Die Brautgabe (arabisch المهر, DMG al-mahr) ist noch heute im Orient üblich und keinesfalls mit einem Brautpreis gleichzusetzen, mit dem die Frau „erkauft“ wird, oder mit der Morgengabe (Zuwendung von Geld oder Gütern des Bräutigams an die Braut). Die Brautgabe wird der Braut entgolten, nicht ihrem Vater. In den meisten Fällen ist eine Brautgabe materieller Art, sie kann aber auch einen ideellen Wert besitzen. Die Brautgabe dient zur Vorbeugung gegen eine „voreilige“ Scheidung seitens des Mannes, sowie zur finanziellen Absicherung der Frau, etwa im Scheidungsfall.
Es gibt nach islamischem Recht, also gemäß der islamischen Staatlichkeit, zwei Formen von al-mahr:
Was die Kultur und Tradition der ca. sieben Hochzeitsfeierlichkeiten bzw. Zeremonien anbelangen, wird Mitgift in arabischen-islamischen aber auch im indo-iranisch-islamischen Kulturkreisen, einschließlich aller Länder Zentralasiens und Nordindiens (seit 1947 auch Pakistan) als Jehaz al Aross (arabisch جهاز العروس, DMG Mitgift der Braut) bezeichnet. Verschiedenartige Geschenke erhält die Braut vom Hause der Eltern und zwar am Morgen der ersten Hochzeitsnacht bzw. Henna-Nacht. Diese “Morgengabe” ist eine Art Aussteuer im Sinne der deutschen Kultur. Im iranischen Kulturkreis wird Jehaz als Jaziya oder Mehriya bezeichnet. Die Braut wird Aross und der Bräutigam Damad oder Shah bezeichnet.
Schir Baha (persisch für „Preis der Milch“, vielleicht „Preis des Stillens“), Toijana (Paschto) und Walwar (Paschto) sind Bezeichnungen für Gaben, die vom Bräutigam dem Vater der Braut ausgehändigt werden. Solche Geldbeträge sind nach islamischem Recht verboten. Diese Ausgaben werden zu Recht in Europa und von Frauen etwa in Afghanistan als Kaufpreis, Brautpreis, Brautgeld benutzt. Mahr ist eher mit der Versorgung, Vorsorge, Rente oder Ehevertrag vergleichbar. In den islamischen Länder, die über Systeme der Sozialversicherung verfügen, sind beide Formen von Mahr mehr symbolisch zu betrachtet, diese Festsetzung gehört zum Skript der Hochzeitszeremonie und oft mit drei Goldstücken oder entsprechend nach drei Dinar aus der Zeit der Anfänge der islamischen Religion festgesetzt. Es ist anzumerken, dass in diversen Kulturen, vor allem nicht-arabischen islamischen Ländern, die Brautgabe nicht von der Familie des Bräutigams, sondern von der Brautfamilie getragen wird.
Die bekannten deutschen Übersetzer des Korans wie Friedrich Rückert und Joseph von Hammer-Purgstall haben al Mahr ins Deutsche vor allem als Brautgabe, Morgengabe oder Mitgift übertragen. Tatsächlich wird Mahr vor der Neka (islamische Trauung in der Regel am Nachmittag vor Henna-Nacht) von dem Anwalt der Braut mit dem Vater oder Onkel des Bräutigams festgesetzt. Ein Teil des Geldes (Eigentum, Grundstück, aber auch Gold) kann die Braut jederzeit verlangen, das andere Teil nur bei der Scheidung oder bei Ableben des Gattens.
مهریه
Der Islam gewährt der muslimischen Frau das Recht, von ihrem zukünftigen Ehemann diese Brautgabe zu verlangen, ihre Höhe kann sie selber festlegen und frei über die Zuwendung verfügen (Koran 4:4):[1]
„Und gebt den Frauen ihre Morgengabe als Geschenk (so daß sie frei darüber verfügen können)! Wenn sie euch aber freiwillig etwas davon überlassen, könnt ihr es unbedenklich (für euch selber) verbrauchen.“
Dabei soll die Frau sich an der finanziellen Situation des Mannes orientieren. Selbst bei einer Scheidung hat der Ehemann kein Recht, die Brautgabe zurückzufordern (Koran 2:229):[2]
„Die Entlassung (mit dem Recht, die Frau zurückzunehmen) ist zweimal (erlaubt). Dann (sind die Frauen entweder) in rechtlicher Weise (zu) behalten oder auf ordentliche Weise frei(zu)geben. Und es ist euch (im letzteren Fall) nicht erlaubt, etwas von dem, was ihr ihnen (vorher als Morgengabe) gegeben habt, (wieder an euch) zu nehmen, – außer wenn die beiden fürchten, daß sie (hinsichtlich der Ehegemeinschaft) die Gebote Allahs nicht einhalten werden. Wenn aber zu befürchten ist, daß die beiden (im Fall der Aufrechterhaltung der Ehegemeinschaft) die Gebote Allahs nicht einhalten werden, ist es für sie keine Sünde, wenn die Frau sich mit einem gewissen Betrag loskauft. Das sind die Gebote Allahs. Übertretet sie nicht! Diejenigen, die sie übertreten, sind die (wahren) Frevler.“
مهریه یا به شکل کهن‌تر آن، کابین[۱] به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می‌پردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد،[۲]
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر)در یهودیت پذیرفته شده‌است.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد.
در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
مهریه
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده میشود.[۳]
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است.[۴][۵][۶] البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.[۷]
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند.[۸]
اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف میشود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
در عربستان، عرف مهریه۴۰۰۰دلار است. در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات جمهوری آذربایجان برآورد میشود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین میشود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به‌طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰ هزار یوان تخمین زده میشود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۲ هزار ریال عمان است.[۱۳]
مطالبه مهریه زوج‌های مسلمان که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند همیشه از موضوعات بحث‌انگیز و مورد اختلاف بین دادگاه‌ها بوده‌است.
سال ۲۰۱۷ در پی صدور آرای متعارض دادگاه‌های سوئدی در مورد مهریه، دیوان عالی سوئد اعلام کرد که تعهد به پرداخت مهریه در سوئد قابل اجرا نیست. این رای زمانی صادر شد که یک زن ایرانی ۶۹۰ سکه مهریه خود را به اجرا گذشته و دادگاه تجدیدنظر به نفع او رای داده بود. دیوان عالی سوئد در این رأی بر مبنای قیاس مهریه با تعهد تقسیم اموال در حقوق کشورهای غربی صادر شده و به این نتیجه رسیده بود که یک قرارداد تقسیم اموال که بدون ارتباط با یک فسخ نکاح قریب‌الوقوع تنظیم شده باشد بر اساس قوانین زناشویی فاقد اثر است.[۱۴]
پرونده‌های مهریه بارها در دادگاه‌های آمریکا هم مطرح شده و آرای متفاوتی در این زمینه صادر شده‌است. سال ۲۰۰۲ دیوان عالی نیوجرسی در یک پرونده حکم به پرداخت مهریه داد. عابد عواد وکیل و استاد حقوق آمریکا در تحلیلی که بر رای دیوان عالی نیوجرسی نوشته می‌نویسد دادگاه‌هایی که به ضرر مطالبه‌کننده مهریه رای داده‌اند چون مفهوم واقعی مهریه را نمی‌دانستند آن را مشابه تعهدنامه تقسیم اموال (prenuptial agreement) در نظر گرفتند که در هنگام ازدواج تقسیم اموال بعد از طلاق بسته میشود (دیوان عالی سوئد هم چنین استدلالی کرده) در حالیکه همانطور که قاضی دادگاه نیوجرسی استدلال کرده مهریه نباید با تعهد تقسیم اموال قیاس شود و مقررات این توافق به مهریه تسری پیدا کند. مهریه با تعریفی که در حقوق اسلامی دارد فقط یک تعهد پرداخت ساده است و چنین تعهدی هیچ تعارضی با حقوق آمریکا ندارد.[۱۵]
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است.[۱۶] کلمه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، کلمه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است.[۱۷][۱۸]
بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.[۱۹][۲۰]
در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.[۱۸]
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:[۱۸]
مهر المسمی: مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر میکنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین میگردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیله ی دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند. [۲۱]
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت میکند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته میشود.
اگر در عقد تعیین مهر به یکی از زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود صحیح است و به آن تفویض مهر گویند.
مهرالسنه به میزان مهریه‌ای گفته میشود که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمهٔ زهرا تعیین نمود و به امت خود سفارش نمود تا بیش از این مقدار را برای مهریه قرار ندهند. مستحب است که مقدار مهریه از این مقدار کمتر باشد و بیشتر از آن کراهت دارد. از رسول خدا روایت شده که بهترین زنان امت من کسانی هستند که مهریهٔ آنها کم و مهر و محبت آنها زیاد باشد.[۲۲][۲۳]
کمترین مقدار روایت شده چهارصد درهم نقرهٔ مسکوک و بیشترین مقدار ذکر شده پانصد درهم نقرهٔ مسکوک است. پانصد درهم نقرهٔ مسکوک معادل پنجاه دینار طلای مسکوک در نظر گرفته می‌شده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶]
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن میتواند برای گرفتن مهریه اقدام کند[۲۷] بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائه ی دادخواست مطالبه ی مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل میباشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریهی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا اداره ی اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف میشود.[۲۸]
مهریه یا به شکل کهن‌تر آن، کابین[۱] به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می‌پردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد،[۲]
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر)در یهودیت پذیرفته شده‌است.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد.
در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
مهریه
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده میشود.[۳]
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است.[۴][۵][۶] البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.[۷]
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند.[۸]
اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف میشود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
در عربستان، عرف مهریه۴۰۰۰دلار است. در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات جمهوری آذربایجان برآورد میشود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین میشود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به‌طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰ هزار یوان تخمین زده میشود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۲ هزار ریال عمان است.[۱۳]
مطالبه مهریه زوج‌های مسلمان که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند همیشه از موضوعات بحث‌انگیز و مورد اختلاف بین دادگاه‌ها بوده‌است.
سال ۲۰۱۷ در پی صدور آرای متعارض دادگاه‌های سوئدی در مورد مهریه، دیوان عالی سوئد اعلام کرد که تعهد به پرداخت مهریه در سوئد قابل اجرا نیست. این رای زمانی صادر شد که یک زن ایرانی ۶۹۰ سکه مهریه خود را به اجرا گذشته و دادگاه تجدیدنظر به نفع او رای داده بود. دیوان عالی سوئد در این رأی بر مبنای قیاس مهریه با تعهد تقسیم اموال در حقوق کشورهای غربی صادر شده و به این نتیجه رسیده بود که یک قرارداد تقسیم اموال که بدون ارتباط با یک فسخ نکاح قریب‌الوقوع تنظیم شده باشد بر اساس قوانین زناشویی فاقد اثر است.[۱۴]
پرونده‌های مهریه بارها در دادگاه‌های آمریکا هم مطرح شده و آرای متفاوتی در این زمینه صادر شده‌است. سال ۲۰۰۲ دیوان عالی نیوجرسی در یک پرونده حکم به پرداخت مهریه داد. عابد عواد وکیل و استاد حقوق آمریکا در تحلیلی که بر رای دیوان عالی نیوجرسی نوشته می‌نویسد دادگاه‌هایی که به ضرر مطالبه‌کننده مهریه رای داده‌اند چون مفهوم واقعی مهریه را نمی‌دانستند آن را مشابه تعهدنامه تقسیم اموال (prenuptial agreement) در نظر گرفتند که در هنگام ازدواج تقسیم اموال بعد از طلاق بسته میشود (دیوان عالی سوئد هم چنین استدلالی کرده) در حالیکه همانطور که قاضی دادگاه نیوجرسی استدلال کرده مهریه نباید با تعهد تقسیم اموال قیاس شود و مقررات این توافق به مهریه تسری پیدا کند. مهریه با تعریفی که در حقوق اسلامی دارد فقط یک تعهد پرداخت ساده است و چنین تعهدی هیچ تعارضی با حقوق آمریکا ندارد.[۱۵]
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است.[۱۶] کلمه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، کلمه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است.[۱۷][۱۸]
بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.[۱۹][۲۰]
در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.[۱۸]
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:[۱۸]
مهر المسمی: مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر میکنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین میگردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیله ی دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند. [۲۱]
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت میکند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته میشود.
اگر در عقد تعیین مهر به یکی از زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود صحیح است و به آن تفویض مهر گویند.
مهرالسنه به میزان مهریه‌ای گفته میشود که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمهٔ زهرا تعیین نمود و به امت خود سفارش نمود تا بیش از این مقدار را برای مهریه قرار ندهند. مستحب است که مقدار مهریه از این مقدار کمتر باشد و بیشتر از آن کراهت دارد. از رسول خدا روایت شده که بهترین زنان امت من کسانی هستند که مهریهٔ آنها کم و مهر و محبت آنها زیاد باشد.[۲۲][۲۳]
کمترین مقدار روایت شده چهارصد درهم نقرهٔ مسکوک و بیشترین مقدار ذکر شده پانصد درهم نقرهٔ مسکوک است. پانصد درهم نقرهٔ مسکوک معادل پنجاه دینار طلای مسکوک در نظر گرفته می‌شده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶]
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن میتواند برای گرفتن مهریه اقدام کند[۲۷] بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائه ی دادخواست مطالبه ی مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل میباشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریهی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا اداره ی اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف میشود.[۲۸]
مهریه یا به شکل کهن‌تر آن، کابین[۱] به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می‌پردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد،[۲]
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر)در یهودیت پذیرفته شده‌است.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد.
در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
مهریه
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده میشود.[۳]
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است.[۴][۵][۶] البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.[۷]
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند.[۸]
اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف میشود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
در عربستان، عرف مهریه۴۰۰۰دلار است. در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات جمهوری آذربایجان برآورد میشود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین میشود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به‌طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰ هزار یوان تخمین زده میشود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۲ هزار ریال عمان است.[۱۳]
مطالبه مهریه زوج‌های مسلمان که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند همیشه از موضوعات بحث‌انگیز و مورد اختلاف بین دادگاه‌ها بوده‌است.
سال ۲۰۱۷ در پی صدور آرای متعارض دادگاه‌های سوئدی در مورد مهریه، دیوان عالی سوئد اعلام کرد که تعهد به پرداخت مهریه در سوئد قابل اجرا نیست. این رای زمانی صادر شد که یک زن ایرانی ۶۹۰ سکه مهریه خود را به اجرا گذشته و دادگاه تجدیدنظر به نفع او رای داده بود. دیوان عالی سوئد در این رأی بر مبنای قیاس مهریه با تعهد تقسیم اموال در حقوق کشورهای غربی صادر شده و به این نتیجه رسیده بود که یک قرارداد تقسیم اموال که بدون ارتباط با یک فسخ نکاح قریب‌الوقوع تنظیم شده باشد بر اساس قوانین زناشویی فاقد اثر است.[۱۴]
پرونده‌های مهریه بارها در دادگاه‌های آمریکا هم مطرح شده و آرای متفاوتی در این زمینه صادر شده‌است. سال ۲۰۰۲ دیوان عالی نیوجرسی در یک پرونده حکم به پرداخت مهریه داد. عابد عواد وکیل و استاد حقوق آمریکا در تحلیلی که بر رای دیوان عالی نیوجرسی نوشته می‌نویسد دادگاه‌هایی که به ضرر مطالبه‌کننده مهریه رای داده‌اند چون مفهوم واقعی مهریه را نمی‌دانستند آن را مشابه تعهدنامه تقسیم اموال (prenuptial agreement) در نظر گرفتند که در هنگام ازدواج تقسیم اموال بعد از طلاق بسته میشود (دیوان عالی سوئد هم چنین استدلالی کرده) در حالیکه همانطور که قاضی دادگاه نیوجرسی استدلال کرده مهریه نباید با تعهد تقسیم اموال قیاس شود و مقررات این توافق به مهریه تسری پیدا کند. مهریه با تعریفی که در حقوق اسلامی دارد فقط یک تعهد پرداخت ساده است و چنین تعهدی هیچ تعارضی با حقوق آمریکا ندارد.[۱۵]
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است.[۱۶] کلمه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، کلمه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است.[۱۷][۱۸]
بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.[۱۹][۲۰]
در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.[۱۸]
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:[۱۸]
مهر المسمی: مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر میکنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین میگردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیله ی دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند. [۲۱]
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت میکند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته میشود.
اگر در عقد تعیین مهر به یکی از زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود صحیح است و به آن تفویض مهر گویند.
مهرالسنه به میزان مهریه‌ای گفته میشود که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمهٔ زهرا تعیین نمود و به امت خود سفارش نمود تا بیش از این مقدار را برای مهریه قرار ندهند. مستحب است که مقدار مهریه از این مقدار کمتر باشد و بیشتر از آن کراهت دارد. از رسول خدا روایت شده که بهترین زنان امت من کسانی هستند که مهریهٔ آنها کم و مهر و محبت آنها زیاد باشد.[۲۲][۲۳]
کمترین مقدار روایت شده چهارصد درهم نقرهٔ مسکوک و بیشترین مقدار ذکر شده پانصد درهم نقرهٔ مسکوک است. پانصد درهم نقرهٔ مسکوک معادل پنجاه دینار طلای مسکوک در نظر گرفته می‌شده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶]
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن میتواند برای گرفتن مهریه اقدام کند[۲۷] بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائه ی دادخواست مطالبه ی مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل میباشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریهی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا اداره ی اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف میشود.[۲۸]
مهریه یا به شکل کهن‌تر آن، کابین[۱] به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می‌پردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد،[۲]
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر)در یهودیت پذیرفته شده‌است.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد.
در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
مهریه
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده میشود.[۳]
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است.[۴][۵][۶] البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.[۷]
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند.[۸]
اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف میشود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
در عربستان، عرف مهریه۴۰۰۰دلار است. در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات جمهوری آذربایجان برآورد میشود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین میشود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به‌طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰ هزار یوان تخمین زده میشود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۲ هزار ریال عمان است.[۱۳]
مطالبه مهریه زوج‌های مسلمان که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند همیشه از موضوعات بحث‌انگیز و مورد اختلاف بین دادگاه‌ها بوده‌است.
