Jamal Ahmad Khashoggi (englische Transkription; deutsche Transkription: Dschamal Ahmad Chaschuqdschi; arabisch جمال أحمد خاشقجي Dschamāl Ahmad Chāschuqdschī, DMG Ǧamāl Aḥmad Ḫāšuqǧī, * 13. Oktober 1958 in Medina; † 2. Oktober 2018 in Istanbul) war ein saudi-arabischer Journalist. Er war Direktor der saudi-arabischen Tageszeitung Al-Watan und Medienberater des saudi-arabischen Prinzen Turki ibn Faisal. Khashoggi war ein Kritiker des saudi-arabischen Kronprinzen Mohammed bin Salman, der de facto über das Königreich herrscht. Ab Sommer 2017 lebte er in den USA und war u. a. Kolumnist der Washington Post, in seinen Texten kritisierte er offen die saudi-arabische Regierung. Ab dem 2. Oktober 2018 galt er als vermisst, nachdem er das saudi-arabische Konsulat in Istanbul betreten und nicht wieder verlassen hatte. Mehr als zwei Wochen später räumte die saudi-arabische Regierung die Tötung Khashoggis an jenem Tag ein. Seine Leiche ist bis heute nicht gefunden worden.
Khashoggis Vorfahren wanderten im 16. Jahrhundert in den Hedschas ein, als dieser Teil des Osmanischen Reiches war.[1] Sein Familienname ist die arabisierte Version des türkischen Wortes für Löffler (in moderner türkischer Schreibung Kaşıkçı).[2] In den türkischen Medien wird er daher Cemal Kaşıkçı geschrieben.[3] Er war ein Neffe des Waffenhändlers Adnan Khashoggi.[4][5][6][7]
Khashoggis Familie gehört dem saudi-arabischen Establishment an und unterhielt stets gute Verbindungen zum Königshaus der Saud. Einer seiner Verwandten war Leibarzt des Staatsgründers Ibn Saud.[8] Khashoggi schloss in seiner Geburtsstadt Medina die allgemeinbildende Schule ab und studierte an der Indiana State University in den USA Betriebswirtschaftslehre. Er schloss sein Studium 1982[9] mit dem Bachelor of Business Administration ab.[9]
Khashoggi arbeitete zunächst von 1983 bis 1984 als Regionalleiter für die Buchladenkette Tihama.[10] 1985 bis 1987 war er als Auslandskorrespondent für die Tageszeitungen Saudi Gazette und Okaz tätig.[10] Von 1987 bis 1990 schrieb er für verschiedene saudi-arabische Tages- und Wochenzeitungen, darunter Asharq al-Awsat, Al-Majalla und Al-Muslimun.[10] 1991 wurde er Chefredakteur bei der Tageszeitung Al-Madina und blieb dort bis 1999.[10]
In seiner Funktion als Chefredakteur hielt Khashoggi sich als Auslandskorrespondent unter anderem in Afghanistan, Algerien, Kuwait und dem Sudan auf. In Afghanistan führte er 1987 ein Interview mit Osama bin Laden, während dieser dort gegen sowjetische Truppen kämpfte. Khashoggi hatte Bin Ladens Entwicklung zum radikalen Islamisten jahrelang verfolgt. Er traf ihn später nochmals in Tora Bora sowie 1995 im Sudan. Khashoggi drängte Bin Laden einmal dazu, der Gewalt abzuschwören.[11] In dieser Zeit wurde er zu einem Vertrauten von Prinz Turki ibn Faisal, der damals Chef des saudi-arabischen Geheimdienstes war.[12] Khashoggi war laut seines Bekannten Joseph Duggan in seiner Medienarbeit „in keiner Weise unabhängig“ und seine Rolle im saudischen Geheimdienst sei ein offenes Geheimnis gewesen.[13]قاشقچی
Von 1999 bis 2003 war Khashoggi stellvertretender Chefredakteur bei Arab News, Saudi-Arabiens wichtigster englischsprachiger Zeitung.[14]
Ein Jahr nach den Terroranschlägen vom 11. September 2001 wurde ein Artikel Khashoggis auf Englisch veröffentlicht, in dem er die Attentate „einen Anschlag auf Toleranz, Koexistenz und den Islam selbst“ nannte.[15]
2003 übernahm er die Leitung des als eher progressiv geltenden saudischen Blattes Al-Watan,[16] die ihm nach nur 52 Tagen entzogen wurde, da er in einem Artikel saudi-arabische Religionsgelehrte sowie die Lehren des mittelalterlichen Theologen Ibn Taimīya kritisiert hatte, der im Wahhabismus als Autorität betrachtet wird. Außerdem verhängte die saudi-arabische Regierung ein Berufsverbot gegen ihn.[17][18] Durch seine Kontakte zu Turki ibn Faisal, dem er während dessen Amtszeit als Botschafter in den USA beratend zur Seite stand,[19][20] wurde sein Berufsverbot aufgehoben. Im April 2007 beauftragte man ihn erneut mit der Leitung von Al-Watan.[21] Von diesem Posten trat er im Mai 2010 mutmaßlich auf Druck zurück, nachdem in der Zeitung ein Artikel des saudi-arabischen Dichters Ibrahim al-Almaee erschienen war, der ultrakonservative religiöse Strömungen kritisierte.[16]
Khashoggi trat bereits in den 1970er-Jahren der Muslimbruderschaft bei. Diese radikalislamische Organisation bekämpft den in Saudi-Arabien herrschenden Wahhabismus, obwohl beide Ideologien das gleiche Ziel einer islamischen Theokratie haben.[22] Khashoggi habe laut Bradley nie viel Sinn gehabt für westliche pluralistische Demokratie.[13] In dem 2013 veröffentlichten Buch „Frühling der Araber – Zeit der Muslimbrüder“ brachte er seine Vorbehalte gegen die Verfolgung der Muslimbrüder und ihrer Sympathisanten durch die Machthaber in Saudi-Arabien zum Ausdruck, die zur gleichen Zeit unter anderem den Regimewechsel in Ägypten und den neuen ägyptischen Präsidenten Abd al-Fattah as-Sisi stützten.[23]
Khashoggi war oft als politischer Kommentator beim MBC, der BBC, Al Jazeera und Dubai TV zu sehen. Nach dem Thronwechsel 2015 wurde er zum Direktor des in Bahrain ansässigen Senders Al-Arab TV ernannt, der als Konkurrenz zu dem katarischen Fernsehsender Al Jazeera konzipiert war und dem saudischen Prinzen Alwalid ibn Talal gehörte. Diese Stelle war eine eines „Propagandisten im Dienst eines autoritären Regimes“ (Weltwoche)[13]Al-Arab TV wurde jedoch nach dem ersten Sendetag geschlossen.[24]
Khashoggi war – als „inoffizieller Sprecher“[13] desselben bis ins Jahr 2015 – kein radikaler Gegner des saudischen Königshauses und für sich selbst lehnte er die Bezeichnung „Dissident“ ab. Nachdem Salman im Januar 2015 König geworden war und seinem Sohn Mohammed bin Salman schrittweise mehr Machtkompetenzen übertragen hatte, zeigte sich Khashoggi zunächst optimistisch und begrüßte die vom Kronprinzen eingeleiteten wirtschaftlichen und gesellschaftlichen Reformen. Kritisch verfolgte er indes den Mangel an Partizipation und Pressefreiheit.[25] Freunde in den USA warnten ihn mit Verweis auf erneute Verhaftungen und Hinrichtungen von Menschenrechtsaktivisten und Gelehrten in Saudi-Arabien, dass auch er eines Tages Ziel dieser Verfolgungen werden könnte.[26]
Der damals noch in Saudi-Arabien lebende Khashoggi kritisierte zwei Tage nach der Präsidentschaftswahl in den Vereinigten Staaten 2016 als Gast in einer US-Diskussionsrunde den gewählten Präsidenten Donald Trump in vorsichtiger Form. Nach Khashoggis Darstellung erhielt er daraufhin kurze Zeit später einen Anruf des Medienberaters von Kronprinz Mohammed bin Salman, in dem ihm ähnliche derartige Äußerungen und der Kontakt zu ausländischen Journalisten untersagt wurden.[27][28] Nachdem er in den folgenden Monaten das Gefühl bekam, dass sein Spielraum in Saudi-Arabien zunehmend enger werde, ging Khashoggi im Sommer 2017 ins Exil in die Vereinigten Staaten von Amerika.
Bradley schreibt, Khashoggi hätte sich in den USA „neu erfunden als Kritiker“[13] In einem Interview mit der BBC am 13. November 2017 erklärte Khashoggi, mit seinem Leben in den Vereinigten Staaten zufrieden zu sein. Er sei materiell abgesichert. Es gehe ihm um die Zukunft seiner Kinder und Enkel. Was ihn am meisten beunruhige, sei „Herrschaft eines einzelnen Mannes“ (what worries me most is one-man rule). Saudi-Arabien habe Reformen nötig, aber Ein-Mann-Herrschaft sei schlecht und sei historisch immer schief gegangen, unabhängig, ob man nun über Saudi-Arabien, Deutschland oder den Irak spreche. Im selben Interview kritisierte er die Verhaftungen, unter anderem von Prinz Waleed bin Ibrahim Al Ibrahim, die im Rahmen der Anti-Korruptionskampagne von Kronprinz Mohammed bin Salman erfolgt waren. Prinz Waleed sei immer ein loyaler Parteigänger des Kronprinzen gewesen.[29]
In weiteren Beiträgen für die Washington Post äußerte sich Khashoggi wiederholt kritisch über die Verhältnisse in Saudi-Arabien und über den Kronprinzen. In einem Kommentar am 5. November 2017 verglich er den politischen Stil des Kronprinzen, der mit „vollständiger Intoleranz“ selbst gegen nur geringfügig abweichende Meinungen vorgehe, mit dem von Russlands Präsidenten Wladimir Putin.[30] In einem anderen Beitrag forderte er den Kronprinzen öffentlich auf, den „grausamen“ Krieg im Jemen zu beenden. Wenn dieser Krieg in dieser Form andauere, werde die saudi-arabische Intervention bald den Aktionen von Syriens Präsident Bashar al-Assad und der russischen und iranischen Streitkräfte im Bürgerkrieg in Syrien gleichgestellt werden.[31] Zum diplomatischen Zwischenfall zwischen Kanada und Saudi-Arabien im August 2018 äußerte er sich ähnlich kritisch.[32] Die Kritik an der Regierung Saudi-Arabiens hätte jedoch laut Weltwoche stark im Widerspruch der Muslimbrüderschaft zu den Wahhabiten gestanden und hätte nichts an Khashoggis politischem Ziel einer Theokratie geändert.[13]
Wenige Tage vor seinem Tod im Oktober 2018 nahm Jamal Khashoggi als Gastredner an einer internationalen Tagung in London zum Thema Palästina teil.[24] In diesem Zusammenhang gab er der BBC ein Interview, in dem er sich kritisch zum israelischen Siedlungsbau äußerte. Er sagte, fehlender internationaler Druck mache es der israelischen Regierung leicht, mit illegalem Siedlungsbau ungestraft davonzukommen. Den Osloer Friedensprozess erklärte er für gescheitert.[33] Khashoggi galt als Kritiker einer Annäherung Saudi-Arabiens an Israel auf Kosten der Palästinenser.[25]
Saudische offizielle Stellen versuchten mehrfach, Khashoggi mit attraktiven Angeboten zur Rückkehr nach Saudi-Arabien zu bewegen. Er schenkte den gemachten Zusagen keinen Glauben und blieb in den USA.[34] In den Monaten vor seinem Verschwinden hielt er sich häufig in Istanbul auf und soll zuletzt Erdoğan-Anhänger gewesen sein.[23] In den regionalen Konflikten in Nahost stehen die Türkei und Saudi-Arabien auf unterschiedlichen Seiten: Saudi-Arabien operiert gemeinsam mit den Vereinigten Staaten, Israel und Ägypten, während Erdoğan mit Russland und Katar verbündet ist.[35]
Am 2. Oktober 2018 suchte Khashoggi das saudi-arabische Konsulat in Istanbul auf,[36] weil er Dokumente für seine Heirat abholen wollte.[37] Seitdem galt er als vermisst.[38][39] Medien berichteten am 7. Oktober 2018, die türkische Polizei gehe davon aus, dass Khashoggi im saudi-arabischen Konsulat ermordet oder entführt[40] worden sei.[41] Später erklärte Ibrahim Kalın, Berater des türkischen Staatspräsidenten Erdoğan, die türkische Regierung gehe davon aus, dass Khashoggi sich nicht mehr in dem Konsulat befinde. Straßenkameras hätten aufgezeichnet, wie Autos mit verdunkelten Scheiben die 200 Meter entfernte Residenz des Konsulats verließen.[40][42] Aus Saudi-Arabien seien 15 Männer eingeflogen worden, um seine Entführung oder Ermordung auszuführen.[43] Die regierungsnahe türkische Tageszeitung Sabah veröffentlichte eine Liste mit Namen und Fotos von 15 Saudis.[44] Laut einem Bericht der New York Times stammen einige der mutmaßlichen Täter aus dem direkten Umfeld des saudischen Kronprinzen Mohammed bin Salman.[45] Unter ihnen befand sich auch Salah Muhammed al-Tubaigy, ein forensischer Pathologe mit Ausbildung in Glasgow und Australien. In einem früheren Interview hatte Tubaigy ein von ihm entworfenes forensisches Minilabor präsentiert, mit dem man in sieben Minuten die Todesursache mittels Obduktion feststellen könne.[46]
Am 11. Oktober 2018 erklärten türkische Behördenvertreter, dass sie im Besitz von Ton- und Videoaufnahmen seien, die belegten, dass Khashoggi im saudi-arabischen Konsulat in Istanbul ermordet wurde. Auf den Tonaufnahmen sei zu hören, wie Khashoggi „verhört, gefoltert und dann getötet“ wurde. Der Journalist sei bei lebendigem Leib zerstückelt worden.[47][48][49][50] Wie die türkischen Behörden an Video- und Tonaufnahmen aus einer ausländischen konsularischen Vertretung gelangt waren, blieb zunächst unklar. Die der türkischen Regierung nahestehende Zeitung Sabah berichtete, dass Khashoggi im Konsulat eine Apple Watch getragen hatte, die entsprechende Daten aufgezeichnet habe, die dann über das iPhone seiner draußen wartenden Verlobten in die Cloud gelangt sein könnten. Dies wurde von anderen Medien für sehr unwahrscheinlich gehalten, weil dafür eine Bluetooth-Verbindung notwendig sei, die über diese Entfernung technisch unmöglich sei. Die türkischen Mobilfunknetze seien zudem mit Apple-Watch-Versionen, die eine direkte Netzverbindung herstellen, inkompatibel.[51][52]
Am 12. Oktober 2018 traf eine Delegation aus Saudi-Arabien in der Türkei ein, um den Fall zu untersuchen.[53] Neben dem Konsulat stand auch der Wohnsitz des saudischen Konsuls im Fokus von Ermittlungen der türkischen Polizei.[54]
Am 20. Oktober 2018, um 1 Uhr Ortszeit, „mitten in der Nacht zwischen den beiden Wochenendtagen in Saudi-Arabien“, berichteten saudische Staatsmedien, dass Khashoggi im Istanbuler Konsulat getötet worden sei.[55] Zeitgleich wurde die Verhaftung von 18 verdächtigen Personen sowie die Entlassung des stellvertretenden Geheimdienstchefs und weiterer Personen aus dem Umfeld des Kronprinzen bekannt gegeben.[56]
Am 16. November 2018 berichtete die Washington Post, dass nach Erkenntnissen des amerikanischen Geheimdienstes CIA Khalid bin Salman, der saudische Botschafter in den USA und ein Bruder des Kronprinzen, Khashoggi telefonisch dazu aufgefordert habe, das Konsulat in Istanbul aufzusuchen, und ihm versichert habe, dass er dort sicher sei. Nach Zeugenaussagen gegenüber der CIA sei die Initiative dazu von Kronprinz Mohammed ausgegangen.[57]
Bis heute ist der Verbleib von Khashoggis Leiche unklar. Lange suchte die türkische Polizei in nahegelegenen Wäldern nach Leichenteilen. Nach Angaben von Yasin Aktay, eines Beraters des türkischen Staatspräsidenten, soll der Tote „zunächst zerstückelt und dann in Säure aufgelöst worden“ sein. Die Washington Post zitierte im Oktober 2018 eine türkische Quelle, wonach „biologische Beweise“ im Garten des Konsulats gefunden worden seien.[58] Im Frühjahr 2019 meldete der arabische Nachrichtensender Al Jazeera, der sich auf eigene Recherchen berief, die Leiche des Journalisten sei in einem Ofen im Garten verbrannt worden.[59]
