها، و تولید ترکیباتی از لاستیک طبیعی ممکن می‌شود. چنان‌چه در ترکیبات آلی، علاوه بر عناصر قبلی، عنصر فسفر نیز حضور داشته باشد، امکان ساخته شدن دی‌ان‌ای (DNA) و آران‌ای (RNA)، به‌عنوان حاملان شیمیایی کدهای حیات، فراهم می‌شود. علاوه‌براین، با حضور گوگرد، تولید آدنوزین تری‌فسفات که مهم‌ترین مولکول حامل انرژی در تمامی سلول‌های زنده محسوب می‌شود، نیز امکان‌پذیر می‌شود.[۱۱۲]

شکر از جمله ترکیبات آلی کربن‌دار است که در بسیاری از مواد خوراکی استفاده می‌شود.

الکل‌ها، دسته‌ای از ترکیبات آلی هستند که در آنها یک یا چند گروه هیدروکسیل (OH-)، به اتم‌های کربن متصل شده‌اند.

آموکسی‌سیلین، از مهمترین و پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های جهان از داروهای خانواده پنی‌سیلین‌ها و از دسته بتالاکتام‌ها است.

در فصل پاییز با کاهش کلروفیل کاروتنوئید‌ها، موجب تغییر رنگ برگ درختان می‌شوند.

هیدروکربن‌ها، اساس فراورده‌های پتروشیمی هستند.

به‌صورت معمول، ترکیبات حاوی کربن که ترکیباتی معدنی تلقی می‌شوند، فاقد پیوند کربن-کربن، کربن-هیدروژن و کربن-هالوژن هستند و در طبقه‌ای کاملاً جدا نسبت به ترکیبات آلی قرار می‌گیرند. البته تعریف ارائه شده کاملاً سخت‌گیرانه نیست و ممکن است طبقه‌بندی آلی و معدنی برای بعضی از ترکیبات بسته به دیدگاه یک پژوهشگر، کمی متفاوت باشد. یک دسته از ترکیبات کربنی معدنی، اکسیدهای ساده کربن هستند. برجسته‌ترین ترکیب از خانواده اکسیدهای کربنی، کربن دی‌اکسید است، مولکولی که در تاریخ گذشته زمین جزء اصلی جو زمین بوده‌است، اما امروزه تبدیل به جزئی ناچیز از آن شده‌است.[۱۱۳] زمانی که کربن دی‌اکسید در آب حل می‌شود منجر به تولید کربنیک اسید می‌شود، اما همانند اغلب ترکیبات دارای چندین پیوند یگانه اکسیژن متصل به یک اتم کربن، ناپایدار است و به مرور تجریه می‌شود.[۱۱۴] با این‌حال اسید کربنیک قادر به تولید ساختار کربنات (-CO۳۲) است که از طریق عدم استقرار الکترون میان کربن مرکزی و اکسیژن‌های متصل به آن، پایدار می‌شود. کلسیت از جمله مواد معدنی مهمی است که حاوی گروه کربنات است. کربن دی‌سولفید نیز مشابه کربنات است[۱۱۵] با این‌حال، به‌علت خواص فیزیکی و همچنین کاربرد آن در سنتز ترکیبات آلی، معمولاً از آن به‌عنوان یک حلال آلی یاد می‌شود.[۱۱۶]

کربن مونوکسید از دیگر اکسیدهای متداول کربنی که از سوختن ناقص ترکیبات آلی ایجاد می‌شود، گازی بدون بو و رنگ است. ساختار این ترکیب متشکل از یک پیوند سه‌گانه قطبی میان اتم کربن و اکسیژن است که منجر به تمایل بسیار قوی این مولکول برای اتصال دائمی با اتم آهن موجود در مولکول هموگلوبین می‌شود. این موضوع سبب می‌شود که در صورت وجود کربن مونوکسید در خون، جای اکسیژن بر روی هموگلوبین را به علت تمایل بالای اتصال خود اشغال نماید.[۱۱۷][۱۱۸] یون سیانید (−CN) نیز رفتار مشابهی با کربن مونوکسید در برابر هموگلوبین از خود بروز می‌دهد، با این‌حال، سیانید بیشتر شبیه یک یون هالوژن (به‌صورت یک شبه‌هالوژن) عمل می‌نماید. برای مثال، دو یون سیانید می‌توانند مانند اتصال دو اتم هالوژن و تشکیل یک هالید دو اتمی، با اتصال به‌یکدیگر موجب تشکیل یک مولکول سیانوژن (N≡C−C≡N) شوند. همچنین گونه سیافید (−CP) که ساختار مشابهی با سیانید دارد، با این‌که حتی بسیاری از مشتقات ساده آن نیز بسیار ناپایدار هستند، به‌عنوان ترکیبی معدنی در نظر گرفته می‌شود. دیگر اکسیدهای کمتر مرسوم معدنی حاوی کربن عبارت‌اند از کربن سابوکسید (C۳O۲)،[۱۱۹] دی‌کربن منوکسید ناپایدار (C۲O),[۱۲۰][۱۲۱] کربن تری‌اکسید (CO۳)،[۱۲۲][۱۲۳] سیکلوپنتان‌پنتون (C۵O۵)،[۱۲۴] سیکلوهگزان‌هگزون (C۶O۶)[۱۲۴] و انیدرید ملیتیک (C۱۲O۹). البته انیدرید ملتیک ناشی از واکنش آب‌گیری یک اسید ملتیک است و به‌علت داشتن حلقه بنزن، بسیاری از شیمی‌دان‌ها آن را ترکیبی آلی به‌شمار می‌آورند.

کربن می‌تواند با فلزات واکنش‌پذیر مانند تنگستن واکنش داده و با تشکیل کاربید یا استیلید فلزی، موجب ایجاد آلیاژی با دمای ذوب بالا شود. این آنیون‌ها در واقع به‌ترتیب بازهای مزدوج اسیدهای ضعیفی مانند متان و استیلن محسوب می‌شوند. کربن با داشتن الکترنگاتیویته ۲٫۵، تمایل به تشکیل پیوند کووالانسی دارد.[۱۲۵] تعداد کمی از کاربیدها دارای شبکه کووالانسی هستند که یکی از مثال‌های آن کاربید سیلیسیوم (کربوراندوم) است که دارای ساختاری شبیه الماس است. با این‌حال، حتی قطبی‌ترین کاربیدها که ساختاری شبیه نمک‌ها دارند نیز ترکیباتی کاملاً یونی محسوب نمی‌شوند.[۱۲۶]

ترکیبات آلی فلزی بر اساس تعریف به مولکول‌های گفته می‌شود که حداقل حاوی یک پیوند کربن-فلز باشند.[۱۲۷] گستره وسیعی از چنین ترکیباتی وجود دارد که ترکیبات ساده آلکیل-فلز (مانند تترااتیل‌سرب)، η۲-آلکان (مانند نمک زایس)، η۳-آلیل (مانند دیمر آلیل‌پالادیم کلرید)، متالوسن‌های حاوی لیگاندهای سیکلوپنتادی‌انیل (مانند فروسن) و کمپلکس‌های کاربنی فلزات واسطه از مهم‌ترین مجموعه‌های این طیف وسیع هستند. ترکیبات فلزی زیادی دارای لیگاند کربونیل و سیانید (مانند نیکل تتراکربونیل و پتاسیم فری‌سیانید) وجود دارد که برخی از آن‌ها چنان‌چه فاقد سایر گروه‌های کربنی باشند، ترکیباتی کاملاً معدنی می‌دانند و آن‌ها را در خانواده آلی فلزی قرار نمی‌دهند. با این‌حال اغلب شیمی‌دان‌های متخصص در زمینه شیمی آلی فلزی، کمپلکس‌های فلزی، حتی مواردی که حاوی کربن معدنی هستند (مانند کربونیل‌ها، سیانیدها و برخی از انواع کاربیدها و استیلیدها) را ذاتاً ترکیباتی آلی فلزی می‌دانند. اغلب کمپلکس‌های حاوی لیگاندهای آلی که فاقد پیوند کربن-فلز از نوع کووالانسی هستند (مانند کمپلکس‌های فلز-کربوکسیلات‌ها) اصطلاحاً آلی فلزی خوانده می‌شوند.

در حالی‌که که درک عمومی بر این است که کربن دارای چهار ظرفیت برای ایجاد پیوند کووالانسی است، الگوهای نامعمول پیوندی دیگری نیز شناخته شده‌اند. کربوران‌ها دوازده وجهی‌هایی بسیار پایدار هستند که واحد اصلی ساختاری آن‌ها -۲[B۱۲H۱۲] است که در آن یک گروه کاتیون کربن-هیدروژن (+CH) جایگزین بور-هیدروژن (BH) شده‌است؛ بنابراین، کربن در این ساختار به شش اتم دیگر (پنج بور و یک هیدروژن) متصل است. کاتیون +۲[۶(Ph۳PAu)C] حاوی یکی کربن هشت وجهی متصل به شش واحد فسفر-طلا است. این پدیده به طلادوستی[q] لیگاندهای طلا نسبت داده شده‌است.[۱۲۸] در طبیعت، کوفاکتور آهن-مولیبدینیوم (FeMoco) عامل تثبیت میکروبی نیتروژن است. این ترکیب دارای یک کربن هشت وجهی مرکزی است که به شش اتم آهن متصل است. در سال ۲۰۱۶، تأیید شد که مطابق پیش‌بینی‌های قبلی، دی‌کاتیون هگزامتیل‌بنزن حاوی یک اتم کربن دارای شش پیوند است. به‌صورت دقیق‌تری، دی‌کاتیون می‌تواند با فرمول +۲[MeC(η۵-C۵Me۵)] نمایش داده شود. این ترکیب، یک متالوسن آلی است که در آن بخش +CMe۳ از طریق تمامی پنج کربن حلقه پنج عضوی به یک واحد -C۵Me۵−η۵ متصل شده‌است.[۱۲۹]

یکی از مشتقات فروسن که به‌عنوان عامل ضدکوبش[r] به بنزین اضافه می‌شود.