سال ۲۰۱۷ در پی صدور آرای متعارض دادگاه‌های سوئدی در مورد مهریه، دیوان عالی سوئد اعلام کرد که تعهد به پرداخت مهریه در سوئد قابل اجرا نیست. این رای زمانی صادر شد که یک زن ایرانی ۶۹۰ سکه مهریه خود را به اجرا گذشته و دادگاه تجدیدنظر به نفع او رای داده بود. دیوان عالی سوئد در این رأی بر مبنای قیاس مهریه با تعهد تقسیم اموال در حقوق کشورهای غربی صادر شده و به این نتیجه رسیده بود که یک قرارداد تقسیم اموال که بدون ارتباط با یک فسخ نکاح قریب‌الوقوع تنظیم شده باشد بر اساس قوانین زناشویی فاقد اثر است.[۱۴]
پرونده‌های مهریه بارها در دادگاه‌های آمریکا هم مطرح شده و آرای متفاوتی در این زمینه صادر شده‌است. سال ۲۰۰۲ دیوان عالی نیوجرسی در یک پرونده حکم به پرداخت مهریه داد. عابد عواد وکیل و استاد حقوق آمریکا در تحلیلی که بر رای دیوان عالی نیوجرسی نوشته می‌نویسد دادگاه‌هایی که به ضرر مطالبه‌کننده مهریه رای داده‌اند چون مفهوم واقعی مهریه را نمی‌دانستند آن را مشابه تعهدنامه تقسیم اموال (prenuptial agreement) در نظر گرفتند که در هنگام ازدواج تقسیم اموال بعد از طلاق بسته میشود (دیوان عالی سوئد هم چنین استدلالی کرده) در حالیکه همانطور که قاضی دادگاه نیوجرسی استدلال کرده مهریه نباید با تعهد تقسیم اموال قیاس شود و مقررات این توافق به مهریه تسری پیدا کند. مهریه با تعریفی که در حقوق اسلامی دارد فقط یک تعهد پرداخت ساده است و چنین تعهدی هیچ تعارضی با حقوق آمریکا ندارد.[۱۵]
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است.[۱۶] کلمه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، کلمه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است.[۱۷][۱۸]
بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.[۱۹][۲۰]
در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.[۱۸]
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:[۱۸]
مهر المسمی: مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر میکنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین میگردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیله ی دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند. [۲۱]
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت میکند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته میشود.
اگر در عقد تعیین مهر به یکی از زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود صحیح است و به آن تفویض مهر گویند.
مهرالسنه به میزان مهریه‌ای گفته میشود که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمهٔ زهرا تعیین نمود و به امت خود سفارش نمود تا بیش از این مقدار را برای مهریه قرار ندهند. مستحب است که مقدار مهریه از این مقدار کمتر باشد و بیشتر از آن کراهت دارد. از رسول خدا روایت شده که بهترین زنان امت من کسانی هستند که مهریهٔ آنها کم و مهر و محبت آنها زیاد باشد.[۲۲][۲۳]
کمترین مقدار روایت شده چهارصد درهم نقرهٔ مسکوک و بیشترین مقدار ذکر شده پانصد درهم نقرهٔ مسکوک است. پانصد درهم نقرهٔ مسکوک معادل پنجاه دینار طلای مسکوک در نظر گرفته می‌شده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶]
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن میتواند برای گرفتن مهریه اقدام کند[۲۷] بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائه ی دادخواست مطالبه ی مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل میباشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریهی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا اداره ی اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف میشود.[۲۸]
مهریه یا به شکل کهن‌تر آن، کابین[۱] به مالی گفته میشود که مرد در هنگام وقوع عقد نکاح اسلامی به زن خود می‌پردازد یا مکلف به پرداختِ آن میشود.
نوعی از مهریه در آیین یهود هم وجود دارد اما عندالمطالبه نیست بلکه در زمانی که نکاح با طلاق یا فوت شوهر منحل شود به زن پرداخت خواهد شد،[۲]
مهریه به عنوان عاملِ «بازدارندهٔ شوهر از تصمیم عجولانه برای طلاق» و تأمین مالی زنِ خانه پس از طلاق (یا پس از فوت شوهر)در یهودیت پذیرفته شده‌است.
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش میدهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده میشود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام میشود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است.
در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده‌است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، میتواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی، یا حتی آموزش قرآن یا آموزش علم یا مهارتی ویژه چراکه برای آموزش نیز می‌توان ارزش مالی تعیین کرد.
در صدر اسلام مهریه از قسمتی از اموال موجود مرد پرداخت می‌شد.
مهریه
در بسیاری از اوقات، مهریهٔ دختران مسلمان ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین میشود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه (چهارده معصوم) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده میشود.[۳]
بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه از بیش از ۱۲۰۰ زن و مرد متأهل بین ۱۸ تا ۴۰ سال در حدود ۱۲ استان ایران نشان داده که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده‌است.[۴][۵][۶] البته مهریه‌هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم دیده شده‌است.[۷]
در ایران برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند.[۸]
اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف میشود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد. منتقدان اشکالاتی از قبیل امکان دور زدن قانون، تضعیف ضمانت اجرایی و قانونی مهریه، پنهان‌کاری و مخفی کردن اموال را بر این فرایند وارد کرده‌اند.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]
در عربستان، عرف مهریه۴۰۰۰دلار است. در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات جمهوری آذربایجان برآورد میشود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین میشود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به‌طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰ هزار یوان تخمین زده میشود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۲ هزار ریال عمان است.[۱۳]
مطالبه مهریه زوج‌های مسلمان که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند همیشه از موضوعات بحث‌انگیز و مورد اختلاف بین دادگاه‌ها بوده‌است.
سال ۲۰۱۷ در پی صدور آرای متعارض دادگاه‌های سوئدی در مورد مهریه، دیوان عالی سوئد اعلام کرد که تعهد به پرداخت مهریه در سوئد قابل اجرا نیست. این رای زمانی صادر شد که یک زن ایرانی ۶۹۰ سکه مهریه خود را به اجرا گذشته و دادگاه تجدیدنظر به نفع او رای داده بود. دیوان عالی سوئد در این رأی بر مبنای قیاس مهریه با تعهد تقسیم اموال در حقوق کشورهای غربی صادر شده و به این نتیجه رسیده بود که یک قرارداد تقسیم اموال که بدون ارتباط با یک فسخ نکاح قریب‌الوقوع تنظیم شده باشد بر اساس قوانین زناشویی فاقد اثر است.[۱۴]
پرونده‌های مهریه بارها در دادگاه‌های آمریکا هم مطرح شده و آرای متفاوتی در این زمینه صادر شده‌است. سال ۲۰۰۲ دیوان عالی نیوجرسی در یک پرونده حکم به پرداخت مهریه داد. عابد عواد وکیل و استاد حقوق آمریکا در تحلیلی که بر رای دیوان عالی نیوجرسی نوشته می‌نویسد دادگاه‌هایی که به ضرر مطالبه‌کننده مهریه رای داده‌اند چون مفهوم واقعی مهریه را نمی‌دانستند آن را مشابه تعهدنامه تقسیم اموال (prenuptial agreement) در نظر گرفتند که در هنگام ازدواج تقسیم اموال بعد از طلاق بسته میشود (دیوان عالی سوئد هم چنین استدلالی کرده) در حالیکه همانطور که قاضی دادگاه نیوجرسی استدلال کرده مهریه نباید با تعهد تقسیم اموال قیاس شود و مقررات این توافق به مهریه تسری پیدا کند. مهریه با تعریفی که در حقوق اسلامی دارد فقط یک تعهد پرداخت ساده است و چنین تعهدی هیچ تعارضی با حقوق آمریکا ندارد.[۱۵]
براساس فلسفهٔ اولیهٔ تعیین مهریه، مهر نوعی هدیه، پیشکش، نحله، اعطای بدون عوض و از روی صداقت (صداق) به صورت نقدی با تأکید بر معادل و ویژگی معنوی و فرامادی آن بوده‌است.[۱۶] کلمه «نحله» به گفتهٔ راغب اصفهانی از «نحل» به معنای زنبورعسل است؛ چون زنبورعسل بدون توقعی عسل خود را می‌بخشد، کلمه «نحله» دلالت دارد که فلسفهٔ مهریه، تقدیمی، پیش‌کشی، عطیه و هدیه است.[۱۷][۱۸]
بر اساس برخی منابع فقه اسلامی مانند جواهر الکلام، مهری که شوهر به زن می‌پردازد، در حقیقت، عوضِ حقِ بهره بردن از بضع (آلت زنانگی) است.[۱۹][۲۰]
در اسلام حق مهریه متعلق به خود زن است نه والدینش یا هر شخص دیگر.[۱۸]
مهریه در فقه و حقوق اسلامی سه نوع مهم دارد:[۱۸]
مهر المسمی: مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و آن را در عقد ذکر میکنند. تعیین میزان مهر مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش‌بینی نشده‌است؛ و طبق ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی، مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود، معلوم باشد (ماده ۱۰۷۹ قانون مدنی).
شرایط مهر المسمی:
اگر در زمان انعقاد عقد راجع به مهریه توافق نشده یا اینکه مهریه نوعی تعیین گردیده که مطابق قانون نبوده، ولی عمل زناشوئی بین زوجین رخ داده‌است، در این حالت بر اساس عرف و عادت محل و وضعیت خاص زوجه مهریه تعیین میگردد که به این نوع مهریه مهرالمثل می‌گویند.
هرگاه از بین بردن پرده بکارت دختری بانزدیکی کردن یا به هر وسیله ی دیگری وبدون رضایت دختر صورت گرفته باشد مرد باید مهرالمثل پرداخت کند. [۲۱]
در نکاحی که دائم بوده و مهریه ذکر نشده یا شرط عدم مهر شده باشد زوج به زوجه مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده‌است مهریه‌ای پرداخت میکند و این مهریه اصطلاحاً مهرالمتعه گفته میشود.
اگر در عقد تعیین مهر به یکی از زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود صحیح است و به آن تفویض مهر گویند.
مهرالسنه به میزان مهریه‌ای گفته میشود که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمهٔ زهرا تعیین نمود و به امت خود سفارش نمود تا بیش از این مقدار را برای مهریه قرار ندهند. مستحب است که مقدار مهریه از این مقدار کمتر باشد و بیشتر از آن کراهت دارد. از رسول خدا روایت شده که بهترین زنان امت من کسانی هستند که مهریهٔ آنها کم و مهر و محبت آنها زیاد باشد.[۲۲][۲۳]
کمترین مقدار روایت شده چهارصد درهم نقرهٔ مسکوک و بیشترین مقدار ذکر شده پانصد درهم نقرهٔ مسکوک است. پانصد درهم نقرهٔ مسکوک معادل پنجاه دینار طلای مسکوک در نظر گرفته می‌شده‌است.[۲۴][۲۵][۲۶]
در مهریه عندالاستطاعه در هیچ فرضی امکان جلب شوهر وجود ندارد یا مطالبه مهریه عندالاستطاعه از دادگاه یا اداره اجرای ثبت امکان ممنوع الخروج کردن شوهر هم میسر نیست. فقط با معرفی مال و استطاعت پرداخت شوهر است که زن میتواند برای گرفتن مهریه اقدام کند[۲۷] بنابراین می‌توان فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را این گونه بیان کرد: در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد هر زمان که زن بخواهد، میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مهریه عندالمطالبه جز در مواردی خاص باید پرداخت شود. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زمان پرداخت مهریه، وقتی است که زوج توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد، بنابراین پرداخت آن مشروط به توانایی زوج در پرداخت است. در این حالت، زن باید ضمن ارائه ی دادخواست مطالبه ی مهریه به دادگاه خانواده، لیست اموال و دارایی های مرد را نیز به قاضی پرونده ارائه کند. در بیشتر موارد، اثبات توانایی مالی مرد مشکل میباشد و ممکن است که مرد به منظور فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به اشخاص دیگری منتقل کند. در مهریهی عندالاستطاعه امکان جلب مرد وجود ندارد و حتی امکان ممنوع الخروج کردن او نیز فراهم نیست. فقط در صورتی که زوجه، مالی را از زوج به دادگاه یا اداره ی اجرای ثبت معرفی کند، آن مال به منظور گرفتن مهریه توقیف میشود.[۲۸]
برای مشاوره مهریه و احکام قانونی آن
برای مشاوره مهریه و احکام قانونی آن
یکی از حقوق مالی زن ، مهریه است که به موجب عقد ازدواج به وی تعلق می گیرد . به موجب عقد ، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند . بعلاوه اینکه زن از حق حبس در مطالبه مهریه نیز برخوردار است . از جمله انواع مهریه رایج می توان به مهریه عند المطالبه و مهریه عندالاستطاعه اشاره نمود که هر یک از آنها احکام مخصوص به خود را دارند .
با توجه به اینکه این روزها آمار پرونده های محکومیت در خصوص مطالبه مهریه فراوان شده است ، قانونگذار شرایط جدیدی را هم برای مطالبه مهریه پیش بینی کرده است . بنابراین در این مقاله اینکه مهریه چیست ، انواع مهریه و پرداخت مهریه را مورد بررسی قرار می دهیم .مهریه
از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد ، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی : ” به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید ” . همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقد نکاح میان زوجین واقع شد ، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد .
هرچند که در عمل ، بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند . به هرحال ، مسائلی همچون رابطه نامشروع ، نشوز زن یا عدم تمکین و یا هر عمل دیگری از جانب زن ، مانع از استحقاق زن نسبت به مهریه نیست . البته در برخی از شرایط ، زن مستحق مهریه نخواهد بود و مرد معاف از پرداخت مهریه است .
برخلاف عقد موقت ، تعیین مهریه در عقد دائم شرط لازم و ضروری برای صحت عقد نیست . بنابراین ، در صورتی که در زمان عقد ، مهریه ای تعیین نشده باشد نیز عقد صحیح است و طرفین می توانند بعد از ازدواج در مورد مهریه توافق کنند . به همین دلیل ، بسته به اینکه مهریه در حین عقد تعیین شده باشد یا نشده باشد ، می توان انواع مهریه را شناسایی کرد که انواع آن اعم اند از مهر المسمی ، مهر المثل و مهر المتعه .
به لحاظ عرفی و در رابطه با چگونگی پرداخت و مطالبه مهریه نیز می توان آن را به مهریه عند المطالبه و مهریه عند الاستطاعه تقسیم کرد که با یکدیگر متفاوت بوده و احکام خاص خود را دارند . تفاوت این دو نوع مهریه از جهت آن است که برای دریافت مهریه عندالاستطاعه ، زن باید استطاعت یا توانایی مرد برای پرداخت مهریه را در دادگاه ثابت کند .
همانطور که در قسمت های قبل اشاره شد ، به دلیل اینکه زن به محض عقد مالک مهریه می شود ، می تواند هر زمان که بخواهد اقدام به مطالبه مهریه کند و مرد موظف به پرداخت مهریه به زن می باشد . علاوه بر این ، این امکان نیز وجود دارد که زن با رعایت احکام قانونی ، اقدام به بخشش مهریه به شوهر نموده و او را از پرداختن مهریه معاف نماید .
امروزه بدلیل مشکلات ناشی از ازدیاد پرونده های مربوط به مهریه ، رویه ای متفاوت با قبل به لحاظ پرداخت مهریه پیش بینی شده است ، از جمله مهریه تا یکصد و ده سکه ؛ که بر این اساس ، تنها به میزان صد و ده سکه از مهریه زن ضمانت اجرای کیفری ( جلب شوهر ) را دارد و برای مازاد بر آن ، نمی توان شوهر را به صورت کیفری تعقیب کرد .
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مهریه و احکام قانونی آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مهریه و احکام قانونی آن پاسخ دهند .
برای مشاوره مهریه و احکام قانونی آن
برای مشاوره مهریه و احکام قانونی آن
با سلام در صورتی که مادرشما مهریه شان را آن زمان مطالبه نکردند یا بخشیده اند دیگر نمی توانند بعد از طلاق و گذشت مدت 25 سال مطالبه کنند .
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با ایمیل یا شماره تلفن 9099071667 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 30000 ریال ) در ارتباط باشید تا از مزایای مشاوره حضوری سایت مشاوره دینا بهره مند گردید. همچنین می توانید از طریق فرم ارتباط با ما، پیام ها و انتقادات و پیشنهادات خود را برای ما ارسال نمایید. سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و …. هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
دفترچه ثبت نام آزمون کارشناسان رسمی قوه قضاییه
فرم پیش نویس ثبت نام آزمون کارشناسان رسمی قوه قضاییه
فرم پیش نویس ثبت نام آزمون کارشناسان رسمی دادگستری
ظرفیت پذیرش آزمون اخذ پروانه مشاوره خانواده
قوانین مهریه مدت هاست که در کشور ما به بحث داغی تبدیل شده و حاشیه های زیادی را با خود به همراه داشته است. از مجرم شدن یک روزه داماد گرفته تا تمکین نکردن عروس خانم بعد از عقد و حقی که بعد ازمرگ نیز برذمه آقای داماد است، همگی حاشیه‌ها و مسایلی هستند که این روزها همه آنهایی که ازدواج کرده اند با آن دست به گریبانند.
به شما که هنوز در مراحل اولیه ازدواج هستید یا خدای ناکرده کمی بینتان شکرآب شده است و قصد دارید تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنید، خواندن این گزارش را پیشنهاد می‌کنیم.
مهریه به دوران خیلی دور برمی‌گردد و سابقه ای به قدمت ازدواج دارد، حداقل در ایران ما که اینطور است، یادش بخیر شعار مادربزرگم این بود” زن با رخت سفید میره خونه بخت و با کفن سفید می یاد بیرون” ۷۰ سالش تموم شد که فوت کرد، می گفت به زمان خودش پدر بزرگم ۴ هزار تومان مهرش کرده است، شاید آن روزها مردها خیالشان راحت بود که هیچ زنی مهرش را طلب نمی کند. اما قوانین مهریه به خصوص درسال های اخیر، تغییر زیادی کرده است و برخی زنان با کوچکترین بهانه ،این حق قانونی را برای آزار شوهرها هم شده از آنها طلب میکنند.
بالاخره با ادامه پیدا کردن این رویه و بالا بودن مبالغ مهریه و افزایش تعداد دامادهای زندانی، موجب شد که مسوولان به فکر چاره‌ای افتادند. به طور حتم تدوین و تصویب لایحه حمایت از خانواده” مهم ترین اقدامی است که برای حل این معضل از سوی مقامات انجام شده است.
مهریه
در این لایحه در بخش مهریه، بحث برانگیز ترین مورد، تعداد و میزان سکه‌های مندرج درعقدنامه با عنوان رسمی مهریه بود. در این زمینه پیشنهادهای مختلفی ارایه شد که در نهایت عدد ۱۱۰سکه بهار آزادی طرح جدید، ملاک عمل قرار گرفت. براساس این مصوبه، آقای داماد می تواند رقم مهریه عروس خانوم را تا هر تعداد سکه‌ای که مد نظر دارد، تعیین کند. اما فقط تا ۱۱۰ سکه آن ضمانت اجرای کیفری دارد و بالای ۱۱۰ سکه ضمانت کیفری ندارد و شخص برای پرداخت نکردن آن زندانی نمی‌شود. البته این موضوع هنوز رنگ و بوی قانون پیدا نکرده است.