US-Präsident Donald Trump erklärte, an den Vorkommnissen „nicht einmal ein kleines bisschen“ Gefallen zu finden (“we don’t like it even a little bit”[60]), und kündigte eine Untersuchungskommission an, schloss aber einen Stopp der US-Waffenlieferungen nach Saudi-Arabien aus.[61] Er entsandte den Außenminister Mike Pompeo am 16. Oktober 2018 nach Riad; nach dessen Rückkehr sagte US-Finanzminister Mnuchin seine Teilnahme am bevorstehenden Investmentgipfel Future Investment Initiative („Davos in the desert“) ab. Die deutsche Bundesregierung forderte Aufklärung von Saudi-Arabien.[62] Laut Auswärtigem Amt sprach auch der Bundesaußenminister Heiko Maas das Thema in der Botschaft des Königreichs Saudi-Arabien in Berlin an. Konsequenzen seien „zurzeit nicht geplant“.[63] Auch der französische Präsident Emmanuel Macron sowie das französische Außenministerium forderten eine Erklärung von Saudi-Arabien.[64]
Die Türkei, die USA und Großbritannien erhöhten den Druck auf Saudi-Arabien.[65][66] Der libanesische Schriftsteller Elias Khoury erinnerte in Zusammenhang mit dem Fall Khashoggi an das Schicksal des saudi-arabischen Oppositionellen Nasser as-Said, der 1979 in Beirut entführt wurde.[67] Verschiedene Medien wiesen darauf hin, dass in den vorangehenden zwei Jahren drei in Europa lebende saudi-arabische Prinzen, die sich kritisch über das saudische Regime geäußert hatten, vermisst worden sind und vermutlich nach Saudi-Arabien entführt wurden.[68][69] In einer gemeinsamen Erklärung forderten die Außenminister Großbritanniens, Deutschlands und Frankreichs, Jeremy Hunt, Heiko Maas und Jean-Yves Le Drian, Saudi-Arabien am 21. Oktober 2018 auf, „glaubwürdige Fakten“ über den Tod des Journalisten vorzulegen. Die Wahrheit müsse in „umfassender, transparenter und glaubwürdiger Form“ zutage kommen. US-Präsident Trump warnte davor, infolge des Ereignisses Handelsverträge mit Saudi-Arabien aufzukündigen. Dies würde die Vereinigten Staaten mehr treffen als Saudi-Arabien.[70]
Im Zusammenhang mit der Ermordung von Jamal Khashoggi gaben die USA am 15. November 2018 die Verhängung von Sanktionen gegen 17 saudische Staatsbürger bekannt. Darunter befanden sich der saudische Generalkonsul in Istanbul, Mohammed al-Otaibi, und die Angehörigen eines Kommandos sowie Saud bin Abdullah al-Kahtani, ein ehemaliger enger Vertrauter von Kronprinz Mohammed bin Salman.[71]
Am 19. November 2018 verhängte Deutschland Einreiseverbote gegen 18 saudische Staatsbürger und stellte für vorerst zwei Monate alle Rüstungslieferungen nach Saudi-Arabien ein.[72]
Im Dezember 2018 erließ der Istanbuler Generalstaatsanwalt Haftbefehle gegen zwei hochrangige saudi-arabische Beamte und forderte deren Auslieferung.[73]
Am 13. Dezember 2018 gab der US-Senat seine Einschätzung bekannt, dass der saudische Kronprinz für den Mord verantwortlich sei.[74]
Gegenüber dem Journalisten Bob Woodward prahlte Präsident Trump damit, Kronprinzen Mohammed bin Salman nach dem Khashoggi-Mord geschützt zu haben und erklärte, bezugnehmend auf Verträge über Waffenlieferungen zwischen den Vereinigten Staaten und Saudi-Arabien: „Bob, Sie haben in kurzer Zeit 400 Milliarden US-Dollars ausgegeben.“[75]
Nach zuvorigem Abstreiten bestätigte die Generalstaatsanwaltschaft in Saudi-Arabien am 20. Oktober 2018, dass Jamal Khashoggi im Konsulat des Königreichs in Istanbul in der Türkei am 2. Oktober 2018 getötet wurde und dass in diesem Zusammenhang 18 Personen verhaftet worden seien. Der stellvertretende Chef des saudischen Nachrichtendienstes al-Muchabarat al-‘Amma, Generalmajor Ahmad Hassan Mohammad Asiri, sowie der Berater des Zentrums für Studien und Medienangelegenheiten am saudischen Königshof, Saud al-Kahtani, wurden entlassen. Bei beiden Männern handelt es sich um hochrangige Berater des Kronprinzen. Nach saudischer Darstellung soll Khashoggi bei einem Streit im Konsulat im Rahmen eines „Faustkampfs“ durch einen „Würgegriff“ ums Leben gekommen sein.[76][77][78]
Am Morgen des 22. Oktober 2018 sprachen saudi-arabische Stellen erstmals davon, Khashoggi sei ermordet worden.[70][79] Der saudi-arabische Außenminister Adel al-Dschubeir nannte die Tötung Khashoggis in einem Interview mit Fox News einen „riesigen Fehler“, bestritt aber, dass Kronprinz Mohammed bin Salman involviert sei. Er gab an, die Tötung sei das Resultat einer nichtautorisierten „rogue operation“ gewesen, bei der Personen ihre Kompetenz ohne Kenntnis der Führung überschritten hätten.[80][81] Al-Dschubeir versprach eine „gründliche und vollständige“ Untersuchung und kündigte an, die Verantwortlichen würden zur Rechenschaft gezogen.[82] Unter Berufung auf Ermittlungsergebnisse der türkischen Behörden, die entsprechende Informationen übergeben hätten, bezeichnete der Generalstaatsanwalt Saudi-Arabiens die Tötung des Journalisten am 25. Oktober als vorsätzlich geplante Tat und rückte damit endgültig von der früheren Sprachregelung, wonach es sich um ein nicht beabsichtigtes Unglück gehandelt haben sollte, ab.[83]
Im Königreich Saudi-Arabien leitete der Kronprinz Mohammed bin Salman eine Kommission, die den Khashoggi-Mord aufklären soll.[84] Am 15. November 2018 forderte der saudische Generalstaatsanwalt die Todesstrafe für fünf Tatbeteiligte, denen zur Last gelegt wurde, Khashoggi im Konsulat betäubt, getötet und zerteilt zu haben.[85]
Knapp vier Monate nach dem Mord begann die UNO-Sonderberichterstatterin Agnès Callamard mit Untersuchungen in der Türkei. Sie sammelte bis zum 3. Februar 2019 Informationen über die Umstände der Ermordung, um sie dem UN-Menschenrechtsrat in Genf zu übermitteln.[86] Am 19. Juni 2019 wurde ihr UN-Untersuchungsbericht veröffentlicht. Im Bericht werden die Einzelheiten zum Hergang dargestellt und die Tötung Khashoggis als eine außergerichtliche Hinrichtung bewertet. Des Weiteren werden Ermittlungen gegen bin Salman gefordert.[87][88] Callamard sah in ihrem Bericht an den UN-Menschenrechtsrat „glaubwürdige Beweise“, dass der Kronprinz persönlich hinter dem Mord steckt und versucht hat, die Spuren zu verwischen. Callamard wörtlich: „Es handelt sich um einen staatlichen Mord. Es handelt sich nicht um eine Operation einzelner Krimineller.“[89]
Im November 2019 bezichtigte Callamard die deutsche Bundeskanzlerin Angela Merkel und Frankreichs Präsident Emmanuel Macron der „Komplizenschaft“ mit Saudi-Arabien. International sei nicht genug unternommen worden, um den Mord aufzuklären.[90]
In Saudi-Arabien wurde weitestgehend unter Ausschluss der Öffentlichkeit ein Prozess gegen elf Angeklagte geführt. Der Aufenthaltsort von Saud al-Kahtani, den die UN-Ermittler als Hauptverdächtigen ansehen, ist seit seiner Entlassung unbekannt (Stand: Oktober 2019).[91] Im Dezember 2019 wurden fünf Personen zum Tod verurteilt. Drei weitere Angeklagte erhielten Haftstrafen von 24 Jahren. Die übrigen Angeklagten wurden freigesprochen.[92] Hingegen wurden zwei ranghohe Beamte von Kronprinz Mohammed Bin Salman von den Vorwürfen entlastet. Die Urteile waren im Dezember 2019 noch nicht rechtskräftig. Rund anderthalb Jahre nach der Ermordung Jamal Khashoggis erklärten dessen Söhne, dass sie den Mördern „verzeihen“. Damit ermöglichten sie die Abwendung von deren Hinrichtung.[93]
Im September 2020 hob ein saudisches Gericht die Todesstrafe für die fünf Hauptangeklagten auf und wandelte sie in eine 20-jährige Haftstrafe um. Drei weitere Menschen wurden ebenfalls zu mehrjährigen Haftstrafen verurteilt. Ihre Namen blieben geheim.[94]
Anfang März 2021 erstattete Reporter ohne Grenzen beim Bundesgerichtshof Anzeige gegen bin Salman wegen Verbrechen gegen die Menschlichkeit.[95]
Im Oktober 2020 reichte die Verlobte von Khashoggi sowie die von Khashoggi gegründete Menschenrechtsorganisation Democracy for the Arab World Now (Dawn) eine Schadensersatzklage gegen den Kronprinzen Mohammed Bin Salman und 28 weitere Verdächtige ein.[96]
Die US-Geheimdienstkoordinatorin Avril Haines ließ am 26. Februar 2021 einen Bericht veröffentlichen. Die Autoren des Berichts nehmen an, dass der saudische Kronprinz bin Salman eine Operation mit dem Ziel genehmigt hat, Khashoggi in der Türkei zu fangen und zu töten.[97]
Der US-Außenminister Tony Blinken kündigte den Erlass eines „Khashoggi-Banns“ an. Dieser ermöglicht Visabeschränkungen für Personen, die versuchen, Journalisten oder Bürgerrechtsaktivisten einzuschüchtern. Blinken betonte zugleich, die USA würden weiter „in die Beziehungen zu Saudi-Arabien investieren“.[98]
Mit The Dissident von Bryan Fogel widmete sich ein Dokumentarfilm in Spielfilmlänge den Vorgängen und Hintergründen der Ermordung Khashoggis.[99]
Khashoggi lebte bis zu seinem Exil in Dschidda und hatte zwei Söhne und zwei Töchter mit seiner ersten Ehefrau Rawia al-Tunisi. Nach zweimaliger Scheidung war er in dritter Ehe mit einer Saudi-Araberin verheiratet, die sich nach seiner Entscheidung, dauerhaft ins Exil zu gehen, von ihm scheiden ließ. Seit Sommer 2018 war er mit der türkischen Journalistin und Nahostexpertin Hatice Cengiz verlobt.[24]قاشقچی
In einem postum veröffentlichten Text schrieb Jamal Khashoggi über den Kronprinzen Mohammed bin Salman:
„Absolute Macht ist ein Fehler, egal wie sehr ein Land auch in Gefahr sein mag und der Rettung bedarf. Wir Araber haben schlechte Erfahrungen gemacht mit scheinbar aufrichtigen, patriotischen Anführern, die sich viel zu schnell in Diktatoren verwandelten. Von solchen Anführern rühren unsere Leiden, unsere Notlagen, Niederlagen und Bürgerkriege zum Großteil her.“
The domestic challenges facing Saudi Arabia.
جمال خاشقچی (به عربی: جمال أحمد حمزة خاشقجي) (۱۳ اکتبر ۱۹۵۸ – ۲ اکتبر ۲۰۱۸) روزنامهنگار، مقالهنویس و نویسندهٔ اهل کشور عربستان سعودی بود. وی همچنین مدیر و سردبیر ارشد شبکهٔ خبری العرب و از منتقدان نحوه حکمرانی در عربستان بود.[۵] او همچنین در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. جمال در سال ۲۰۱۷ از عربستان سعودی گریخته و خود را از کشور تبعید نمود.[۶] او از منتقدان شدید ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، و پادشاه کشور، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود بود.[۷] جمال نوه محمد خاشقچی، پزشک مخصوص ملک عبدالعزیز، بود و نیز عدنان خاشقچی، که در ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد، عموی او بود.
خاشقچی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با قبول کردن مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشدهاست.[۸][۹]
در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸ , جمال خاشقچی از سوی مجله تایم به خاطر کار روزنامه نگاریش به همراه دیگر روزنامه نگارانی که به خاطر کارشان با آزار سیاسی مواجه شدند شخص سال نامیده شد. تایم خاشقجی را «نگهبان حقیقت» خواند.[۱۰][۱۱][۱۲]
عموی وی بنام عدنان خاشقچی متعاقب ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد. عدنان در مصاحبه ای با مجله نیویورک در سال ۱۹۸۹ ادعا کردهاست که پدربزرگ وی یهودی بودهاست.[۱۳][ارجاع دستدوم]
او در سال ۱۹۵۸ در مدینه به دنیا آمد و تا زمانی که در عربستان بود، در رسانههای سعودی سمتهای متعددی را برعهده داشت. در اوایل زندگی حرفهایش، به عنوان خبرنگار چندین روزنامه مشغول به کار بود. علاوه بر کار رسانهای، از سال ۲۰۰۴، مشاور رسانهای شاهزاده ترکی الفیصل، سفیر سابق عربستان در لندن و واشینگتن بود.
قاشقچی
او زمانی سردبیر یکی از روزنامههای اصلاحطلب عربستان به نام الوطن بود و از او به عنوان روزنامهنگار نزدیک به محافل قدرت در ریاض و مشاور دولت عربستان یاد میشد اما با قدرتگیری محمد بن سلمان، ستاره اقبال او افول کرد و سرانجام حتی ماندن در کشور را دشوار یافت.
او با شاهزاده ولید بن طلال، میلیاردر سعودی، هم روابطی داشت. این شاهزاده قرار بود شبکهای ماهوارهای به نام العرب راهاندازی کند. خاشقچی به سمت مدیر کل این شبکه منصوب شد اما کار این شبکه مدت زیادی طول نکشید. در واقع، شبکه العرب، فقط یک روز پخش شد. خاشقچی را میتوان یکی از نیروهای دوران ملک عبدالله بن عبدالعزیز دانست. او در آن دوره، در رسانههای عربستان حضور فعالی داشت؛ یادداشتهای او بهطور مکرر در روزنامه سعودی الحیات منتشر میشد. اما در دوره ملک سلمان و پسرش محمد ماجرا متفاوت شد. شاهزاده محمد بن سلمان، با استفاده از موقعیت پدرش، به سرعت مدارج ترقی را طی کرد. او ابتدا دو ولیعهد را کنار گذاشت و بسیاری از شاهزادگان و روزنامهنگاران منتقد را از سر راه خود برداشت. خاشقچی از دسامبر ۲۰۱۶، به تدریج از حکومت عربستان فاصله گرفت. او ابتدا در اندیشکدهای در واشینگتن از صعود دونالد ترامپ و سیاست او در خاورمیانه انتقاد کرد. در آن زمان، به دلیل اینکه او یک فرد نزدیک به حکومت شناخته میشد، یک مقام رسمی سعودی مجبور شد اظهارات انتقادآمیز خاشقچی را یک نظر شخصی بداند. این مقام به خبرگزاری رسمی عربستان گفته بود که انتقادات خاشقچی از ترامپ، منعکسکننده دیدگاه دولت عربستان نیست. در آن زمان، سعودیها بسیار مراقب بودند که کسی از چهرههای نزدیک به حکومت، از ترامپ انتقاد نکند. چرا که ترامپ به تازگی انتخاب شده بود و سیاست او در قبال خاورمیانه در حال شکلگیری بود. به همین دلیل، انتقادات خاشقچی با واکنش سریع دولت عربستان مواجه شد و دولت او را از نوشتن و حضور در رسانهها ممنوع کرد.
پس از شروع بازداشت شاهزادگان سعودی توسط بن سلمان، این روزنامهنگار برای مدتی سکوت اختیار کرد و فعالیتهای رسانهایش را محدود کرد اما سرانجام سال گذشته، بهطور داوطلبانه به تبعید خودخواسته در واشینگتن تن داد. پس از استقرار در واشینگتن، یادداشتهای انتقادی متعددی علیه ولیعهد عربستان و سیاستهای داخلی و خارجی او، بهخصوص جنگ یمن نوشت. یادداشتهای او در رسانههای مشهوری همچون اشپیگل و فایننشال تایمز منتشر میشد. در این اواخر، او در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. خاشقچی طی یادداشتی در مجله آلمانی اشپیگل، از تمرکز قدرت و سرکوب منتقدان توسط بن سلمان انتقاد کرده بود. او همچنین از مخالفان روابط اسرائیل و عربستان سعودی بود.[۱۴]
پس از خروج از عربستان خاشقچی تبدیل به مغز متفکر اپوزیسیون شد و بن سلمان را به برهم زدن توازن و شیخیت جامعه سنتی عربستان متهم کرد. خاشقچی در یکی از مقالههای خود در القدس العربی، محمد بن سلمان را با قذافی و صدام مقایسه کردهاست و با برشمردن اقدامات بن سلمان، مدعی شد او شیزوفرنی دارد و به همین دلیل معتقد بود جاه طلبی و تندرویهای بن سلمان باعث خواهد شد عربستانی که آل سعود طی یک قرن آن را تبدیل به قدرت مهم منطقه کرده از هم میپاشد[۱۵]
وی پس از آنکه در روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای ثبت ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از کنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقچی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست. نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقچی را تأیید کردهاند».