نمک زایس: یکی از اولین نمونه‌های کشف شده ترکیبات آلی فلزی

تری‌متیل‌آلومینیوم: استفاده در تولید صنعتی برخی از الکل‌ها

روکسارسون: استفاده به‌عنوان افزودنی به غذا و ضدانگل در پرورش طیور

سستامیبی تکنیتیوم-۹۹ام: استفاده برای تصویربرداری از ماهیچه‌های قلب در پزشکی هسته‌ای

موضوع حائز اهمیت در مورد این نوع ترکیبات که در آن‌ها اتم کربن دارای پیوندهایی بیش از چهار عدد است این مورد است که هرکدام از پیوندهای متصل به کربن کمتر از دو الکترون جفت شده قراردادی را در خود جای داده‌اند؛ بنابراین تعداد قراردادی الکترون در هر یک از این گونه‌ها، قاعده هشت‌تایی را نقض نمی‌کند. در نتیجه این ترکیبات اگرچه فوق کئوردیناسیونی به‌شمار می‌آیند اما همچنان فوق ظرفیتی محسوب نمی‌شوند. حتی برای گونه‌هایی که توسط آکیبا[s] و همکاران او گزارش شده و در آن‌ها اتم کربن دارای پنج لیگاند و ده الکترون قراردادی است، نیز صادق است.[۱۳۰] محاسبات ساختاری الکترونی نشان می‌دهد که تعداد الکترون‌های حول کربن هنوز کمتر از هشت مورد هستند، موردی که برای ترکیبات دارای چهار الکترون و سه مرکز پیوندی (سه مرکزی-چهارالکترونی) رخ می‌دهد.

ذخایر طبیعی و به‌صورت تجاری در دسترس گرافیت در بخش‌های مختلفی از دنیا وجود دارند با این‌حال مهم‌ترین منابع تجاری گرافیت در مناطقی مانند چین، هند، برزیل و کره شمالی قرار دارد. ذخایر گرافیت حاصل از سنگ‌های دگرگونی هستند و همراه کوارتز، میکا، و فلدسپات در سنگ‌های دگرگونی شیست، گنیس و ماسه‌سنگ دگرگون‌شده یا به‌صورت توده‌ای یا لایه‌ای همراه با سنگ آهک، گاهی اوقات با ضخامتی بیش از چند متر یافت می‌شود. ذخایر گرافیت در بارودیل[t] در شهر کامبرلند انگلستان به‌اندازه‌ای خالص و مناسب بودند که تا قرن نوزدهم میلادی گرافیت مورد نیاز برای ساخت مداد، صرفاً با تراشیدن قطعات بزرگ و طبیعی گرافیت به‌صورت رشته‌های باریک تهیه شده‌است. امروزه، مقادیر کمتر گرافیت به‌وسیله خرد کردن سنگ‌های اصلی حاوی گرافیت و شناور کردن گرافیت سبک بر روی آب تهیه می‌شود.[۱۳۱]

گرافیت طبیعی به سه صورت وجود دارد: بی‌شکل، پوسته‌ای[u] یا پوسته‌ای بلوری و ورقه‌ای یا توده‌ای.[v] گرافیت بی‌شکل دارای کمترین کیفیت در بین انواع گرافیت طبیعی است و میزان فراوانی آن نیز از دو نوع دیگر بیشتر است. برخلاف محیط آکادمیک، که بی‌شکلی به معنای فقدان ساختار بلوری است، در صنعت بی‌شکلی یا آمورف بودن به ساختار دارای بلورهای بسیار کوچک اشاره دارد. گرافیت بی‌شکل برای تولید محصولات کم ارزش‌تر گرافیتی مصرف می‌شود و به‌همین دلیل این محصولات در مقایسه با سایر محصولات گرافیتی دارای کمترین قیمت هستند. مقادیر وسیعی از گرافیت بی‌شکل در چین، اروپا و ایالات متحده آمریکا یافت می‌شود. گرافیت پوسته‌ای از فروانی کم‌تری برخوردار است و همچنین از کیفیت بالاتری نسبت به گرافیت بی‌شکل برخورد است. این نوع گرافیت به صورت صفحات مجزا به صورت سنگ‌های دگرگون شده متبلور می‌شود. میزان ارزش گرافیت پوسته‌ای می‌تواند تا ۴ برابر ارزش گرافیت بی‌شکل باشد. کیفیت بهتر این نوع گرافیت موجب می‌شود که بتوان آن را با انجام پردازش مناسب برای کاربردهای متعددی مانند پیشگیرنده شعله استفاده کرد. بیش‌ترین ذخایر گرافیت پوسته‌ای در استرالیا، کانادا، برزیل، چین، آلمان و ماداگاسکار واقع شده‌است. گرافیت ورقه‌ای یا توده‌ای کم‌یاب‌ترین، باارزش‌ترین و در عین باکیفیت‌ترین نیز نوع گرافیت طبیعی محسوب می‌شود. تنها معدن تجاری متعلق به این نوع گرافیت، در سریلانکا قرار دارد.[۱۳۱]

بر اساس سازمان زمین‌شناسی آمریکا، تولید جهانی گرافیت طبیعی در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱٫۱ میلیون تن بوده‌است. از این میان سهم چین ۸۰۰٬۰۰۰ تن، هند: ۱۳۰٬۰۰۰ تن، برزیل۷۶٬۰۰۰، کره شمالی ۳۰٬۰۰۰ و کانادا ۲۵٬۰۰۰ تن بوده‌است. تاکنون هیچ نوع معدن گرافیت طبیعی در ایالات متحده آمریکا گزارش نشده‌است، اما حدود۱۱۸٬۰۰۰ تن گرافیت مصنوعی به ارزش ۹۹۸ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ در این کشور تولید شده‌است.[۱۳۱]

چرخه تأمین الماس توسط تعداد معدودی از تاجران قدرت‌مند کنترل می‌شود و همان‌طور که در تصویر دیده می‌شود، این زنجیره در مناطق بسیار معدود و مشخصی از دنیا قرار دارد.

تنها کسر کوچکی از سنگ معدن الماس حاوی الماس واقعی است. سنگ‌های معدن پس از جمع‌آوری، طوری خرد می‌شوند که آسیبی به الماس موجود در آن‌ها وارد نشود و در ادامه ذرات به‌دست آمده بر اساس میزان چگالی دسته‌بندی می‌شوند. امروزه، پس از این که بررسی اولیه با دست انجام شد، عملیات تعیین میزان چگالی الماس به‌صورت دقیق و با کمک طیف‌سنجی فلورسانس پرتو ایکس انجام می‌شود. در گذشته و قبل از این‌که استفاده از اشعه ایکس رایج شود، جداسازی به عهده نقاله‌های آغشته به گریس بوده‌است. چون الماس تمایل زیادتری به چسبیدن به گریس در مقایسه با سایر کانی‌های موجود در سنگ معدن دارد، در نتیجه امکان جداسازی مناسب آن به این صورت وجود داشته‌است.[۱۳۲]

در گذشته، الماس‌ها تنها در ته‌نشست‌های رسوبی در جنوب هندوستان یافت می‌شدند.[۱۳۳] هند از حدود قرن نهم قبل از میلاد تا قرن هجدهم پس از میلاد، مهم‌ترین مکان تولید الماس در سرتاسر کره زمین بود، اما پتانسیل تجاری این منابع به‌مرور و تا پایان قرن هجدهم میلادی از بین رفت.[۱۳۴] زمانی که این اتفاق رخ داد، هند از لحاظ تولید الماس، تقریباً در سایه برزیل قرار گرفته بود که در آن‌جا، به‌عنوان اولین مکان خارج از هندوستان در سال ۱۷۲۵ الماس کشف شده بود.[۱۳۵]

تولید الماس از منابع اولیه (مانند کیمبرلیت و لمپرویت[w]) تا دهه ۱۸۷۰ میلادی آغاز نشده بود و این اتفاق بعد از کشف الماس در آفریقای جنوبی رخ داد. تولید به مرور افزایش یافت و امروز مجموع الماس استخراج شده از آن زمان تا به امروز، به بیش از ۴٫۵ میلیارد قیراط رسیده‌است.[۱۳۶] حدود ۲۰ درصد الماس استخراج شده تنها در پنج سال اخیر انجام شده‌است و در طول ده سال اخیر نه معدن جدید شروع به تولید کرده‌اند، در حالی‌که چهار معدن دیگر منتظر شروع کار هستند. اغلب این معادن در کانادا، زیمبابوه، آنگولا و یک مورد در روسیه هستند.[۱۳۶]

در ایالات متحده آمریکا، الماس‌ها در ایالت‌هایی مانند آرکانزاس، کلرادو و مونتانا یافت شده‌اند.[۱۳۷][۱۳۸] در سال ۲۰۰۴، کشفی خیره کننده از الماس‌های میکروسکوپی اتفاق افتاد[۱۳۹] که در نتیجه تا سال ۲۰۰۸، مقادیر زیادی از نمونه‌های کیمبرلیت در مناطق دور افتاده مونتانا استخراج شدند.[۱۴۰]

امروزه، اغلب ذخایر دارای قابلیت برداشت به‌صورت تجاری، در روسیه، استرالیا و جمهوری دموکراتیک کنگو قرار گرفته‌اند.[۱۴۱] براساس گزارش بررسی زمین‌شناسی بریتانیا[x] در سال ۲۰۰۵، روسیه تقریباً یک پنجم الماس تهیه شده در سراسر دنیا را تولید کرده‌است. استرالیا دارای غنی‌ترین سنگ‌های معدنی حاوی الماس است و مطابق آمار، بیشینه تولید این کشور ۴۲ تن متریک در هر سال در دهه ۱۹۹۰ میلادی بوده‌است.[۱۳۷] علاوه‌بر این موارد، تعدادی ذخایر فعال در مناطق شمالی کانادا، سیبری (بیشتر در منطقه جمهوری یاقوتستان مانند معدن میر و گودال اوداچنایا)، برزیل و شمال و غرب استرالیا نیز وجود دارند.

الیاف کربن یا الیاف گرافیت، الیافی با حدود ۵–۱۰ میکرومتر قطر هستند و بیشتر از اتم‌های کربن تشکیل شده‌اند. الیاف کربن دارای چندین مزیت از جمله سفتی بالا، استحکام کششی بالا، وزن کم، مقاومت شیمیایی بالا، تحمل درجه حرارت بالا و انبساط حرارتی کم هستند. این خاصیت‌ها باعث شده‌است که فیبر کربن در برنامه‌های هوافضا، مهندسی عمران، نظامی و موتورسواری، به همراه سایر ورزش‌های رقابتی، بسیار محبوب شود. با این حال، آنها در مقایسه با الیاف مشابه، مانند الیاف شیشه‌ای یا الیاف پلاستیکی، نسبتاً گران هستند. در سال ۱۸۶۰، جوزف سوان برای نخستین بار الیاف کربن را برای استفاده در لامپ‌ها تولید کرد. در سال ۱۸۷۹، توماس ادیسون نخ‌های بامبو را در دماهای بالا حرارت داد و آنها را به یک رشته فیبر کربنی تبدیل کرد که در یکی از اولین لامپ‌های رشته‌ای قابل استفاده به‌کار رفتند و می‌توانستند براثر الکتریسیته گرم شده و تولید نور نمایند.[۱۴۲] در سال ۱۸۸۰، لوئیس لاتیمر یک رشته سیم کربن را برای لامپ رشته‌ای تولید کرد که با برق گرم می‌شد.[۱۴۳]

گرافین یا گرافن[۱۴۴][۱۴۵] از دگرشکلهای کربن است. این ماده تشکیل‌شده از یک ساختار بلوری لانه زنبوری دوبعدی است.[۱۴۶] که در آن هر اتم کربن به کمک سه الکترون ظرفیت خود، با سه پیوند دارای هیبریداسیون sp2، به سه اتم کربن دیگر متصل شده‌است که این ساختار، ساختار اساسی تشکیل دهنده سایر دگرشکل‌ها از جمله گرافیت، زغال‌سنگ، نانولوله کربنی و فولرنها است. همچنین می‌تواند به‌عنوان یک مولکول با خصلت آروماتیکی برای خانواده هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای مسطح در نظر گرفته شود.