کم نیستند زنان و دخترانی که به دلایل مختلف مانند اجبار به ازدواج، هزینه شدن برای خون‌بها، مخالفت خانواده به ازدواج یا هر دلیل دیگری از حق مهریه چشم پوشی می کنند و بدون درج شدن رقمی درعقدنامه، به عقد دیگری درمی آیند. این دختران که در بسیاری از موارد مجبور به طلاق می شوند، باید بدانند که قانون در مورد قوانین مهریه نیز طرف آنها را گرفته است.
کسانی که تصمیم به ازدواج می گیرند، باید بدانند که اگردر عقد مهریه‌ای برای آنها تعیین نشود، درهرصورت به آنها مهریه تعلق می‌گیرد، که این مهریه «عندالمطالبه» هم هست. در این میان برقرار شدن رابطه میان زن و مرد نیز در میزان و رقم مهریه موثر است. به عبارتی اگر جدایی قبل از رابطه زناشویی باشد، مهریه با توجه به وضعیت مالی مرد محاسبه میشود که “مهرالمتعه” نام دارد. اگر جدایی بعد از رابطه زناشویی باشد، رقم مهریه متناسب با زنانی است که اطراف عروس هستند، این افراد که شامل خواهر، افراد آشنا و نزدیکان عروس می شوند. این مهر را “مهرالمثل” می نامند.
عقد موقت هم در قانون و هم در شرع ما وجود دارد، در این نوع ازدواج نیز دریافت و پرداخت و قوانین مهریه اصولی دارد که در برخی از موارد دعوای میان زوجین را تشکیل میدهد. شاید این جمله “مهرالمعلوم و مدت المعلوم” را شنیده باشید. این جمله بار حقوقی مشخص و مسلمی دارد. خانم هایی که ازدواج موقت کرده‌اند و تصمیم گرفته‌‌اند مهریه شان را از همسرشان بگیرند، می توانند این موضوع را مانند گرفتن مهریه در ازدواج‌های دائم پیگیری کنند.
با این تفاوت که در ازدواج دائم، زن نسبت به نفقه هم حق دارد، اما در ازدواج موقت زن حق نفقه ندارد مگر اینکه در صیغه نامه‌اش شرط شده باشد. مهریه جزء طلب‌های ممتازه است. یعنی اگر کسان دیگری ازشوهر طلبکار باشند، طلب خانم نسبت به آن طلب‌ها ارجحیت دارد. آنهایی که دوست دارند مهریه خود را طلب کنند، می توانند به ۲ مکان مراجعه کرده و پیگیر حق خود باشند.
نخست اینکه زن بعد ازشکایت از مرد، دادگاهی برای رسیدگی به این موضوع دایر و مرد اگر مالی هم نداشته، دادگاه حکمی مبنی بر پرداخت مهر برایش صادر می کند و اگر مرد حتی بعد از صدور حکم مالی به دست آورد، به نفع مهریه زن ضبط می شود. اجرای احکام بخش رسیدگی به این امر است و زن با مراجعه به بخش اجرای احکام دادگاه درخواست اجرای حکم میکند. دوم زمانی است که مرد مال پرداخت مهریه زن را دارد در این صورت زن با سند ازدواج به قسمت اجرای اداره ثبت مراجعه کرده و بعد از شکایت اداره ثبت، طی نامه ای به مرد اطلاع می دهد که مهریه زن را بپردازد، در غیر این صورت اموال او توقیف می شود؛ همچنین زن از طریق ثبت می تواند حکم ممنوع الخروج شدن مرد را هم گرفته و تا تسویه نشدن حسابش این حکم را نگه دارد.
اگر کار بیخ پیدا کند، ازطریق دادگاه معمولا ۵ تا ۶ ماه این کار به طول می کشد. اما این روند ازطریق اداره ثبت به ۱۵ روز کاهش می یابد. یادتان باشد درحل مسایل خانوادگی، داشتن وکیل مدافع الزامی است.
نه خیلی دور، مردها راه دور زدن و فرار از دست قانون برای عدم پرداخت مهریه را یاد گرفته بودند. راهکار ساده بود، مردها برای فرار، مال خود را به سرعت به نام یکی از نزدیکان زده و در دادگاه ادعا می کردند مالی برای پرداخت مهریه زن ندارند. اما قانون مدتی است که این راه را بسته است، آقایان متخلف بدانند که بر اساس قوانین مهریه نمی توانند از زیر بار ندادن مهریه به همسرشان شانه خالی کنند و اگر مالی داشته باشند و قبل از اقدام به طلاق همسرشان اموالشان را به نام افراد دیگری به خصوص نزدیکانشان بزنند، طبق ماده ۲۱۸ قانون مدنی معامله باطل شده و مال به نام مرد برمی‌گرداند.
برای مثال اگر زن و شوهری اختلاف پیدا کنند و زن به ثبت و یا دادگاه مراجعه کرده و مهریه‌اش را طلب کند، درهمین فاصله شوهر، خانه را با معامله ای به نام یکی از نزدیکانش مانند خواهر یا مادرش منتقل کند این معامله را می توان صوری فرض کرد، به این دلیل که شخص مورد معامله از نزدیکان است و امکان اینکه در واقع معامله‌ای شده باشد، خیلی کم است و چون اختلاف میان زن و شوهر هم در همین زمان واقع شده است، قانون احتمال می دهد که مرد برای امتناع از پرداخت مهریه، این کار را کرده و برای بستن راه فرار مرد، معامله را صوری تصور کرده و آن را باطل می کند.
در جریان باشید که قوانین مهریه به هیچ عنوان ربطی به تمکین ندارد. اگر زنی خانه شوهرش را بدون اجازه و اطلاع او ترک کند و مدتی در خانه شخص دیگری باشد، عدم تمکین کرده است و مرد می تواند با پرکردن استشهادیه از همسایه‌ها که تایید ۲ یا ۳ نفر کافی است این موضوع را ثابت کند. اگر مرد به دادگاه شکایت کند که همسرش عدم تمکین کرده است و درمقابل زن مدعی شود که شوهرش او را از خانه بیرون کرده است و دادخواست مطالبه نفقه بدهد، به تشخیص دادگاه ، نفقه تعیین و یا رد می شود. اگر زن محق باشد نفقه پرداخت و اگر مرد راست گفته باشد، نفقه ای به زن پرداخت نمی شود. به هرحال و در هر صورت ،این امر تاثیری درحکم مهریه ندارد و مرد نمی تواند به بهانه ترک کردن خانه از سوی زن، مهریه را پرداخت نکند.
اگر مهریه زن توسط مرد پرداخت نشود، بعد از فوت مرد، به این دلیل که مهریه زن از طلب‌های ممتازه به حساب می‌آید، باید به زن پرداخت شود. اگر مرد مالی داشته باشد مقداری از مال که مساوی با مهریه زن است، توقیف می شود و وقتی که زن مهریه اش را دریافت کرد، بعد از آن باقی بدهی‌های مرد از اموالش پرداخت می شود.
مهریه زن به هیچ عنوان جزء سهم الارث وی به حساب نمی‌آید و در این مورد اگر متوفی بچه‌ای نداشته باشد، بعد از کسر مهریه از اموال مرد، یک چهارم از کل اموال باقی مانده شوهر، به عنوان ارثیه به زن می رسد. اگر متوفی بچه داشته باشد، این سهم الارث به یک هشتم کاهش می یابد. اگر متوفی بیش از ۲ زن داشته باشد، همین یک هشتم بین زن‌ها تقسیم میشود. در صورتی که زنی قبل از اینکه مهریه اش را دریافت کند، فوت کند خانواده زن می تواند مهریه دخترش را تقاضا کند و چون دینی است که به عهده مرد بوده و بعد از فوتش جزء ماترک وی است، وراث زن می توانند از مهریه‌اش ارث ببرند.
بارها شاهد این بوده ایم که زن و شوهری اوایل ازدواجشان با چک یا پول خانم، خانه‌ای را به نام شوهر، رهن یا اجاره می کنند، اما بعد از مدتی تصمیم به جدایی دارند و نمی دانند آن پول پرداختی به کدام طرف تعلق دارد. باید بدانید که بر اساس قوانین مهریه و دراین مورد اگر زن و مرد تصمیم بگیرند که خانه را تخلیه کنند، باید با صاحب خانه صحبت کرده و به توافق برسند و اگر خانه را تخلیه نمی‌کنند و مرد تصمیم دارد در آن زندگی کند، این پول بدهی از طرف مرد برای زن می شود که باید در هر صورت به او بپردازد. در صورتی که پول رهن را نیز مرد پرداخت کرده باشد، این پول به عنوان مهریه ثبت شده و صاحبخانه باید آن را به حساب دولت واریز کند تا به عنوان مهریه به زن پرداخت شود.
مردانی که می خواهند تجدید فراش کنند، باید اجازه زن اول را داشته باشد. درغیر این صورت، زن اول می تواند تقاضای طلاق کند و در این مورد اگر طلاق توافقی باشد و در تمام موارد میان زن و مرد توافق شده باشد، مدت زمان تحقق آن بسته به دادگاه های مختلف، از ۱ تا ۲۱ روز متغیر است. در این مورد نیز بر اساس قوانین مهریه مرد باید تمام حق و حقوق زن را پرداخت کند یا بالاخره رضایت زن را کسب و بعد تصمیم به ازدواج دوم بگیرد.
سلام اگر زنی دوماه بعد از طلاق توافقی و قسطی کردن مهریه فوت کند و بعداز ده سال فرزندش میتواند طلب مهریه ی مادرش را از پدرش کند؟
سلام وقتتون بخیر
تشکر از اطلاعات مفیدتون
اگر مهریه مال غیر منقول باشه و البته در عقد نامه با شماره پلاک ثبتی و … وارد نشده باشد و اطلاعات و ادرس آن کامل نباشد و در صفحه آخر عقد نامه بخش ثبت دفترخانه چیزی وارد نشده باشد و فقط در بخش ضمن عقد عنوان شده باشد. طبق کدام رای وحدت رویه این مهریه مال غیر منقول رد می شود؟ یعنی طبق کدام رای وحدت رویه عنوان شده که مال غیر منقول در سند عقد می بایستی در دفتر خانه ثبت و در صفحه آخر با مشخصات کامل ذکر شود، در غیر صورت امکان مطالبه این مال غیر منقول نمی باشد.
در صورتیکه مهریه در سند ازدواج قید شده باشد که فلان خانه بعدا باید برای ثبت مشخصات ثبتی دقیق آن در دفترخانه اقدام کرد.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام
ایمیل
وبسایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
جهت مشاره تلفنی رایگان و درخواست وکیل خانواده با شماره زیر تماس بگیرید
مهریه مالی است که قابلیت تملک داشته باشد و در عقد نکاح ، مرد تعهد می کند که به زوجه بپردازد. ما در این نوشتار به طور مختصر منابع و احکام حقوقی مهریه را بیان می کنیم. بنابراین مهریه مالی است که به هنگام عقد نکاح برای ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف مرد به زن پرداخت می گردد و صداق – صداقیه، کابین و قرض هم نامیده می شود. مهریه عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح زوجه مالک مهریه می شود . در صورت بطلان نکاح و یا فسخ آن از طرف مرد یا زن مهریه به زن تعلق نمی گیرد. در زمان عقد زوجین می توانند توافق نمایند که شخص خاصی ضمانت پرداخت مهریه را بنماید یا تضمین جهت پرداخت آن اخذ شود. بعد از فوت زن مهریه از طریق وراثت قابل مطالبه می باشد. یعنی وراث می توانند به نسبت سهم الارث ادعای مهریه را داشته باشند.
زمانی که مرد دادخواست طلاق را تقدیم دادگاه نماید باید کل مهریه زوجه را پرداخت کند.
در طلاق از طرف زن از نوع طلاق بائن بوده و زوجه باید در قبال مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد و این مال در اغلب موارد مقداری از مهریه زن می باشد که زوجه آن را بذل می نماید.مهریه
پرداخت مهریه در طلاق توافقی بستگی به توافق طرفین دارد. هرچند که با توجه به اینکه نوع طلاق خلع می باشد زوجه باید مقداری از مهریه خود را بذل نماید.
قانون مقدار مشخصی برای مهریه تعیین نکرده و بستگی به توافق طرفین دارد. تعیین مهریه در نکاح منقطع الزامی است و عدم تعیین آن موجب ابطال عقد می باشد. قوانین جدید صرفاً درخصوص نحوه وصول مهریه و اجرای محکومیت مالی و بازداشت مرد می باشد.
مهریه به هر میزانی قابل وصول می باشد ولیکن مطابق مقررات جدید اعمال ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و بازداشت مرد درخصوص مهریه صرفاً تا میزان 110 عدد سکه بهار آزادی یا معادل آن میسر می باشد. اگر اموالی از زوج توقیف شود یا ایشان توانایی پرداخت داشته باشد بیش از 110 سکه قابل وصول است. هرگاه زوجه در صدد وصول مهریه خود برآید می تواند با تقدیم دادخواست به همرا عقدنامه به دادگاه خانواده و یا درخواست از اداره اجرای ثبت اقدامات لازم را انجام دهد. مدت آن بستگی به اوقات رسیدگی دادگاه، حضور زوج در دادگاه و روند توقیف اموال زوج و اجرای حکم دارد و مدت مشخصی را نمی توان تعیین کرد. حتی می توان بابت مهریه مرد را ممنوع الخروج کرد.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد مهریه و چگونگی وصول مهریه ویدیو زیر را ببینید.
مهر انواع و اقسام مختلفی دارد که عبارتند از :
1. مهرالسنه یا مهر محمدی : مهری است که پیامبر اسلام (ص) برای حضرت فاطمه (س) مقرر کردند و آن عبارت است از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پور نقره مشکوک است.
2. مهرالمسمی : عبارت است از میزان مالی که به عنوان مهریه در عقد نکاح ذکر می گردد و مورد توافق زوجین است و یا مهری است که در عقد نکاح تعیین شده یا تعیین آن به عهده شخص ثالثی گذارده شده است.
3.مهرالمثل: هرگاه در عقد نکاح در زمان عقد مهریه تعیین نشود، زوجین می توانند پس از وقوع عقد با توافق مهریه تعیین نمایند. حال اگر قبل از تراضی برای تعیین مهریه نزدیکی شود زوجه مستحق مهرالمثل است. مهرالمثل عبارت است از مال که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی زوجه و حال اقران و نزدیکان زوجه جهت مهر تعیین می شود. مهریه که در نکاح معوضه البضع پس از وقوع نزدیکی و قبل از توافق بر مهر معین برحسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می شود. (ماده 1091 قانون مدنی)
4. مهرالمتعه: هرگاه در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج مصمم باشد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می کنند و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی زوج دارد. برخلاف مهرالمثل که به وضع خانوادگی زوجه داشته است در تعیین مهرالمتعه وضعیت مالی زوج را مدنظر قرار می دهند، به طور خلاصه مهرالمتعه مهری است که در نکاح مفوضه البُضع شوهر به زن مطلقه خود که با او نزدیکی نکرده می دهد برای تعیین این مهر برخلاف مهرالمثل مرد از حیث وضعیت مالی مرد مد نظر قرار می گیرد.
5.مفوضه البضع: زوجه را در عقد نکاحی که دائم بوده و مهر ذکر نشده باشد با شرط عدم مهر شده باشد مفوضه النضع نامند.
6. مفوضه المهر: زوجه را در نکاح دائم که تعیین مقدار مهریه را به اختیار شوهر یا زوجه یا ثالث گذاشته باشند، مفوضه المهر گویند.
عندالاستطاعه قیدی است که در عقدنامه درج می شود و تا زمانی که مرد توانایی مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد زن نمی تواند مهریه خود را وصول نماید.
در زمانی که مهریه عندالمطالبه تعیین شود مرد محکوم به پرداخت مهریه شده و با توجه به شرایط باید آن را پرداخت کند ولیکن در زمانی که مهریه عندالاستطاعه تعیین می شود ابتدا باید ثابت شود که زوج توانایی پرداخت دارد.
دادخواست اعسار از جانب مرد تقدیم دادگاه می شود و شخص باید ثابت نماید که توانایی پرداخت دین خود را ندارد و بر مبنای توانایی او دین تقسیط می شود.
مهریه می تواند حال باشد یا مدت دار، اگر حال باشد زوجه می تواند بلافاصله بعد از عقد آن را مطالبه نماید و تا وصول آن از تمکین نیز امتناع کند و اقدام زن به موجب حق حبس از موارد نشوز نبوده و مسقط نفقه نیز نمی شود. ولی اگر مهریه مدت دار باشد، حق حبس ساقط و زن با تمکین می تواند نفقه دریافت کند. زن به مجرد عقد مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. مهریه در سند نکاحنامه ذکر می شود و به صورت دین بر عهده شوهر خواهد بود. در عقد نکاح دائم می توان مهر تعیین نموده، یا پس از وقوع عقد بر میزان مهریه توافق کرد و عدم تعیین مهریه در عقد نکاح دائم موجب بطلان عقد نیست ولی در عقد نکاح غیر دائم (موقت) مبنای وقوع عقد تعیین مهریه می باشد عدم ذکر مهریه در نکاح موقت موجب بطلان آن خواهد بود.
مهریه باید دارای شرایط زیر باشد:
1. مهریه ارزش مالی داشته باشد بنابراین آنچه را که فاقد ارزش مالی باشد نمی توان به عنوان مهریه تعیین کرد.
2 . زوج مالی را که می تواند مهریه قرار دهد که خود مالک آن باشد، بنابراین اموال عمومی یا مال موقوفه را نمی توان مهریه قرار داد. از نظر شرع و قانون قابل نقل و انتقال و معامله باشد لذا نمی توان مشروبات الکلی یا حیوانات حرام گوشت و….. را به عنوان مهریه تعیین کرد.
4. لازم نیست که مهریه عین معین باشد، بلکه انجام عمل یا حرفه آموزی یا تدریس هم می تواند مهریه باشد مثل آموزش رایانه یا آموزش قرآن یا زبان انگلیسی به زوجه می تواند، به عنوان مهریه تعیین نمود.
مهریه به دو طریق از زوج توسط زوجه قابل وصول است :
از طریق مراجعه به محاکم دادگستری
زن (زوجه) با طرح دعوا با دادن دادخواست به دادگاه خانواده مهریه خود را از شوهرش مطالبه می کند، چون مطالبه مهریه دعوی مالی است، باید با توجه به میزان مبلغ مهریه مورد مطالبه مهریه علاوه بر دو برگ دادخواست باید فتوکپی مصدق عقدنامه یا رونوشت آن ضمیمه دادخواست شود، طرح این دعوی تابع تشریفات دادگاه خانواده است.
وصول مهریه از طریق اجرای ثبت
هرگاه عقدنامه ازدواج رسمی باشد مهریه از طریق اجرای ثبت نیز قابل وصول خواهد بود. بدین توضیح که زوجه به دفترخانه ای که ازدواج در آن واقع و به ثبت رسیده است رجوع و تقاضای وصول مهریه خود را می نماید از طرف دفترخانه مراتب به زوج ابلاغ میشود. هرگاه زوج حاضر به پرداخت مهریه نباشد، زوجه تقاضای اجرای مفاد سند ازدواج خود را درخصوص مهریه می نماید و چنانچه از طرف زوجه مالی از زوج معرفی شود که جزء مستثنیات دین نباشد مال معرفی شده از طرف اجرای ثبت به نفع زوجه توقیف می شود، هرگاه زوج فاقد مال بوده ولیکن کارمند دولت باشد با تقاضای زوجه یک سوم از حقوق شوهر تا پرداخت کل مهریه به نفع زوجه توقیف و به زوجه پرداخت می شود.