عربستان که برای دو هفته هرگونه اطلاع از سرنوشت جمال خاشقچی را قویا تکذیب میکرد و میگفت او پس از مراجعه به کنسولگری آنجا را ترک کردهاست.[۲۰] در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۲۱][۲۲] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
سپس مقامهای سعودی پیش از این اعلام کردهاند که «مأموران خودسر» عامل قتل جمال خاشقچی هستند.[۲۳]
پس از آن که گفته شد مقامهای ترکیه نواری از مکالمات داخل کنسولگری عربستان در زمان قتل جمال خاشقچی دارند و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در سفرش به ترکیه این نوار را شنیدهاست. رسانههای رسمی عربستان سعودی از قول دادستان عمومی عربستان نوشتند که جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی، در «قتل عمد» کشته شدهاست و مقامهای قضایی عربستان گفتند مشغول بازجویی از مظنونان پرونده هستند.[۲۳][۲۰][۲۴]
در روز پنجشنبه، دوم آبان مقامهای عربستان سعودی در اظهار نظری تازه اعلام کردند که قتل جمال خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول با برنامهریزی و «نیت قبلی» صورت گرفتهاست؛ همزمان ترکیه اعلام کرد که نمیخواهد این پرونده را به دادگاهی بینالمللی ارجاع بدهد.[۲۴]
بسیاری از منتقدان مسئولیت قتل خاشقچی را متوجه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان میدانند و رسانههای ترکیه همواره به نقل از مقامهای امنیتی این کشور، قتل جمال خاشقچی را به مأموران اعزامی از سوی محمد بن سلمان نسبت دادهاند. هرچند این اتهام از طرف مقامهای سعودی رد شده و او روز چهارشنبه ۲۴ اکتبر در اولین اظهارنظر عمومی در این باره آن را «دردناک» خواند و وعده «اجرای عدالت» دربارهٔ عاملان قتل را داد.[۲۳]
در ۲۳ آبان ماه نیز سخنگوی دادستانی عربستان تکهتکه شدن خاشقچی را تأیید و علت مرگ او را تزریق مواد مخدر عنوان کرد، و بار دیگر تأکید کرد که محمد بن سلمان ارتباطی با موضوع ندارد، دادستانی ترکیه هم در جواب گفت؛ عاملان قتل باید بهطور کامل مشخص شوند.
جمال خاشقچی (به عربی: جمال أحمد حمزة خاشقجي) (۱۳ اکتبر ۱۹۵۸ – ۲ اکتبر ۲۰۱۸) روزنامهنگار، مقالهنویس و نویسندهٔ اهل کشور عربستان سعودی بود. وی همچنین مدیر و سردبیر ارشد شبکهٔ خبری العرب و از منتقدان نحوه حکمرانی در عربستان بود.[۵] او همچنین در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. جمال در سال ۲۰۱۷ از عربستان سعودی گریخته و خود را از کشور تبعید نمود.[۶] او از منتقدان شدید ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، و پادشاه کشور، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود بود.[۷] جمال نوه محمد خاشقچی، پزشک مخصوص ملک عبدالعزیز، بود و نیز عدنان خاشقچی، که در ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد، عموی او بود.
خاشقچی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با قبول کردن مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشدهاست.[۸][۹]
در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸ , جمال خاشقچی از سوی مجله تایم به خاطر کار روزنامه نگاریش به همراه دیگر روزنامه نگارانی که به خاطر کارشان با آزار سیاسی مواجه شدند شخص سال نامیده شد. تایم خاشقجی را «نگهبان حقیقت» خواند.[۱۰][۱۱][۱۲]
عموی وی بنام عدنان خاشقچی متعاقب ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد. عدنان در مصاحبه ای با مجله نیویورک در سال ۱۹۸۹ ادعا کردهاست که پدربزرگ وی یهودی بودهاست.[۱۳][ارجاع دستدوم]
او در سال ۱۹۵۸ در مدینه به دنیا آمد و تا زمانی که در عربستان بود، در رسانههای سعودی سمتهای متعددی را برعهده داشت. در اوایل زندگی حرفهایش، به عنوان خبرنگار چندین روزنامه مشغول به کار بود. علاوه بر کار رسانهای، از سال ۲۰۰۴، مشاور رسانهای شاهزاده ترکی الفیصل، سفیر سابق عربستان در لندن و واشینگتن بود.
قاشقچی
او زمانی سردبیر یکی از روزنامههای اصلاحطلب عربستان به نام الوطن بود و از او به عنوان روزنامهنگار نزدیک به محافل قدرت در ریاض و مشاور دولت عربستان یاد میشد اما با قدرتگیری محمد بن سلمان، ستاره اقبال او افول کرد و سرانجام حتی ماندن در کشور را دشوار یافت.
او با شاهزاده ولید بن طلال، میلیاردر سعودی، هم روابطی داشت. این شاهزاده قرار بود شبکهای ماهوارهای به نام العرب راهاندازی کند. خاشقچی به سمت مدیر کل این شبکه منصوب شد اما کار این شبکه مدت زیادی طول نکشید. در واقع، شبکه العرب، فقط یک روز پخش شد. خاشقچی را میتوان یکی از نیروهای دوران ملک عبدالله بن عبدالعزیز دانست. او در آن دوره، در رسانههای عربستان حضور فعالی داشت؛ یادداشتهای او بهطور مکرر در روزنامه سعودی الحیات منتشر میشد. اما در دوره ملک سلمان و پسرش محمد ماجرا متفاوت شد. شاهزاده محمد بن سلمان، با استفاده از موقعیت پدرش، به سرعت مدارج ترقی را طی کرد. او ابتدا دو ولیعهد را کنار گذاشت و بسیاری از شاهزادگان و روزنامهنگاران منتقد را از سر راه خود برداشت. خاشقچی از دسامبر ۲۰۱۶، به تدریج از حکومت عربستان فاصله گرفت. او ابتدا در اندیشکدهای در واشینگتن از صعود دونالد ترامپ و سیاست او در خاورمیانه انتقاد کرد. در آن زمان، به دلیل اینکه او یک فرد نزدیک به حکومت شناخته میشد، یک مقام رسمی سعودی مجبور شد اظهارات انتقادآمیز خاشقچی را یک نظر شخصی بداند. این مقام به خبرگزاری رسمی عربستان گفته بود که انتقادات خاشقچی از ترامپ، منعکسکننده دیدگاه دولت عربستان نیست. در آن زمان، سعودیها بسیار مراقب بودند که کسی از چهرههای نزدیک به حکومت، از ترامپ انتقاد نکند. چرا که ترامپ به تازگی انتخاب شده بود و سیاست او در قبال خاورمیانه در حال شکلگیری بود. به همین دلیل، انتقادات خاشقچی با واکنش سریع دولت عربستان مواجه شد و دولت او را از نوشتن و حضور در رسانهها ممنوع کرد.
پس از شروع بازداشت شاهزادگان سعودی توسط بن سلمان، این روزنامهنگار برای مدتی سکوت اختیار کرد و فعالیتهای رسانهایش را محدود کرد اما سرانجام سال گذشته، بهطور داوطلبانه به تبعید خودخواسته در واشینگتن تن داد. پس از استقرار در واشینگتن، یادداشتهای انتقادی متعددی علیه ولیعهد عربستان و سیاستهای داخلی و خارجی او، بهخصوص جنگ یمن نوشت. یادداشتهای او در رسانههای مشهوری همچون اشپیگل و فایننشال تایمز منتشر میشد. در این اواخر، او در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. خاشقچی طی یادداشتی در مجله آلمانی اشپیگل، از تمرکز قدرت و سرکوب منتقدان توسط بن سلمان انتقاد کرده بود. او همچنین از مخالفان روابط اسرائیل و عربستان سعودی بود.[۱۴]
پس از خروج از عربستان خاشقچی تبدیل به مغز متفکر اپوزیسیون شد و بن سلمان را به برهم زدن توازن و شیخیت جامعه سنتی عربستان متهم کرد. خاشقچی در یکی از مقالههای خود در القدس العربی، محمد بن سلمان را با قذافی و صدام مقایسه کردهاست و با برشمردن اقدامات بن سلمان، مدعی شد او شیزوفرنی دارد و به همین دلیل معتقد بود جاه طلبی و تندرویهای بن سلمان باعث خواهد شد عربستانی که آل سعود طی یک قرن آن را تبدیل به قدرت مهم منطقه کرده از هم میپاشد[۱۵]
وی پس از آنکه در روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای ثبت ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از کنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقچی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست. نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقچی را تأیید کردهاند».
عربستان که برای دو هفته هرگونه اطلاع از سرنوشت جمال خاشقچی را قویا تکذیب میکرد و میگفت او پس از مراجعه به کنسولگری آنجا را ترک کردهاست.[۲۰] در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۲۱][۲۲] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
سپس مقامهای سعودی پیش از این اعلام کردهاند که «مأموران خودسر» عامل قتل جمال خاشقچی هستند.[۲۳]
پس از آن که گفته شد مقامهای ترکیه نواری از مکالمات داخل کنسولگری عربستان در زمان قتل جمال خاشقچی دارند و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در سفرش به ترکیه این نوار را شنیدهاست. رسانههای رسمی عربستان سعودی از قول دادستان عمومی عربستان نوشتند که جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی، در «قتل عمد» کشته شدهاست و مقامهای قضایی عربستان گفتند مشغول بازجویی از مظنونان پرونده هستند.[۲۳][۲۰][۲۴]
در روز پنجشنبه، دوم آبان مقامهای عربستان سعودی در اظهار نظری تازه اعلام کردند که قتل جمال خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول با برنامهریزی و «نیت قبلی» صورت گرفتهاست؛ همزمان ترکیه اعلام کرد که نمیخواهد این پرونده را به دادگاهی بینالمللی ارجاع بدهد.[۲۴]
بسیاری از منتقدان مسئولیت قتل خاشقچی را متوجه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان میدانند و رسانههای ترکیه همواره به نقل از مقامهای امنیتی این کشور، قتل جمال خاشقچی را به مأموران اعزامی از سوی محمد بن سلمان نسبت دادهاند. هرچند این اتهام از طرف مقامهای سعودی رد شده و او روز چهارشنبه ۲۴ اکتبر در اولین اظهارنظر عمومی در این باره آن را «دردناک» خواند و وعده «اجرای عدالت» دربارهٔ عاملان قتل را داد.[۲۳]
در ۲۳ آبان ماه نیز سخنگوی دادستانی عربستان تکهتکه شدن خاشقچی را تأیید و علت مرگ او را تزریق مواد مخدر عنوان کرد، و بار دیگر تأکید کرد که محمد بن سلمان ارتباطی با موضوع ندارد، دادستانی ترکیه هم در جواب گفت؛ عاملان قتل باید بهطور کامل مشخص شوند.
جمال خاشقچی (به عربی: جمال أحمد حمزة خاشقجي) (۱۳ اکتبر ۱۹۵۸ – ۲ اکتبر ۲۰۱۸) روزنامهنگار، مقالهنویس و نویسندهٔ اهل کشور عربستان سعودی بود. وی همچنین مدیر و سردبیر ارشد شبکهٔ خبری العرب و از منتقدان نحوه حکمرانی در عربستان بود.[۵] او همچنین در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. جمال در سال ۲۰۱۷ از عربستان سعودی گریخته و خود را از کشور تبعید نمود.[۶] او از منتقدان شدید ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، و پادشاه کشور، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود بود.[۷] جمال نوه محمد خاشقچی، پزشک مخصوص ملک عبدالعزیز، بود و نیز عدنان خاشقچی، که در ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد، عموی او بود.
خاشقچی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با قبول کردن مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشدهاست.[۸][۹]
در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸ , جمال خاشقچی از سوی مجله تایم به خاطر کار روزنامه نگاریش به همراه دیگر روزنامه نگارانی که به خاطر کارشان با آزار سیاسی مواجه شدند شخص سال نامیده شد. تایم خاشقجی را «نگهبان حقیقت» خواند.[۱۰][۱۱][۱۲]
عموی وی بنام عدنان خاشقچی متعاقب ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد. عدنان در مصاحبه ای با مجله نیویورک در سال ۱۹۸۹ ادعا کردهاست که پدربزرگ وی یهودی بودهاست.[۱۳][ارجاع دستدوم]
او در سال ۱۹۵۸ در مدینه به دنیا آمد و تا زمانی که در عربستان بود، در رسانههای سعودی سمتهای متعددی را برعهده داشت. در اوایل زندگی حرفهایش، به عنوان خبرنگار چندین روزنامه مشغول به کار بود. علاوه بر کار رسانهای، از سال ۲۰۰۴، مشاور رسانهای شاهزاده ترکی الفیصل، سفیر سابق عربستان در لندن و واشینگتن بود.
قاشقچی
او زمانی سردبیر یکی از روزنامههای اصلاحطلب عربستان به نام الوطن بود و از او به عنوان روزنامهنگار نزدیک به محافل قدرت در ریاض و مشاور دولت عربستان یاد میشد اما با قدرتگیری محمد بن سلمان، ستاره اقبال او افول کرد و سرانجام حتی ماندن در کشور را دشوار یافت.
او با شاهزاده ولید بن طلال، میلیاردر سعودی، هم روابطی داشت. این شاهزاده قرار بود شبکهای ماهوارهای به نام العرب راهاندازی کند. خاشقچی به سمت مدیر کل این شبکه منصوب شد اما کار این شبکه مدت زیادی طول نکشید. در واقع، شبکه العرب، فقط یک روز پخش شد. خاشقچی را میتوان یکی از نیروهای دوران ملک عبدالله بن عبدالعزیز دانست. او در آن دوره، در رسانههای عربستان حضور فعالی داشت؛ یادداشتهای او بهطور مکرر در روزنامه سعودی الحیات منتشر میشد. اما در دوره ملک سلمان و پسرش محمد ماجرا متفاوت شد. شاهزاده محمد بن سلمان، با استفاده از موقعیت پدرش، به سرعت مدارج ترقی را طی کرد. او ابتدا دو ولیعهد را کنار گذاشت و بسیاری از شاهزادگان و روزنامهنگاران منتقد را از سر راه خود برداشت. خاشقچی از دسامبر ۲۰۱۶، به تدریج از حکومت عربستان فاصله گرفت. او ابتدا در اندیشکدهای در واشینگتن از صعود دونالد ترامپ و سیاست او در خاورمیانه انتقاد کرد. در آن زمان، به دلیل اینکه او یک فرد نزدیک به حکومت شناخته میشد، یک مقام رسمی سعودی مجبور شد اظهارات انتقادآمیز خاشقچی را یک نظر شخصی بداند. این مقام به خبرگزاری رسمی عربستان گفته بود که انتقادات خاشقچی از ترامپ، منعکسکننده دیدگاه دولت عربستان نیست. در آن زمان، سعودیها بسیار مراقب بودند که کسی از چهرههای نزدیک به حکومت، از ترامپ انتقاد نکند. چرا که ترامپ به تازگی انتخاب شده بود و سیاست او در قبال خاورمیانه در حال شکلگیری بود. به همین دلیل، انتقادات خاشقچی با واکنش سریع دولت عربستان مواجه شد و دولت او را از نوشتن و حضور در رسانهها ممنوع کرد.
پس از شروع بازداشت شاهزادگان سعودی توسط بن سلمان، این روزنامهنگار برای مدتی سکوت اختیار کرد و فعالیتهای رسانهایش را محدود کرد اما سرانجام سال گذشته، بهطور داوطلبانه به تبعید خودخواسته در واشینگتن تن داد. پس از استقرار در واشینگتن، یادداشتهای انتقادی متعددی علیه ولیعهد عربستان و سیاستهای داخلی و خارجی او، بهخصوص جنگ یمن نوشت. یادداشتهای او در رسانههای مشهوری همچون اشپیگل و فایننشال تایمز منتشر میشد. در این اواخر، او در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. خاشقچی طی یادداشتی در مجله آلمانی اشپیگل، از تمرکز قدرت و سرکوب منتقدان توسط بن سلمان انتقاد کرده بود. او همچنین از مخالفان روابط اسرائیل و عربستان سعودی بود.[۱۴]
پس از خروج از عربستان خاشقچی تبدیل به مغز متفکر اپوزیسیون شد و بن سلمان را به برهم زدن توازن و شیخیت جامعه سنتی عربستان متهم کرد. خاشقچی در یکی از مقالههای خود در القدس العربی، محمد بن سلمان را با قذافی و صدام مقایسه کردهاست و با برشمردن اقدامات بن سلمان، مدعی شد او شیزوفرنی دارد و به همین دلیل معتقد بود جاه طلبی و تندرویهای بن سلمان باعث خواهد شد عربستانی که آل سعود طی یک قرن آن را تبدیل به قدرت مهم منطقه کرده از هم میپاشد[۱۵]
وی پس از آنکه در روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای ثبت ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از کنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقچی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست. نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقچی را تأیید کردهاند».