گرافن داری مجموعه ویژگی‌هایی است که آن را از سایر دگرشکل‌های کربن جدا می‌کند.[۱۴۷] در ضخامت برابر، تقریباً ۱۰۰ برابر قوی‌تر از فولاد است.[۱۴۸][۱۴۹] با این وجود چگالی آن به‌طور چشم‌گیری از فولاد پایین‌تر است و جرم سطحی آن ۰٫۷۶۳ میلی‌گرم در هر متر مربع است. هدایت گرما و الکتریسیته را بسیار کارآمد انجام می‌دهد و تقریباً شفاف است.[۱۵۰] گرافن همچنین یک دیامغناطیس است.[۱۵۱] محققان اثر ترانزیستور پیوندی دوقطبی، جریان پرتابیک و نوسانات کوانتومی زیادی را در مواد آن شناسایی کرده‌اند.[۱۵۲]

در ابتدا در سال ۱۹۶۲ در میکروسکوپ‌های الکترونی مشاهده شد، اما تنها در سطح فلز پشتیبانی می‌شد.[۱۵۳] سپس توسط آندره گایم فیزیک‌دان هلندی و کنستانتین نووسلف دانشمند روسی در سال ۲۰۰۴ در دانشگاه منچستر کشف شد که به خاطر این کشف جایزه نوبل فیزیک به آنها اهدا شد.[۱۴۶][۱۵۴][۱۵۵] جداسازی گرافن با کیفیت بالا به طرز شگفت‌آوری آسان است که این موضوع سبب می‌شود انجام تحقیقات بیشتر آسان گردد.[۱۵۶]

نانولوله‌های کربنی (CNTs) لوله‌هایی هستند که از کربن ساخته شده و قطرهایی در حد نانومتر دارند.
نانولوله‌های کربنی به‌طور مستقل توسط دو گروه تحقیقاتی سومیو ایجیما و تویشناری ایچیهاشی[y] از ژاپن و دونالد بتهونه[z] از آمریکا کشف شدند.[۱۵۷] نانولوله‌های کربنی تک جداره یکی از دگرشکل‌های کربن و واسطه‌ای بین فولرن و گرافنهای مسطح است.

می‌توان نانولوله‌های کربنی تک جداره را به‌عنوان برش‌هایی از یک شبکه شش ضلعی اتم‌های کربنی که در امتداد یکی از بردارهای شبکه براوه قرار گرفته‌اند تصور کرد تا یک استوانه توخالی شکل بگیرد.[۱۵۸] نانو لوله‌های کربنی، ساختارهای حلقوی تو خالی و متشکل از اتم‌های کربن هستند که می‌توانند به شکل تک یا چند جداره آرایش یابند و دارای خواص فلزی و شبه رسانایی نیز هستند.

نانولوله‌های کربنی می‌توانند هدایت الکتریکی قابل توجهی داشته باشند.[۱۵۹][۱۶۰] همچنین دارای کشش سطحی فوق‌العاده[۱۶۱] و هدایت حرارتی هستند.[۱۶۲][۱۶۳] به دلیل نانوساختار بودن و استحکام پیوندهای بین اتم‌های کربن. علاوه بر این، آنها می‌توانند از نظر شیمیایی اصلاح شوند.[۱۶۴] این خواص در بسیاری از زمینه‌های فناوری، از جمله الکترونیک، نورشناسی، مواد کامپوزیت، فناوری نانو می‌تواند کاربردی باشد.

فولرن که مولکول آن از اتم‌های کربن متصل شده توسط پیوندهای منفرد و دوتایی تشکیل شده‌است به طوری که می‌تواند شبکه توری مانند بسته یا نیمه بسته با حلقه‌های پنج تا هفت اتم را تشکیل دهد. این مولکول ممکن است یک کره توخالی، بیضی، استوانه یا بسیاری از اشکال و اندازه‌های دیگر باشد.

پس از سنتز تصادفی آنها در سال ۱۹۸۵ در طبیعت و فضای بیرونی کشف شدند.[۱۶۵][۱۶۶] کشف فولرن‌ها باعث افزایش تعداد آلوتروپ‌های کربن شناخته شده شد که قبلاً محدود به گرافیت، الماس و کربن آمورف مانند دوده و زغال بود.[۱۶۷][۱۶۸] فولرن‌ها به‌دلیل خواص شیمیایی و کاربردهای جدیدشان، خصوصاً در علم مواد، الکترونیک و فناوری نانو، مورد توجه تحقیقات جدی بوده‌اند.[۱۶۹]
فولرن باکمینستر یا توپ باکی[aa] یک مولکول کروی با فرمول C۶۰ است. این ماده اولین بار در سال ۱۹۸۵ توسط هارولد کروتو، جیمز هلت، شاون اٌبرین، رابرت کارل و ریچارد اسمالی در دانشگاه رایس ایالت تگزاس تهیه شد. کروتو، کارل و اسمالی در سال ۱۹۹۶ برای کشف فولرن باکمینستر و دسته‌بندی اطلاعات دربارهٔ آن جایزه نوبل شیمی را دریافت کردند.[۱۷۰]
این ترکیب پایدار است.[۱۷۱]
و در دمای بالا و فشارهای بالا مقاومت می‌کند. سطح مولکول ضمن حفظ هندسه کروی می‌تواند با گونه‌های دیگر واکنش نشان دهد.[۱۷۲]

کربن عنصر لازم برای همه سیستم‌های زنده شناخته شده‌است، و بدون آن زندگی نمی‌تواند وجود داشته باشد. عمده استفاده اقتصادی از کربن به غیر از مواد غذایی و چوب به شکل هیدروکربن است که مهمترین آنها گاز متان سوخت فسیلی و نفت خام است. نفت خام توسط صنایع پتروشیمی در پالایشگاه‌ها تقطیر می‌شود تا بنزین، نفت سفید، گازوئیل، نفت کوره، قیر و دیگر فراورده‌های نفتی تولید کند. سلولز نوعی پلیمر طبیعی حاوی کربن است که توسط گیاهان به شکل چوب، پنبه، کتان و کنف تولید می‌شود. سلولز در درجه اول برای حفظ ساختار گیاهان استفاده می‌شود و ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل می‌دهد.

پلیمرهای کربن با ارزش تجاری با منشأ حیوانی شامل پشم، ترمه و ابریشم است. پلاستیکها از پلیمرهای کربن مصنوعی ساخته می‌شوند از فرایند پلیمریزاسیون به‌دست می‌آیند که غالباً با اتم‌های اکسیژن و نیتروژن در فواصل منظم در زنجیره پلیمر اصلی قرار می‌گیرند همچنین مواد اولیه بسیاری از مواد مصنوعی از نفت خام تهیه می‌شود.

کاربرد کربن و ترکیبات آن بسیار متنوع است. کربن می‌تواند به همراه آهن تشکیل آلیاژهایی دهد که رایج‌ترین آنها فولاد کربنی است. از ترکیب گرافیت با رس برای ساخت انواع مداد جهت نوشتن و ترسیم استفاده می‌شود. مداد گرافیت از نظر نرمی و سختی بسته به ناخالصی و رس درجه‌بندی گسترده‌ای دارد. مغرهای مدادی که در مداد به کار می‌روند، بسته به میزان خاک رسی که با آن‌ها ترکیب می‌شود، دارای سختی متفاوتی هستند. همچنین به‌عنوان روان‌کننده و رنگدانه به‌عنوان ماده قالب‌گیری در تولید شیشه استفاده می‌شود. در الکترود برای باتری‌های خشک و در آبکاری و شکل‌دهی الکتریکی نیز کاربرد دارد. در جاروبک برای موتورهای الکتریکی و به‌عنوان یک آرام‌کننده نوترون در رآکتورهای هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زغال به‌عنوان یک ماده ترسیم در کارهای هنری، پخت و پز، ذوب فلزات و کاربردهای دیگر و از چوب، زغال‌سنگ و نفت به‌عنوان سوخت برای تولید انرژی و گرمایش استفاده می‌شوند. از الماس با کیفیت در سنگ‌های قیمتی و جواهرات و از و الماسهای صنعتی در ابزارهای حفاری، برش و پولیش برای ماشین‌کاری فلزات و سنگ استفاده می‌شوند. همچنین از الیاف کربن یا فیبر کربن پلیمری تقویت شده که از پیرولیز الیاف پلی‌استر مصنوعی ساخته شده‌است برای تقویت پلاستیک‌ها برای تشکیل مواد کامپوزیتی سبک و پیشرفته، استفاده می‌شود.

فیبر کربن با استفاده از یک پلیمر پیش ساز مانند پلی‌اکریلونیترول،[ab] که از نفت تولید می‌شود و سایر مواد آلی ساخته می‌شود. برای پلیمرهای مصنوعی مانند پلی‌اکریلونیترول یا ابریشم مصنوعی، پیش ماده ابتدا به نخ‌های رشته‌ای تبدیل می‌شود، با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و مکانیکی، ابتدا زنجیره‌های پلیمری را به ترتیب برای بالا بردن خواص فیزیکی نهایی فیبر کربن تکمیل می‌کند. ساختار کریستالوگرافی و خصوصیات مکانیکی فیبر به نوع ماده شروع و پردازش بعدی بستگی دارد. الیاف کربن ساخته شده از پلی‌اکریلونیترول دارای ساختاری شبیه به رشته‌های باریک گرافیت هستند. در نتیجه تجزیه حرارتی الیافی با استحکام کششی ویژه بالاتر از فولاد به‌دست می‌آید.[۱۷۳]

از ترکیب گرافیت با رس برای ساخت انواع مداد جهت نوشتن و ترسیم استفاده می‌شود.