اگر مهریه وجه نقد یا در حکم نقد مانند سکه و طلا باشد زن با در دست داشتن سند رسمی ازدواج می تواند به دفتر ازدواج و یا دایره ثبت (مستقر در اداره ثبت اسناد محل وقوع ازدواج) مراجعه و در برگه خاصی که در آن دایره موجود است تقاضای صدور اجراییه کند.
اجراییه به شوهر ابلاغ می شود و به او ۱۰ روز مهلت داده خواهد شد تا طلب همسرش را پرداخت کند. درصورتی که شوهر در این مدت دین خود نپردازد، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی شوهر از اجرای ثبت، تقاضا کند اموال او توقیف شود و نیز می تواند مطالباتی را که شوهر از اشخاص دیگری دارد و یا موجودی حساب های بانکی او را توقیف کند. زن همچنین می تواند تقاضای توقیف حقوق شوهر را از سازمان ها و موسسه های دولتی و یا خصوصی بکند و تا میزان یک چهارم حقوق (مادام که شوهر متأهل است) و نیز یک سوم آن را (در صورتی که زن و شوهر از یکدیگر جدا شوند و تا زمانی که شوهر زن دیگری اختیار نکرده، توقیف کند. اگر مهریه سکه یا طلا باشد و شوهر نتواند اصل آن را بپردازد، قیمت روز مطالبه آن ها (روزی که زن آن را از طریق اجرای ثبت و یا دادگاه مطالبه میکند) ملاک اجرای قانونی حکم است. اگر سند ازدواج رسمی نباشد، زن برای مطالبه مهریه خود باید از روش تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام کند.
هرگاه مهریه وجه نقد باشد و زوجین هنگام وقوع عقد برای وصول و پرداخت آن به توافق نکرده باشند، به ترتیب زیر عمل می شود:
متوسط شاخص بهای سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص بهای سال وقوع عقد نتیجه به دست آمده ضربدر مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه.
در صورت فوت زوج که مهریه باید از ترکه وی پرداخت شود مبنای محاسبه تاریخ فوت خواهد بود. توضیح آن که شاخص بهای سال های قبل و سال قبل از وصول از طرف بانک مرکزی تهیه و در اختیار دستگاه قضای قرار می دهد و فهرست این شاخص ها به دادگاه ها و ادارات ثبت ارسال می گردد و مبنای محاسبه قرار می گیرد.
بر اساس ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب مورخ 1377/02/13 هیئت محترم وزیران، نحوه محاسبه ارزش فعلی مهریه به ترتیب ذیل می باشد:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × (عدد شاخص در سال قبل) تقسیم بر (عدد شاخص در سال وقوع عقد) = ارزش مهریه در حال حاضر
به طور مثال اگر ازدواجی با مبلغ مهریه 200/000 ریال در سال 1352 تحقق یافته و قرار باشد مبلغ مذکور در حال حاضر تأدیه گردد، برای محاسبه مبلغ مهریه در حال حاضر (سال 1386) از رابطه ذیل استفاده می گردد:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × (عدد شاخص در سال 1386) تقسیم بر (عدد شاخص در سال 1352) = ارزش مهریه در حال حاضر (1386) بر اساس رابطه فوق و با توجه به اعداد شاخص که در جدول پیوست آمده است:
ریال ۵۲٫۵۳۱٫۹۱۴ = 200/000 ریال * ( 123/45) / ( 47/ 0 ) = ارزش مهریه در حال حاضر (سال 1386)
در نتیجه مهریه قابل پرداخت در سال 1386 (زمان تأدیه) معادل 52/531/914 ریال می باشد.
بدیهی است که تا سال 1386 به پایان نرسد، صورت کسر فوق، شاخص سال 1385 یعنی عدد 123/45 خواهد بود و بعد از اتمام سال 1386 و ورود به سال 1397 شاخص سال 1386 جایگزین شاخص 1385 خواهد گردید.
1.زندان بخاطر مهریه چقدر است ؟
تا زمانیکه مهریه را پرداخت نکنید در زندان خواهید بود.
2. اگر در دوران عقد زن درخواست مهریه کند نصف خواهند شد ؟
در صورتی که زن باکره باشد نصف مهریه به او تعلق می گیرد ولی در غیر این صورت تمام مهریه به او تعلق می گیرد.
قبل از بخشنامه جدید، نحوه گرفتن مهریه به دو طریق بود. یکی از طریق دادگاه خانواده و دیگری از طریق اجرای ثبت. (اجرای ثبت اداره‌ای است که هر مطالبه‌ای که مستند به سند رسمی باشد از جمله سند نکاح از طریق آن پیگیری میشود). اما طبق بخشنامه جدید زوجین نمی‌توانند مستقیم به دادگاه مراجعه کنند و ابتدا باید از طریق اجرای ثبت اقدام شود.
به این معنی که مطابق بخشنامه جدید نحوه اجرا گذاشتن مهریه به این صورت است که زوجین به دفترخانه‌ای که ازدواجشان در آنجا ثبت شده مراجعه و درخواست اجرائیه میکنند. اجرائیه صادر میشود و به آدرس طرف مقابل فرستاده میشود و به او ۱۰ روز مهلت داده میشود که مهریه را پرداخت کند که غالباً زوج در این مهلت مهریه را پرداخت نمی‌کند.
بعد از اینکه مهلت سپری شد و زوج مهریه را پرداخت نکرد زوجه با مدارک به اجرای ثبت مراجعه میکند و درخواست تشکیل پرونده اجرایی میدهد. سپس از دارایی‌های زوج استعلام گرفته میشود تا مشخص شود دارایی دارد یا خیر. که در صورت داشتن دارایی دستور توقیف آن صادر میشود. وقتی این مراحل در اجرای ثبت تمام شد اگر دارایی زوج کفایت مهریه را نکرد راهنمایی می‌شوند که به دادگاه مراجعه کنند و از طریق آن حکم بگیرند زیرا اجرای ثبت مجاز به صدور حکم جلب نیست و به این ترتیب باید مابقی مطالبات را از دادگاه درخواست کرد.
سلام وقتتون بخیر
تشکر از اطلاعات مفیدتون
اگر مهریه مال غیر منقول باشه و البته در عقد نامه با شماره پلاک ثبتی و … وارد نشده باشد و اطلاعات و ادرس آن کامل نباشد و در صفحه آخر عقد نامه بخش ثبت دفترخانه چیزی وارد نشده باشد و فقط در بخش ضمن عقد عنوان شده باشد. طبق کدام رای وحدت رویه این مهریه مال غیر منقول رد می شود؟ یعنی طبق کدام رای وحدت رویه عنوان شده که مال غیر منقول در سند عقد می بایستی در دفتر خانه ثبت و در صفحه آخر با مشخصات کامل ذکر شود، در غیر صورت امکان مطالبه این مال غیر منقول نمی باشد.
اگر به عنوان شرط ضمن عقد مشخصات کامل ملک و زمان مهلت انجام این شرط شده باشد این شرط صحیح و قابل پیگیری است. البته طبق ماده ۴ آیین نامه مصوب ۱۳۱۱، مهریه غیرمنقول که در دفتر اسناد رسمی به ثبت نرسد رسمی تلقی نمی گردد و نسبت به آن نمی توان اجرائیه صادر کرد و رأی وحدت رویه خاصی در این مورد نداریم.
دیروز جلسه اول دادگاهم بود و همسرم که به خاطر بدهی زندان هستند و شرکت نکردند. شوهرم که زندانه نتیجه دادگاه من چی میشه ؟
توضیح بفرمائید که خواسته شما در دادگاه چه بوده است تا پاسخ مناسب داده شود.
سلام خسته نباشید
اگر زنی شوهرش فوت کنه و مهریه خودش رو دریافت نکرده باشه.تکلیف مهریه چی میشه؟
و اینکه اموال شوهر اگر به نام زنش باشه باز هم تقسیم ارث میشه؟ یا بهتر بپرسم چگونه و چطور تمام اموال شوهر به زن می رسه؟ راه هاش چیه؟
اگر اموال از شوهر باقیمانده باشد زوجه می تواند برای مهریه و اجرت المثل خود ابتدا مطالبه مهریه نماید و اموال همسر را توقیف کند و اگر مال باقی ماند بین وراث تقسیم میشود و اگر اموال از ابتدا به نام زوجه باشد (فقط) پس مالی به نام شوهر وجود ندارد تا شامل تقسیم سهم الارث گردد.
باسلام خسته نباشید من یه پسرسه سال داشتم که باهمسرم به مشکل خوردم درسال ۱۳۸۹به زندان افتاد و محکوم به۲۵ سکه تمام وماهی نیم سکه این اقا ۲۵ تاسکه راپرداخت کرد و پنج تا نیم سکه را بعدش این اقا فرارکر دو من هیچ اطلاع ازجا و مکانش نداشتم تا اینکه بعدازهشت سال با بدبختی پیداش کردم حکم جلبشو گرفتم این اقاباید تا الان ۵۵سکه راکه تو این هشت سال نداده بایدپرداخت کنه ولی قاضی پرونده گفته ۵۵سکه ازسال ۸۹نداده را ازبین برد وبا وث یقه اقا را ازادکردن من به زن تنها الان پسرم۱۴سالشه حتی پدرش را تا الان ندیده اخه درسته من پیش پدرمادرم زندگی می کنم تازه یکساله به صورت غیابی ۲۵۰سکم را بخشیدم تونستم طلاق بگیرم وخرجم را پدربازنشستم میدهد اخه درسته چیزی که حقم هست را از من بگیرن و اون اقا ازدواج کرده و دو تابچه داره به راحتی داره زندگی می کنه من اینجا اواره ام اخه این حق من وبچم که حقم ازبین بره حتی شعبه۴۵ هم رای به من نداده حالامن بایدچیکارکنم توروخداکمکم کنید
مسلما باید بابت سکه های که ایشان از بابت مهریه باید پرداخت می کردند باید پیگیری را ادامه دهید و همسرتان را دوباره ملزم به پرداخت نمایید و حتی برای فرزند بیشترتان می توانید از وی تقاضای نفقه نمایید .مهریه
با سلام وقتی طلاق از سوی خانم در دوران عقد صورت بگیرد مهریه چگونه میشود؟
سلام.درطلاق قبل ازرابطه زناشوئی زوجه مستحق نصف مهریه است.
سلام مادر من سال ۵۸ ازدواج کرده مهریه هم ۹۰ هزارتومن بوده اما هیچکدوم زیر مهریه امضا نکردن ایا قابل مطالبه هست؟
سلام بله اصولاً قابل مطالبه است .
مبلغ دیه کامل یک انسان ۳۳۰ میلیون تومان است. اگرسکه را ۱۶میلیون تومان حساب کنیم، دیه یک انسان کامل میشود حدود ۲۰سکه. آخه مگه دوانسان که نمیتونن باهم زندگی کنن چه گناهی مرتکب شدن که یکی مثل من تا الان ۳۵سکه ازم گرفتن و هنوزم باید تا آخر عمر دیه بدم. آیا مبلغ مهریه ی همسران پیامبر هم همینقدربود؟
با سلام
البته مقایسه دیه و مهریه صحیح نمی باشد.، ولی موضوع مهریه و دیگر مشکلات حقوق خانواده کاملا قابل درک است و متاسفانه راه حلی بجز قانونگذاری مجلس وجود ندارد.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
شما می توانید از این بخش سوال خود را ثبت کنید و در کمترین زمان پاسخ مناسب را از طریق ایمیل دریافت کنید.
از طریق این بخش شما می توانید قرار مشاوره حضوری خود را ثبت و در زمان مشخص شده مشاوره حضوری دریافت کنید.
درصورتی که نیاز به مشاوره تلفنی دارید از این بخش اقدام کنید و با وکلای پایه یک دادگستری تلفنی صحبت کنید.
دفتر وکالت ره جویان عدالت همچنین یک مرکز مشاوره حقوقی در محدوده هفت حوض نارمک میباشد که با ارائه مشاوره حضوری و تلفنی و همچنین راه اندازی بزرگترین کانال حقوقی تلگرام ، سعی در بالا بردن سطح حقوقی افراد و آگاهی ایشان دارد.
گروه وکلای ره جویان عدالت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین دفاتر وکالت در تهران با بیش از دو دهه تجربه، موفق شده تا همگام با دیگر موسسات حقوقی، به بزرگترین دفتر وکالت در تهران تبدیل شود. به محض سپردن وکالت پرونده های خود به وکلای ما، با خیالی آسوده زندگی خود را به روال سابق بازگردانید.
طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است اما در متون قانونی طلاق توافقی تعریف نشده است.
وکیل ملکی به وکیلی گفته می شود که در حوزه دعاوی ملکی تخصص دارد.
وصول چک یکی از روش های متداول برای مطالبه وجه چک طرح دعوی حقوقی در دادگاه های حقوقی یا شورای حل اختلاف می باشد.
در صورتی که نیاز به مشاوره حقوقی با وکیل تهران دارید میتوانید به صورت رایگان مورد حقوقی خود را از طریق تلفن با بهترین وکیل تهران مطرح کنید و یا در صورت تمایل به مشاوره حضوری با وکیل تهران با مراجعه به صفحه قرار مشاوره وکیل تهران زمان مشاوره خود را ثبت کنید تا همکاران ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند و قرار مشاوره وکیل تهران شما را قطعی کنند.
نارمک – ضلع شرقی میدان هفت حوض – پلاک 39 – طبقه سوم021-77947264
چگونه در خارج از کشور کار پیدا کنیم و مهاجرت کاری داشته باشیم
راهنمای جامع انواع روشهای اخذ اقامت در خارج از کشور با بیانی شیوا توسط استاد ملکپور
مجموعه اي از توضيحات و نکاتي که بايد براي موفقيت در زندگي به آنها توجه ويژه اي داشت
محصولی بی نظیر برای کسانی که میخواهند زندگی رویایی خود را بسازند
آموزش دقيق و مرحله به مرحله دريافت اپلاي و ويزاي تحصيلي در اتريش، نکات کاربردي و جامع مهریه
مجموعه اي از آموزش ها و توضيحات کامل پيرامون نحوه و شرايط مهاجرت کاري به کشور کانادا
پکيج آموزش زبان آلماني با تکنيک منحصر به فرد استاد ملکپور به صورت آسان
پکيج دوم آموزش زبان آلماني با تکنيک منحصر به فرد استاد ملکپور
يادگيري آسان زبان با متد منحصر به فرد و مبتکرانه توسط استاد ملکپور
پکیج دوم يادگيري زبان با متد منحصر به فرد و مبتکرانه توسط استاد ملکپور
مهر عبارت از مالى است که به مناسبت عقد ازدواج، مرد ملزم به دادن آن به زن است. درست است که انعقاد نکاح و ازدواج به تراضى طرفین است ولى آثار آن را زن و شوهر به وجود نمى آورند. همین که زن و مرد، با پیوندزناشویى موافقت کردند در وضع ویژه اى قرار مى گیرند که بناچار باید آثار و نتایج آن را متحمل شوند. بنابراین مهریه نوعى الزام قانونى است که بر مرد تحمیل مى شود و فقط زوجین مى توانند هنگام بستن عقد یا پس از آن، مقدار مهریه را به تراضى معین سازند.
حدود بیست و چهار ماده از قانون مدنی ایران به موضوع مهریه اختصاص داده شده است اما هیچ تعریفی از آن به صورت قانونی ارائه نگردیده. ولی با توجه به مقررات مختلف درباره آن می توان مهریه را این گونه تعریف نمود:
«مهریه عبارت است از مال معینی که دارای ارزش مالی بوده و ضمن عقد نکاح از سوی زوج (مرد) به زوجه (زن) تملیک و داده می شود و گاهی ممکن است به جای مال، انجام کاری به نفع زن باشد مانند تعهد مرد به آموزش قرآن به زن».
با وجود منبع قانونی و شرعی برای مهریه، اما تعیین آن در زمان عقد ضروری و اجباری نیست یعنی ممکن است شرط به عدم تعیین مهریه شود. نتیجه این که ازدواج دائم حتی بدون تعیین مهریه هم قانونی و هم شرعی صحیح است و زوجیت واقع می شود. در حالی که در ازدواج موقت (متعه) تعیین مهریه شرط صحت عقد محسوب میشود والا عقد باطل است یعنی مهریه در ازدواج و نکاح موقت جز ارکان اساسی آن به شمار می رود.
برای تعیین مهریه سقفی وجود ندارد و طرفین می توانند از یک ریال تا هر میزان سکه یا وجه مالی یا منفعتی را بعنوان مهریه و به نفع زن در سند ازدواج درج کنند. معمولا چیزی که بعنوان مهریه تعیین می شود یک مال یا کار با ارزشی است که زن می تواند از منافع آن استفاده کند. پس قراردادن یک چیز بی ارزش که قابلیت معامله و داد و ستد را ندارد، نمی تواند بعنوان مهریه قرار گیرد.
مهریه انواع و اقسام مختلفی دارد که ما برای کوتاه کردن سخن و وارد نشدن به بحث های فقهی و حقوقی و با الگو گرفتن از عقدنامه و سندهای ازدواج به سه نوع از اقسام مهریه در ذیل اشاره می کنیم
به مهریه ای که در عقدنامه های رسمی با توافق و رضایت زوجین و خانواده ها تعیین و ثبت شده است مهرالمسمی گفته میشود.
زن و مرد در تعیین میزان مهریه آزاد هستند و عملا هیچ گونه محدودیتی ندارند و می توانند هر مالی یا کاری را که دارای ارزش مالی است را به نفع زن به عنوان مهریه قرار داد. البته دیده می شود گاهی اوقات چیزهایی را به عنوان مهریه قرار داد که حتی پیدا کردن و خریدن جزئی از آن تقریبأ محال است مانند هزار رأس آهو که این سبب باطل شدن مهریه می باشد. البته باطل بودن مهریه موجب بطلان عقد نمی گردد.
اگر در هنگام عقد چیزی به عنوان مهریه تعیین نشود و یا این که چیزی که برای مهریه قرار داده شود مجهول باشد زوجین می توانند پس از عقد با توافق هم آن را تعیین کنند مثلا یک دستگاه آپارتمان به عنوان مهریه بدون تعیین مشخصات و یا قیمت آن، مثل آن است که چیزی به عنوان مهریه تعیین نشده است چون آنچه که مهم است ارزش ریالی آن است که در این مثال فقط اشاره به آپارتمان شده است اما مشخصات کامل آن مثل متراژ و ارزش تقریبی آن و محل دقیق آن اشاره نگردیده است. چنانچه در زمان عقد مهری ه ای تعیین نشود و یا طبق مثال قبلی، مهریه مجهول باشد، اگر قبل از تعیین آن بین زن و مرد نزدیکی انجام شود زوجه (زن) اصطلاحا مستحق مهرالمثل می شود.