عربستان که برای دو هفته هرگونه اطلاع از سرنوشت جمال خاشقچی را قویا تکذیب میکرد و میگفت او پس از مراجعه به کنسولگری آنجا را ترک کردهاست.[۲۰] در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۲۱][۲۲] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
سپس مقامهای سعودی پیش از این اعلام کردهاند که «مأموران خودسر» عامل قتل جمال خاشقچی هستند.[۲۳]
پس از آن که گفته شد مقامهای ترکیه نواری از مکالمات داخل کنسولگری عربستان در زمان قتل جمال خاشقچی دارند و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در سفرش به ترکیه این نوار را شنیدهاست. رسانههای رسمی عربستان سعودی از قول دادستان عمومی عربستان نوشتند که جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی، در «قتل عمد» کشته شدهاست و مقامهای قضایی عربستان گفتند مشغول بازجویی از مظنونان پرونده هستند.[۲۳][۲۰][۲۴]
در روز پنجشنبه، دوم آبان مقامهای عربستان سعودی در اظهار نظری تازه اعلام کردند که قتل جمال خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول با برنامهریزی و «نیت قبلی» صورت گرفتهاست؛ همزمان ترکیه اعلام کرد که نمیخواهد این پرونده را به دادگاهی بینالمللی ارجاع بدهد.[۲۴]
بسیاری از منتقدان مسئولیت قتل خاشقچی را متوجه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان میدانند و رسانههای ترکیه همواره به نقل از مقامهای امنیتی این کشور، قتل جمال خاشقچی را به مأموران اعزامی از سوی محمد بن سلمان نسبت دادهاند. هرچند این اتهام از طرف مقامهای سعودی رد شده و او روز چهارشنبه ۲۴ اکتبر در اولین اظهارنظر عمومی در این باره آن را «دردناک» خواند و وعده «اجرای عدالت» دربارهٔ عاملان قتل را داد.[۲۳]
در ۲۳ آبان ماه نیز سخنگوی دادستانی عربستان تکهتکه شدن خاشقچی را تأیید و علت مرگ او را تزریق مواد مخدر عنوان کرد، و بار دیگر تأکید کرد که محمد بن سلمان ارتباطی با موضوع ندارد، دادستانی ترکیه هم در جواب گفت؛ عاملان قتل باید بهطور کامل مشخص شوند.
جمال خاشقچی (به عربی: جمال أحمد حمزة خاشقجي) (۱۳ اکتبر ۱۹۵۸ – ۲ اکتبر ۲۰۱۸) روزنامهنگار، مقالهنویس و نویسندهٔ اهل کشور عربستان سعودی بود. وی همچنین مدیر و سردبیر ارشد شبکهٔ خبری العرب و از منتقدان نحوه حکمرانی در عربستان بود.[۵] او همچنین در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. جمال در سال ۲۰۱۷ از عربستان سعودی گریخته و خود را از کشور تبعید نمود.[۶] او از منتقدان شدید ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، و پادشاه کشور، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود بود.[۷] جمال نوه محمد خاشقچی، پزشک مخصوص ملک عبدالعزیز، بود و نیز عدنان خاشقچی، که در ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد، عموی او بود.
خاشقچی در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با قبول کردن مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعه زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشدهاست.[۸][۹]
در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸ , جمال خاشقچی از سوی مجله تایم به خاطر کار روزنامه نگاریش به همراه دیگر روزنامه نگارانی که به خاطر کارشان با آزار سیاسی مواجه شدند شخص سال نامیده شد. تایم خاشقجی را «نگهبان حقیقت» خواند.[۱۰][۱۱][۱۲]
عموی وی بنام عدنان خاشقچی متعاقب ماجرای مکفارلین در ایران مشهور شد. عدنان در مصاحبه ای با مجله نیویورک در سال ۱۹۸۹ ادعا کردهاست که پدربزرگ وی یهودی بودهاست.[۱۳][ارجاع دستدوم]
او در سال ۱۹۵۸ در مدینه به دنیا آمد و تا زمانی که در عربستان بود، در رسانههای سعودی سمتهای متعددی را برعهده داشت. در اوایل زندگی حرفهایش، به عنوان خبرنگار چندین روزنامه مشغول به کار بود. علاوه بر کار رسانهای، از سال ۲۰۰۴، مشاور رسانهای شاهزاده ترکی الفیصل، سفیر سابق عربستان در لندن و واشینگتن بود.
قاشقچی
او زمانی سردبیر یکی از روزنامههای اصلاحطلب عربستان به نام الوطن بود و از او به عنوان روزنامهنگار نزدیک به محافل قدرت در ریاض و مشاور دولت عربستان یاد میشد اما با قدرتگیری محمد بن سلمان، ستاره اقبال او افول کرد و سرانجام حتی ماندن در کشور را دشوار یافت.
او با شاهزاده ولید بن طلال، میلیاردر سعودی، هم روابطی داشت. این شاهزاده قرار بود شبکهای ماهوارهای به نام العرب راهاندازی کند. خاشقچی به سمت مدیر کل این شبکه منصوب شد اما کار این شبکه مدت زیادی طول نکشید. در واقع، شبکه العرب، فقط یک روز پخش شد. خاشقچی را میتوان یکی از نیروهای دوران ملک عبدالله بن عبدالعزیز دانست. او در آن دوره، در رسانههای عربستان حضور فعالی داشت؛ یادداشتهای او بهطور مکرر در روزنامه سعودی الحیات منتشر میشد. اما در دوره ملک سلمان و پسرش محمد ماجرا متفاوت شد. شاهزاده محمد بن سلمان، با استفاده از موقعیت پدرش، به سرعت مدارج ترقی را طی کرد. او ابتدا دو ولیعهد را کنار گذاشت و بسیاری از شاهزادگان و روزنامهنگاران منتقد را از سر راه خود برداشت. خاشقچی از دسامبر ۲۰۱۶، به تدریج از حکومت عربستان فاصله گرفت. او ابتدا در اندیشکدهای در واشینگتن از صعود دونالد ترامپ و سیاست او در خاورمیانه انتقاد کرد. در آن زمان، به دلیل اینکه او یک فرد نزدیک به حکومت شناخته میشد، یک مقام رسمی سعودی مجبور شد اظهارات انتقادآمیز خاشقچی را یک نظر شخصی بداند. این مقام به خبرگزاری رسمی عربستان گفته بود که انتقادات خاشقچی از ترامپ، منعکسکننده دیدگاه دولت عربستان نیست. در آن زمان، سعودیها بسیار مراقب بودند که کسی از چهرههای نزدیک به حکومت، از ترامپ انتقاد نکند. چرا که ترامپ به تازگی انتخاب شده بود و سیاست او در قبال خاورمیانه در حال شکلگیری بود. به همین دلیل، انتقادات خاشقچی با واکنش سریع دولت عربستان مواجه شد و دولت او را از نوشتن و حضور در رسانهها ممنوع کرد.
پس از شروع بازداشت شاهزادگان سعودی توسط بن سلمان، این روزنامهنگار برای مدتی سکوت اختیار کرد و فعالیتهای رسانهایش را محدود کرد اما سرانجام سال گذشته، بهطور داوطلبانه به تبعید خودخواسته در واشینگتن تن داد. پس از استقرار در واشینگتن، یادداشتهای انتقادی متعددی علیه ولیعهد عربستان و سیاستهای داخلی و خارجی او، بهخصوص جنگ یمن نوشت. یادداشتهای او در رسانههای مشهوری همچون اشپیگل و فایننشال تایمز منتشر میشد. در این اواخر، او در روزنامه واشینگتن پست مطلب مینوشت. خاشقچی طی یادداشتی در مجله آلمانی اشپیگل، از تمرکز قدرت و سرکوب منتقدان توسط بن سلمان انتقاد کرده بود. او همچنین از مخالفان روابط اسرائیل و عربستان سعودی بود.[۱۴]
پس از خروج از عربستان خاشقچی تبدیل به مغز متفکر اپوزیسیون شد و بن سلمان را به برهم زدن توازن و شیخیت جامعه سنتی عربستان متهم کرد. خاشقچی در یکی از مقالههای خود در القدس العربی، محمد بن سلمان را با قذافی و صدام مقایسه کردهاست و با برشمردن اقدامات بن سلمان، مدعی شد او شیزوفرنی دارد و به همین دلیل معتقد بود جاه طلبی و تندرویهای بن سلمان باعث خواهد شد عربستانی که آل سعود طی یک قرن آن را تبدیل به قدرت مهم منطقه کرده از هم میپاشد[۱۵]
وی پس از آنکه در روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای ثبت ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از کنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقچی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست. نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقچی را تأیید کردهاند».
عربستان که برای دو هفته هرگونه اطلاع از سرنوشت جمال خاشقچی را قویا تکذیب میکرد و میگفت او پس از مراجعه به کنسولگری آنجا را ترک کردهاست.[۲۰] در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۲۱][۲۲] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
سپس مقامهای سعودی پیش از این اعلام کردهاند که «مأموران خودسر» عامل قتل جمال خاشقچی هستند.[۲۳]
پس از آن که گفته شد مقامهای ترکیه نواری از مکالمات داخل کنسولگری عربستان در زمان قتل جمال خاشقچی دارند و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در سفرش به ترکیه این نوار را شنیدهاست. رسانههای رسمی عربستان سعودی از قول دادستان عمومی عربستان نوشتند که جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد سعودی، در «قتل عمد» کشته شدهاست و مقامهای قضایی عربستان گفتند مشغول بازجویی از مظنونان پرونده هستند.[۲۳][۲۰][۲۴]
در روز پنجشنبه، دوم آبان مقامهای عربستان سعودی در اظهار نظری تازه اعلام کردند که قتل جمال خاشقچی در کنسولگری این کشور در استانبول با برنامهریزی و «نیت قبلی» صورت گرفتهاست؛ همزمان ترکیه اعلام کرد که نمیخواهد این پرونده را به دادگاهی بینالمللی ارجاع بدهد.[۲۴]
بسیاری از منتقدان مسئولیت قتل خاشقچی را متوجه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان میدانند و رسانههای ترکیه همواره به نقل از مقامهای امنیتی این کشور، قتل جمال خاشقچی را به مأموران اعزامی از سوی محمد بن سلمان نسبت دادهاند. هرچند این اتهام از طرف مقامهای سعودی رد شده و او روز چهارشنبه ۲۴ اکتبر در اولین اظهارنظر عمومی در این باره آن را «دردناک» خواند و وعده «اجرای عدالت» دربارهٔ عاملان قتل را داد.[۲۳]
در ۲۳ آبان ماه نیز سخنگوی دادستانی عربستان تکهتکه شدن خاشقچی را تأیید و علت مرگ او را تزریق مواد مخدر عنوان کرد، و بار دیگر تأکید کرد که محمد بن سلمان ارتباطی با موضوع ندارد، دادستانی ترکیه هم در جواب گفت؛ عاملان قتل باید بهطور کامل مشخص شوند.
جمال خاشقجی پس از آنکه روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای دریافت مدارکی مربوط به ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از سرکنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست.[۱۵]نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند».
درنهایت در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد، و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۱۶][۱۷] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ مصاحبه ای از رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد که در آن بن سلمان ضمن قبول کردن مسئولیت قتل خاشقجی گفت که این قتل در دوره زمامداری وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد.[۵][۶][۷]
به نوشتهٔ الوقت محمد بن سلمان آل سعود به ژنرال احمد العسیری، ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی عربستان[۸] و سخنگوی سابق مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، دستور میدهد که خاشقجی را در استانبول اعدام کند. در همان روز مطبوعات ترکیه اخباری مبنی بر سفر تیم پانزده نفرهٔ سعودی به استانبول و خروج خودروی ون مشکی از کنسولگری عربستان منتشر میکنند.[۱۸]
به نوشتهٔ دیلی صباح، این افراد عبارتند از:
قاشقچی
در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ دادگاه عربستان پنج نفر شامل فهد شبیب البلوی، ترکی مشرف الشهری، ولید عبدالله الشهری، ماهر عبدالعزیز مطرب و صلاح محمد الطبیقی را به مرگ محکوم کرد.[۲۵][۲۶]
قتل جمال قاشقچی واکنشهای بسیاری در رسانههای گروهی و نزد مقامات سیاسی و حکومتی داشت روسای جمهور، وزرای خارجه و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به قتل ایشان واکنش نشان دادند. ۱۲ شخصیت مهم مدعو برای کنفرانس سرمایهگذاری عربستان موسوم به نیوم سفر خود به عربستان را لغو کردند. شبکه الجزیره عربی که از قطر پخش میشود برنامههای عادی خود را قطع و برنامههای ویژه قتل خاشقجی را به مدت سه هفته در راس کارها و اهداف خود قرار داد. شبکه انگلیسی الجزیره نیز تا حدودی همین خط و مشی را دنبال کرد و در رسوایی قتل نامبرده بسیار تأثیرگذار بود. سایر رسانههای مهم خبری جهان نیز اخبار قتل وی را به مناسبتهای مختلف پوشش دادند.
جمال خاشقجی پس از آنکه روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای دریافت مدارکی مربوط به ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از سرکنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست.[۱۵]نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند».
درنهایت در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد، و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۱۶][۱۷] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ مصاحبه ای از رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد که در آن بن سلمان ضمن قبول کردن مسئولیت قتل خاشقجی گفت که این قتل در دوره زمامداری وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد.[۵][۶][۷]
به نوشتهٔ الوقت محمد بن سلمان آل سعود به ژنرال احمد العسیری، ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی عربستان[۸] و سخنگوی سابق مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، دستور میدهد که خاشقجی را در استانبول اعدام کند. در همان روز مطبوعات ترکیه اخباری مبنی بر سفر تیم پانزده نفرهٔ سعودی به استانبول و خروج خودروی ون مشکی از کنسولگری عربستان منتشر میکنند.[۱۸]
به نوشتهٔ دیلی صباح، این افراد عبارتند از:
قاشقچی
در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ دادگاه عربستان پنج نفر شامل فهد شبیب البلوی، ترکی مشرف الشهری، ولید عبدالله الشهری، ماهر عبدالعزیز مطرب و صلاح محمد الطبیقی را به مرگ محکوم کرد.[۲۵][۲۶]
قتل جمال قاشقچی واکنشهای بسیاری در رسانههای گروهی و نزد مقامات سیاسی و حکومتی داشت روسای جمهور، وزرای خارجه و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به قتل ایشان واکنش نشان دادند. ۱۲ شخصیت مهم مدعو برای کنفرانس سرمایهگذاری عربستان موسوم به نیوم سفر خود به عربستان را لغو کردند. شبکه الجزیره عربی که از قطر پخش میشود برنامههای عادی خود را قطع و برنامههای ویژه قتل خاشقجی را به مدت سه هفته در راس کارها و اهداف خود قرار داد. شبکه انگلیسی الجزیره نیز تا حدودی همین خط و مشی را دنبال کرد و در رسوایی قتل نامبرده بسیار تأثیرگذار بود. سایر رسانههای مهم خبری جهان نیز اخبار قتل وی را به مناسبتهای مختلف پوشش دادند.
جمال خاشقجی پس از آنکه روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای دریافت مدارکی مربوط به ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از سرکنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست.[۱۵]نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند».
درنهایت در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد، و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۱۶][۱۷] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ مصاحبه ای از رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد که در آن بن سلمان ضمن قبول کردن مسئولیت قتل خاشقجی گفت که این قتل در دوره زمامداری وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد.[۵][۶][۷]
به نوشتهٔ الوقت محمد بن سلمان آل سعود به ژنرال احمد العسیری، ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی عربستان[۸] و سخنگوی سابق مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، دستور میدهد که خاشقجی را در استانبول اعدام کند. در همان روز مطبوعات ترکیه اخباری مبنی بر سفر تیم پانزده نفرهٔ سعودی به استانبول و خروج خودروی ون مشکی از کنسولگری عربستان منتشر میکنند.[۱۸]
به نوشتهٔ دیلی صباح، این افراد عبارتند از:
قاشقچی
در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ دادگاه عربستان پنج نفر شامل فهد شبیب البلوی، ترکی مشرف الشهری، ولید عبدالله الشهری، ماهر عبدالعزیز مطرب و صلاح محمد الطبیقی را به مرگ محکوم کرد.[۲۵][۲۶]
قتل جمال قاشقچی واکنشهای بسیاری در رسانههای گروهی و نزد مقامات سیاسی و حکومتی داشت روسای جمهور، وزرای خارجه و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به قتل ایشان واکنش نشان دادند. ۱۲ شخصیت مهم مدعو برای کنفرانس سرمایهگذاری عربستان موسوم به نیوم سفر خود به عربستان را لغو کردند. شبکه الجزیره عربی که از قطر پخش میشود برنامههای عادی خود را قطع و برنامههای ویژه قتل خاشقجی را به مدت سه هفته در راس کارها و اهداف خود قرار داد. شبکه انگلیسی الجزیره نیز تا حدودی همین خط و مشی را دنبال کرد و در رسوایی قتل نامبرده بسیار تأثیرگذار بود. سایر رسانههای مهم خبری جهان نیز اخبار قتل وی را به مناسبتهای مختلف پوشش دادند.