استفاده از کاربید تنگستن در مته‌های حفاری

خودروسازان برای کاهش وزن سوپر اسپورت‌ها از فیبرالیاف کربن استفاده می‌کنند.

سیلیکون کاربید در ساخت محصولات دیرگداز و ساینده‌ها کاربرد دارد.

استفاده از زغال برای تولید گرما

از کربن سیاه به‌عنوان رنگ‌دانه سیاه در چاپ جوهر، رنگ روغن و رنگ‌های آبی، کاغذ کاربون، اتمام رنگ خودرو، مرکب هندی و گرد جوهر چاپگر لیزری همچنین به‌عنوان افزودنی‌های پلیمری در محصولات مانند لاستیک و در ترکیبات پلاستیکی استفاده می‌شود.[۱۷۴] زغال فعال به‌عنوان یک جاذب و جذب کننده سطحی در مواد فیلتردار در کاربردهایی مانند ماسک‌های گازی، خالص‌سازی آب و هود آشپزخانه و در پزشکی برای جذب زهرابه، سموم یا گازهای دستگاه گوارش استفاده می‌شود. کربن در کاهش شیمیایی در دماهای بالا استفاده می‌شود. از کُک برای کاهش سنگ آهن استفاده می‌شود. سختکاری پوسته فولاد با گرم کردن اجزای فولادی در پودر کربن حاصل می‌شود. کاربیدهای سیلیسیوم، تنگستن، بور و تیتانیوم از سخت‌ترین مواد شناخته شده هستند و به‌عنوان ساینده در ابزار برش و سنگ زنی استفاده می‌شوند.[۱۷۵] ترکیبات کربن بیشتر مواد مورد استفاده شده در در لباس مانند پارچه‌های طبیعی و مصنوعی و چرم را تشکیل می‌دهد و تقریباً تمام سطوح داخلی ساختمان به غیر از شیشه، سنگ و فلز از محصولات کربن هستند.

صنعت الماس در دو دسته متفاوت قرار می‌گیرد. دسته اول شامل الماس‌های با کیفیت می‌شود که برای استفاده در سنگهای قیمتی و جواهرات است و دسته دوم در مصارف صنعتی کاربرد دارد. در حالی‌که تجارت بزرگی برای هر دو نوع الماس وجود دارد، با این‌حال بازارهای مربوط به این دو نوع الماس، به‌صورت کاملاً متفاوتی عمل می‌کنند.

الماس‌های مورد استفاده در جواهرات و زیور آلات، برخلاف فلزات گرانبهایی مانند طلا یا پلاتین همانند یک کالای اقتصادی مبادله نمی‌شوند. قیمت این نوع الماس‌ها به‌صورت قابل توجهی بالا است و در نتیجه بازار فعالی برای فروش مجدد این نوع الماس‌ها وجود ندارد.

الماس‌های صنعتی بیشتر به دلیل سختی و هدایت گرمایی، از ارزش بالایی برخوردار هستند و ویژگی‌های زمین‌شناسی مانند شفافیت و رنگ الماس، ملاکی برای ارزش صنعتی آن نیست. حدود ۸۰٪ الماس‌های استخراج شده (برابر با ۱۰۰ میلیون قیراط یا ۲۰ تن در سال) که با نام بورت[ac][توضیح ۵] شناخته می‌شوند، به‌عنوان سنگ‌های قیمتی مناسب نیستند و از آن‌ها برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود.[۱۷۶] الماس مصنوعی، که در دهه ۱۹۵۰ اختراع شد، بلافاصله کاربردهای صنعتی پیدا کرد. سالانه ۳ میلیارد قیراط (۶۰۰ تن) الماس مصنوعی تولید می‌شود.[۱۷۷]

کاربرد صنعتی عمده الماس در برش، حفاری، سنگ زنی و پولیش است. بسیاری از این کاربردها نیازی به الماس‌های بزرگ ندارند. در حقیقت، بیشتر الماس‌های با اندازه کوچک، می‌توانند از نظر صنعتی استفاده شوند. الماس‌ها در نوک‌های مته یا تیغه‌های اره تعبیه شده‌اند، یا برای استفاده در ابزارهای سنگ زنی و پولیش، داخل پودر ریخته می‌شوند.[۱۷۸] کاربردی تخصصی آن استفاده در سلول سندان الماس شامل استفاده در آزمایشگاه‌ها به‌عنوان مهار آزمایش‌های فشار قوی، یاتاقان با کارایی بالا و استفاده محدود در پنجره‌های دارای کاربرد ویژه است.[۱۷۹][۱۸۰] با پیشرفت‌های مداوم در تولید الماس مصنوعی، کاربردهای جدیدتری نیز عملی می‌شوند. استفاده از الماس به‌عنوان نیم‌رسانا مناسب برای مدارهای مجتمع به دلیل ویژگی گرماگیری الکترونیک مورد توجه قرار گرفته‌است.[۱۸۱]

اولین استفاده بالینی از سلول‌های مصنوعی در هموپرفیوژن توسط محصور کردن کربن فعال صورت گرفت.[۱۸۲] زغال فعال قادر به جذب بسیاری از مولکول‌های بزرگ است و مدت زیادی است که به دلیل توانایی آن در از بین بردن مواد سمی از خون در مسمومیت‌های ناخواسته یا مصرف بیش از حد دارو شناخته شده‌است. با این حال، پرفیوژن از طریق تزریق مستقیم کربن فعال سمی است زیرا منجر به آمبولیسم و آسیب سلول‌های خون می‌شود و به دنبال آن پلاکت‌ها از بین می‌روند.[۱۸۳]

کربن خالص دارای سمیت فوق‌العاده پایین برای انسان است و می‌تواند در شکل‌های گرافیت و زغال توسط انسان به‌صورت ایمن لمس شود. کربن در مقابل حل شدن یا واکنش‌های شیمیایی حتی موردی مانند هضم شدن توسط اسید موجود در دستگاه گوارشی انسان، از خود مقاومت نشان می‌دهد. در نتیجه زمانی که کربن وارد بافت‌های انسان شود، به احتمال بالا، به‌مدت نامعلومی همان‌جا خواهد ماند. کربن سیاه احتمالاً یکی از اولین رنگ‌دانه‌هایی بوده‌است که برای خالکوبی مورد استفاده قرار گرفته‌است. یکی از مثال‌های این موضوع خالکوبی‌های یافت شده بر روی بدن یک مومیایی طبیعی معروف به اوتسی مرد یخی است که قدمت آن به حدود ۵۲۰۰ سال قبل می‌رسد.[۱۸۵] استنشاق ذرات غبار زغال‌سنگ یا دوده (کربن سیاه) در مقادیر زیاد می‌تواند خطرناک باشد و موجب تحریک بافت ریه و منجر به بیماری نارسایی ریه شود، موضوعی که به‌خصوص در معدن‌چیان دیده می‌شود و به بیماری سیاه‌ششی موسوم است. از ذرات غبار الماس برای ساییدن سایر مواد استفاده می‌شود، با این‌حال چنان‌چه این ذرات استنشاق یا بلعیده شوند، می‌توانند برای انسان خطرناک باشند. میکروذرات کربنی که در دود خارج شده از موتورهای دیزلی وجود دارند، ممکن است در ریه انسان تجمع پیدا کنند.[۱۸۶] در همه مثال‌هایی که تا این‌جا ذکر شد، زیان احتمالی حاصل ناشی از تجمع ذرات در بدن فرد بودند و ماهیت شیمیایی خود کربن عامل آن نبود.

به‌طور عمومی، کربن دارای سمیت پایینی برای حیات موجود بر روی زمین است، با این‌حال، نانولوله‌ها کربنی برای مگس سرکه کشنده محسوب می‌شوند.[۱۸۷]
کربن ممکن است در حضور هوا و در دمای بالا، باشدت و به‌صورت نورانی بسوزد. مقادیر زیاد از زغال‌سنگ که در غیاب اکسیژن برای چند صد میلیون سال به‌صورت خنثی باقی مانده‌اند، ممکن است زمانی که بر اثر حفر معادن در معرض هوا قرار بگیرند، دچار احتراق خودبخودی شوند.[۱۸۸][۱۸۹]

در مصارف هسته‌ای که از گرافیت به‌عنوان یک تعدیل‌کننده نوترون استفاده می‌شود، پس از انباشت انرژی ویگنر[ad] ممکن است یک آزادسازی ناگهانی و خودبخودی رخ دهد. پخت تا دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد، می‌تواند انرژی را به‌صورت ایمنی آزاد نماید، اگرچه این فرایند در حادثه آتش‌سوزی واینداسکیل[ae] در سال ۱۹۵۷ در انگلیس، به‌خوبی پیش نرفت و منجر به آتش‌سوزی راکتورهای دیگر شد.[۱۹۰][۱۹۱]

گستره وسیعی از ترکیبات کربنی دارای خطرات و البته فواید زیاد وجود دارند از ترکیبات خطرناکی مانند سم‌های کشنده‌ای همچون تترودوتوکسین، پروتئین لکتین رایسین که از دانه‌های کرچک به‌دست می‌آیند، سیانید و کربن مونوکسید تا ترکیبات ضروری برای حیات مانند گلوکز و پروتئین‌ها.