مقدار مهرالمثل بر حسب جایگاه اجتماعی و شرافت خانوادگی زن با لحاظ سایر صفات او مانند تحصیلات، شغل و اوضاع و احوال او در مقایسه با نزدیکان و فامیل و افرادی که هم رتبه و هم شان او هستند تعیین میشود. برای مثال اگر یکی از دختران فامیل که از بسیاری جهات ویژگیهایی شبیه زنی که برای او مهریه تعیین نشده است، داشته باشد و مهر او متعارف باشد، همان مهر را ملاک برای تعیین آن قرار میدهند.
اگر ازدواج میان زن و مرد از نوع دائمی باشد و در زمان عقد مهریه تعیین نشده یا مهریه مجهول باشد یا شرط عدم تعیین مهریه در عقدنامه ذکر شده، در صورتی که قبل از نزدیکی، طلاق واقع شود زن مستحق مهر المتعه است. برای تعیین میزان مهرالمتعه، برعکس مهرالمثل حال و شرایط و وضعیت مرد از حیث فقر و غنا در نظر گرفته می شود. یعنی اگر دادگاه حکم به عدم امکان سازش (طلاق) صادر نماید در ضمن آن حکم به پرداخت مهرالمتعه از سوی مرد به زن میشود که دادگاه با تعیین کارشناس رسمی دادگستری و یا خود می تواند تحقیق لازمه را انجام دهد و با توجه به وضعیت واقعی مرد از جهت اقتصادی و درآمدی، مبلغی را از باب مهریه تعیین کرده و مرد را ملزم به پرداخت آن به زن جهت اجرای صیغه طلاق می نماید.
در لمعه آمده است: اگر مرد زن را به کتاب خدا وسنت پیغمبر«صلى الله علیه وآله» تزویج کند مهریه قانونی او پانصد درهم است.
در شرح لمعه قیمت پانصد درهم را پنجاه دینار تعیین مى کند. در جاهاى دیگر آمده است که دینار برابر است با یک مثقال شرعى طلا. علت آنکه به مهرالسنه شهرت یافته این است که این میزان مهریه ای است که رسول خدا«صلى الله علیه وآله» مهریه زنان خود و دخترش فاطمه (س) قرار داده اند.
مهریه برای آنکه معتبر باشد باید شرایطی داشته باشد که عبارتند از:
١- مالیت داشته باشد؛ یعنی چیزی که به عنوان مهریه تعیین می شود باید دارای ارزش مالی و منفعت اقتصادی باشد. مانند سکه، زمین، پول، سهام و یا آموزش هنری یا آموزش زبانی
۲- قابل تملک باشد؛ یعنی اولا مرد باید خودش مالک آن باشد و ثانیا این که مالکیت آن قابل انتقال به زن باشد مانند آپارتمانی که به نام مرد است. لذا اموالی مانند میادین و خیابانها یا اموال موقوفه را نمی توان به عنوان مهر قرار داد. چون مرد مالک آنها نیست.
۳- معلوم و معین باشد؛ معلوم بودن یعنی از لحاظ مقدار، جنس و اوصاف مشخص باشد مثلا صد سکه بهار آزادی یا چیزی که هم مقدار (تعداد) آن و هم جنس آن (طلا) و هم وصف آن (تمام بهار آزادی) مشخص و معلوم است. اما منظور از معین بودن این است که مجهول میان چند چیز نباشد چون باعث جهل شده و به منزله آن است که در عقدنامه مهریه ای تعیین نشده و زن بعد از عقد مستحق مهرالمثل میشود و نه مهر المسمى. بنابراین اگر مردی یکی از سه آپارتمان خود را به عنوان مهریه زن قرار دهد باید مشخصات آن را دقیقا بر اساس سند و محل وقوع آن بیان کند تا زن بداند که کدام یک از آپارتمانها متعلق به مرد است این باعث جهل می شود چون ممکن است آپارتمان ها از نظر قیمت و متراژ و موقعیت متفاوت باشند.
۴- در ملک زوج باشد؛ یعنی مهریه باید در زمان وقوع عقد متعلق به مرد باشد یا زمانی که زن مهریه خود را مطالبه می کند، مرد با پول و دارایی خود آنرا تهیه کند لذا اموال سرقتی یا غصبی نمی توانند به عنوان مهریه قرار گیرند.
براى مهریه مقدار حداقل و حداکثرمعینى ذکر نشده بلکه هرقدر که طرفین برآن توافق کنند آن را مى توان مهریه قراردادولى روایات، حد مستحبى را مشخص مى نماید که بهتر است از مهرالسنه بیشترنباشد.
شیخ مفید در «رساله مهر» از ابى جعفر محمد بن على الباقر«علیه السلام» که فرمود: صداق هر چیزى است که هردوبرآن رضایت دهند چه در عقد متعه و چه درازدواج غیر متعه.
در مورد مالیت داشتن مهریه قانونی همچنین روایت شده از احمدبن محمد بن عیسى از عبدالله بن مغیره از طلحه بن زید که گفت: پرسیدم از امام معصوم «علیه السلام»درباره دو مردى از اهل ذمه و کافر حربى که هر کدام از آنها با زنى ازدواج کردند وشراب یا خوکى را مهریه قراردادند و پس مردان اسلام آوردند. حضرت فرمود: آن نکاح جایز است و از جهت شراب وخوک حرام نمى شود و هنگامى که اسلام آوردند بر آنها حرام است که چیزى از آن رابه آن دو زن بدهند و آن را به عنوان صداق قرار دهند.
مهریه قانونی نقشى را که عوض در معاملاتى مثل بیع دارد ایفا نمى کندچرا که در حقوق کنونى، انسان موضوع هیچ قراردادى واقع نمى شود و اینطورنیست که زن حتما با گرفتن مهریه قانونی تن به زناشویى بدهد بلکه مهریه الزامى است که قانون بر عهده شوهر نهاده و فرع براصل نکاح است لذا اگر خللى در مهریه قانونی واقع شود به اصل نکاح صدمه نمى زند.
اگر چیزى را که کسى مالکش نمى شود مهریه قرار دهد مانند شخص حر، یا چیزى را که مسلمان مالکش نمى شود مانند شراب و خوک، عقد صحیح است ولى مهریه باطل است و زن مستحق مهرالمثل مى شود.مهریه
استحقاق مهریه و تسلیم آن به زوجه در دو حالت بررسى مى شود:
اگر مهریه عین معینى باشد، شوهروظیفه دارد آن را به زن تسلیم کند و تازمانى که به این تکلیف عمل نکرده عیب و نقص را ضامن است و ضمان شوهربدین ترتیب است که هرگاه عینى تلف شود او باید مثل یا قیمت مال تلف شده را به زن تسلیم دارد و در صورتى که مهریه معیوب باشد زن حق دارد یکى از این دو راه را انتخاب کند:
مردى که براى زنى در عقد نکاح صداقى قرار داده و سپس قبل از آمیزش، او را طلاق داده باید نصف مهریه او را بپردازد و زن عده اى نگه نمى دارد و مى تواند همان ساعت ازدواج کند.
اما اگر براى زن صداقى معین نشده است و قبل از آمیزش طلاق داده مى شود که در این حالت مرد به زن متعه مى دهد (مهرالمتعه) و دادن متعه واجب است.
اگر براى زن صداقى مشخص نشده باشد و آمیزش صورت گیرد و سپس زن طلاق داده شود، براى زن مهرالمثل قرارداده مى شود.
در نکاح منقطع باید مهریه و میزان آن در عقد معین شود. از این حکم چنین برمى آید که توافق درباره مهریه و نکاح با هم ارتباط دارد و بطلان هر یک در دیگرى اثرمى گذارد.
مهرالمتعه ویژه نکاح دائم است ودر نکاح منقطع عدم ذکر مهریه موجب بطلان آن است و طلاق درنکاح منقطع راه ندارد.
مهرالمثل نیز بطور معمول درنکاح منقطع مورد پیدا نمى کند زیراضرورت تعیین مهریه مانع از این است که بعد از نزدیکى نیازى به تعیین مهرالمثل پیدا شود با وجود این، در هر مورد که نکاح باطل و زن جاهل به فساد باشد پس از وقوع نزدیکى زن مستحق مهرالمثل است.
فقط در صورتى که قبل از آمیزش تمام مدت نکاح را ببخشد باید نصف مهریه را بدهد. بنابراین اگر بعد از چند ماه شوهرباقى مدت را به زن ببخشد در صورتى که نزدیکى واقع نشده باشد، زن مستحق نصف مهریه است.
شرط خیار نسبت به مهریه در نکاح منقطع درست نیست زیرا نفوذ آن موجب مى شود که فسخ مهریه سبب بطلان نکاح شود. بنابراین شرط خیار در مهریه به منزله شرط خیار در نکاح است.
در نکاح منقطع، سپرى شدن مدت نکاح قبل از آمیزش، موجب سقوط مهریه نمى شود زیرا این نکاح درحکم عقد معوض مالى است. اگر زوج ازحق خود بهره نبرد، دلیل سقوط حق زوجه نمى شود.
ممکن است در فاصله بین عقد وطلاق، ارزش مهریه افزایش یافته باشد.این افزایش قیمت به چند دلیل مى تواند باشد:
وطى به شبهه عبارت از آمیزشى است بین زن و مرد که به تصور وجودرابطه زوجیت به عمل مى آید و حال آنکه رابطه زوجیت موجود نمى باشد، خواه جهل آنان نسبت به موضوع باشد مانندآنکه کسى با زنى ازدواج کند و نزدیکى نماید و سپس معلوم گردد که خواهر رضاعى اوست و یا آنکه جهل آنان نسبت به حکم باشد مانند آنکه کسى بدون دانستن حکم قانونى به بطلان نکاح،با زنى که قبلا در زمان شوهر داریش با اونزدیکى نموده باشد، پس از انحلال نکاح مزبور با او ازدواج و نزدیکى نماید. شبهه ممکن است از ناحیه طرفین و یا از طرف زن یا مرد باشد. زنى که در حال جهل به حرمت با او نزدیکى شود مستحق مهرالمثل مى گردد زیرا جهل زن به حرمت رابطه جنسى، نقص را که در اثر نبودن رابطه زوجیت به وجود آمده جبران نموده است. بنابراین مردى که از نزدیکى با اومتمتع شده است باید عوض آن را که مهرالمثل است به زن بدهد. در این مورد جهل یا علم مرد تاثیرى ندارد ولى هر گاه مردى با زنى نزدیکى نماید و زن عالم به حرمت نزدیکى او باشد مستحق چیزى نخواهد بود اگر چه مرد جاهل به حرمت آن است زیرا نزدیکى نسبت به زن زنا می باشد پس براى امر ممنوع، عوضى نیست.
مبناى حق حبس این است که نکاح در فقه اسلامى یک عقد معاوضى یا شبه معاوضى به شمار آمده و در معاوضات حق حبس در حقوق امروز یک قاعده استثنائى است که به پیروى از فقه امامیه براى حمایت از حقوق زن پیش بینى شده و قانون آن را فقط براى زن ذکر کرده است.
هر یک از طرفین مى تواند از اجراى تعهدخود امتناع کند تا طرف دیگر تعهد خود راانجام دهد. اگر نکاح یک عقد معاوضى باشد چنانکه بعضى از فقهاى امامیه گفته اند باید شوهر نیز حق حبس داشته باشد. لیکن قبول این نظر خالى از اشکال نیست. پس حق حبس در حقوق امروزیک قاعده استثنائى است که به پیروى ازفقه امامیه براى حمایت از حقوق زن پیش بینى شده و قانون آن را فقط براى زن ذکرکرده است و نباید شوهر را در این زمینه به زن قیاس کرد چرا که تفسیر موسع از یک قاعده استثنایى روا نیست. به هر حال به نظر مى رسد که اصولا نکاح را که یک قرارداد شخصى و هدف اساسى آن شرکت در زندگى است نباید یک قراردادمعاوضى یا حتى شبه معاوضى تلقى کرد.بنابراین شناختن حق حبس براى زن درنکاح قابل ایراد است.
حق حبس عبارت از خوددارى ازهمخوابگى با شوهر است و شامل سایر وظایفى که زن در برابر شوهر دارد و شامل تکلیف به حسن معاشرت با او نمى شود.به بیان دیگر حق حبس ناظر به تمکین به معنى خاص آن است. ولى باید اعتراف کردکه جدا کردن وظایف زناشویى از یکدیگردر پاره اى امور دشوار است براى مثال چگونه مى توان از زنى انتظار داشت که به خانه شوهر برود و با او زندگى کندو بتواند از تمکین امتناع ورزد. پس دادگاه مى تواند دست کم امتناع از رفتن به خانه شوهر را به عنوان لازمه عرفى حق زن در خوددارى از تمکین بپذیرد و آن را نشوز به حساب نیاورد.
شما می توانید در رابطه با مهریه و کلیه قوانین آن که در این مطلب ذکر شده و یا به دلیل گستردگی مجالی برای توضیح آن نبود با وکلای مؤسسه حقوقی ملک پور تماس حاصل نموده و از مشاوره بهترین وکلای خانواده و مهریه بهره مند گردید. با ما تماس بگیرید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
نام
ایمیل
وب سایت
Notify me via e-mail if anyone answers my comment.
دیدگاه
موسسه مشاوره ای MIE اتریش
وب سایت حقوقی malekpourlaw
وب سایت پذیرش تحصیلی miestudy
وب سایت officialmalekpour
وب سایت miemalekpour
این وبسایت به لحاظ محتوا در جهان و در خصوص امر مهاجرت بی اغراق برترین سایت مهاجرتی حقوقی فارسی است . در بالای صفحه اگر گزینه مهاجرت به کشورها را انتخاب کنید ، نام کشورهای مورد خدمات ما ظاهر میشود ، به سادگی هر کشور را که مایلید انتخاب کنید و در صفحه کشور مذکور شش تقسیم بندی اصلی دارید . تقسیم بندی های مهاجرتی و اقامتی شامل… ادامه مطلب
malekpourlaw.com
miemohajerat.com
miestudy.com
miemalekpour.com
officialmalekpour.com
mielanguage.com
miesuccess.com
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399
یکی از وکلای پایه یک دادگستری می‌گوید: اکنون برای مهریه به کسی حکم جلب داده نمی‌شود، مگر اینکه مهر تقسیط بشود و بعد از آن، اگر پیش‌پرداخت و یا چند نوبت از اقساط، پرداخت نشد و به رغم اخطارهای لازم، مرد از پرداخت بدهی خود سر باز زد، آن زمان حکم جلب صادر میشود اما دادگاه در حال حاضر می‌گوید، ما اجازه نداریم جلب بدهیم و حتی اگر اقساط هم پرداخت نشود، جلبی صادر نخواهد شد.
به گزارش تجارت‌نیوز، همین که عقربه ثانیه شمار، سومین دور را تمام کند، چراغ رابطه‌ای خاموش میشود، آنگاه طلاق، نقطه پایانی بر غائله تداوم اختلاف‌های ریشه‌دار است و نقطه آغازین علامت سوال‌های بزرگ که فارغ از مجادله های پوچ فمنیستی درباره احقاق حقوق زنان، در ذهن افکارعمومی ساخته و پرداخته میشود، اما همه ما به دور از قضاوت‌های یک سویه‌ای که سعی دارد با طرح نظام ارزشی مردسالار و نگرش طبقاتی جنسیت‌ها و نشاندن آنها بر صندلی اتهام به دفاع از خود برخیزد، بر اصلی مشترک، وفاق نظر داریم، اینکه مهریه پدیده‌ای فطری و حق قانونی و شرعی زن است.
بی‌تردید آنچه در این گزارش مطرح میشود، به معنای رد یا تایید آن از نیست، بلکه این رسانه صرفا در پی انعکاس دغدغه و مطالبات «خواهان پرونده‌های مهریه» و برخی «وکلای دادگستری» است. بر این اساس گفته میشود، قانونگذار به رغم دین ممتاز و مقدم بودن مهریه بر دیون سایر طلبکاران، همواره کوشیده با وضع قوانین جدید، میان این حق مالی و شرایط اقتصادی جامعه توازن منطقی برقرار سازد و از این رو، شرط‌هایی چون عندالاستطاعه به جای عندالمطالبه در عقدنامه و تعیین سقف حداکثری ۱۱۰ سکه برای تعقیب کیفری بدهکاران مالی مهریه در نظر گرفته شده است، اما تحلیلِ این موضوع به غایت پیچیده است، همانند پازلی با تکه‌های مختلف و ماجرایی با چندین زاویه دید؛ نخست باید مروری گذرا داشت بر عهدو پیمان هایی سست بنیان که با قصد سوء و مال اندوزی برقرار میشود، زنانی به مجرد عقد نکاح، مهر خود را مطالبه و بعد به سادگی هرچه تمام، درخواست طلاق میدهند! اما پس از این نگرش تجاری و سوداگرانه و سیرصعودی سکه، طرح تعدیل کاهش مهر مطرح شد تا محکومان در حبس یا آنان که در حال پرداخت اقساط مهریه بودند، کابوس‌های آشفته‌شان تعبیر نشود، با این حال، حقوقدانان و به طور مشخص فعالان حوزه زنان، تصریح میکنند، این‌گونه طرح‌ها نباید منافع و حقوق زنان را تضییع نماید، چراکه مهر برای زن حقی است قانونی و شرعی. پس باید جانب منافع هر دو (مرد و زن) لحاظ شود.
گاه در رویه قضائی، اثبات اینکه مرد از تمکن مالی مناسبی برای باز پرداخت بدهی یا همان مهریه برخوردار است، بسیار دشوار بوده و راههای فرار از دین هم برای بدهکاران کم نیست و این امر تکه دیگری از پازلی است که باید بر آن تاکید داشت. ناظر بر گفته‌های موسی برزین، پژوهشگر حقوق «قوانین برای چگونگی مطالبه مهریه راهکارهایی را پیش‌بینی کرده‌اند. از جمله این راهکارها این است که اگر شوهر با وجود مطالبه از طرف زن مهریه را پرداخت نکند، زن میتواند اموال شوهر را معرفی کرده و خواستار توقیف آنها شود. در صورتی که این اموال بلا مانع بوده و از مستثنیات دین محسوب نشود، دادگاه اموال را به مقدار مهریه زن توقیف خواهد کرد. حال در این میان ممکن است شوهر برای عدم پرداخت مهریه اموال خود را به فرد دیگری منتقل کند تا زن نتواند آنها را توقیف کند».مهریه
اما آنچه تا به اینجا روایت شد، بخش کوچکی از پازل بزرگی است که در باب تحلیل‌ها و تفسیرهای وصول مهریه مطرح میشود، گویا مطابق ابلاغی که اوایل سال ۱۳۹۸ انجام شد، زنان برای دریافت مهریه خود باید به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک کشور رجوع کنند تا ضمن کاهش میزان حجم بالای پرونده در دادگاه، شاهد دوام و بقای زندگی مشترک به جای اطاله دادرسی و گذر از راه پر پیچ و خم وصول مهریه باشند اما شواهد امر نشان میدهد، پرونده‌ها به واقع کسر نشده و در طی مسیر وصول بدهی به دلیل اجرای برخی شگردها و ترفندهای حقوقی از سوی مردان و ارائه دادخواست اعسار که بنابر اظهارات منابع آگاه، «در بسیاری موارد قضات به راحتی حکم عسر زوج را صادر و اقدام به قسط‌بندی مهریه میکنند». بالطبع این موضوع باعث تضییع حقوق زنان میشود.