جمال خاشقجی پس از آنکه روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای دریافت مدارکی مربوط به ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از سرکنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست.[۱۵]نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند».
درنهایت در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد، و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۱۶][۱۷] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ مصاحبه ای از رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد که در آن بن سلمان ضمن قبول کردن مسئولیت قتل خاشقجی گفت که این قتل در دوره زمامداری وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد.[۵][۶][۷]
به نوشتهٔ الوقت محمد بن سلمان آل سعود به ژنرال احمد العسیری، ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی عربستان[۸] و سخنگوی سابق مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، دستور میدهد که خاشقجی را در استانبول اعدام کند. در همان روز مطبوعات ترکیه اخباری مبنی بر سفر تیم پانزده نفرهٔ سعودی به استانبول و خروج خودروی ون مشکی از کنسولگری عربستان منتشر میکنند.[۱۸]
به نوشتهٔ دیلی صباح، این افراد عبارتند از:
قاشقچی
در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ دادگاه عربستان پنج نفر شامل فهد شبیب البلوی، ترکی مشرف الشهری، ولید عبدالله الشهری، ماهر عبدالعزیز مطرب و صلاح محمد الطبیقی را به مرگ محکوم کرد.[۲۵][۲۶]
قتل جمال قاشقچی واکنشهای بسیاری در رسانههای گروهی و نزد مقامات سیاسی و حکومتی داشت روسای جمهور، وزرای خارجه و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به قتل ایشان واکنش نشان دادند. ۱۲ شخصیت مهم مدعو برای کنفرانس سرمایهگذاری عربستان موسوم به نیوم سفر خود به عربستان را لغو کردند. شبکه الجزیره عربی که از قطر پخش میشود برنامههای عادی خود را قطع و برنامههای ویژه قتل خاشقجی را به مدت سه هفته در راس کارها و اهداف خود قرار داد. شبکه انگلیسی الجزیره نیز تا حدودی همین خط و مشی را دنبال کرد و در رسوایی قتل نامبرده بسیار تأثیرگذار بود. سایر رسانههای مهم خبری جهان نیز اخبار قتل وی را به مناسبتهای مختلف پوشش دادند.
جمال خاشقجی پس از آنکه روز ۲ اکتبر ۲۰۱۸ برای دریافت مدارکی مربوط به ازدواج خود به سرکنسولگری عربستان در استانبول رفت، ناپدید شد. عربستان مدعی شد که وی از سرکنسولگری خارج شده اما نامزد وی این موضوع را رد کرد. نام وی در لیست افراد تحت تعقیب بن سلمان قرار داشت. سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در ابتدا تأکید کرد که وی از کنسولگری عربستان خارج نشدهاست.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در روزهای آتی، منابع ترکیهای اعلام کردند که ارزیابی اولیه پلیس ترکیه نشان میدهد که جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده و تکهتکه شدهاست. به گفته شبکه الجزیره قتل جمال خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و کنسولگری جسد او را از ساختمان خارج کردهاست.[۱۵]نیویورک تایمز به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی گفتهاست که «مقامهای ترکیه تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند».
درنهایت در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸ تلویزیون رسمی عربستان قتل جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول را تأیید کرد، و ادعا کرد که وی طی یک مشاجره تصادفی کشته شدهاست. همچنین، دستور برکناری ژنرال احمد عسیری معاون وزارت اطلاعات عربستان و سعود القحطانی، از دستیاران محمد بن سلمان، صادر و ۱۸ نفر ناشناس دیگر هم بازداشت شدند و هیئتی از سه وزراتخانه عربستان مأمور به ارائه گزارش کامل در مهلتی یکماهه شد.[۱۶][۱۷] این در حالی بود که در طول ۱۷ روز پس از ناپدید شدن خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، دولت عربستان ادعا میکردند که وی کنسولگری عربستان را به سلامت ترک کرده و ولیعهد از سرنوشت او بیاطلاع بودهاست.
پس از گذشت حدود یک سال از حادثه، در روز چهارشنبه ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹ مصاحبه ای از رادیو سراسری آمریکا پیبیاس با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد که در آن بن سلمان ضمن قبول کردن مسئولیت قتل خاشقجی گفت که این قتل در دوره زمامداری وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را میپذیرد.[۵][۶][۷]
به نوشتهٔ الوقت محمد بن سلمان آل سعود به ژنرال احمد العسیری، ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی عربستان[۸] و سخنگوی سابق مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، دستور میدهد که خاشقجی را در استانبول اعدام کند. در همان روز مطبوعات ترکیه اخباری مبنی بر سفر تیم پانزده نفرهٔ سعودی به استانبول و خروج خودروی ون مشکی از کنسولگری عربستان منتشر میکنند.[۱۸]
به نوشتهٔ دیلی صباح، این افراد عبارتند از:
قاشقچی
در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹ دادگاه عربستان پنج نفر شامل فهد شبیب البلوی، ترکی مشرف الشهری، ولید عبدالله الشهری، ماهر عبدالعزیز مطرب و صلاح محمد الطبیقی را به مرگ محکوم کرد.[۲۵][۲۶]
قتل جمال قاشقچی واکنشهای بسیاری در رسانههای گروهی و نزد مقامات سیاسی و حکومتی داشت روسای جمهور، وزرای خارجه و مقامات بسیاری از کشورها نسبت به قتل ایشان واکنش نشان دادند. ۱۲ شخصیت مهم مدعو برای کنفرانس سرمایهگذاری عربستان موسوم به نیوم سفر خود به عربستان را لغو کردند. شبکه الجزیره عربی که از قطر پخش میشود برنامههای عادی خود را قطع و برنامههای ویژه قتل خاشقجی را به مدت سه هفته در راس کارها و اهداف خود قرار داد. شبکه انگلیسی الجزیره نیز تا حدودی همین خط و مشی را دنبال کرد و در رسوایی قتل نامبرده بسیار تأثیرگذار بود. سایر رسانههای مهم خبری جهان نیز اخبار قتل وی را به مناسبتهای مختلف پوشش دادند.
منبع تصویر، Reuters
محمد بن سلمان بارها نقش خود در قتل جمال خاشقچی را انکار کرده است
محتوای علنی شده گزارش محرمانه نهادهای اطلاعاتی آمریکا تصریح میکند که محمد بن سلمان، ولیعهد قدرتمند عربستان سعودی، فرمان قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار، را شخصا تایید کرده بود.
این گزارش که در سال ۲۰۱۸ تهیه شده بود اما دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق آمریکا مانع از انتشار عمومی آن شده بود، تاکید دارد محمد بن سلمان نقشهای را تایید کرده بوده که به موجب آن نیروهای اطلاعاتی این کشور مامور شده بودند جمال خاشقچی را “بگیرند یا بکشند” .
این نخستین بار است که آمریکا علنا و رسما نام محمد بن سلمان را به عنوان صادرکننده دستور قتل جمال خاشقچی معرفی میکند. ولیعهد عربستان بارها چنین اتهامی را رد کرده است. قاشقچی
همزمان وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده ۷۶ شهروند سعودی را در همین رابطه تحریم و از دریافت ویزای سفر به ایالات متحده محروم خواهد کرد هر چند کاخ سفید بنا ندارد تحریمی برای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در نظر بگیرد.
یک مقام آمریکایی هم به رسانهها گفته کاخسفید بنا دارد فروش تسلیحات به عربستان را مورد بازبینی و احتمالا در حد “تسلیحات دفاعی” تقلیل دهد.
عربستان در واکنش به علنی شدن این گزارش ضمن رد کردن ادعای آن گفته این گزارش “منفی، نادرست و غیرقابل قبول” است.
در بیانیه وزارت خارجه عربستان که عصر جمعه، ۲۶ فوریه، منتشر شده آمده: “واقعا جای تاسف دارد که این گزارشِ مملو از اطلاعات غیرمنصفانه و نتیجهگیری نادرست هنگامی منتشر میشود که پادشاهی آشکارا این جرم وحشیانه را محکوم کرده و حاکمیت گامهای ضروری برای این که چنین واقعهای دیگر هرگز روی ندهد را با توجه به حق حاکمیت خود و استقلال دستگاه قضایی کشور برداشته است.”
جمال خاشقچی، روزنامهنگار منتقد محمد بن سلمان و پدرش، ملک سلمان، پادشاه عربستان، بعد از خروج از این کشور مقیم حومه واشنگتن دیسی آمریکا شده بود و برای روزنامه واشنگتنپست یادداشت مینوشت.
او در اکتبر سال ۲۰۱۸ در حالی که برای گرفتن سند طلاق خود به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه رفته بود، توسط گروهی از نیروهای اطلاعاتی عربستان که با پروازی اختصاصی به استانبول آمده بودند به طرز فجیعی به قتل رسید.
قاتلان او جسدش را تکه تکه کردند و ساعتی بعد با خود از کنسولگری خارج کردند. بقایای جسد آقای خاشقچی هنوز هم کشف نشده است.
در گزارش نهادهای اطلاعاتی آمده: “ارزیابی ما نشان میدهد که محمد بن سلمان، ولیعهد قانونی عربستان سعودی، عملیات استانبول ترکیه را تایید کرده بوده که هدفش بازداشت یا قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی بوده است.”
در بخشی از این گزارش که علنی شده مستقیما به شواهدی که در دست داشتن محمد بن سلمان صحه بگذارد اشارهای نشده اما بر اساس ساختار قدرت و نحوه کار نهادهای اطلاعاتی عربستان سعودی نتیجه گرفته که انجام چنین عملیاتی در این سطح بدون اطلاع و موافقت مستقیم ولیعهد عربستان “تقریبا محال” بوده است.
این گزارش در سال ۲۰۱۸ و پس از آن تدوین شد که جینا هسپل، رئیس وقت سازمان سیا شخصا به استانبول سفر کرد تا ضمن تحقیق مستقیم درباره این قتل، اسناد و مدارک نهادهای اطلاعاتی ترکیه را مشاهده و بررسی کند.
اما گزارش منتج از سفر او و سپس گزارش جامع نهادهای اطلاعاتی چون سیا که بنابر قوانین آمریکا باید علنی میشد، با دستور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت، محرمانه باقی ماند.
خبر مرتبط:
منبع تصویر، PA Media
بقایای جسد جمال خاشقچی هرگز پیدا نشد
همزمان با علنی شده گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، یک مقام دولت این کشور به رسانهها گفته کاخسفید بنا ندارد محمد بن سلمان را به علت نقش مستقیم خود در صدور این قتل تحریم یا مجازات کند.
چنین تصمیمی احتمالا نهادهای حقوق بشری که همواره کاخسفید را به ارجح دانستن روابط سیاسی بر مسایل حقوق بشری متهم میکنند، خشمگین خواهد کرد.
این مقام کاخسفید گفته علت تحریم نکردن ولیعهد عربستان این است که آمریکا نمیخواهد چنین اقدامی به همکاریهای ریاض و واشنگتن در مقابله با القاعده و تروریسم و همچنین رویارویی با ایران، خدشه وارد کند.
با وجود این، آن طور که گزارش شده دولت آمریکا بنا دارد قراردادهای فروش سلاح به ریاض را که به محض ورود جو بایدن به کاخ سفید تعلیق شده بود، در حد فروش تسلیحات دفاعی کاهش دهد.
جو بایدن روز گذشته، پنجشنبه ۲۶ فوریه، در گفتگویی تلفنی با ملک سلمان، پادشاه عربستان، بدون اشاره مستقیم به نام جمال خاشقچی درباره مسایل حقوق بشری با پادشاه عربستان گفتگو کرد. دو طرف بر همکاری دو جانبه در موارد مورد توافق و همچنین مشکلات میان یکدیگر تاکید کرده بودند.
بیشتر بخوانید:
منبع تصویر، Getty Images
جو بایدن در گفتگوی تلفنی خود با ملک سلمان مستقیما به قتل جمال خاشقچی اشاره نکرد
امیر پیام – بیبیسی واشنگتن دیسی
بنابر گزارش رسانههای آمریکا، با وجود انتشار علنی یافتههای نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره نقش مستقیم محمد بن سلمان در قتل جمال خاشقچی، دولت جو بایدن بنا ندارد ولیعهد ۳۵ ساله عربستان را تحریم کند و تنها به ممانعت از صدور ویزا برای حدود ۷۰ شهروند سعودی که در این رابطه نقش داشتهاند بسنده خواهد کرد.
بدین ترتیب این سوال پیش میآید که اگر کاخسفید چه تحت ریاست دونالد ترامپ و چه جو بایدن مجازاتی برای قتل و تکهتکه کردن یک روزنامهنگار در نظر نمیگیرد، علنی شدن یا محرمانه ماندن گزارش سازمان سیا چه منفعتی برای آمریکا خواهد داشت؟
پاسخ به این سوال را باید در رویکرد دو رئیسجمهوری سابق و فعلی به روابط با ریاض جستجو کرد.
یک تحلیل در میان ناظران این است که دونالد ترامپ با علنی نکردن محتوای این گزارش که در سال ۲۰۱۸ تهیه شده بود، یک برگ برنده در دست خود نگه داشت تا ولیعهد جوان را در عملی کردن سیاستهای خود “ترغیب (ناچار)” کند و همزمان با امضای قراردادهای تسلیحاتی، میلیاردها دلار سود روانه واشنگتن کرد.
شاید هم همین برگ برنده به جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ، اجازه داد تا طی چهار سال گذشته در روابط بسیار نزدیکی که با محمد بن سلمان برقرار کرده بود، او را به سوی اقداماتی چون صلح با اسرائیل و ترغیب متحدان ریاض برای برقراری روابط با تلآویو مجاب کند.
در سوی دیگر، اکنون دولت جو بایدن با علنی کردن این گزارش خواهد توانست با “شرمسار کردن” محمد بن سلمان در انظار عمومی، یک بار دیگر ولیعهد جوان و بلکه پدر او، پادشاه عربستان را در موقعیتی قرار دهد که به واشنگتن دست بالا در تنظیم مجدد روابط با ریاض را تقدیم میکند- این بار نه با محرمانه نگهداشتن اطلاعات که با انتشار علنی آن.
در حقیقت، مقصر دانستن محمد بن سلمان بدون تحریم یا هرگونه عقوبتی، یک بار دیگر به کاخسفید اجازه خواهد داد عربستان را “زیر دِین” خود ببرد و از این امتیاز برای همراه کردن ریاض در دیگر طرحهای خود -مثلا احیای برجام با ایران یا حمایت از اسرائیل- استفاده کند.
البته در دفاع از تحریم نکردن محمد بن سلمان، روز جمعه یک مقام کاخسفید به رسانهها گفته “آمریکا معمولا مقامهای ارشد دول دیگر را مستقیما تحریم نمیکند”. سیاستی که دست کم درباره تحریم مقامهای همسایههای عربستان – یعنی ایران و سوریه- طور دیگری اعمال شده است.
در همین حال گفته شده آمریکا بنا دارد در مفاد قرارداد فروش سلاح به ریاض که در دوران دونالد ترامپ عقد شده بود بازبینی کند. ااین تصمیم هم دست کاخسفید را برای نگه داشتن یک برگ برنده دیگر در روابط با ریاض -و شاید یک قرارداد تسلیحاتی بزرگ دیگر- باز خواهد گذاشت.
و در نهایت انتشار این گزارش به جو بایدن اجازه خواهد داد در سطح سیاست داخلی کشورش علاوه بر ادعای عملی کردن یکی از وعدههای انتخاباتی خود، بر رعایت “اصل شفافیت حکومت” که دموکراتها آن را از ارزشهای اصولی خود میدانند، تاکید کند.
بیشتر بخوانید
© 2021 بی بی سی. بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست. سیاست ما درباره لینک دادن به سایت های دیگر.
نامزد جمال خاشقچی و یک گروه مدافع حقوق بشری روز سه شنبه به طور رسمی علیه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در ارتباط با قتل آقای خاشقچی در یک دادگاه آمریکا شکایت کردند.
جمال خاشقچی، روزنامه نگار منتقد محمد بن سلمان روز دهم مهر سال ۱۳۹۷ برای کاری اداری به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد ولی دیگر از آن ساختمان بیرون نیامد.
به گزارش رویترز، در این شکایت محمد بن سلمان و ۲۰ نفر دیگر به قتل جمال خاشقچی متهم شدهاند.
خدیجه چنگیز، نامزد جمال خاشقچی و گروه حقوق بشری «دموکراسی برای جهان عرب اکنون»، مستقر در آمریکا شکایت خود را دادگاهی در شهر واشینگتن دی سی. ثبت کرده اند.