پیوند سه‌گانه کربن با نیتروژن، موجب تشکیل گروه سیانو (CN-) می‌شود. در شیمی آلی، گروه سیانو به‌عنوان یک گروه عاملی در نظر گرفته می‌شود و مولکول‌های حاوی آن نیتریل نامیده می‌شوند. در شیمی معدنی، به گروه‌های سیانو که یک آنیون محسوب می‌شوند، سیانید گفته می‌شود. نمک‌هایی مانند سدیم سیانید و پتاسیوم سیانید بسیار سمی هستند.[۱۹۲] هیدروژن سیانید یک مایع بسیار فرار است که در مقیاس بزرگ، به‌صورت صنعتی تولید می‌شود و با کمک افزودن اسید به نمک سیانید به‌دست می‌آید. برخلاف سیانیدها که دارای پیوند یونی هستند و امکان آزاد سازی یون سیانید را دارند، نیتریل‌ها به‌دلیل پیوند کووالانسی میان گروه سیانو و کربن، فاقد چنین توانایی هستند و درنتیجه دارای سمیت کمتری نسبت به نمک‌های سیانید دارند. مسمومیت با سیانید مسمومیت ناشی از قرار گرفتن در معرض سیانور است.[۱۹۳]
علائم اولیه مسمومیت شامل سردرد، سرگیجه، ضربان سریع قلب، تنگی نفس و استفراغ است.[۱۹۴] همچنین ممکن است به‌دنبال آن تشنج، ضربان آهسته قلب، فشار خون پایین، از دست دادن هوشیاری و ایست قلبی رخ دهد. شروع علائم معمولاً طی چند دقیقه بروز می‌کند و اگر شخصی زنده بماند، ممکن است دچار مشکلات عصبی طولانی مدت گردد.[۱۹۴][۱۹۵]

کربنCعدد اتمی: 6وزن اتمی: 12.0107نقطه ذوب: 3948.15 Kنقطه جوش: 4300 Kچگالی: 2.267 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.55

سیلیسیمSiعدد اتمی: 14وزن اتمی: 28.0855نقطه ذوب: 1638.15 Kنقطه جوش: 3538 Kچگالی: 2.3296 g/cm3الکترونگاتیوی: 1.9

ژرمانیمGeعدد اتمی: 32وزن اتمی: 72.64نقطه ذوب: 1211.45 Kنقطه جوش: 3106 Kچگالی: 5.323 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.01

قلعSnعدد اتمی: 50وزن اتمی: 118.710نقطه ذوب: 505.21 Kنقطه جوش: 2875 Kچگالی: 7.287 g/cm3الکترونگاتیوی: 1.96

سربPbعدد اتمی: 82وزن اتمی: 207.2نقطه ذوب: 600.75 Kنقطه جوش: 2022 Kچگالی: 11.342 g/cm3الکترونگاتیوی: 2.33

فلروویمFlعدد اتمی: 114وزن اتمی: [289]نقطه ذوب: ? 340 Kنقطه جوش: ? 420 Kچگالی: ? 22 g/cm3الکترونگاتیوی: ?

“Fourier Transform Spectroscopy of the Electronic Transition of the Jet-Cooled CCI Free Radical”

“Fourier Transform Spectroscopy of the System of CP”

Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds

“Fullerene-related structure of commercial glassy carbons”

the original

“On Graphite Transformations at High Temperature and Pressure Induced by Absorption of the LHC Beam”

the original

“Superlubricity of Graphite”

the original

The composition of the Earth

بایگانی‌شده

“Voltatile Products from Carbonaceous Asteroids”

the original

“The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties”

the original

“Cyclic Polyhydroxy Ketones. I. Oxidation Products of Hexahydroxybenzene (Benzenehexol)”

the original

“Meeting of RG2 with Windscale Pile 1 Decommissioning Project Team”

آنچه در این مقاله می‌خوانید

Colchimax, Modacine

جلوگیری یا درمان حملات نقرس

قرص

کلشی سین برای جلوگیری و یا درمان حملات نقرس استفاده شده است. این بیماری توسط اسید اوریک بیش از حد در خون ایجاد می‌شود. یک حمله نقرس زمانی رخ می‌دهد که اسیداوریک باعث التهاب (درد، قرمزی، تورم و گرما) در مفصل شود. کلشی سین نقرس را درمان نمی‌کند، اما از بروز حملات نقرس جلوگیری خواهد کرد. این دارو یک مسکن معمولی محسوب نمی‌شود و بسیاری از دردها را تسکین نمی‌دهد.

داروی کلشیسین

کلشی سین همچنین برای درمان بیماری نادر به نام تب مدیترانه‌ای فامیلی (FMF) در بزرگسالان و کودکان بزرگتر از ۴ سال استفاده می‌شود.

این دارو در دیگر بیماری‌های خاص با شرایط پزشکی زیر استفاده می‌شود:

شما می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن و وب سایت پذیرش ۲۴، به صورت متنی و تلفنی سؤالات خود را در مورد این دارو و تأثیر آن بر حملات نقرس از متخصصان ارتوپدی پرسیده و اطلاعات لازم را کسب نمایید.

قبل از مصرف این دارو در موارد زیر حتماً با پزشک خود مشورت نمایید:

اگر از داروهای دیگر (تجویزی، غیرتجویزی اعم از گیاهی، مکمل و …) در زمان تجویز این دارو توسط پزشک، استفاده می‌کنید حتما پزشک خود را مطلع سازید.

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز مستمر هریک از عوارض می بایست به پزشک اطلاع داده شود.

باتوجه به وضعیت کنونی پاندمی ویروس کرونا، در صورت عدم تمایل به مراجعه حضوری می‌توانید با مراجعه به وب وسایت و یا اپلیکیشن پذیرش ۲۴، به صورت ۲۴ ساعته و آنلاین؛ از مشاوره تلفنی و متنی با مجرب‌ترین پزشکان متخصص استخوان و ارتوپدی، تلفنی و متنی مشاوره بگیرید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

نام *

ایمیل *

وب‌ سایت

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

هدف بخش

«سایت‌خوان دنیای اقتصاد»

گسترش اطلاع‌رسانی است و انتشار این مطلب به معنی تأیید محتوای آن نیست.

داروی کلشیسین (colchicine) یک نوع داروی ضدالتهاب به شکل قرص است. مدت‌های مدیدی است که این دارو برای نوعی بیماری آرتروز موسوم به نقرس تجویز می‌شود. منبع اصلی این دارو در ابتدا گیاه سورنجان (گیاهی شبیه زعفران) بوده است.

پزشکان همچنین گاهی اوقات از داروی کلشیسین برای درمان پریکاردیت، که ناشی از ملتهب شدن کیسه اطراف قلب است، استفاده می‌کنند.

حال تیمی از محققان یونانی دریافتند داروی کلشیسین به مهار بیماری شدید کووید ۱۹ کمک می‌کند.

این مطالعه شامل ۱۰۵ بیمار یونانی بستری شده در بیمارستان به خاطر بیماری کووید ۱۹ در ماه آوریل بود. در کنار دریافت آنتی بیوتیک ها و داروهای ضدویروسی استاندارد، نیمی از شرکت کنندگان روزانه دوزهای مشخصی از داروی کلشیسین را به مدت ۳ هفته دریافت کردند و نیمی دیگر این دارو را دریافت نکردند.

داروی کلشیسین

دکتر «اسپایریدون دفترئوس»، سرپرست تیم تحقیق بیمارستان آتیکون یونان، در این باره می‌گوید: «نتایج مطالعه ما حاکی از فایده بالینی قابل توجه داروی کلشیسین بر روی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بود.»

دکتر «امیر ربانی»، کاردیولوژیست دانشگاه کالیفرنیا، تاکید دارد که این مطالعه خیلی کوچک است و نمی‌توان براساس ان، نظر قطعی در مورد تأثیر درمانی این دارو دارد.

اما وی و همکارانش اذعان دارند که تأثیرات این دارو بر برخی نشانگرهای عملکرد قلب حاکی از آن است که کلشیسین دارای تأثیرات ضدالتهابی و ضدلختگی خون است که می‌تواند آسیب قلبی عروقی ناشی از کووید ۱۹ را کاهش دهد.

محققان برانجام تحقیقات بیشتر در این زمینه تاکید دارند.

گروه نشریات دنیای اقتصاد

درباره ما

کليه حقوق اين سايت متعلق به روزنامه دنيای اقتصاد بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است

کلشی سین چیست

هنگامی که سطح اسید اوریک در خون بسیار زیاد است ، ممکن است اسید اوریک کریستال های سخت را در مفاصل شما تشکیل دهد. کلشی سین با کاهش تورم و کاهش وزن کریستالهای اسید اوریک که باعث درد در مفاصل آسیب دیده می شود کار می کند.

کلشی سین یک داروی مسکن نیست. از آن برای تسکین سایر دردها استفاده نکنید .

داروی کلشیسین

نحوه استفاده از داروی خوراکی کلشیسین :

قبل از شروع مصرف داروی کلشیسین ، راهنمای دارویی را که توسط داروساز شما تهیه شده است بخوانید. اگر سوالی دارید ، از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

میزان مصرف این دارو بستگی به شرایط پزشکی شما ، سایر داروها / غذاهایی که ممکن است مصرف کنید و پاسخ به درمان است. حتماً در مورد کلیه محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای بدون نسخه ، داروهای با نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک و داروساز خود بگویید.

اگر پزشک شما را راهنمایی می کند که به طور منظم کلشی سین مصرف کنید ، مرتباً از آن استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن داشته باشید. برای کمک به یادآوری ، هر روز آن را در همان زمان (ها) مصرف کنید.

در حین استفاده از این دارو از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید ، مگر اینکه پزشک یا داروساز شما بگوید. گریپ فروت با این دارو احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد. از دکتر یا داروساز خود برای جزئیات بیشتر بپرسید.

اگر مبتلا به بیماری کلیوی یا کبد هستید ، پزشک ممکن است دوز کمتری را تجویز کند. همچنین آزمایش منظم خون و ادرار انجام خواهید داد.

قرص خود را با یک لیوان آب کامل مصرف کنید.

قرص کلشی سین

موارد استفاده از کلشی سین :

• حملات نقرس را درمان کنید.

• جلوگیری از شعله ور شدن علائم تب مدیترانه ای فامیلیال (FMF)، یک بیماری التهابی ارثی

• گاهی اوقات از داروی کلشیسین برای درمان پریکاردیت، که ناشی از ملتهب شدن کیسه اطراف قلب است، استفاده می‌کنند.

چه کسی می تواند و نمی تواند کلشیسین مصرف کند :

• کلشی سین را اکثر بزرگسالان در سن 18 سال و بالاتر می توانند مصرف کنند.

• بعضی اوقات توسط پزشک متخصص می تواند برای کودکان تجویز شود.

کلشی سین برای بعضی افراد مناسب نیست. برای اطمینان از اینکه برای شما بی خطر است موارد زیر را به پزشک خود بگویید:

• تاکنون واكنش آلرژيك نسبت به كلشيسين يا هر داروی ديگر داشته اید.

• یک اختلال خونی شدید

• مشکلات شدید کلیوی یا کبدی

• مشکل در قلب یا دستگاه گوارش

• باردار هستید ، فکر کنید ممکن است باردار باشید یا در حال تلاش برای باردارشدن هستید.

مصرف بیش از حد قرص کلشی سین :

مصرف بیش از حد قرص کلشی سین بسیار خطرناک است. این می تواند کشنده باشد.

علائم مصرف بیش از حد کلشیسین می تواند باعث موارد زیر شود:

• حالت تهوع یا استفراغ

• درد معده

• اسهال خونی

داروی کلشیسین

• علائم فشار خون پایین (مانند احساس سرگیجه یا غش)

عوارض جانبی کلشی سین

عوارض جانبی کلشی سین :

مانند همه داروها ، کلشی سین نیز می تواند عوارض جانبی ایجاد کند ، اگرچه همه به آن مبتلا نمی شوند. با این حال ، حتی عوارض جانبی خفیف نیز می تواند بسیار جدی باشد.