«مهدیه صفایی» از وکلای پایه یک دادگستری، نخستین چراغ را در ذهن ما روشن می‌سازد. او ابتدا به تعریف مهریه پرداخته و آن را هدیه ای از طرف زوج (مرد) می‌داند، این هدیه پس از جاری شدن صیغه عقد ازدواج به زوجه (زن) تعلق می‌گیرد و به عنوان پشتوانه ای بعد از ازدواج برای زن در نظر گرفته شده است و اضافه میکند البته ریشه و فلسفه اولیه مهر در فرهنگ ایرانی، هدیه‌ای به منزله ابراز عشق مرد به همسر خویش بوده است اما این بحث فارغ از عرف و قانون، شرعی هم هست و دینی را از زمان ازدواج برعهده مرد قرار میدهد، حال مدتی است، اتفاقات عجیب و غریبی در خصوص پیگیری مطالبه مهریه و به اجرا گذاشتن آن رخ داده که با قانون متناقض است.
صفایی در توضیح بیشتر این ماجرا عنوان میکند: مطابق قانون از زمان انجام عقد، زوجه، مالک کل مهریه بوده و هر وقت مطالبه کند، مرد شرعا و قانونا موظف به پرداخت آن است ولی در دوره آیت‌الله آملی لاریجانی، مجلس، مصوبه‌ای را تصویب کرد و طبق این قانون، مهریه زنان هرچقدر باشد مرد مکلف به پرداخت ۱۱۰ عدد سکه است و مازاد آن در صورتی قابل وصول است که مالی از او معرفی شود حال آنکه مهریه بدهی مرد به زن بوده و یک قرارداد مالی کاملا خصوصی است که جنبه اقتصادی ندارد و هیچ قانون، ماده و تبصره‌ای نمی‌تواند به قراردادهای خصوصی افراد ورود پیدا کرده و حتی آن را محدود کند مگر اینکه نظم عمومی جامعه تهدید شود و یا خلاف عرف و شرع یک موضوعی تنظیم و امضا شود، بنابراین مثل این است که شخصی، چکی را صادر و از پرداخت آن ناتوان باشد، بعد بگویند، تو این مقدار را بپرداز و مابقی را اگر داشتی، پرداخت کن که خب این از لحاظ شرعی هم محل اختلاف است.
پیش‌تر، محمدرضا مرادی، از اساتید فقهی و حقوقی دانشگاه در گفت‌وگو با روزنامه ابتکار، در تشریح این مسئله گفته بود: مطابق با قانون حمایت از خانواده در ماده ۲۲ (هرگاه میزان مهریه در هنگام وقوع عقد تا ۱۱۰ عدد سکه تمام بهار آزادی تعیین گردد مشمول مقررات ماده ۲ قانون اجرای محکومیت‌های مالی میگردد) و این قانون و بخشنامه ریاست محترم قوه قضائیه در جهت کاهش جمعیت زندانیان صورت گرفته است و این امر در جهت روند بهبودی در دستگاه قضائی تاثیر بسزایی داشته است و طبق این قانون مهریه زنان هرچقدر باشد مرد مکلف به پرداخت ۱۱۰ عدد سکه است و باقی مهریه در صورتی قابل وصول است که زوجه بتواند ثابت کند همسرش ملائت مالی دارد و اگر مالی از زوج شناسایی نشد طبق ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی عمل میشود و اگر مرد اثبات کند که توان پرداخت ندارد مهریه همان ۱۱۰ عدد سکه خواهد بود و در مهریه مازاد بر ۱۱۰ عدد سکه، حکم جلب صادر نمی‌شود و در صورت استطاعت مالی زوج، اموال وی توقیف خواهد شد و مطابق این قانون تا ۱۱۰ عدد سکه طلا از مهریه تعیین شده ضمانت اجرایی برای اعمال ماده ۲ نحوه اجرای محکومیت‌های مالی را دارد یعنی زوجه میتواند در صورت پرداخت نکردن مهریه تا این میزان با اعمال ماده ۲ حکم جلب زوج را بگیرد».
حکم جلب صادر نمی‌شود
صفایی در ادامه اظهاراتش یادآوری میکند: «اکنون برای مهریه به کسی حکم جلب داده نمی‌شود، مگر اینکه مهر تقسیط بشود و بعد از آن، اگر پیش‌پرداخت و یا چند نوبت از اقساط، پرداخت نشد و به رغم اخطارهای لازم، مرد از پرداخت بدهی خود سر باز زد، آن زمان حکم جلب صادر میشود اما دادگاه در حال حاضر می‌گوید، ما اجازه نداریم جلب بدهیم و حتی اگر اقساط هم پرداخت نشود، جلبی صادر نخواهد شد».
رئیس قوه قضائیه طی ماه‌های گذشته، در نشست با روسای کل دادگستری‌ها و دادستانی‌های سراسر کشور بر در نظر گرفتن سازوکاری برای افراد معسر که توانایی مالی مناسب به منظور تامین بدهی ندارند، تاکید کرده تا آنان به زندان نیفتند. در تایید این گفته‌ها، اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد دیه کشور، تصریح نموده: «احکام زندانیان مهریه صددرصد مالی است و جنبه اقتصادی ندارد. به زندانیان مهریه همسنگ بدهکاران ناشی از چک یا سفته نگاه میشود».
صفایی ضمن صحه گذاشتن بر آنچه روایت شد، با تأکید بر اقدامات مثبت حجت الاسلام رئیسی از ابتدای ورود به قوه قضائیه و حمایت از حقوق زنان، به ملاقات‌هایی اشاره کرد که ایشان با مراجع تقلید داشتند. مراجع در این دیدارها اعلام کردند: بنا بر قاعده «المفلس فی امان‌الله» مردانی که برای پرداخت نکردن مهریه به زندان می افتند، مفلس هستند و بنابراین حکم زندان برای این افراد، فاقد وجاهت شرعی است و ظاهرا برهمین اساس رئیس محترم قوه قضاییه دستور دادند اگر برای دادگاه محرز شد که مرد ملائت مالی ندارد، حکم جلب صادر نشود. با احترام به فرموده مراجع محترم باید به این موضوع توجه کرد که مفلس کسی است که نه مالی داشته باشد نه پولی و این در حالی است که قانون ما اموالی را برای بدهکاران به عنوان مستثنیات دین حفظ می نماید و این‌گونه است که بدهکار با داشتن مال، از پرداخت بدهی استنکاف می‌ورزد. پس در این مقوله مبحث افلاس موضوعیت ندارد و نباید به استناد این قاعده فقهی، زنان را از گرفتن حقوقشان منع و مردان را در قبال پرداخت مهریه، امان داد.
راه توقیف اموال مرد برای زن مسدود شد
حال وقت طرح این پرسش فرا رسیده که اگر مرد دارای تمکن مالی باشد و بعد از ثبت دادخواست مطالبه مهریه از جانب همسرش، اموال خود را انتقال دهد، زن چگونه میتواند حقوقش را دریافت کند؟ گرچه به ظاهر پاسخ روشن است و این اقدام از ناحیه مرد، فرار از دین محسوب میشود و معاملات انجام شده اعتباری ندارد اما «مهدیه صفایی» در مقام پاسخگویی به این پرسش، توضیح میدهد: «اگر در گذشته، زن می خواست مهریه‌اش را اجرا بگذارد، می‌توانست دادخواست مطالبه مهریه را ثبت و با تامین خواسته و استعلام از اموال مرد، قبل از آنکه مرد از اقدام زن مطلع شود نسبت به توقیف اموال مازاد بر مستثنیات دین اقدام نماید و حتی بعد از آن تاریخ و قبل از توقیف اموال، اگر مرد اموالش را به نام کسی می‌کرد، امکان شکایت از او به عنوان فرار از دین وجود داشت و مورد دیگر این بود که بابت مهریه می‌شد از طریق دادگاه یا اجرای ثبت اقدام واگر زنی مطمئن بود که همسرش مالی را به نام خودش نکرده، بدون تشکیل پرونده در اجرای ثبت و صرف هزینه زمانی و ریالی به طور مستقیم از طریق دادگاه اقدام می‌کرد ولی در حال حاضر از اردیبهشت ماه رای وحدت رویه صادر شد که در این رای نوشته شده، در صورتی امکان شکایت فرار از دین وجود دارد که قبل از آن، رأی قطعی صادر شده باشد».
تا پیش از این به مجرد ثبت دادخواست یا ارسال اظهارنامه برای زوج مبنی بر مطالبه وجه مهریه، اگر نقل و انتقالی صورت می‌پذیرفت، این امکان وجود داشت، با شکایت علیه زوج، جلوی فرار را بگیریم اما باتوجه به رایی که صادر شده، چنین امکانی وجود ندارد و صفایی تاکید میکند: مردان از تاریخی که متوجه می‌شوند، همسرانشان به دنبال اقدام برای دریافت مهریه‌اند، می‌توانند اموالشان را به نام دیگران زده و فرار از دین انجام بدهند. البته ممکن است در این خصوص بگویند، زوجه میتواند اموال را توقیف کند اما درد اینجاست که در حال حاضر بخشنامه شده کل پرونده‌های مهریه باید به اجرای ثبت برود یعنی هیچ کس نمی‌تواند اول از طریق دادگاه اقدام بکند، چه مرد، مالی داشته باشد و چه نداشته باشد. به طورمثال اگر امروز زوجه به اجرای ثبت برای تشکیل پرونده مراجعه کند، به علت حجم بالای ورودی پرونده‌ها به او می‌گویند دو ماه دیگر پرونده ثبت میشود و آن موقع می‌توانی مال توقیف کنی. ما در اینجا فاصله‌ای دو ماهه به زوج داده‌ایم که اموالش را به نام دیگران کند، به عبارت ساده‌تر راه توقیف اموال مرد برای زن مسدود شده است».
صدور رای وحدت رویه و فرار از دین
بی‌تعهدی برخی مردان به قصد آزار همسر و استنکاف از پرداخت حقوق حقه زن، تنها لایه بیرونی ماجراست که در بستر رای وحدت رویه صادر شده افزایش یافته و زوج وقتی متوجه میشود، زوجه برای مهریه اقدام نموده، اموالش را به نام دیگران کرده و از دسترس خارج میکند و دیگر فرار از دینی هم وجود ندارد که بخواهد پاسخگو باشد، در نهایت وقتی در اداره ثبت، اموالی به اسم مرد نباشد باید دو ماه بگذرد تا زن بتواند از طریق دادگاه اقدام نماید.
صفایی می‌گوید: «این دو ماه بعد از ثبت پرونده است نه از تاریخ اقدام زوجه. بنابراین اداره ثبت استعلام میکند و اگر اموالی به نام زوج نبود، به زوجه نامه میدهد و او میتواند از طریق دادگاه اقدام کند اما اصل ماجرا تازه از اینجا آغاز میشود زیرا زوج هم به سادگی مدعی میشود، هیچ چیز به نامش نیست و درخواست تقسیط میدهد و حتی برای آن تقسیط هم پرداختی انجام نمی‌دهد. بی‌تردید عده کثیری از خانم‌هایی که میخواهند مهریه را مطالبه کنند، سوءنیت ندارند بنا بر جبر زمان مجبور به این اقدام می‌شوند».
به روایت این وکیل دادگستری، کاستن از حجم بالای پرونده‌ها در دادگاه و کوتاه کردن مدت دادرسی، و کاهش آمار طلاق و احتمال بازگشت به زندگی مشترک از جمله عوامل صدور دستور مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت است. به اذعان او، حجت الاسلام رئیسی،در مدت ریاست خود بر قوه قضائیه عملکرد خوبی داشته و صدور رای وحدت رویه به اقدامات ایشان مربوط نمی‌شود، چون در دادگاه دیوان عالی کشور صادر شده اما همزمانی صدور این رای با دستور عدم صدور حکم جلب، به نوعی با منافع جامعه در تضاد است زیرا ماده۲۱ قانون اجرای محکومیت‌های مالی که به فرار از دین مربوط است را عملا محدود کرده و عموما وقتی افراد می‌بینند مالشان در خطر است، به سمت نقل و انتقال می‌روند و از طرفی، در شرایطی که زوجه می‌داند همسرش مالی ندارد چرا باید این هزینه مالی و زمانی را در اداره ثبت داشته باشد. آن هم وقتی قرار هست در نهایت این پرونده را به دادگاه ارجاع دهد. طبعا در اینجا به زن خانه‌داری که عموما پس‌انداز و درآمدی ندارد، هزینه مضاعفی تحمیل میشود. بیشتر مواقع زنانی که شاغل‌اند و یا درآمدی دارند اگر بخواهند طلاق بگیرند، به سمت توافق می‌روند و این مسئله براساس مشاهدات و جامعه آماری ماست. پس نباید مسیر را به سمتی ببریم که همه زنان به ویژه آنان که فاقد درآمدند، نتوانند حقوقشان را مطالبه کنند، این امر نه تنها خلاف قانون بلکه خلاف شرع است و میتواند تالی فاسد داشته باشد. پر واضح است زنی که بعد از چند سال زندگی مشترک که در آن خانه‌دار بوده و یا درآمدخود را از شغلی که داشته در آن زندگی هزینه کرده است ، اکنون با توجه به عدم موفقیت در دریافت مهریه، بدون هیچ پشتوانه مالی در جامعه رها می شود. آنچه در حکومت اسلامی حمایت از زنان بی‌سرپرست بوده، باید توسط حکومت صورت گرفته و از بیت‌المال مخارج زندگی ایشان تامین گردد. حال که در کشور ما به جهت شرایط خاص حال حاضر نمی‌توان این توقع را از دولت داشت، اما این حداقل انتظار را می‌توان از قوای سه گانه داشت که شرایط احقاق حقوق شرعی زن را قانونا فراهم نمایند و در این امر از زن حمایت ویژه داشته باشند. و به موضوع فرار از دین نگاه ویژه ای داشته باشند. چرا که تمام اندوخته مالی همسران در سال‌های زندگی عموما به نام مردان است که در شرایط کنونی در نهایت زن نمی‌تواند هیچ سهمی ازآن داشته باشد».
مهریه دیگر گرفتنی نیست
کافی‌است در یک جست‌وجوی ساده اینترنتی، موضوع مهریه را دنبال کنید، آنگاه با صفحات متعددی مواجه می‌شوید که به تحلیل راههای قانونی وصول مهر و به اصطلاح مشاوره‌های حقوقی می‌پردازند، از جمله بیان این عبارت که تاکید دارد: «اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را داشت اما از پرداخت آن خودداری کرد و گفت شرایط پرداخت نکردن مهریه فراهم است، زوجه مهریه خود را به اجرا می‌گذارد. چنانچه ظرف مدت ۱۰ روز، زن دارایی شوهر را معرفی کند، فورا نسبت به توقیف آنها اقدام میشود، اگر دارایی زوج فقط حقوق او باشد، (اگر مرد همسر دیگری نداشته باشد) تا یک چهارم آن ماهانه به زوجه تعلق می‌گیرد تا زمانیکه مهریه کاملا پرداخت شود اما در صورتی که مرد اموال دیگری غیر از حقوق داشته باشد دادگاه اموال او را می‌فروشد و مهریه از این طریق پرداخت میشود». اما آنطور که از ظواهر امر برمی‌آید، آنچه تحت عنوان مشاوره‌های حقوقی به همراه مستندات قانونی ارائه میشود، کمی تا قسمتی با واقعیت‌ها همخوانی ندارد، ناظر بر این اصل، «پورمعصوم»، به عنوان خواهان پرونده مهریه، فرآیند مطالبه حقوق زنان را در دعاوی حقوقی، زیر ذره‌بین نقد قرار داده و براساس تجارب و شواهد خود اذعان میکند: «مهریه دیگر گرفتنی نیست و بعضا در دادگاه برخوردهای درستی با زنان صورت نمی‌پذیرد، انگار ما خواهان طلبی هستیم که حق مان نیست و از این رو تصور میکنم، دادگاه مدافع حقوق مرد است. درحالی که من به عنوان یک زن، ۱۰ سال زندگی مشترک داشتم و در تمام این سال‌ها برای دوام و بقای زندگی ام تلاش کردم. حتی خرج و مخارج منزل را تأمین می‌کردم. همسرم به جای اینکه باری از روی دوشم بردارد، خانه می‌خرید و قرانی در زندگی‌مان هزینه نمی‌کرد و مدام مرا زیر مشت و لگدش می‌گرفت، با این حال میخواستم زندگی ام را حفظ کنم. تا اینکه از یک جایی به بعد احساس کردم، تلاش‌هایم بیهوده است و بعد از آن برای مطالبه حقم اقدام کردم».
به گواه سخنان او، دریافت ۱۱۰ سکه را از دادگاه درخواست و مابقی را از طریق ثبت اقدام کرده اما دو سال است به رغم معرفی اسناد و مدارک و املاک همسرش، هنوز نتوانسته یک ریال از مهریه‌اش را دریافت کند.
او تاکید می کند: «درست در مرحله‌ای که ملک برای ارزش‌گذاری رفته بود، همسرم درخواست اعسار داد و این مسئله بارها تکرار شد و حتی با تشکیل دادگاهی غیابی بدون حضور من و در بی‌خبری کامل، به نفع همسرم رای دادند، آن هم کسی که دارای چهار خانه است. جالب اینکه اموالش را به نام کسی نکرده بود و پیش‌تر، توانستم تمام اموالش را توقیف کنم، با این وجود هنوز نتوانسته‌ام به حق قانونی و شرعی خود دست یابم. بعد از اینکه مزایده ملک انجام شد، باید دو ماه صبر می‌کردم تا همسرم، در صورت امکان، مهر را به صورت نقدی پرداخت کند و در غیر این صورت وارد مرحله نقل و انتقال ملک بشویم، در این مدت چندبار مراجعه کردم و گفتند باید دو ماه بگذرد، اما بدون اینکه اطلاع دهند، تمام اموال توقیفی به غیر از ملک را آزاد کردند، حالا که می خواهند ملک را نقل و انتقال بدهند، به دنبال کم کردن هزینه‌ها از جیب من هستند، آن زمان که همه اموال و پول نقد همسرم را آزاد کردند، اصلا حرفی از نیم عشر و هزینه دادرسی به میان نیاوردند.