این در حالی است که دادستان کل عربستان روز دوشنبه ۱۷ شهریور با صدور احکام حبس علیه هشت متهم، پرونده قتل جمال خاشقچی این پرونده را «مختومه» اعلام کرد.قاشقچی
جمال خاشقجی که در دورانی از فعالیت خود ارتباطات نزدیکی با حاکمیت سعودی داشت، پس از حمایت از اصلاحات در سیستم و خروج از کشورش، ستوننویس روزنامه واشینگتنپست بود و در محافل جهانی سخنرانی میکرد.
او در آخرین سخنرانیهایش انتقادهای جدی متوجه حاکمان سعودی کرده و معتقد بود اصلاحاتی که ولیعهد عربستان آغاز کرده است در سایه نقض فاحش حقوق بشر انجام میشود.
قتل فجیع این روزنامهنگار منتقد و جزئیاتی که ترکیه در طول ماههای بعد به صورت قطرهچکانی منتشر کرد، جامعه جهانی را تکان داد. عربستان ابتدا هر نوع ارتباط خود را با ناپدید شدن جمال خاشقجی در کنسولگری سعودی در استانبول رد کرد و محمد العتیبی، کنسول سعودی، با نشان دادن ساختمان کنسولگری به یک خبرنگار غربی مدعی شد که آقای خاشقجی ساختمان را ترک کرده است.
یک برآورد اطلاعاتی آمریکا میگوید ایران و روسیه تلاش کردند که در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده دخالت کنند اما هیچ مدرکی دال بر تغییر نتایج آرا در پی تلاش آنها وجود ندارد.
خبرگزاری رویترز و آسوشیتدپرس مینویسند برآورد ۱۵ صفحهای اطلاعاتی آمریکا میگوید ایران با «کارزارهای چندشاخهای پنهان» در تلاش بود که حمایتها از دونالد ترامپ را کاهش دهد.
این گزارش قرار است روز سهشنبه به وقت آمریکا به طور رسمی منتشر شود.
گزارش یاد شده میگوید کوبا، ونزوئلا و حزبالله لبنان نیز تلاش کردند که در انتخابات ریاستجمهوری سوم نوامبر پارسال آمریکا تاثیر بگذارند اما نه در مقیاس تلاشهای گسترده ایران یا روسیه.
این گزارش که توسط دفتر رئیس اطلاعات ملی آمریکا منتشر شده است میافزاید دولت روسیه علیه جو بایدن دست به انتشار «اطلاعات گمراهکننده و غلط» زد اما ایران تلاش میکرد که حمایتها از دونالد ترامپ را کاهش دهد.
بر اساس این گزارش، تلاشها برای اعمال نفوذ و تاثیر بر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا تاثیری روی نتایج انتخابات نداشته است.
در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ نیز برآوردهای اطلاعاتی ایالات متحده نشان میداد که روسیه در تلاش بود تا آقای ترامپ برنده انتخابات شود.
وزیر خارجه ایران اظهارات بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «ریاکارانه» خواند و گفت که تهران مخالف تولید سلاح هستهای است.
محمدجواد ظریف روز سهشنبه ۲۶ اسفند در صفحه توئیتر خود نوشت که بوریس جانسون در اظهارنظری «از هر جهت ریاکارانه» میگوید نگران است که ایران موفق به تولید سلاح هستهای شود، و «در همان روز اعلام میکند که کشورش زرادخانه اتمی خود را گسترش میدهد».
اشاره آقای ظریف به سیاست جدید دولت بریتانیاست که روز سهشنبه اعلام شد و طبق آن قرار است که کلاهکهای هستهای بریتانیا به ۲۶۰ عدد برسد.
وزیر خارجه ایران در ادامه توئیت خود عنوان کرده که «برخلاف انگلیس و متحدانش، ایران معتقد است که تسلیحات اتمی و تمام تسلیحات کشتارجمعی وحشیانه هستند و باید ریشهکن شوند».
ایران از یکسال پیش در واکنش به خروج واشینگتن از برجام و بازگشت تحریمها، به صورت تدریجی از تعهدات هستهای خود عدول کرده است. دولت جدید ایالات متحده از تمایل خود برای بازگشت به برجام خبر داده اما شرط آن را اجرای کامل تعهدات هستهای ایران عنوان کرده است. ایران اما میگوید که واشینگتن در گام نخست باید تحریمها را لغو کند.
در این میان سه کشور اروپایی باقی مانده در برجام شامل فرانسه، بریتانیا و آلمان ابراز نگرانی کردهاند که ایران به سمت تولید سلاح هستهای گام بردارد، اما تهران تاکید دارد که در پی سلاح هستهای نیست.
همزمان با انتشار نامه رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا که در آن از تحریمهای بینالمللی علیه ایران به عنوان علت محرومیت ایران از میزبانی رویدادهای بینالمللی نام برده شده، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی با اشاره به این نامه، این کنفدراسیون را به «بهانهجویی سیاسی» متهم کرد.
خبرگزاری ایسنا روز سهشنبه ۲۶ اسفند متن نامهای از سوی «داتو وینتزور جان»، دبیرکل کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC)، به مهدی محمدنبی، دبیرکل وقت فدراسیون فوتبال ایران، را منتشر کرد که در تاریخ ۱۵ اسفند جاری ارسال شده است.
در این نامه در مورد علت محروم کردن ایران از میزبانی بازیهای مقدماتی جام جهانی و واگذاری آن به بحرین، و همچنین واگذاری میزبانی مسابقات مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا به کشورهایی مانند عربستان، امارات و هند، بهجای ایران توضیحاتی داده شده است.
کنفدراسیون فوتبال آسیا در این نامه نوشته است: «با این وجود، همانطور که مطلع هستید، مسابقات و رقابتهای فوقالذکر دارای جایگاه جهانی است که ذینفعان مختلف از چندین کشور را شامل میشود و با تحریمهای بینالمللی فعلی که جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده، ما چالشها و محدودیتهای قابل توجهی را در برگزاری و انجام موفق مسابقات مربوطه در ایران برای اِیافسی و ذینفعانمان پیشبینی میکنیم.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، روز سهشنبه در نشست خبری خود گفت اینکه کنفدراسیون فوتبال آسیا میگوید «محدودیت در امور مالی، بانکی و لجستیکی نمایندگان ایران در رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا» باعث این وضعیت است «بهانهجویی سیاسی» است.
او تصمیمها ایافسی را «بیعدالتی محض» دانست که «موجب ضرر و زیان حقوق فوتبال ایران شده» و گفت: «برای ما این بهانهجوییها قابل قبول نیست.»
جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی جام ملتهای آسیا نیز اعلام نامزدی کرده است.
همزمان با اعلام اسلامی شهرهای دارای وضعیت قرمز و نارنجی، وزارت بهداشت دوباره از مردم خواسته است که به سفرهای نوروزی نروند.
خبرگزاری ایسنا به نقل از سیما لاری، سخنگوی وزارت بهداشت ایران نوشته تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۰، هرگونه سفر از و به شهرستانهای دارای وضعیت قرمز و نارنجی ممنوع است.
وزارت بهداشت امروز شهرستان گچساران از استان کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان آبادان، اهواز، بندرماهشهر، دزفول، رامهرمز، شوش، شوشتر و کارون از استان خوزستان را از جمله شهرهای دارای وضعیت قرمز از نظر بیماری کرونا اعلام کرد.
آنطور که سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرده ۹ شهرستان در وضعیت قرمز، ۳۱ شهرستان نارنجی، ۲۹۵ شهرستان زرد و ۱۱۳ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند.
به گزارش ایرنا، قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان هم اعلام کرد که برگزاری مراسم جمعی مختلف در این استان، باعث تداوم بحران شده است.
به گفته وی در حال حاضر «بیش از ۱۳۰۰ نفر در بیمارستانهای این استان بستری هستند، تختهای بیمارستانی در اهواز و اغلب شهرهای خوزستان اشباع شده و آمار فوتیهای کرونا در خوزستان بسیار بالا رفته است.»
خبرگزاری تسنیم نیز از جانباختن یکی از اعضای کادر درمان و پزشکی شهرستان ایذه خبر داده است.
نام وی از سوی این خبرگزاری عنوان نشده، اما آنطور که تسنیم نوشته تنها یک هفته به زمان «بازنشستگی» این زن عضو کادر درمان و پزشکی ایذه باقی مانده بود.
بر اساس تازهترین آمار وزارت بهداشت، طی ۲۴ ساعت گذشته، ۹۷ بیمار دیگر مبتلا به کرونا جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری در ایران بر اساس آمار رسمی، به ۶۱ هزار و ۴۲۷ نفر رسید.
به گفته سیما سادات لاری، طی همین مدت، ۸۳۸۰ بیمار جدید مبتلا به کرونا نیز در ایران شناسایی شده و مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به یک میلیون و ۷۶۳ هزار و ۳۱۳ نفر رسید.
مقامهای وزارت بهداشت ایران در حالی به طور روزانه آمار ابتلا و مرگ ناشی از کرونا را بدون ارائه آمار تفکیکی در اختیار رسانهها قرار میدهند که تردیدهای جدی نسبت به درستی این آمار وجود دارد و سازمان نظام پزشکی ایران آمار قربانیان را سه تا چهار برابر آمار رسمی میدانند.قاشقچی
محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، روز سهشنبه ۲۶ اسفند در نامهای به حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، نوشت که به نظر او «انهدام» اسرائیل «توهم و افسانه نیست.»
به گزارش خبرگزاری مهر، محمد باقری در این نامه نوشت که «قبل از ورود به گام دوم انقلاب، ظرفیتهای انهدام» اسرائیل و «حذف رژیم» آن کشور «از جغرافیای سیاسی منطقه فراهم شده است و میتوان این حقیقت را آشکار ساخت که اینها توهّم و افسانه نیست.»
او سپس اینگونه اظهار نظر کرد که «نابود کردن» آن کشور «واقعیتی است» که «به نام ایران و ایرانی ضرب شده است.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز پنجم اسفند جاری با اشاره به داستانی که در متنی به نام «تومار اِستِر» یهودیان آمده است، گفت: «در آستانه جشن پوریم، من به نظام ایران و نوچههایش در خاورمیانه که قصد جان ما را کردهاند اعلام میکنم: ۲۵۰۰ سال پیش نیز فردی ظالم و غاصب که ساکن سرزمین شما بود قصد نابودی ملت یهود را داشت. همانطور که او در آن زمان شکست خورد، این نظام هم شکست میخورد».
در «تومار استر» یهودیان آمده است که ملکه اِستر، یکی از همسران خشایارشا در دوران هخامنشی، با اطلاع دادن به شاهنشاه در مورد «توطئه» هامان علیه یهودیان مانع از کشتن آنها شد و هامان که صدراعظم دربار بود به همراه یارانش به دار آویخته شدند.
یهودیان معتقد، این روز، یعنی «نجات یهودیان از دست هامان» را جشن میگیرند و این جشن معروف به «پوریم» است.
با وجود تکرار سخنان مشابه اظهارات رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی از سوی مقامهای مختلف جمهوری اسلامی، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در دیماه ۹۷ در مصاحبه با هفتهنامه لوپوئن تکذیب کرد که کسی در حاکمیت جمهوری اسلامی ایران اصولاً گفته باشد که (ما) «اسرائیل را نابود میکنیم».
آقای ظریف در آن مصاحبه گفت که آیتالله خمینی گفته بود «اسرائیل از صفحه روزگار محو خواهد شد … [یعنی] اسرائیل با این سیاستهایی که دنبال میکند به این سرنوشت مبتلا خواهد شد … نه این که میخواهد آن را نابود کند.»
این سخنان آقای ظریف در حالی بیان شد که با استناد به نوارها و فیلمهای موجود از سخنان روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، وی اسرائیل را «غده سرطانی» نامیده و گفته بود: «ما اگر دستمان برسد تا آخرشان را قطع میکنیم.»
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه گفته است «حکم نهایی و قطعی» درباره پرونده اکبر طبری صادر شده و حکم ۳۱ سال زندان او تایید شده است.
اکبر طبری، معاون اجرایی سابق دفتر صادق لاریجانی در دوران ریاست قوه قضاییه، شهریورماه امسال با حکم دادگاه به اتهام «سردستگی» شبکه رشوهگیری و «اخذ رشوههای متعدد»، «پولشویی» و برخی دیگر از اتهامات به ۵۸ سال زندان محکوم شد.
با توجه به قانون مجازات اسلامی، حکم ۳۱ سال زندان که بیشترین مجازات تعیین شده در یک حکم مرتبط با این پرونده است، اجرایی میشود.
آقای طبری در نامهای که آبان امسال از زندان برای روزنامه شرق فرستاد، نوشت که «قربانی مبارزه با فساد» شده و پرونده او یک «سناریوی ساختگی» است و خودش را «مدیری لایق، توانمند و پاکدست» خوانده و گفته قبلا به عنوان «مدیر نمونه اجرائی کشور» معرفی شده است.
صادق لاریجانی، رئيس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز مرداد سال گذشته در نامهای با اشاره به بازداشت آقای طبری، این پرونده را «فضاسازیهای رسانهای» برای «تخریب» خودش و اجرای «یک پروژه بزرگتر» دانست که توسط «برخی نهادها» اجرا شده است.
حسن روحانی، رئيس جمهور ایران گفته است «اگر کار و تلاش نمیشد» ممکن بود ایران شرایطی مانند ونزوئلا پیدا کند ولی دولت با کنترل تورم مانع از بروز چنین وضعیتی شده است.
به گزارش ایرنا، او که روز سهشنبه، ۲۶ اسفند در اجلاس مجمع عمومی بانک مرکزی سخن میگفت، با دفاع از عملکرد دولتش در سالهای گذشته، گفت اقتصاد کشور «به خوبی اداره شده» و آن را مثل تیمی دانست که «سه گل زده و یک گل خورده است».
در ماههای گذشته برخی کارشناسان با اشاره به فشار تحریمها، تورم بالا، افزایش فقر، بحرانهای اقتصادی متعدد و نارضایتیهای عمومی درباره فروپاشی اقتصادی و بروز مشکلات اجتماعی گسترده و تبدیل شدن اقتصاد ایران به کشوری مانند ونزوئلا هشدار داده بودند.
حسن روحانی در نشست امروز همچنین خود را «فرمانده جنگ اقتصادی» خوانده و به مردم وعده داده است که در سال ۱۴۰۰ وضعیت بهتری داشته باشند.
دوره دولت دوم حسن روحانی در تابستان سال آینده به پایان میرسد.
سرپرست پلیس فتای استان البرز روز دوشنبه ۲۵ اسفند از دستگیر شدن افرادی در ارتباط با مدلینگ در این استان خبر داد که به گفته او در هفت گروه مدلینگ فعالیت داشتند.
رسول جلیلیان این مطلب را در یک نشست خبری اعلام کرد اما توضیح بیشتری در این مورد نداد.
روز ۱۱ اسفند نیز علیاکبر کریمپور، مسئول روابط عمومی سپاه همدان، از بازداشت ۴۱ نفر در ارتباط با «عکاسی» و «مدلینگ» در این استان خبر داده بود.
او بدون ارائه شواهدی مدعی شد که این افراد برای «شبکههای» مخالف جمهوری اسلامی در «خارج» فعالیت کردهاند.
جمهوری اسلامی همواره به دلیل سرکوب آزادیهای مدنی و حق انتخاب سبک زندگی، مورد انتقاد نهادهای مدافع حقوق بشر قرار دارد.
سرپرست پلیس فتای استان البرز روز دوشنبه در بخش دیگری از اظهاراتش همچنین از تشکیل ۷۵ پرونده قضایی برای افراد به خاطر «شرطبندی» خبر داد و گفت در سال جاری در استان البرز «بالغ بر ۲۸۰» صفحه و کانال که در زمینه «شرطبندی و قمار» فعالیت یا تبلیغات داشتند، شناسایی و بسته شدهاند.
با استفاده از خبرگزاری ایلنا و رادیو فردا/پ.پ/ک.ر
شاهزاده رضا پهلوی روز دوشنبه ۲۵ اسفند در پیامی ویدئویی اعلام کرد که کمپین «نه به جمهوری اسلامی» از بطن جامعه ایران جوشیده که هیچ جریان و حزب و گروهی نمیتواند به تنهایی خود را مالک و مبتکر آن بداند.
آقای پهلوی تاکید کرده که «نیروها و گروههای سیاسی گوناگون با تمرکز بر این خواسته ملی میتوانند راه را برای رسیدن به یک همگرایی فراگیر بگشایند و طیفهای مختلف و فعال را به یکدیگر نزدیکتر کنند».
او با اشاره به مشکلات در ایران افزود: «امروز از کولبران کردستان تا سوختبران سیستان و بلوچستان، از جوانان و دانشجویان تا کارگران کارخانهها و بازنشستگان، از خانوادههای دادخواه تا معترضان زندانی دی۹۶ و آبان۹۸، همگی ریشه مشکلات خود را در یکجا میبینند: حکومت بیکفایت و ناکارآمد جمهوری اسلامی. نه به جمهوری اسلامی، حلقه وصل همه معترضان پراکنده است که میدانند حل مشکلاتشان تنها با رفتن این حکومت میسر میشود».