اگر هنگام مصرف کلشیسین عوارض جانبی داشتید ، مصرف دارو را قطع کنید و سریعاً از کمکهای پزشکی استفاده کنید.

• حالت تهوع و استفراغ

• درد معده

• اسهال

• درجه حرارت بالا ، تورم دهان ، گلو درد ، خونریزی که متوقف نمی شود ، کبودی غیرمعمول یا مشکلات پوستی – این می تواند نشانه های یک مشکل جدی در خون شما باشد.

• واکنش آلرژیک جدی

• در موارد نادر ، ممکن است آلرژیک جدی ( آنافیلاکسی ) به کلشیسین داشته باشید.

• شما یک بثورات پوستی ایجاد می کنید که ممکن است شامل خارش ، قرمزی ، تورم ، تاول یا لایه بردار پوست شود.

• شما خس خس می کنید.

• سفتی در سینه یا گلو

• مشکل در تنفس یا صحبت کردن

• تورم در دهان ، صورت ، لب ، زبان یا گلو

• ممکن است دچار یک واکنش آلرژیک جدی شوید و ممکن است نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

مصرف کلشی سین در بارداری و شیردهی :

معمولاً کلشی سین در دوران بارداری توصیه نمی شود.

اگر هنگام مصرف کلشیسین باردار شدید ، با پزشک خود تماس بگیرید.

پزشک شما قادر خواهد بود خطرات و مزایای آن را توضیح دهد و به شما کمک می کند تصمیم بگیرید که چه چیزی برای شما و کودک شما بهتر است.

معمولاً در هنگام شیردهی کلشی سین توصیه نمی شود.

اگر مبتلا به نقرس هستید ، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن را به جای آن توصیه کند.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته

ارسال محرمانه محصولات جنسی

بیماری ها و پیشنهاد جوشونده

خرید قسطی انواع سمعک بدون بهره

درمان ناهنجاری جلو بودن فک با ارتودنسی

شوره سر کلافت کرده؟ درمان بدون عارضه

واسه همه چی جا هست!

تشخیص و درمان اختلالات جنسی

دیگه غذات نمی سوزه! تايمر ديجيتال شعله ها

چگونه زندگی شاد و آرامی داشته باشم؟

تجربه روابط جنسی لذتبخش و ایمن

آخر هفته کجا بریم غذا بخوریم؟

بدون خجالت محصولات جنسی را آنلاین بخر

معجزه ی درمان وتوانبخشی بیماران فلج مغزی

دنبال متخصص برجسته ارتودنسی در تهران هستی؟

Makan Inc.‎| All Rights Reserved – © 2013 – 2020

%PDF-1.4
3 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 4 0 R>>
endobj
4 0 obj
>
stream
xUj0~2N8=n2Jx˺٨/>I[F|n|O]:,C
ֈDOx=NB4 ORL?%Re_h
ٕzע;U^_Q^

54v۶!$IC7+_FI
endstream
endobj
5 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 6 0 R>>
endobj
6 0 obj
>
stream
xmO]@|ﯘZ( U[lWwo aH$4 QCDB YblSHԜs’c]#

¦hECIk^ΜnO^JˍOXV@(6KDV!=@&iS|_gKsWAŇ5)jOV NZ
endstream
endobj
7 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 8 0 R>>
endobj
8 0 obj
>
stream
xmOۊ@}WG阙:dYV:kſ7^$rqD”颊,ZC Iv !Qq#ƒGxuyԲ;m%uQtI(WD|gqcDchKXF?T:;,ʐlJbU”C>YIZBw߹/)͞(N[
endstream
endobj
9 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 10 0 R>>
endobj
10 0 obj
>
stream
xmO]k@|ϯǖ%b+”
}ƆnԴ
(dt.x6^%$ “-^LPAw%PCy6e[f}YD P”N$TWDa2b4R$aYl_ڔšABN,DqLޝܗ߮*mPN
endstream
endobj
11 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 12 0 R>>
endobj
12 0 obj
>
stream
xmO]@|ﯘGZ(z(,lݳ?H2$0
H}Р)!Il16)$j9cDSK”,cNmp_oD aS4″$TWoD`.aE/Rt%EkrS,/Pnu’UHɀe>(svUPqE0tN]
endstream
endobj
13 0 obj
>>>]
/Group >
/Contents 14 0 R>>
endobj
14 0 obj
>
stream
xmOۊ@}WG阙:Dą3^ʶR{S*CNrr0 H=TAg$!I14 $*s]#

*:f>M0$y_oD aBi=*+lLv->+a,Z_>b]*_f]z 2m”/ppG^1/] P&]QЯ?n$cN
endstream
endobj
1 0 obj
>
endobj
15 0 obj
>
endobj
16 0 obj
>
endobj
17 0 obj
>/Font >/ProcSet [/PDF /Text /ImageC ]
/XObject >>>/Length 5432 >>
stream
x=ێu80%/0pWt$ 0A-is/CVwӣ!s7>ݛ’6?[=^y񮘤`^LZ9={gq|=>?|.ΩȜ8O38Tr4Ū[a#f=@BX7 ~9=wbL`>s>>
3rLw]rŤ+>:xG|䣰ەfYr.”wwd8+:Ck+

The online version of the Iranian daily Hamshahri

یک بررسی جدید نشان می‌دهد که کلشی‌سین، یک داروی قدیمی ۲۰۰۰ ساله ممکن است به درمان موارد شدید بیماری کووید-۱۹ ناشی از ویروس کرونا کمک کند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از هلث‌دی نیوز این دارو به نام کلشی‌سین یک داروی ضدالتهابی است که به صورت قرص مصرف می‌شود.

کلشی‌سین از مدت‌ها پیش برای درمان نقرس، نوعی التهاب مفصل ناشی از زیادی اسید اوریک خون، به صورت قرص تجویز شده و سابقه مصرف آن به به قرن‌ها پیش باز می‌گردد. این دارو در ابتدا از گل سورنجان یا گل حسرت به دست آمد.

پزشکان از کلشی‌سین برای درمان پریکاردیت، التهاب کیسه غشایی اطراف قلب، هم استفاده می‌کنند.

داروی کلشیسین

اکنون گروهی از پژوهشگران یونانی در مقاله‌ای که در ژورنال JAMA Network Open منتشر کرده‌اند، می‌گویند یک کارآزمایی بالینی کوچک نشان می‌دهد که کلشی‌سین ممکن است در درمان موارد شدید کووید-۱۹ سودمند باشد.

این کارآزمایی شامل ۱۰۵ بیمار یونانی بستری‌شده به علت کووید-۱۹ در ماه آوریل می‌شد. نیمی از این بیماران علاوه بر دریافت داروهای آنتی‌بیوتیکی و ضدویروس استاندارد (البته به جز رمدسیویر)، برای سه هفته روزانه کلشی‌سین دریافت کردند.

دکتر سپیریدون دفترئوس، متخصص قلب در بیمارستان اتیکون در شهر آتیکی در یونا و سرپرست این پژوهش می‌گوید این نتایج «نشاندهنده سودمندی بالینی قابل‌توجه کلشی‌سین در بیمارستان بستری‌شده به علت کووید-۱۹ است.»

به گفته این پژوهشگران در حالیکه وضعیت هفت بیمار از ۵۰ بیماری که کلشی‌سین دریافت نمی‌کردند، از لحاظ بالینی بدتر شد، در ۵۵ بیماری که کلشی‌سین دریافت کرده بوند، فقط یک بیمار دچار زوال بالینی شد.

گروهی از پزشکان آمریکایی در مقاله‌ای تفسیری در همین شماره ژورنال گرچه پذیرفتند این بررسی محدودیت‌هایی دارد، اما کار گروه یونانی به خاطر نشان دادن تاثیربخشی احتمالی دارویی قدیمی ستودند.

دکتر امیر ربانی، متخصص قلب در دانشگاه کالیفرنیا در لوس‌آنجلس و همکارانش در این مقاله تفسیری تاکید کردند شمار بیماران در این بررسی کمتر از آن است که بتواند نظر قاطعی درباره تجویز معمول کلشی‌سین در بیماران کووید-۱۹ داد.

اما به گفته آنها اثرات برخی از شاخص‌های خونی کارکرد قلب در بررسی پژوهشگران یونانی- نشان می‌دهد اثرات ضد التهابی و ضد لخته خونی کلشی‌سین می‌تواند آسیب قلبی-عروقی ناشی از کووید-۱۹ را کاهش دهد.

کلشی‌سین برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی مانند پریکاردیت و سایر عوارض التهابی به کار رفته است.

هم اکنون نیز کارآزمایی بالینی بزرگتری در آمریکا و کانادا برای آزمایش توانایی کلشی‌سین در جلوگیری از دچار شدن بیماران پرخطر کووید-۱۹ به وضعیت شدید و بستری شدن در حال انجام است.

کلشی‌سین نسبت به داروها دیگری که برای کووید-۱۹ آزمایش شده‌اند، امتیازاتی دارد: کلشی‌سین بر خلاف بسیاری از داروهای دیگر که به طور تزریقی یا داخل‌وریدی تجویز می‌شوند، به شکل قرص خوراکی تجویز می‌شود و ارزان‌قیمت است. این دارو همچنین سابقه مصرف طولانی‌مدت بدن عارضه برای درمان نقرس را دارد.

همچنین یک بررسی اخیر نشان داده است که تجویز دوز پایین کلشی‌سین به افرادی کهاخیر ا دچار حمله قلبی شده‌اند، کمک می‌کند. در بیمارانی که یک قرص کلشی‌سین مصرف کرده بودند، خطر دچار به عوارض قلبی بیشتری یا سکته مغزی در طول دو سال بعدی کاهش یافته بود.

آسیب قلبی یک مشکل شایع در افرادی است که دچار بیماری شدید کووید-۱۹ هستند و علت این آسیب احتمالا تا حدی به واکنش شدید دستگاه ایمنی در این بیماران است که «توفان سایتوکاینی» نام دارد.