پیش‌تر حسن فدایی وکیل پایه یک دادگستری، در قامت حقوقدان مطرح کرده بود:« پرداخت ٣ونیم درصد از مهریه زمان ثبت دادخواست در دادگاه برای زنانی که شاغل نیستند، بسیار سخت بوده و مانعی برای پیگیری حق‌شان میشود، اگر زوجه می‌خواست برای دریافت مهریه دادخواست تسلیم دادگاه کند باید ٣ونیم درصد از مهریه خود را به دادگاه پرداخت می‌کرد که همین امر باعث می‌شد شرایط کار برای زنان سخت شود. حال با تغییر قانون، این میزان به ۵ درصد افزایش یافته و نکته جالب این است که دادخواست دریافت مهریه در دفاتر ثبت باید پیگیری شود که خود سختی‌های جدیدی را به‌همراه خواهد داشت. اکثر زنان ما، زنان شاغلی نبوده و از نظر توانایی مالی از موقعیت خوبی برخوردار نیستند، بدین جهت این تکلیف مالایطاق به جای آنکه در روند کار تسهیل و بهبود حاصل کند، باعث دشوار‌تر شدن امور خواهد شد».
پورمعصوم در ادامه می گوید: گرفتن مهریه کار بسیار دشواری است و اگر نگران مخارج فرزندم نبودم، مهرم را حلال وجانم را آزاد می‌کردم. در حال حاضر که ملک مزایده شده باز تجدیدنظر اعسار صورت گرفته، به تجربه برایم ثابت شده که یک مرد به رغم همه مال و اموالی که دارد میتواند بگوید اعسار از پرداخت مهریه دارد. حتی در اداره ثبت گفتند، همسرم، یک میلیارد تومان مستثنی الدیون است یعنی مرد میتواند تا یک میلیارد اموال داشته باشد و مهریه ندهد. باتوجه به مراجعات گسترده‌ای که به دادگاه داشتم، متوجه شدم، یک خانم به ندرت میتواند مهریه خود را دریافت کند.
او می‌پرسد: مگر مهر حق زن نیست؟ «گویا به دلیل تورم موجود و اقساط بلندمدت ایجاد شده توسط دادگاه، که قطعا به ضرر زنان و به نفع مردان است می بایست زنان با توجه به میزان مهریه خود چند صد سال زنده بمانند تا نهایتا ماهانه یک یا دو سکه از همسر خود دریافت نمایند! و حتی با علم به مخفی کردن اموال همسر خود نمی توانند اقدام به وصول مهر نمایند. نکته عجیب این است که وقتی برای دادگاه اثبات میشود، مرد دادگاه را گمراه کرده و به دروغ گفته مالی ندارد و شهادت کذب داده، مجازات نمی‌شود».
منبع: رسالت
دیدگاه
نام (اختیاری)
ایمیل (اختیاری)
با سلام خدمت تما می قضات محترم به خدا این عین بی عدالتیه در مورد مردها چرا زن بدون هیچگونه دلیل و منطق باید تقاضای مهریه کنه در صورتی که مردش تو طول زندگی هیچگونه مشکلی نداشته و فقط برا اینکه نمی تونه تو روستا پدریش زندگی کنه و زن به اجبار متوسل شده و از طرف مرد با مقاومت روبرو شده مهریه ابزار خواسته های خود کرده و دیگر فکر زندگی نیست من همسر وفرزندم را بی نهایت دوست دارم خواهشان لطف کنید در عقد نامه دوازده شرط گذاشتن که مرد امضا می کنه یه دونه شرط بزارید که هیچ زنی بی دلیل نمی تونه طلب مهریه کنه ازش امضا بگیرند باور کنید که واقعان یه کاسبی و تجارتی برا خانم ها فراهمه مدیون هستید اگه پیگیر نباشید همه جوره ظلم شده در حق آقایون
امیدوارم مردایی که ازاین بیانات خوشحالن این بلا سر دختر خودشون بیاد تا درک کنن قضیه مهم رو که سرنوشت یه خانم به خطر میوفته… مشکل دارین مثل آدم جدا شین مقداری مهریه ک زن راضی باشه نه مرد پرداخت کنن… پولی که بابت مهریه خانوم ندین و حلال نکنه خرج مریضیاتون میشه
گفته اثبات توان مالی دشواره!!
تعجب میکنم
شغل همه‌ی زندانیای مهریه معلومه
پیک موتوری
خیاط
کارمند
لوله کش
فلافل فروش
اسنپ
معتاد
آدمای ورشکسته و مشاغل بی رونق
شناسایی درآمد اینا سخته؟
به تجار مهریه باید وکلای شکارچی رو هم اضافه کرد، آیا وکالت یعنی کسب و کار و تمرکز روی منافع به قیمت بر همزدن یک زندگی (و در صورت وجود بچه، زندگیهای آینده)
جمله‌ی قشنگی رو رئیس مجتمع قضایی محلاتی زده بود که: اگه من و همسرم هم پیش یه وکیل بریم کارمون به طلاق میکشه
نکنید، زندگی دیگران قلک شما نیست
مقایسه مهریه با چک کاملا خطاست
از یکطرف میگه مهریه ابراز عشقه بعد به دفاع از کاسبای مهریه میگه شرعاً؟؟!! واقعا شرع به کسب و کار اینچنینی مجوز میده؟
مهریه نه ابراز عشقه نه هدیه ست چون آدم بدون شناخت نه عاشق میشه و نه به کسی هدیه میده
مهریه یه ضمانت اجرائیه که مرد بواسطه اطمینان از خودش نسبت به مسئولیت پذیری و پایبندی به زندگی عرضه میکنه ولی دختری که بلافاصله طمع ورش میداره و میره دنبال وصول مهریه نه شایسته حمایت قانونه و نه مثل طلبکار چک مالی رو از دست داده
اونوقت مردی که زیر همون قرارداد متعهدانه میزنه و هرچی اموال و طلا متعلق به زن بوده بالامیکشه و میره دنبال زن بازی و عیاشی و با کتک و فحش زن رو هر روز زیر بدترین فشار میذاره تا بذاره بره که ایشون به گفته خودش به عشق و حالش برسه چیه؟ زن تو این جامعه با این قیمتها چجوری خرجشو دربیاره؟ تن فروشی کنه؟ در مبحث مهریه فقط تعداد معدودی زنان شکارچی رو میبینید یه به عده بیشماری از زنانی که تحت ظلم قرار گرفتن هم توجه میکنید؟مهریه
همین مهریه و زندانی کردنها باعث شده هیچ مردی ازدواج کنه…چندسال بعد کل ایران میشه خانه سالمندان بزرگ…وزنها هم شوهری پیدانمیکنن تا بامهریه گرفتن تجارت کنن…
چرا نویسنده این مقاله این تیتر پر از افسوس رو انتخاب کرده؟
“مهریه دیگر گرفتنی نیست”
وصول مهریه اونم ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ سکه، تیر خلاص به زندگیه مگر مهریه های کم و معقول
کسی که تازه استخدام شده از کجا ۲۰۰ سکه بیاره، اونم بعد از مراسم عقد و عروسی که کلی بدهی رو دستش میذاره
شاید بگید خب دقت کنه چنین اشتباهی رو نکنه، همینجا خودتون به این کار میگید اشتباه
پسری که خام میشه و تن به این مهریه ها میده، حساب کرده زن زندگیش میخواد پا به پاش زندگی رو ادامه بده، فکرشم نمیکنه که یه شب تا صبح خانم هوایی بشه که چرا عمرم رو صرف این آدم یه‌لا قبا کنم، مهریم رو میگیرم و میرم تو رفاه زندگی میکنم
اینجاست که وظیفه قانون گذار برای حفظ کیان خانواده و برقراری نظم عمومی برجسته میشه و وارد این موضوع میشه چون رویه شدن این حقه بازی شیرازه جامعه رو بهم میزنه و نیروهای فعال رو زندانی ، مجردها رو محتاط و آمار ازدواج کم میشه و … نسل سالخورده و پیر
نامزد کردم و بلافاصله عقد. با مهریه ۱۳۰۰٫ چون میخواستم ثابت کنم دوستش دارم . اخه مادرش راضی به ازدواج ما نبود. گفت تو این مهریه رو قبول کنی دهان مادرمو میبندی و دیگه نمیتونه مخالفت کنه. من خر هم باورش کردمو گفتم تو جونمو بخواه…. کمتر از چند ماه نگذشته بود بهانه هایش شروع شد ووو نهایت هم مطالبه مهریه و نفقه چون از حق حبس استفاده کرده بود… حتی یکبار دستم بهش نخورد و یه بوس هم نکردمش… دارو ندارمو ازم گرفت تا جدا شد… یعنی اسمش از شناسنامه ام پاک شد.. منو فرستاد زندان، تکه زمینی از پدرمرحومم برایم مانده بود اونو ازم گرفت، کارمو ازم گرفت وووو… پیش هر قاضی میرفتمو میگفتم اخه منی که حتی یکبار دست بهش نزدم چرا باید این همه مهریه بدهم؟ ایا صرف خواندن یه متن عربی من مدیون این همه سکه میبایست بشم؟ مهر زمانی واجبه که زن خودشو در اختیار مرد قرار بده نه اینکه یه متن عربی بخونن و محکوم به پرداخت….
واقعا متاسفم برای زنای ایران همیشه حق با مرداست تو قانون ما بگید زنا بمیرن چرا دیگه دادگاه واینجورمسخره بازیارو‌گداشتین وقتی همه حق ومهریه وطلاق با مرداست
نخیر…زن ها سرشونو بندازن پایین ومثل ملکه زندگی کنن…نه اینکه مهریه رو کاروکاسبی وتجارت قرار بدن…
جالبه توی قانون ایران فقط یه حق دست مردهاست اونم طلاقه
زن هر کاری دلش بخواد بکنه میکنه
شل حجابی، بدحجابی، تندخویی و ترشرویی و بهم زدن آرامش شوهر و خونوادش
همه هم میگن خاک تو سر بی غیرتت که نمیتونی زنت رو جمع کنی وقتی هم که مرد میخواد افسار زندگیش رو دستش بگیره موضوع مهریه و بگیر و ببندهاش شروع میشه
این تو بهترین حالتشه وای به روزی که مرد اسیر نیرنگ زن بشه
اگه هر کار غیر قانونی و غیر شرعی بکنه، مرد فقط حق داره مهریه‌ش رو بده و طلاقش بده
اگه طلاقش نده ، طرف حق داره نفقه بگیره
مرد نفقه نده زن حق طلاق بدست میاره
یعنی این نیمچه اختیار هم دست زن مظلوم توسری خور تو جامعه تبعیض زده و مردسالاره، اگه مردسالاری اینه مردبدبختیش چیه؟؟
من که به خاطر این قضیه مهریه، هیچ وقت ازدواج نمی کنم مگر اینکه دختری پیدا بشه قبول کنه که مهریه نمی خواد. چرا باید با این مهریه خودمو بدبخت و آواره کنم. طرف ۱۰۰ برابر شوهرش ثروت داره با همین ثروتش داره از شوهرش مهریه هم می گیره. این چه وضعه عدالته.
زندانی کردن مرد بخاطر مهریه شرعا” طبق فتوای مراجع حرام است….اسلام اجازه زندانی کردن بدهکارو نداده…من نمیدونم این چندسال اینایی که زندانی کردن آیا اسلامی بوده؟؟؟
من یه زن شاغلم بادوتابچه شوهرم خرجمونونمیده میگه کارمیکنی خودت بده کرایه خونه نمیده هیچ وقت خونه نیست ۱۰سال باهاش تواین شرایط زندگی کردم اخلاق خوبی نداره حرف بزنم دعواشروع میشه دیگه خسته شدم باهمچین آدمی میخوام جداشم چون دیگه نمیتونم ادامه بدم
گردوتکانی پرخطر از درخت‌های ۱۸ تا ۲۰ متری باعث شده است که هرسال برداشت گردو از باغ‌های ایران کشته‌ها و آسیب‌دیدگانی به جا بگذارد. حالا برخی محلی‌ها در شهرستان‌های مختلف، از کارگری میمون‌ها در باغ‌های گردو خبر میدهند.
اعلام قیمت‌گذاری جدید فولاد در بورس انتقادات تندی را به همراه داشته است. از عضو شورای عالی بورس گرفته تا کارشناسان بازار سهام و رئیس سازمان بورس هرکدام به نحوی از این تصمیم گلایه و از شائبه توزیع رانت با این تصمیم انتقاد کرده‌اند.
به گزارش تجارت‌نیوز، مهدی سوری، تحلیلگر بازارهای مالی به افرادی که در بورس دچار ضرر شده‌اند توصیه کرده است از رفتار هیجانی دست برداشته و به منظور جبران ضرر وارد بازارهای دیگر نشوند چرا که ممکن است زیان سخت‌تری را متحمل شوند.
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399
میخوای برای دوستت گل بخری؟ کلیک کن
لطفا منتظر بمانید
صداق یا مهریه چیست و راههای دریافت آن کدام است؟ مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه چه تفاوت هایی با هم دارند؟ زوجه در چه زمانی مالک تمام مهریه می شود؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سوالات و موارد مهم دیگر را با هم بررسی کنیم
مهریه
مهریه یکی از مهمترین حقوق مالی زوجه است و در واقع پشتوانه مالی زن در زندگی مشترک محسوب می شود و مطابق با قانون مدنی، به محض وقوع عقد نکاح، زن مالک آن می شود و این اختیار را دارد که هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
در همین راستا ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی اشاره می نماید: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید».
در واقع ماده مذکور این مفهوم را می رساند که زوجه هر زمان که اراده بنماید می تواند مهر خود را مطالبه کند و زوج نیز پس از مطالبه زن، باید آن را به وی بپردازد.
در بیشتر مواقع مشاهده کرده ایم که مهر یا همان صداق را تعدادی سکه طلای بهار آزادی تعیین می نمایند و برای برکت زندگی نیز یک جلد کلام الله مجید و همچنین یک جفت شمعدان و یک آینه و شاخه ای نبات نیز به آن ضمیمه می نمایند.
اما باید بدانید که مطابق با قانون مدنی، هر چیزی را که مالیت و ارزش مادی داشته باشد و اشخاص بتوانند مالک آن بشوند و بتوان برای آن قیمت گذاری کرد را می توان بعنوان مهریه تعیین نمود.
ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی: «هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملّک نیز باشد می توان مهر قرار داد».
نکته: چنانچه صداق وجه نقد تعیین شود و زوجه پس از گذشت سال ها آن را مطالبه نماید، صداق وی مطابق با تغییر قیمت و تورم سالانه محاسبه و به وی پرداخت خواهد شد.
در همین رابطه در تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی آمده است: «چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تاُدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
مهر عندالمطالبه به این معناست که هر زمان زوجه اراده کند و مهر خود را از همسرش مطالبه بنماید، مرد موظف است که آن را بطور کامل بپردازد، مگر آنکه بتواند عدم استطاعت و عدم توانایی مالی خود را به اثبات برساند که در اینصورت دادگاه با توجه به توانایی های مالی و درآمد مرد، مهریه را تقسیط می نماید.
هنگامی که صداق بصورت عندالمطالبه است، اصل بر این است که مرد توانایی و استطاعت پرداخت آن را دارد، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود و بار اثبات آن نیز بر عهده شوهر است و در واقع اوست که باید ثابت بنماید توانایی کافی برای پرداخت تمام و یا پرداخت بخش زیادی از مهریه را بصورت یکجا ندارد.
مهریه عندالاستطاعه به این معناست که پرداخت آن از سوی مرد به همسرش مشروط به داشتن استطاعت و توانایی کافی مالی است و اصل بر این است که مرد توانایی کافی برای پرداخت مهریه بصورت یکجا را ندارد.
چنانچه زوجه مهریه خود را مطالبه بنماید همانطور که گفته شد، اصل بر این است که زوج توانایی پرداخت تمام و یا بخش زیادی از آن را بصورت یکجا ندارد و بار اثبات خلاف این موضوع بر عهده زوجه است.
نکته مهم: این امکان وجود دارد که بخشی از مهریه بصورت عندالمطالبه و بخشی دیگر بصورت عندالاستطاعه در نظر گرفته شود که در چنین شرایطی حکم هر قسمت از مهریه مطابق با شرایطی است که بیان شد.
صداق چیست
مهریه
چنانچه با توجه به عدم استطاعت مالی زوج، وی قادر نباشد که تمام مهریه را یکجا بپردازد و به همین دلیل دادگاه پرداخت مهریه را بصورت اقساطی قرار دهد، زوجه می تواند به این حکم اعتراض نموده و اگر اموالی از شوهر خود سراغ دارد که از طریق آن ها بتواند تمام مهریه و یا بخش بیشتر مهریه خود را بصورت یکجا دریافت بنماید، با معرفی این اموال و دارایی ها از دادگاه درخواست تجدید نظر بنماید.
همچنین چنانچه زوجه بعداً اموالی از همسر خود شناسایی نمود و یا متوجه این موضوع شد که درآمدهای همسرش بگونه ای افزایش یافته است که وی می تواند در بازه های زمانی تعیین شده از سوی دادگاه مقدار بیشتری از مهریه را بپردازد، می تواند با اثبات این موارد در دادگاه، تقاضای افزایش مبلغ اقساط مهریه را بنماید که در چنین شرایطی، دادگاه حکم به افزایش مبلغ اقساط مهریه می دهد و توصیه می نماییم برای این موضوع حتما از وکیل مجرب مشاوره بگیرید.
بطور مثال هنگامی که دادگاه حکم داده است که زوج ماهانه نیم سکه طلای بهار آزادی به عنوان صداق به زوجه بپردازد، وکیل خانواده به شما کمک می نماید که با توجه به دارایی های تازه بدست آمده و یا تازه شناسایی شده زوج و یا با توجه به افزایش درآمدهای زوج، بتوانید این موضوع را در دادگاه به اثبات برسانید و دادگاه بجای پرداخت نیم سکه، زوج را مکلّف به پرداخت ماهانه یک سکه تمام بهار آزادی بنماید.
چنانچه پس از مدتی بنا به عللی از قبیل افزایش قیمت ها و تورم بازار، پرداخت اقساط ماهیانه تعیین شده برای زوج امکانپذیر نباشد می تواند از دادگاه درخواست تعدیل در مبلغ اقساط پرداختی بنماید و معمولاً در چنین مواردی دادگاه ها اقدام به تعدیل مبلغ اقساط می نمایند.
چنانچه درخواست تعدیل مبلغ پرداختی مهریه را دارید و تمایل دارید با وکیل دادگستری مجرب مشاوره داشته باشید، با ما تماس بگیرید.