رضا پهلوی در این پیام خواستار فراگیری پیام کارزار «نه به جمهوری اسلامی» شد و گفت: «هر کدامِ شما امروز میتوانید با بهکارگیری روشهای نوین و مبتکرانه در فضای مجازی و واقعی، پیام این کمپین را فراگیر کنید».
این کارزار هفته پیش با امضای بیش از ۶۰۰ تن از فعالان مدنی و چهرهای فرهنگی در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
آنها خطاب به مردم نوشتهاند بیاییم خواسته «نه به جمهوری اسلامی» را «محور همبستگی ملی قرار دهیم تا با برپایی جنبشی بزرگ و فراگیر، خاک ایرانزمین را برای همیشه از فقر و نکبت این رژیم سیاه و فاسد، پاک کنیم».
دادگاهی در آفریقای غربی روز دوشنبه ۲۵ اسفند به کشور دماغه سبز دستور داد الکس ساب، تاجر کلمبیایی را که به اتهام پولشویی از طرف دولت ونزوئلا تحت تعقیب مقامات آمریکایی است، آزاد کند.
ساب که از نزدیکان نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا است، ژوئن گذشته زمانی که هواپیمای او «در راه ایران» برای سوختگیری در دماغه سبز (کاپ ورد) توقف کرد، بازداشت شد.
واشینگتن این شهروند کلمبیایی را متهم کرده است که با ایجاد شبکهای از شرکتهای صوری در امارات، ترکیه، هنگکنگ، پاناما، کلمبیا و مکزیک، در خط مقدم پولشویی و فساد مالی به سود دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا قرار دارد.
دادگاه «جامعه اقتصادی کشورهای آفریقای غربی» (ECOWAS) در ابوجا پایتخت نیجریه روز دوشنبه به «غیرقانونی» بودن بازداشت ساب رای داد.
این دادگاه گفته است که هشدار قرمز پلیس بینالملل برای درخواست دستگیری او، یک روز پس از بازداشت وی در ۱۲ ژوئن صادر شده بود.
بر اساس حکم این دادگاه، دولت دماغه سبز موظف است الکس ساب را بلافاصله آزاد کرده و ۲۰۰ هزار دلار هم به او غرامت بپردازد.
گزارشها در مورد بازداشت الکس ساب در راه ایران در ژوئن گذشته در حالی منتشر شد که تهران همان زمان به ونزوئلا که تحت تحریم آمریکاست، بنزین صادر کرده بود.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به اظهارات مقامات بریتانیا در رابطه با «غیرقابل قبول بودن» ادامه محاکمه نازنین زاغری رتکلیف، شهروند بریتانیایی ایرانی، گفته است که «بیشترین کمک به چنین پروندههایی جلوگیری از سیاسی کردن آن است».
سعید خطیبزاده روز دوشنبه ۲۵ اسفند گفت «به دولت انگلیس توصیه میکنم، یک بار مسیر سیاسی کردن موضوعات را رفته و دیده و اجازه دهد این موضوع در مسیر قضایی خود طی شود».
چنین اظهاراتی در حالی بیان میشود که سازمانهای حقوق بشری بینالمللی نازنین زاغری را زندانی سیاسی خواندهاند. سازمان ملل متحد نیز بازها از جمهوری اسلامی خواسته است خانم زاغری را آزاد کند.
محکومیت نازنین زاغری ۱۷ اسفند رسماً به پایان رسید اما وکیل او همان روز خبر داد که او باید برای یک اتهام دیگر در دادگاه حاضر شود. بریتانیا تشکیل پرونده جدید علیه خانم زاغری را «غیرقابل قبول» خوانده و خواهان آزادی فوری او شده است.
خطیبزاده همچنین مدعی شد که دولت انگلیس چند بار به تعهدات خود عمل نکرده که ایجاد مشکلاتی را به همراه داشته است: «به افرادی که ویزا داده در بدو ورود دیپورت کرده است و این نشان میدهد دولت انگلیس نهایت تلاش خود را کرده است که آرامش برنگردد».
او توضیح نداد بریتانیا چه کسی را دیپورت کرده است، اما جک استرا وزیر خارجه اسبق بریتانیا هفته گذشته در مصاحبهای گفت سه مقام جمهوری اسلامی که سال ۲۰۱۳ برای مذاکره درباره بدهی بریتانیا به ایران از بابت تانکهای چیفتن آمده بودند، در فرودگاه لندن بازداشت و بعد از سه روز دیپورت شدند.
البته خانم زاغری فروردین ۹۵ در ایران بازداشت شد، اما محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران پیشتر اعلام کرده بود در مرحلهای، بریتانیا پیشنهاد مبادله زاغری در قبال ۴۰۰ میلیون پوند بدهی به ایران از بابت تانکهای چیفتن را داده بود.
آقای خطیبزاده هفته گذشته نیز مدعی شد که «اگر بهخاطر اقدامات مخرب وزیر امور خارجه پیشین انگلیس نبود، نازنین زاغری چند سال پیش آزاد میشد».
جمهوری اسلامی متهم است که از بازداشت شهروندان خارجی و دوتابعیتی بهعنوان اهرم فشار بر کشورهای دیگر استفاده میکند.
صادرات نفت آمریکا به هند در ماه فوریه با افزایشی ۴۸ درصدی نسبت به ژانویه امسال از ۵۴۵ هزار بشکه در روز فراتر رفت.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه، ۲۵ اسفند گزارش داد که ماه گذشته آمریکا با پشت سر گذاشتن عربستان به دومین تامینکننده بزرگ نفت هند تبدیل شد.
افت مصرف داخلی نفت آمریکا به همراه کاهش قیمت نفت این کشور، همچنین کاهش یک میلیون بشکهای تولید نفت عربستان برای کمک به افزایش قیمت جهانی نفت در ماه گذشته باعث شد که آمریکا به دومین تامینکننده عمده نفت هند تبدیل شود.
صادرات نفت عربستان به هند در ماه گذشته افتی ۴۲ درصدی داشته است. عراق کماکان بزرگترین صادرکننده نفت به هند است.
قبل از تحریمهای آمریکا ایران سهمی ۱۱ درصدی در واردات نفت هند داشت، اما در ماه گذشته هند ۱۴ درصد از نفت وارداتی خود را از آمریکا خریداری کرده است.
بر اساس آمارهای وزارت اقتصاد هند، این کشور پارسال کلا حدود ۳۰۰ میلیون دلار واردات از ایران داشت.
این رقم در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۱۸ میلادی به ترتیب ۳.۴ میلیارد و ۱۴.۸ میلیارد دلار بود.
دولت هند میگوید امیدوار است با لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران، دوباره خرید نفت از ایران را از سر بگیرد.
سازمان بهشت زهرا در واکنش به انتقادها از تزریق واکسن خارج از نوبت از سهمیه کارکنان این سازمان به افراد غیر، انتشار این مطالب را «انحرافی» خواند.
روابط عمومی سازمان بهشت زهرا روز دوشنبه، ۲۵ اسفندماه درباره انتشار عکس فردی از سوی برخی کانالهای تلگرامی و ادعای دریافت واکسن خارج از نوبت، گفت آقای «ح.ن» از «نیروهای قدیمی و شناخته شده شهرداری و مشاور سازمان بهشت زهرا» است.
در روزهای اخیر برخی کانالهای تلگرامی عکسی را منتشر کردند که در آن مردی که شاغل در یکی مناطق شهرداری تهران معرفی میشود، در حال دریافت واکسن کرونا دیده میشود.
بر اساس این گزارشها، این فرد از سهمیه واکسن کرونا به تطهیرکنندگان بهشت زهرا استفاده کرده است.
همزمان با آغاز واکسیناسیون کرونا با اولویت کادر درمان و گروههای شغلی آسیبپذیر در برابر کرونا، گزارشهایی از تزریق خارج از نوبت این واکسن در هفتههای گذشته منتشر شده است.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هم امروز بر «لزوم شفافسازی وزارت بهداشت در زمینه روند واکسیناسیون براساس اولویتهای تعیین شده در سند ملی» تاکید کرد.
در همین حال سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا، در گفتوگویی که امروز در روزنامه همشهری منتشر شده، میانگین آمار روزانه متوفیان در پایتخت را ۴۰۰ نفر اعلام کرد و گفت که قبل از بحران کرونا این آمار به طور متوسط روزانه ۲۰۰ نفر بوده است.
بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت، تاکنون ۶۱ هزار ۳۳۰ نفر در ایران به علت ابتلا به کرونا جان باختهاند و مجموع کل بیماران به یک میلیون و ۷۵۴ هزار و ۹۳۳ نفر رسیده است.
وزارت بهداشت در تازهترین آمار در روز دوشنبه، ۲۵ اسفند، از جان باختن ۱۰۰ نفر و شناسایی نزدیک به هشت هزار جدید مبتلا به کرونا طی یک شبانهروز گذشته خبر داد.
بر اساس برآوردهای سازمان نظام پزشکی ایران، شمار قربانیان کرونا در کشور دستکم سه تا چهار برابر آمار رسمی است که توسط وزارت بهداشت اعلام میشود.
مرکز آمار ترکیه گزارش داده است که ایرانیها طی دو ماه ابتدایی سال جاری میلادی در مجموع ۹۳۶ خانه در این کشور خریداری کرده و برای دومین سال متوالی، صدرنشین خریداران خانه در میان خارجیها بودهاند.
شهروندان ایرانی پارسال به رغم کرونا و بسته بودن مرزها با ترکیه، با خرید ۷۱۸۹ مسکن، رکورد سالانه خرید مسکن در ترکیه را شکستند.
با اینحال، جزئیات گزارش مرکز آمار ترکیه که دوشنبه ۲۵ اسفند منتشر شد، نشان میدهد شمار خرید ماهانه خانه توسط شهروندان ایرانی در ترکیه در دو ماه ابتدایی سال جاری میلادی نسبت به ماههای پایانی پارسال تا نصف کاهش یافته است.
بیشترین تعداد خرید ماهانه خانه توسط ایرانیها در ترکیه به ماه سپتامبر پارسال برمیگردد که نرخ دلار در ایران به حدود ۳۲ هزار تومان اوج گرفت و ایرانیها در همین ماه ۹۰۸ مسکن در ترکیه خریداری کردند.
بعد از ایران، شهروندان عراق، روسیه، افغانستان، قزاقستان، یمن، فلسطین، آلمان و آذربایجان بیشترین شمار خرید خانه در ترکیه طی دو ماه گذشته را داشتهاند.
بر اساس این گزارش، در مجموع ۵۷۰۷ خانه در ترکیه طی ماههای ژانویه و فوریه به خارجیها فروخته شده که نسبت به دور مشابه پارسال ۲۷ درصد کاهش داشته است.
نماینده مردم سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها با بیان این که به سوختبَری که در مرز تنها چند گالن گازوئیل را جابهجا میکند نباید برچسب «قاچاقچی» زد، خواستار صدور کارت مرزی برای این افراد شد.
شه بخش گرگیج، روز دوشنبه، ۲۵ اسفندماه به خبرگزاری ایلنا گفت مبدا سوخت قاچاق استان سیستان و بلوچستان نیست و مسئولان اگر میخواهند جلوی قاچاق را بگیرند، «جلوی ورود تانکرهایی که از استانهای دیگر به این استان وارد میشوند را بگیرند.»
او از همچنین با اشاره به اینکه ۸۰ درصد مردم این استان جزو دو دهک پایین جامعه هستند و ۲۵ درصد جمعیت تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار دارند، گفت اگر این افراد شغل و درآمد کافی داشته باشند، «هرگز به سوی شغلی که جانشان را تهدید میکند، نخواهند رفت».
آقای گرگیج تاکید کرد برخی از معترضان به ممنوعیت سوختبری که به ساختمان فرمانداری حمله کردند، از «روی ناراحتی و عصبانیت دست به چنین کاری کردند» و «مخالف نظام» نبودند.
در هفتههای اخیر ناآرامیهایی در بخشهایی از استان سیستان و بلوچستان بهویژه شهر سراوان به دنبال شلیک ماموران سپاه پاسداران به تعدادی سوختبر، موجب درگیریهایی در این مناطق شد.
مقامهای سپاه پاسداران با راهاندازی جایگاههای سوخت میگویند تمامی نیاز پاکستان به سوخت که به روزانه ۵ میلیون لیتر گازوئیل میرسد، باید از طریق طرح رزاق که در کنترل این نهاد و دولت است، تامین شود ولی سوختبرهای محلی با این موضوع مخالف هستند و میگویند سپاه پاسداران قصد انحصار و کنترل فروش گازوئیل به پاکستان را دارد.
مقامهای محلی استان سیستان و بلوچستان پس از بروز درگیریهایی که منجر به کشته شدن سوختبران از سوی سپاه شد، افراد معترض را «معاند» و «ضد انقلاب» توصیف کردند و گفتند این درگیریها «طرح دشمنان» بوده است.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد روز ۱۵ اسفند ضمن محکوم کردن شلیک به سوختبران و معترضان در سیستان و بلوچستان اعلام کرد که احتمالا بیش از ۲۳ نفر به دست سپاه پاسداران و نیروهای امنیتی کشته شدهاند.
مقامهای حکومت ایران تاکنون فقط خبر کشته شدن ۳ نفر را تایید کردهاند.
سازمان عفو بینالملل نیز روز ۱۲ اسفند با صدور بیانیهای سپاه پاسداران را به «نقض قوانین بینالمللی» و استفاده «غیرقانونی» از سلاحهای مرگبار علیه سوختبران متهم کرد.
بیشتر
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
«تک فرزندها اغلب افسرده میشوند؛ بسیاری از این کودکان لوس و وابسته هستند»
© 2021 تمام حقوق این وبسایت، بر اساس مقررات کپیرایت، برای رادیو فردا محفوظ است.
نسخه چاپی
گزارش اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد دولت عربستان در سال ۲۰۱۸ حاکی است که محمد بنسلمان ولیعهد کشور طرح ربودن یا قتل وی را تایید کرده است.
دولت آمریکا روز جمعه ۸ اسفندماه بخشی از گزارش نهادهای اطلاعاتی این کشور پیرامون قتل آقای خاشقچی را از طبقهبندی محرمانه خارج ساخت. در پی آن نیز وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد برای ۷۶ نفر از اتباع عربستان محدودیت سفر به ایالات متحده را اعمال کرده است.
به گفته آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، این افراد کسانی هستند به هر نحوی در قتل خاشقچی یا مواجهه با مخالفان عربستان در خارج از کشور نقش داشتهاند.
آقای خاشقچی، روزنامهنگار منتقد محمد بن سلمان، دهم مهر سال ۱۳۹۷ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد اما دیگر از آن ساختمان بیرون نیامد. گزارشهای منتشرشده نشان میدهد که او توسط ماموران اعزامی از سوی عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول کشته و جسدش قطعه قطعه شد.قاشقچی
عربستان سعودی مدعی شده که ولیعهد این کشور در قتل وی دخالتی نداشته است، اما ارزیابی اداره اطلاعات ملی آمریکا حاکی است محمد بن سلمان طرح ربودن یا قتل وی در کنسولگری عربستان در استانبول را تایید کرده است.
گزارش اطلاعاتی آمریکا میگوید ارزیابی این نهاد بر این است که ولیعهد عربستان بر تصمیمگیریهای دولتی نظارت دارد و با توجه به دخالت مستقیم مشاوران و نزدیکان محمد بن سلمان در طرح قتل خاشقچی و حمایت ولیعهد از استفاده از تدابیر خشونتآمیز برای ساکت کردن مخالفان در خارج، طرح قتل خاشقچی به تایید وی رسیده است.
این گزارش یک روز بعد از گفتوگوی تلفنی جو بایدن رئیسجمهوری ایالات متحده با پادشاه و ولیعهد عربستان از ردهبندی محرمانه خارج شد. در این گفتوگو طرفین بر اتحاد سنتی دو کشور و ادامه همکاریها تاکید کردند.
البته این گزارش محرمانه بازتاب دهنده همان اطلاعاتی است که دونالد ترامپ رئیسجمهوری سابق آمریکا در اواخر سال ۲۰۱۸ به نمایندگان کنگره ارسال کرده بود، اما آقای ترامپ به رغم درخواست قانونگذاران و گروههای مدافع حقوق بشر، حاضر نشده بود این گزارش را از رده محرمانه خارج کرده و منتشر کند.
خانم اوریل هینز مدیر جدید دفتر اطلاعات ملی آمریکا در دولت بایدن متعهد شده بود گزارش قتل خاشقچی را ظرف یک ماه از حالت محرمانه خارج کند.