حقوق همشهری‌آنلاین متعلق به موسسه همشهری است

Copyright © 2020 HamshahriOnline, All rights reserved

PDF – ÙÙØ´ÙØ±Û ÙØÙÙ

@shider_store
مارا در اینستاگرام دنبال کنید

کلشی سین جهت تسکین نقرس حاد کاربرد دارد و هم چنین جهت پروفیلاکسی حملات حاد به ویژه در اولین ماههای درمان با آلوپورنیول و یا Uricosurics . کلشی سین از طریق کاهش واکنش های التهابی به کریستال های اورات باعث پاسخ درمانی قابل توجهی در نقرس حاد می گردد، این عملکرد ناشی از چندین عمل دارو از جمله کاهش تحرک لوکوسیت ها است. این دارو آنالژزیک نیست و تأثیری هم بر غلظت های خونی اسیداوریک و یا بر دفع آن ندارد. کلشی سین هم چنین دارای یک اثر ضد پاراسمپاتیک antimiotic می باشد. کلشی سین در چندین مورد دیگر نیز کاربرد دارد از جمله: آمیلوئیدوز، سندرم بهجت، تب فامیلی مدیترانه ای، پورپوراترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک، پریکاردیت و سیروز اولیه صفراوی. در صورت تجویز کلشی سین برای حملات حاد نقرس درمان باید هرچه زودتر آغاز شود و آثار دارو طی 12 ساعت ایجاد می شوند. دوز توصیه شده در شروع، در انگلستان یک میلی گرم می باشد و سپس هر 2 تا 3 ساعت 500 میکروگرم تا زمان تسکین درد و یا بروز عوارض جانبی گوارشی تجویز می شود ولی کل دوز تجویزی نباید از 6 میلی گرم تجاوز کند و قبل از شروع دوره درمانی مجدد حداقل 3 روز صبر لازم است. در ایالات متحده آمریکا دوز آغازین معمولاً 5/0 تا 2/1 میلی گرم می باشد و سپس هر 2 ساعت یک یا 2/1 میلی گرم و یا هر یک تا 2 ساعت 500 تا 600 میکروگرم تا زمان تسکین درد و یا بروز عوارض گوارشی تجویز می شود. دوز حداکثر نیز 6 میلی گرم می باشد.

گاهی اوقات این دارو را به طریق داخل وریدی و با دوز 1 تا 2 میلی گرم طی 2 تا 5 دقیقه می دهند با دوزهای اضافی 5/0 یا 1 میلی گرم هر 6 تا 24 ساعت در صورت نیاز و تا حداکثر 4 میلی گرم در یک دوره و هنگامی که مقادیر بیشتری تجویزشده باشد حداقل به مدت 7 روز نباید به هیچ طریق دیگری این دارو را تجویز کرد.

در مورد پروفیلاکسی کوتاه مدت نقرس دوز خوراکی 500 یا 600 میکروگرم 1 تا 3 بار در روز تجویز می شود. در افراد مبتلا به اختلالات کلیوی از دوزهای تجویزی باید کاست.

شایع ترین عارضه جانبی Colchicine خوراکی عوارض گوارشی می باشد که می تواند ناشی از فعالیت ضد پاراسمپاتیکی آن باشد. این عوارض عبارتند از: اسهال، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم که معمولاً از اولین علائم مسمومیت می باشند و از موارد قطع مصرف یا کاهش دوز می باشد. دوزهای بیشتر می توانند باعث ایجاد اسهال شدید، خونریزی گوارشی، راش های پوستی و اختلالات کلیوی و کبدی شوند. ندرتاً اختلالات مغز استخوان و آگرانولوسیتوز، ترومبوسیتوپنی و آنمی آپلاستیک در درمان طولانی مدت دیده می شود همانگونه که نوروپاتی محیطی، میوپاتی، راش و آلوپسی نیز در درمان طولانی مدت مشاهده می شود. عوارض جانبی بعد از تجویز داخل وریدی عبارتند از آریتمی های قلبی و واکنش های موضعی مثل ترومبوفلبیت و نوریت. ترشح دارو خارج از عروق می تواند باعث نکروز بافتی شود. علائم مصرف بیش از حد فرم خوراکی تا 2 الی 12 ساعت ظاهر نمی شوند. اولین علائم مسمومیت عبارتند از حالت تهوع و اسهال و احساس سوزش گلو و معده و پوست. اسهال می تواند شدید و خونی باشد و آسیب عروقی و فلج روده می تواند منجر به دهیدره شدن، افت فشار خون و شوک شود. نارسایی چندین ارگان می تواند رخ دهد مثل مسمومیت دستگاه عصبی مرکزی (شامل گیجی، اغتشاش شعور و گاهی اوقات کما) ، اختلالات مغز استخوان، آسیب سلولهای کبدی، آسیب عضلانی، نوروپاتی، دیسترس تنفسی، اختلالات میوکارد و آسیب کلیوی. در اثر اختلالات تنفسی و قلبی عروقی و یا سپسیس متعاقب پان سیتوپنی، مرگ رخ می دهد. در بیماران نجات یافته 10 روز بعد از مصرف بیش از حد، آلوپسی، لوکوسیتوز و التهاب معده رخ می دهد. دوز کشنده colchicine7 میلی گرم عنوان شده است. در زمان درمان بیماران دچار مسمومیت حاد و مصرف بیش از اندازه این دارو باید آن ها را به دقت برای مدتی زیر نظر داشت چرا که ممکن است علائم با تأخیر ظاهر شوند.

داروی کلشیسین

در مسمومیت حاد می توان معده بیمار را با لاواژ تخلیه نمود و چندین نوبت شارکول فعال تجویز می شود. درمان عمدتاً علامت درمانی و حمایتی می باشد و باید توجه خاص به کنترل تنفس بیمار مبذول شود به علاوه نگهداری فشار خون و اصلاح تعادل آب و الکترولیت ها نیز مهم است.

پیشگیری از عوارض جانبی: Colchicines در افراد مسن و یا دیابتی مستعد مسمومیت باید با دقت فراوان تجویز گردد. هم چنین در مورد افراد مبتلا به بیماری های قلبی، کبدی، کلیوی و معده و روده ای نیز تجویز این دارو نیازمند احتیاط کامل است. در طول حاملگی تجویز آن ممنوع است چرا که اثر تراتوژنی آن در حیوانات مشخص شده و هم چنین احتمالاتی مبنی بر خطر آسیب های کروموزومی جنینی نیز در انسان وجود دارد.

در مصرف همزمان با سیکلوسپورین باید دقت کافی مبذول شود. میوپاتی و رابدمیولیز به خصوص در افرادی که تحت پیوند قرار گرفته اند و یا آنهایی که مبتلا به مشکلات کلیوی هستند می تواند مشکل ساز باشد. در بیماری که تحت پیوند کلیه قرار گرفته با شروع درمانی Colchicines افزایش در غلظت های سیکلوسپورین خون و نفروتوکسیسیتی حاصل از آن مشاهده شده است. این دارو هم چنین با ماکرولیدها و تولبوتامید تداخل دارویی دارد. در بیمار مبتلا به اختلالات کلیوی و کبدی مسمومیت کشنده Colchicines 2 هفته بعد از شروع درمان با اریترومایسین دیده شده است.

مصرف همزمان این دارو با اریترومایسین ممکن است سبب افزایش سطح سرمی کلشی سین شود. درصورت لزوم باید دوز کلشی سین را کاهش داد.

پیرو مصرف همزمان این دارو فنیل بوتازون احتمال افزایش ریسک لکوپنی و ترومبوسیتوپنی افزایش می یابد و نباید این دو دارو با هم تجویز شوند.

پیرو مصرف همزمان این دارو بادیورتیک های لوپ احتمالا افیکاسی کلشی سین به عنوان داروی پروفیلاکسی کاهش می یابد و نباید این دو دارو با هم تجویز شوند.

مصرف این دارو در بارداری اکیدا ممنوع است. جزء داروهای گروه X است. ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد.

مصرف این دارو در دوران بارداری می تواند به اسیب جنینی منجر شود. حتی المقدور مصرف طولانی مدت دارو را در طی بارداری محدود کنید و تنها در صورت لزوم از ان استفاده کنید معلوم نیست ایا دارو در شیر مادر نیز ترشح می شود یا خیر، طی دوره ی شیردهی با احتیاط تجویز شود.

لطفا کد زیر را در بخش مربوطه وارد نمایید

Colchicine

کلشی سین یک آلکالوئید است که از گیاه کلشیکوم آتمنال به دست می آید. این دارو برای پیشگیری یا درمان حملات عود کننده بیماری نقرس استفاده می شود.
کلشیسین با کاهش تورم و کاهش ساخت کریستال های اسید اوریک که موجب درد در مفصل آسیب دیده می شود، عمل می کند. این دارو همچنین برای جلوگیری از حملات درد در شکم، سینه یا مفاصل ناشی از یک بیماری خاص ارثی ( تب مدیترانه ای خانوادگی ) استفاده می شود.

کلشی سین ظاهرا چرخه رسوب کریستال منو سدیم اورات در بافت های مفصلی راکه سبب بروز پاسخ التهابی و ایجاد و تداوم یک حمله حاد می شود مختل می کند. این دارو، کموتاکسی لکوسیت ها و فاگوسیتوزرا کاهش داده و باعث مهار تولید و رهایش گلیکوپروتئین تشکیل شده طی فاگوسیتوز کریستال های اسید اوریک می شود.
کلشیسین احتمالا با مهار اکسیداسیون گلوکز و پس از آن تولید اسید لاکتیک در لکوسیت ها مانع از رسوب کریستال اورات می شود. این دارو مانع از تجمع میکروتوبول ها در سلول های مختلف، از جمله لکوسیت ها شده که احتمالا این اثر مهاری از طریق اتصال و تداخل پلیمریزه شدن زیر واحد میکروتوبول توبولین اعمال می شود.

کلشی سین یک آلکالوئید بسیار سمی است که از گیاهان گونه کلشیکوم استخراج می شود. استفاده فعلی این دارو به طور عمده در درمان نقرس می باشد. نقرس بر اثر تجمع مقدار زیادی اسید اوریک در خون و رسوب آن به شکل کریستال های سخت در مفاصل ایجاد می شود.
همچنین، استفاده بالقوه این دارو به عنوان یک داروی ضد سرطان مورد بررسی قرار گرفته است. از طرفی کلشی سین می تواند به عنوان درمان اولیه برای پریکاردیت و پیشگیری از عود بیماری استفاده شود.

• جذب

– کلشی سین به سرعت پس از تجویز خوراکی جذب می شود، احتمالا از ژوژنوم و ایلئوم.
– فراهمی زیستی مطلق این دارو حدود 45 درصد گزارش شده است.
• توزیع

– حجم توزیع آن 5 تا 8 لیتر بر کیلوگرم است.
– میزان اتصال به پروتئین پلاسما در این دارو حدود 39 درصد می باشد وعمدتا به آلبومین متصل می شود.
– کلشیسین از جفت عبور کرده و به شیر مادر ترشح می شود.
• متابولیسم

– احتمالا متابولیسم این دارو کبدی می باشد. حدود 16٪کلشیسین توسط سیتوکروم CYP3A4 به 2- اکسیژن دی متیل کلشی سین و 3- اکسیژن دی متیل کلشی سین متابولیزه می شود.
– گلوکورونیده شدن نیز به عنوان مسیری دیگر برای متابولیسم کلشی سین شناخته می شود.
• نیمه عمر حذف این دارو تقریبا یک ساعت است.
• دفع

• 40 تا 65 درصد از کل دوز جذب شده دارو بدون تغییر در ادرار یافت می شود. اعتقاد بر این است که گردش مجدد روده ای کبدی و دفع صفراوی نقش مهمی در دفع این دارو دارد.

داروی کلشیسین

• حمله حاد نقرس :

1.2میلی گرم در بروز اولین علایم و سپس یک ساعت بعد 0.6 میلی گرم.
حداکثر دوز در یک دوره یک ساعته 1.8 میلیگرم است.
• جلوگیری از حملات نقرس :

در افراد بالای 16 سال، 0.6 میلی گرم یک یا دو بار در روز
• تب مدیترانه ای خانوادگی :

کودکان 4-6 ساله: 0.3 تا 1.8 میلی گرم در روز
کودکان 6-12 ساله: 0.6 تا 1.8 میلی گرم در روز
بزرگسالان و نوجوانان بالای 12 سال: 1.2 تا 2.4 میلی گرم در روز

• کلشی سین پنجره درمانی باریکی دارد. در صورت مشاهده علائم سمی مانند حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، اسهال باید از مصرف آن اجتناب شود.
• کلشی سین ممکن است باعث مهار شدید مغز استخوان شود (آگرانولوسیتوز، آنمی آپلاستیک، ترومبوسیتوپنی). این تغییرات در تعداد سلول های خونی می تواند تدریجی یا خیلی ناگهانی اتفاق بیفتد. کم خونی آپلاستیک به ویژه دارای میزان مرگ و میر بالایی است. بررسی های دوره ای خون ضروری می باشد.
• اگر در بیماران علائم یا نشانه هایی مبنی بر بروز دیسکرازی سلول های خونی مانند تب، استوماتیت، گلودرد، خونریزی طولانی، اختلالات کبدی یا اختلالات پوستی یافت شد، درمان با کلشی سین باید فورا متوقف شده وبررسی های جامع خون شناسی انجام شود.
• احتیاط در موارد زیر توصیه میشود:

– اختلال در کبد یا کلیه
– بیماری قلب و عروقی
– اختلالات دستگاه گوارش
– بیماران مسن و ناتوان
– بیماران دچار اختلال غیر طبیعی بودن تعداد سلول های خون
• این داروی حاوی لاکتوز است. بیماران مبتلا به مشکل نادر ارثی عدم تحمل گالاکتوز، کمبود آنزیم لاکتاز یا سوء جذب گلوکز – گالاکتوز نباید این دارو را مصرف کنند.
• کلشی سین می تواند هنگام مصرف خوراکی، استنشاق، یا جذب در چشم بسیار سمی باشد. این دارو ممکن است در چشم باعث کدورت موقت قرنیه شده و با جذب شدن در بدن می تواند باعث سمیت سیستمیک شود.
• علائم مصرف بیش از حد کلشی سین 2 تا 24 ساعت پس از مصرف دوز سمی بروز یافته و شامل سوزش در دهان و گلو، تب، استفراغ، اسهال و درد شکمی می شود. این سمیت از طریق آسیب شدید عروقی و از دست دادن مایعات از طریق دستگاه گوارش منجر به شوک هایپوولمیک شده که می تواند مرگبار باشد.
• هیچ پاد زهر اختصاصی برای کلشی سین شناخته نشده است، اما در موارد مصرف بیش از حد، مراقبت های حمایتی مورد استفاده قرار می گیرد. کنترل علائم گوارشی، دیس ریتمی های قلبی و مشکلات تنفسی بلافاصله پس از مصرف بیش از حد دارو مناسب به نظر می رسد.

• قبل از مصرف کلشی سین ، اگر به آن حساسیت دارید یا هر نوع آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود بگویید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند واکنش های آلرژیک و سایر مشکلات را ایجاد کند. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
• قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به خصوص مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی (مانند سیروز).
• الکل می تواند اثربخشی این دارو را کاهش دهد. در طی مصرف این دارو از الکل اجتناب کنید.
• در صورتی که این دارو را به منظور جلوگیری از حملات نقرس مصرف می کنید و در طول درمان، حمله نقرس بروز کند با پزشک خود تماس بگیرید. در چنین مواقعی پزشک شما ممکن است به شما بگوید که یک دوز اضافی از این دارو را مصرف کنید و یک ساعت بعد از آن دوز کمتری مصرف کنید.
اگر دوزهای بالاتری از کلشیسین برای درمان حمله حاد نقرس مصرف کردید، باید دوز برنامه ریزی شده را حداقل پس از گذشت دوازده ساعت از مصرف دوزهای اضافی ادامه دهید.
• کلشیسین می تواند تا زمانی که دارو مصرف می کنید، از حملات نقرس جلوگیری کند. حتی اگر احساس بهبودی علایم داشته باشید، مصرف این دارو را ادامه دهید.
• مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.
• اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا در دوران شیردهی هستید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هنگام مصرف این دارو باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
• به محض یاداوری دوز فراموش شده آن را مصرف کنید. ولی اگر تقریبا زمان دوز بعدی فرا رسیده باشد دوز از دست رفته را رها کرده و برنامه منظم مصرف خود را ادامه دهید. به منظور جبران دوز از دست رفته مصرف دارو را دو برابر نکنید.

چراقرص کلشی سین نیست من یک ماها مصرف نکردم

با سلام چند ماه است این دارو توزیع نشده است

سلام ب قرص کولیسیشن نیاز دارم ۰۹۱۳۵۵۴۱۶۲۸

تماس با 31908 داخلی های 228 و 229

سلام خسته نباشید من ۲۲ سالمه و مبتلا به FMFهستم یه ساله روزی یه قرص میخورم اما دردهای عود کننده رو دارم ولی دردام غیر قابل تحمل نیست میخواستم بدونم باید برای جلوگیری از امیلوعیدوز باید دوز داروم بره بالا تا اصلا درد نداشته باشم یا درد کم مشکل نداره و میشع تحمل کرد

سلام با هیچ داورئی نمی توان بیماری را درمان قطعی نمود ولی به روش بسیار ساده و ارزان می توان از بروز حملات و عارضه جدی بیماری پیشگیری نمود.که بصورت مصرف دارو زیر نظر پزشک میباشد.

باسلام.من 34سال سن دارم وازکودکی تب مدیترانه ای دارم وداروی کلشی سین میخورم برای الان یک ماهی میشه دیگه داروپیدانمیشه میخواستم راهنماییم کنیدکه چه دارویی دوجایگزین کنم آیا اثرهم داره؟

با سلامتغییر نوع دارو با پزشک معالج میباشد.به معاونت غذا و داروی شهر خود مراجعه نمایید تا دارو را برای شما تهیه کنند.

هیچ جا پیدا نمیشه داروخونه ای ها میگن شرکت دیگه نمیزنه آخه این چه وضعیه یعنی چی شرکت دیگه نمیزنه تورو خدا اگه شما راهی رو میشناسید بهم بگین که به جای کلیشی سین چی مصرف کنم یا از چه گیاهی درست میشه برم از عطاریا بگیرم بخورم الان 1 ماهه زندگی ندارم من تب مدیترانه ای دارم باید روزی یدونه بخورم رفتم دکتر عمومی گفت دارویی نیست باید با مسکن ها دردشو فقط کم کنی داروی جایگزینی هست به جای این دارو ؟ یا اصلا راهی هست بریم شکایت وزارت بهداشت بکنیم بگیم این شرکتها دیگه این دارو رو نمیزنن…؟

با سلامدر صورت موجود نبودن دارو، به معاونت غذا و داروی شهر خود(قسمت امور دارو) مراجعه نمایید تا دارو را برای جنابعالی پیدا کنند.

باعرض سلام خدمت شما؛
بنده بیماری تب مدیترانه ای فامیلی(FMF) دارم، بخاطر همین دکتر گفته باید مادام العمر قرص مداسین1 بخوری، حدودا 10 ساله تحت درمان هستم، متاسفانه الان برای تهیه از هر داروخانه ای می پرسم، میگن تموم کردن.

اگر امکانش هست راهنماییم کنید چه طور این قرص تهیه کنم؟

خیلی ممنونم از شما

با سلامجهت مشاوره دارویی بصورت تلفنی و اطلاع از موجودی داروها ، می توانید در ساعات (7 الی 22) با شماره ی 31908 -051 داخلی های 228 و 229 تماس حاصل نمایید  ارسال نسخه در اپلیکیشن داروفرست(ارائه خدمات غیر حضوری در ساعات 7 الی 22)

سلام عرض ادب و احترام
بنده سی وسه سال سن مبتلا به بیماری نقرس( ارثی) وهر ماه دچار حمله شدید نقرسی میشوم.ساکن رشت هستم،قرص مداسین اصلا موجود نیست جایگزین این قرص را از شما درخواست دارم. با تشکر

با سلام داروهای جایگزین و پیشگیری کننده را با تجویز پزشک می توانید استفاده کنید

**گالری تصاویر داروخانه امام

5 آذر

11 آبان

6 آبان

23 مهر

14 مهر

6 مهر

6 شهریور

21 مرداد

12 مرداد

8 مرداد

موسسه خدمات دارویی رضوی با هدف ایجاد بانک مرجع در زمینه اطلاعات دارویی و پزشکی و همچنین ایجاد بستر مناسب جهت مشاوره دارویی و خرید آسان دارو و تحویل در محل ( تحت نظارت دکتر داروساز) ایجاد شده است. ادامه …

در خبرنامه عضو شوید

داروی کلشیسین

تمام حقوق برای موسسه خدمات دارویی رضوی محفوظ است © 1393
( بازنشر مطالب تنها با ذکر منبع و اجازه نامه کتبی از موسسه خدمات دارویی رضوی مجاز می باشد)
داروی کلشیسین
0

weißes bis gelbliches Puder[1]

M04AC01

fest

155–157 °C[2]

löslich in Wasser (45 g·l−1 bei 20 °C)[2]

Gefahr

Jump to navigation

پیشینه

سوال مطالعه مروری