قتل فجیع این روزنامهنگار منتقد و جزئیاتی که ترکیه در طول ماههای بعد بهتدریج از این جنایت منتشر کرد، جامعه جهانی را تکان داد.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که روابط نزدیک محمد بن سلمان با آقای ترامپ مانع انتقادهای گسترده از ریاض به دلیل مسائلی مانند قتل جمال خاشقچی، دخالت عربستان در جنگ یمن و سرکوب زنان در این کشور شده است.
این در حالی است که جو بایدن حتی پیش از به دست گرفتن زمام امور در کاخ سفید، از جمله سیاستمدارانی بود که به کارزار بازبینی روابط آمریکا با عربستان در پی قتل جمال خاشقچی پیوسته بود.
شهریور ماه امسال، دادستان کل عربستان با صدور احکام حبس علیه هشت متهم در رابطه با قتل جمال خاشقچی، این پرونده را «مختومه» اعلام کرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
«تک فرزندها اغلب افسرده میشوند؛ بسیاری از این کودکان لوس و وابسته هستند»
© 2021 تمام حقوق این وبسایت، بر اساس مقررات کپیرایت، برای رادیو فردا محفوظ است.
عربستان سعودی
همرسانی این مطلب:
بر پایه گزارش اطلاعاتی آمریکا محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان با عملیات «دستگیری یا کشتن» جمال خاشقچی «موافقت» کرده بوده است.
در این گزارش آمده است: «ما چنین ارزیابی میكنیم كه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نقشه عملیاتی برای دستگیری یا كشتن جمال خاشقچی روزنامهنگار سعودی در استانبول تركیه را تأیید کرده است.»
در بخش دیگری از این گزارش همچنین آمده است: «بر اساس این که ولیعهد [عربستان] بر همه تصمیمگیریها در این کشور پادشاهی نظارت دارد، با توجه به دخالت مستقیم یکی از مشاوران اصلی و گروهی از اعضای کادر حفاظت محمد بن سلمان در عملیات مورد نظر و نیز با توجه به این موضوع که ولیعهد از به کارگیری اقدامات خشونتآمیز برای خاموش کردن مخالفان در خارج از کشور، از جمله خاشقچی حمایت کرده است، ما به این ارزیابی رسیدیم.»قاشقچی
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
دولت بایدن پیش از انتشار این پرونده از طبقهبندی خارج شده در روز جمعه ۲۶ فوریه (۸ اسفند)، گزارش اطلاعات محرمانه آن را که همگان مدتها منتظرش بودند، در اختیار کنگره قرار داد.
انتشار گزارش به دستور کنگره پس از تماس تلفنی رئیس جمهور جو بایدن با پادشاه سعودی، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود در روز پنجشنبه انجام شد. این گزارش چهار صفحهای با عنوان «ارزیابی نقش دولت سعودی در کشتن جمال خاشقچی» مورخ ۱۱ فوریه است و در تاریخ ۲۵ فوریه توسط آریل هاینس، مدیر اطلاعات ملی از طبقه بندی محرمانه خارج شده است.
جمال خاشقچی که روزنامهنگار منتقد دستگاه سلطنتی عربستان و به ویژه بنسلمان بود، در ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. شواهد نشان میدهد او در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسیده و جسدش تکهتکه شده و از آنجا خارج شدهاست. بنسلمان تاکنون به قتل رسیدن خاشقچی را تأیید کرده، اما گفته که این کار بدون اطلاع او انجام شده است.
با این حال در گزارشی که روز جمعه در آمریکا منتشر شد به «نظارت کامل» بن سلمان بر کلیه عملیات اطلاعاتی و امنیتی در عربستان سعودی اشاره شده است. نویسندگان این گزارش آوردهاند: «ولیعهد از سال ۲۰۱۷ بر سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی پادشاهی نظارت کامل دارد و بسیار بعید به نظر میرسد كه مقامات سعودی بدون مجوز ولیعهد، عملیاتی از این دست را انجام داده باشند.»
این گزارش میگوید شماری از اعضای تیم ۱۵ نفره سعودی که در اکتبر ۲۰۱۸ پیش از کشته شدن خاشقچی وارد استانبول شدند، افراد مرتبط با مرکز مطالعات و امور رسانهای در دربار سعودی بودند که مدیریت آن را مشاور نزدیک بن سلمان بر عهده دارد و ۷ تن از آنان نیز اعضای زبده تیم حفاظت شخصی محمد بن سلمان معروف به «نیروی واکنش سریع» بودهاند.
وزارت خزانهداری آمریکا ساعتی پس از انتشار گزارش اطلاعاتی توسط دولت بایدن، تحریمهایی را علیه این نیروی واکنش سریع موسوم به یگان ببر (وحدة النمر) و نیز معاون پیشین «ریاست دستگاه اطلاعاتی عمومی» عربستان وضع کرد.
همزمان، وزارت خارجه آمریکا با اعمال محدودیت صدور ویزا به ۷۶ تبعه عربستان سعودی، ورود آنان به خاک ایالات متحده را ممنوع اعلام کرد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با اعلام این خبر گفت که کشورش، افرادی را که به فعالان، ناراضیان و خبرنگاران حمله و یا آنها را تهدید میکنند، تحمل نخواهد کرد.
پیش از این برخی مقامات دولت آمریکا اشاره كرده بودند كه بایدن در حال بررسی نوع مجازاتی است که قصد دارد پس از انتشار گزارش جنجالی روز جمعه علیه سعودیها به اجرا بگذارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه در پاسخ به این پرسش که آیا دولت تحریمهایی را برای افرادی که مسئول قتل خاشقچی شناخته شدهاند، در نظر میگیرد، گفت: «به نظرم به زودی به جایی میرسیم که مسئولیتپذیری این جنایت هولناک را مطالبه کنیم.»
در گزارش اطلاعاتی آمریکا آمده است که در زمان قتل خاشقچی، «ولیعهد فضا را به گونهای درآورده بود که دستیارانش از خطر اخراج یا بازداشت در صورت انجام ندادن وظایف تعیین شده میترسیدند».
اندکی پس از مرگ خاشقجی در اکتبر ۲۰۱۸، سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا، سیا، با اطمینان بالا چنین ارزیابی کرد که ولیعهد شخصاً دستور قتل را صادر کرده است.
بایدن در زمان تبلیغات انتخاباتی گفته بود که خاشقچی «به دستور ولیعهد» عربستان کشته شده و باید با این کشور مانند خودشان رفتار شود.
همرسانی این مطلب:
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از خبرگزاری دولتی عربستان «واس»، وزارت خارجه سعودی در بیانیهای به گزارش سازمان اطلاعاتی مرکزی آمریکا موسوم به «سیا» که در آن ولیعهد سعودی به عنوان عامل ربوده شدن و قتل جمال خاشقچی معرفی شده است، واکنش نشان داد.
وزارت خارجه سعودی اعلام کرد: «قاطعانه آنچه را که در گزارش سازمان سیا درباره قتل خاشقچی که حاوی نتیجهگیریهای نادرست و تفسیرات اهانتآمیز علیه رهبری سعودی است، رد میکنیم».
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیلهای ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
در بیانیه آمده است: «عربستان جنایت قتل خاشچقی را محکوم کرد و تدابیر لازم برای تضمین عدم تکراری چنین رویدادی اتخاذ کرده است».قاشقچی
وزارت خارجه عربستان افزود: «جای تأسف دارد که چنین گزارشی از آمریکا صادر شود و حاوی نتایج اشتباه و غیر قابل قبول باشد».
دولت سعودی تصریح کرد: « دستگاه قضایی احکام خود در حق مرتکبان قتل را صادر کرده است که با استقبال خانواده خاشقچی روبرو شد. ریاض هر اقدامی که به رهبری و حاکمیت و استقلال دستگاه قضایی آن ضربه بزند، بر نخواهد تابید».
وزارت خارجه سعودی در پایان بیانیه تأکید کرد که «روابط و همکاری عربستان و آمریکا قوی و مستحکم است».
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) روز جمعه در گزارشی درباره ترور جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود اعلام کرد که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی با «ربودن» یا «قتل» جمال خاشقجی در استانبول موافقت کرده بود.
خاشقجی در اکتبر 2018 پس از ورود به کنسولگری عربستان در شهر استانبول ترکیه ناپدید شد. ریاض که در ابتدا نسبت به ناپدید شدن خاشقجی اظهار بی اطلاعی میکرد، تصدیق کرد که این روزنامه نگار در داخل کنسولگری به قتل رسیده است.
انتهای پیام
رهبریرهبر انقلاب وارونهنمایی حقایق را یکی از شگردهای دشمن در جنگ نرم دانستند.
هانی زاده، حسندر ادبیات عرب یک ضرب المثل قدیمی همواره بر زبان ها جاری است و آن اینکه هر گاه شتر بر زمین می افتد چاقوها برای کشتن وی فرود می آیند.
اروپاخبرگزاری تسنیم نوشت: ۴۲ سازمان حقوق بشری از دولت آمریکا خواستند تا ولیعهد سعودی و عاملان این جنایت را مجازات و قانون را برای همه افراد یکسان اعمال کند.
خاورمیانهایسنا نوشت:یک مسئول امنیتی اماراتی به دست داشتن رهبری عربستان در ربایش جمال خاشقجی اذعان کرد.
خاورمیانهایرنا نوشت:رئیس اسبق سازمان اطلاعات عربستان در واکنش به گزارش اخیر نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره دخالت ولیعهد سعودی در قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار ناراضی ، با حمله به دولتهای پیشین آمریکا گفت که بسیاری از جنایات جهان توسط نظامیان آمریکایی و به دستور عالیترین مقامات این کشور انجام میشود.
قاشقچی
خاورمیانهایرنا نوشت: شبکه خبری سی ان ان گزارش داد: در گزارش اولیه «دفتر مدیریت اطلاعات ملی» درخصوص مسببان قتل جمال خاشقچی در ابتدا نام ۲۱ نفر اعلام شده بود که ساعاتی بعد سه نام به صورت رازآلودی حذف و فهرست ۱۸ نفره ای ارائه شد.
مطهرنیا، مهدیجو بایدن متأثر از فضای اندیشدگی حزب دموکرات، متوجه پاسداشت مفهوم حقوق بشر شده است. این حزب یکی از نشانه های خود را برای پیمودن راه سیاست در راستای جذب طبقات اجتماعی جامعه هدف خود می داند و متوجه تأکید بر حقوق بشر و دفاع از آزادی های فردی در بطن فدرالیسم و جهت گیری سیاسی آن یعنی دموکراسی آمریکایی است.
خاورمیانهایسنا نوشت: رسانههای سعودی تصاویر و ویدیویی را از نخستین حضور ولیعهد عربستان پس از صدور گزارش آمریکا در خصوص قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار و منتقد سعودی منتشر کردند.
خاورمیانهایسنا نوشت:زنی مصری که مدعی است جمال خاشقچی چند ماه پیش از مرگش با وی ازدواج کرده بود، در گفتگویی با شبکه خبری دویچه وله گفت، اینجاست که پیام “همسر مقتولش” را اعلام کند.
خاورمیانهایسنا نوشت:یک رسانه عرب زبان در یادداشتی نوشت که انتشار خلاصهای از گزارش سیا توسط دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا حلقه محاصره اعمال شده بر ولیعهد سعودی از زمان قتل روزنامهنگار منتقد عربستانی در استانبول را تنگتر کرده است است اما واشنگتن قصد قطعی روابط با ریاض و مجازات بن سلمان را ندارد و به همین دلیل اقداماتی را برای کاهش شوک انتشار گزارش خود انجام داد.
خاورمیانهایرنا نوشت: کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس به دنبال انتشار گزارش غیرمحرمانه واشنگتن مبنی بر قتل «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد عربستانی با تایید «محمد بن سلمان»، بر رد هر گونه تلاش در بهرهبرداری از این پرونده و نیز دخالت در امور داخلی سعودیها تاکید کردند.
آمریکافارس نوشت: رئیس مجلس نمایندگان آمریکا ضمن حمایت از بازنگری در روابط این کشور با عربستان سعودی، اعلام کرد، بهزودی تحریمهایی علیه ناقضان حقوق بشر در این کشور به تصویب میرسد.
خاورمیانهفارس نوشت: گزارشی که دولت آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، منتقد سعودی منتشر کرده نشان میدهد این ترور با دستور مستقیم «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی انجام شده است.
خاورمیانهشاهزاده سعودی نگران پرونده خاشقچی و عکس العمل هایی است که پس از آن ممکن است گریبان گیرش شود.
خاورمیانهایسنا نوشت: چهار مسؤول آگاه آمریکایی پیشبینی کردند که گزارش آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیآیای) که امروز (پنجشنبه) منتشر خواهد شد، حاکی از این است که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی با قتل جمال خاشقچی، روزنامهنگار این کشور در سال ۲۰۱۸ موافقت کرده بود.
خاورمیانهفارس نوشت:«جنیفر ساکی»، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری شامگاه چهارشنبه (به وقت تهران) گفت دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا به زودی گزارش مربوط به قتل «جمال خاشقچی»، منتقد عربستان سعودی را منتشر خواهد کرد. وی همچنین اعلام کرد هیچ برنامهای برای عقبنشینی از تحریمهای ایران نداریم.
خاورمیانهایسنا نوشت:در حالی که یک سایت آمریکایی پیش بینی کرده گزارش اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقجی فردا منتشر شود، عربستان با نگرانی زیاد منتظر انتشار گزارش سیا درباره دست داشتن محمد بن سلمان در عملیات ترور این روزنامه نگار منتقد است.
آمریکاایسنا نوشت: پایگاه خبری اکسیوس آمریکا به نقل از یک منبع گزارش داد که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا قصد دارد امروز (چهارشنبه) با سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان تماس بگیرد.
خاورمیانهایسنا نوشت: منابع آگاه از پیام محرمانه پادشاه عربستان به رئیس جمهوری آمریکا و درخواست از وی برای منتشر نکردن گزارش مرگ روزنامهنگار منتقد سعودی پرده برداشتند.
خاورمیانهخبرگزاری صدا و سیما نوشت:روزنامه الکترونیکی رای الیوم نوشت: روابط عربستان و آمریکا تحولی را شاهد خواهد بود که بعید است ولیعهد عربستان در آن نقش قابل توجهی داشته باشد.
خاورمیانهایرنا نوشت: روزنامه واشنگتن پست نوشت: دفتر اطلاعات ملی آمریکا هفته آینده گزارشی منتشر خواهد کرد که نشان میدهد محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دستور قتل جمال خاشقچی را صادر کرده است.
آمریکافارس نوشت: سخنگوی کاخ سفید از آمادگی ارسال و افشای گزارش محرمانه قتل روزنامهنگار منتقد عربستان سعودی برای کنگره آمریکا خبر داد.
دیپلماسیاستاد دانشکده روابط بین الملل در گفتگویی با تأکید بر اینکه دموکرات ها تمایل به پادشاهی بن نایف دارند گفت: با عنایت به آمادگی بایدن به بازگشت به برجام و احتمالا ادامه مذاکرات با ایران و صفر شدن شانس حمله به ایران که بن سلمان در دوره ترامپ، امید زیادی به آن بسته بود، راهی به جز نزدیک شدن به ایران برای شیوخ خلیج فارس باقی نمی ماند.
هانی زاده، حسنخروج دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا از کاخ سفید و پیروزی جو بایدن نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی را به شدت نگران کرده است.
آمریکاایسنا نوشت:رئیس دموکرات کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا از مدیر اطلاعات ملی خواست تا گزارش مربوط به قتل جمال خاشقجی، مقالهنویس روزنامه واشنگتن پست در سال 2018 میلادی را از حالت طبقهبندی خارج کند.
آمریکاایرنا نوشت:گزینه مدیریت اطلاعات ملی دولت رئیس جمهوری منتخب آمریکا گفت: جو بایدن متعهد شده است که پرونده تحقیقات ترور جمال خاشقچی روزنامهنگار منتقد سعودی که توسط عوامل حکومت عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول به قتل رسید را از طبقهبندی محرمانه خارج کند.
آمریکاایسنا نوشت: یکی از اعضای شورای شهر واشنگتن پیشنهادی مبنی بر تغییر نام خیابانی که سفارت عربستان در واشنگتن در آن حضور دارد به نام خیابان «جمال خاشقجی» مطرح کرده است.
آمریکاایرنا نوشت: « هیلاری کلینتون » وزیر اسبق امور خارجه آمریکا مردم را به دیدن فیلم “معارض” که ماجرای قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار مخالف سعودی را روایت می کند ، تشویق کرد.
سینمافیلمساز برنده اسکار مستندی درباره قتل جمال خاشقچی ساخته است، و در اقدامی دور از انتظار غولهای پخش آنلاین این مستند را بایکوت کردهاند!
خاورمیانهایسنا نوشت: وزیران خارجه ترکیه و عربستان روز جمعه با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند. این نخستین دیدار دو طرف پس از افشای قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی به دست عربستان و تیره شدن روابط دو کشور است.
تمامی حقوق این سایت برای خبرآنلاین محفوظ است.
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright © 2018 khabaronline News Agancy, All rights reserved