هنگامی که مهریه زوجه به میزان ۱۱۰ عدد سکه بهار آزادی و یا معادل آن است، بر اساس ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده اصل بر این است که زوج توانایی پرداخت مهر را دارد، مگر آنکه بتواند عدم توانایی خود را اثبات کند که در اینصورت باید تعداد ۱۱۰ سکه را بصورت اقساط و به ترتیب و میزانی که دادگاه تعیین می نماید (همانگونه که در بالا ذکر کردیم) بپردازد و اگر مهر را بصورت اقساطی نیز پرداخت ننماید، مطابق با شرایط مندرج در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، زن می تواند حکم جلب مرد را از دادگاه بگیرد و همچنین مرد به حبس محکوم می شود و این حبس تا زمانی که یکی از شرایط سه گانه ذیل احراز شود، ادامه خواهد داشت:
الف) زوجه به آزادی وی رضایت دهد
ب) مرد بتواند مطابق با شرایط مندرج در قانون، اعسار خود را اثبات نماید
پ) زوج و یا شخصی از سوی وی مهریه را پرداخت نماید (چه تمام و چه اقساط آن را)
هنگامی که مهر زوجه بیشتر از ۱۱۰ سکه بهار باشد، مطابق با ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، برای اجبار مرد به پرداخت آن باید ملائت و توانایی مالی مرد احراز گردد و در اصل اینطور فرض می شود که مرد توانایی پرداخت بیشتر از ۱۱۰ سکه بهار آزادی و یا معادل آن را ندارد و این زوجه است که برای رسیدن به مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه بهار آزادی باید توانایی مالی همسرش را به نحوی ثابت کند.
برای وصول مهر بیش از ۱۱۰ سکه بهار آزادی، زن نمی تواند حکم حبس همسرش را از دادگاه درخواست نماید و همچنین دستور جلب زوج نیز صادر نخواهد شد.
ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۶/۱۲/۱: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محومیت های مالی است. چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است».
مرحله اول) بر خلاف اکثر قریب به اتفاق وکلا که مرحله اول دریافت صداق را ارسال اظهارنامه به زوج می دانند، ما به هیچ وجه این مرحله را به دلایل مهمی که داریم، توصیه نمی نماییم و بجای آن اولین مرحله ای که پیشنهاد می دهیم، صحبت با زوج و درخواست مهر بصورت کاملا دوستانه است
البته در شرایطی که زوجین با یکدیگر اختلافات جدی و اساسی دارند و حتی جدای از یکدیگر زندگی می نمایند، این مرحله خود بخود منتفی است و بجای آن باید به سراغ مرحله دوم رفت.
مرحله دوم) تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده مبنی بر مطالبه مهر و صداق و یا درخواست صدور اجرائیه از دفترخانه ازدواجی که مراتب عقد نکاح را ثبت نموده است و یا هر دو مورد بصورت تواُمان
برای تصمیم در مورد اینکه با توجه به شرایط شما و زوج بهتر است از کدام مسیر اقدام نمایید، توصیه می نماییم با وکلای مجرب ما مشاوره حقوقی داشته باشید
مالکیت منافع و حق انتفاع تعریف حق مالکیت و ویژگی های آن حق مالکیت کامل ترین …
وب سایت جعلی نوعی وب سایت است که توسط سارقین و کلاهبرداران اینترنتی ایجاد شده تا…
در حقوق کشور ما افرادی که متقاضی نگهداری از کودکان بی‌سرپرست هستند، می‌توانند بر…
سلام خسته نباشید، ببخشید سوالی داشتم، اگه زن مهریه خودشو درخواست کنه و با توجه به اینکه مرد هیچ دارایی مبنی بر پرداخت حتی یک سکه ندارد دوباره زندان میبرند یا کل مهریه قست بندی میکنند؟
درود بر شما
در چنین شرایطی دادگاه حکم به زندانی شدن مرد نمیده و کل مهریه تقسیط میشه
سلام باتشکر از زحمات شما.
اطلاعات و آگاهی های شما مفید واقع
می شود.
در درجه اول باید همگان انصاف را مد نظر داشته باشند.
زندگی گذرا خیلی کوتاه تر از آن است که وقت خود را صرف چنین اموری کنیم.
باشد که چنان کنیم که پس از ما ازما به نیکی یاد شود
سلام خدمت شما دوست عزیز
ممنون از پیامتون
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
آدرس: تهران، میدان ونک، خیابان گاندی جنوبی، خیابان ۲۱، پلاک ۲۴، طبقه ۵، واحد ۱۴
تلفن: ۰۲۱۴۳۰۰۰۴۳۰ (۱۲۰ خط ویژه)
سامانه پیامکی: ۰۲۱۴۳۰۰۰۴۳۰
واتس آپ و تلگرام: ۰۹۳۹۱۱۵۱۲۱۲
ایمیل: [email protected]
ساعات کاری: شنبه تا چهارشنبه ۹ الی ۱۸
پنجشنبه ۹ الی ۱۴
تمامی حقوق این وبسایت برای موسسه حقوقی مشهور محفوظ می باشد.
مالی است که به هنگام عقد نکاح شرعا و عرفا و قانونا، ازطرف مرد به زن پرداخت می گردد وصداق، صداقیه، کابین و فرض هم نامیده می شود
مهریه و انواع آن و نحوه وصول مهریه از پرکاربرد ترین موضوعاتی است که امروزه در حوزه دعاوی خانوادگی مشاهده میشود. لذا پرداختن به آن و بررسی شرایط و نکات حقوقی مربوط به آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
ما نیز در این نوشتار قصد داریم شما را با مهریه ،انواع مهریه و نکات حقوقی مربوط به آن آشنا کنیم.
علاوه بر این موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم با در اختیار داشتن وکلای پایه یک دادگستری ،مشاور حقوقی ،همچنین وکیل طلاق و مهریه پاسخگوی سوالات شما خواهد بود و می تواند شما را در حل دعاوی خانوادگی و دعاوی مربوط به مهریه یاری کند.مهریه
وقتی زن و مرد باهم ازدواج می کنند و عقد نکاح منعقد می شود به محض وقوع آثاری را نیز به دنبال دارد .یکی از این آثار پرداخت مهریه توسط مرد به زن است. مهریه مالی است که از جانب مرد به زن داده می شود. مهریه یا صداق نشان دهنده احترام و محبتی است که شوهر نثار زن می کند. روانشناسان نیز امروزه معتقدند که هدیه از سوی مرد به زن در ایجاد انرژی عاطفی و تقویت عشق بسیار مفید و موثر است.
گذشته از این در دین اسلام و در قدم بعدی فقه و حقوق نیز پرداخت مهریه ، از تکالیف شوهر محسوب شده و در این زمینه برای زن احترام خاصی قائل شده اند. زن از لحظه عقد مالک مهریه می شود و هر زمان که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند و هرگونه دخل و تصرفی را در آن انجام دهد .چرا که مهریه در واقع مال زن محسوب می شود.
منظور ازعند المطالبه بودن مهریه این است که به محض انعقاد عقد نکاح زن مالک مهریه میشود و هر زمان بخواهد میتواند آن را مطالبه کند .البته زن و شوهر می توانند در هنگام عقد برای پرداخت مهریه شرط و شروطی بگذارند به این صورت که عند المطالبه باشد یا عند الاستطاعه، نقد باشد یا نسیه، تعیین شده باشد یا تعیین نشده.
وقتی زن و مرد توافق میکنند که مهریه عندالاستطاعه باشد منظور از آن مهریه ای است که در آن پرداخت مهریه به محض مطالبه زن انجام نمی‌شود و بستگی به استطاعت و توان مالی مرد دارد .و پرداخت آن منوط به داشتن استطاعت مالی مرد است. به عبارتی مهریه ای است که در آن تعداد دقیق مهر توافق شده و در عقدنامه قید گردیده ولی زمانی زن مستحق دریافت آن می شود که بتواند استطاعت مالی زوج را اثبات کند .
برای زوجین این امکان وجود دارد که حتی بعد از عقد نیز با توافق یکدیگر مهریه را از عند المطالبه بودن به عندالاستطاعه بودن تغییر دهند.
هر چیزی که اصطلاحا مالیات داشته باشد میتواند با توافق به عنوان مهریه قرار گیرد. اگر چه امروزه بنا بر مصالحی از جمله کاهش ارزش وجه رایج در طول زمان رایج شده است که سکه بهار آزادی به عنوان مهریه قرار می گیرد. علاوه بر این مهریه باید مشروع نیز باشد.
در باب انواع مهریه باید گفت که مهریه تقسیم بندی ها متفاوتی دارد اما در یک تقسیم بندی معروف مهریه به ۴ نوع تقسیم می شود:
منظور از مهر السنه مهریه حضرت فاطمه زهراست که ۵۰۰ درهم می باشد. و از آن جایی که رسول خدا (ص) آن را برای کلیه زنان ودخترانش تعیین می نمود از آن تعبیر به مهر السنه می شود.
همانطور که از نام آن مشخص است مهری است که در عقد ازدواج از آن اسم برده میشود. و عبارت است از میزان مالی که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می شود و مورد توافق زوجین قرار می‌گیرد.
مهرالمثل هم یکی دیگر از انواع مهریه است . زن و شوهر می توانند در عقد نکاح مهر را تعیین نکنند و پس از وقوع عقد با توافق مهر را معین کنند.
چنانچه قبل از تعیین مهر نزدیکی صورت بگیرد ،زن مستحق مهرالمثل است. و منظور از مهرالمثل نیز مالی است که با در نظر گرفتن وضعیت خانوادگی، و حال نزدیکان زوجه تعیین می شود .و اینکه مهریه زن هایی مشابه زوجه به لحاظ موقعیت شغلی و خانوادگی چگونه مهری باشد ملاک عمل قرار می‌گیرد.
از طرفی اگر زن و مرد در زمان عقد مهریه را تعیین کرده باشند ولی مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیات نداشتن باطل اعلام شود مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی و آلات و ادوات قمار، در حالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت مستحق مهرالمثل است.
اگر در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج بخواهد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد باید مقداری را به عنوان مهر تعیین کند و به زوجه پرداخت نماید. این مبلغ نیز بستگی به وضعیت مالی زوج دارد. بنابراین تعیین میزان مهرالمثل به وضعیت خانوادگی زوجه و مهرالمتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.
این مهر متعلق به نکاح دائم است و در عقد نکاح موقت وجود ندارد. و این مهریه هم فقط در صورت طلاق به زوجه تعلق می‌گیرد و در صورت فوت شوهر و رخ ندادن نزدیکی این مهر به زن تعلق نمی گیرد.
بهتر است بدانیم قانون گذار ما برای مطالبه مهریه از سوی زن،هیچگونه شرطی قرار نداده است بنابراین زوجه برای دریافت مهریه حتما لازم نیست دلیل خاصی ارائه دهد حتی ممکن است زوجه علاقه بسیار زیادی به زوج داشته باشد و از زندگی با او راضی باشد،با این حال در اکثر موارد هنگامی که زن و شوهر در زندگی مشترک دچار اختلاف می شوند ،زوجه اقدام به گرفتن مهریه می کند که در این خصوص پیشنهاد می شود خانم برای اطلاع دقیق و درست از حقوق خود از یک وکیل باتجربه مشاوره بگیرد.
در این جا زوجه حتما باید این نکته را در نظر داشته باشد که چنانچه احتمال می دهد قبل از ان که به اداره ثبت اسناد رسمی مراجعه کند و اموال شوهرش را توقیف نماید، زوج از ترس پرداخت مهریه و توقیف اموال ، اقدام به فروش و انتقال اموالش می نماید،از دادگاه بخواهد تا فروش و انتقال اموال توسط زوج را ممنوع کند به عبارت دیگر خود زوجه یا وکیل وی می تواند درخواست صدور قرار تامین خواسته بنماید.
((خواهان می تواند قبل از تقدیم خواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن می باشد:
الف-دعوا مستند به سند رسمی باشد.
ب-خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد.
د-خواهان،خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد اید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد.
تبصره-تعیین میزان خسارت احتمالی،با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که در خواست تامین را میپذیرد صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.
با توجه به ماده فوق،زن می تواند بدون آن که هزینه ای تحت عنوان خسارت احتمالی بپردازد،اقدام به توقیف اموال شوهرش بنماید.
در ارتباط با مطلب بالا بسیار مهم است که بدانیم یک دسته از اموال هستند که زوجه نمی تواند برای مهریه اش توقیف نماید و حتی اعتراضی نیز نمی تواند بکند،به این دسته از اموال در اصطلاح حقوقی ” مستثنیات دین” گفته می شود به عبارت ساده تر اگر کسی به ما دینی داشته باشد ما نمی توانیم بخاطر طلب و دینمان از ان اموال استفاده کنیم و تقاضای توقیف بنماییم.
۱-منزل مسکونی که عرفاً در شان محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.
۲-اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
۳-آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا اذوقه ذخیره می شود.
۴-کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان ان ها
۵-وسایل و ابزار کسبه،پیشه وران،کشاورزان و سایر اشخاصی که برای امرار معاش ضروری آن ها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
۶-تلفن مورد نیاز مدیون
۷-مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود،مشروط بر این که پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد.
همچنین وسایل و ابزار آلاتی که یک دانشمند برای انجام تحقیقاتش به آن نیاز دارد و استفاده می کند قابل توقیف نخواهد بود.
اما اگر زوج هیچ مالی به نام خود نداشته باشد،زن به اداره ثبت اسناد رسمی مراجعه می کند و نامه ای مبنی بر این که زوج مالی به نام خود ندارد دریافت می نماید، پس از آن برای مطالبه مهریه می تواند به دادگاه خانواده محل اقامت خودیا اقامت همسرش مراجعه نماید و دادخواست حقوقی مطالبه مهریه بنماید،در نهایت این در خواست در قسمت اجرای احکام مدنی دادگاه بررسی گشته و ثبت می شود تا این امکان را برای زوجه فراهم نماید که چنانچه در آینده ، زوج اموالی به دست آورد،زن امکان توقیف آن ها را داشته باشد البته به شرط ان که تا آن زمان ، مهریه زن به طور کامل پرداخت نشده باشد.
در چنین موارد حقوقی،علی الخصوص پرونده های طلاق،مهریه، نفقه ، اجرت المثل و…..پیشنهاد ما این است که از وکلای با سابقه و توانمند استفاده کنید تا حقوقتان مورد تضییع قرار نگیرد.مهریه
دادخواست اعسار، دادخواستی ساده است که مرد در آن اعلام میکند با توجه به این نکته که همسرش مطالبه مهریه کرده و او نیز توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد، از دادگاه تقاضا میکند مهریه او قسطی شود.
اعسار از پرداخت مهریه از جمله دعاوی غیر مالی است که با توجه به طرح چشمگیر دعوی موسوم به مطالبه مهریه در سال های اخیر بویژه در تهران و شهرهای بزرگ ، از سوی مردان مطرح می گردد.
تقسیط مهریه یعنی پرداخت مهریه به اقساط ، با توجه به توانایی مالی مرد و هزینه های زندگانی او و خانواده اش و میزان درآمد ماهیانه او انجام می گیرد.
حتی بعد از صدور حکم بر اعسار و تقسیط مهریه وکیل پایه یک دادگستری ممکن است از ناحیه هر یک از زوجین دادخواستی مبنی بر تعدیل اقساط مهریه در دادگاه خانواده مطرح شود.
تعدیل اقساط مهریه از جانب مرد معمولاً بدین عنوان مطرح می گردد که سطح درآمد او کاهش یافته و در عوض هزینه ها افزایش است و یا اینکه اساساً بیکار شده است.
همانطور که بیان شد دعوی اعسار از پرداخت مهریه از جمله دعاوی غیر مالی است و این نکته باعث کاستن از فشار مالی هزینه های سنگین دادرسی دعاوی مالی بر خواهان دعوی اعسار می گردد.
در ماده ۱۴ قانون نحوه اجرای محکومیت مالی مصوب ۱۳۹۴ آمده است « دعوی اعسار غیر مالی است و در مرحله بدوی و تجدید نظر خارج از نوبت رسیدگی می شود. »
با توجه به توضیحات اجمالی بالا طی چند بند به نکات مهم دعاوی اعسار از پرداخت مهریه ، تقسیط مهریه و دعوی تقابل اعسار از پرداخت مهریه می پردازیم :
در اینجا خواهان ( یعنی مرد محکوم به پرداخت مهریه ) قبل از تنظیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه ، استشهادیه ای تنظیم می نماید که وکیل دادگستری مفاد آن حاکی از شهادت شهود مبنی بر آن است که محکوم علیه ( مرد محکوم شده به پرداخت مهریه ) توان پرداخت مهریه را نداشته و هیچ مالی غیر از مستثنیات دین ندارد.
همچنین به این موضوع تصریح نمایند که با مدیون به مدتی که بتوان از وضعیت معیشت و مالی او کسب اطلاع نمایند ، معاشرت داشته اند.
هر چند امضای دو نفر ذیل استشهادیه کفایت می نماید. ولی پیشنهاد می گردد امضای حداقل سه نفر در ذیل استشهادیه اخذ گردد.
بهتر است شهود از افراد ضعیف النفسی که ممکن است هر لحظه رأی و نظر آنها تغییر نماید ، انتخاب نشوند.
خواهان : در این قسمت مشخصات مرد محکوم شده درج می گردد
خوانده : مشخصات زوجه و اقامتگاه او
خواسته : صدور حکم بر اعسار از پرداخت مهریه موضوع دادنامه شماره … …….. صادره از شعبه
دادگاه خانواده تهران در پرونده کلاسه……….
دلایل و منضمات دادخواست : تـصاویر کارت ملی خواهان ، دادنـامه شماره ……….. صـادره از شعبـه
دادگاه خانواده تهران ، استشهادیه کتبی شهود ، فیش حقوقی ، سند مالکیت آپارتمان ،شناسنامه فرزندان و درخواست استماع شهادت شهود.
ریاست محترم دادگاه تهران با سلام احتراماً اینجانب ……………. به عرض می رساند به موجب دادنامه تقدیمی حکم بر محکومیت بنده به پرداخت یکجای تعداد …… عدد سکه طلای تمام بهار آزادی به نفع همسرم ( خوانده دعوی ) صادر شده است
با توجه به شهادت گواهان فاقد هرگونه مالی جز مستثنیات دین می باشم و حتی در حال حاضر نیز به سختی گذران معیشت می نمایم.
النهایه مستنداً به مواد ۱۰ و ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ رسیدگی به دعوی و صدور حکم بر اعسار از پرداخت مهریه موضوع دادنامه تقدیمی را استدعا دارم.
دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را می توان در قالب دعوی تقابل ( یعنی در پاسخ به دعوی مطالبه مهریه و قبل از صدور حکم بر پرداخت مهریه ) نیز مطرح نمود.
تعیین اینکه مرد دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را در قالب دعوی تقابل مطرح نماید یا اینکه بعد از محکومیت به پرداخت مهریه ، مبادرت به طرح دعوی مستقل اعسار از پرداخت مهریه نماید ، با توجه به شرایط خواهان و وضعیت او صورت می پذیرد.
خواهان : مشخصات مردی که دعوی مطالبه مهریه علیه او مطرح شده است.
خوانده : مشخصات خانمی که دعوی مطالبه مهریه را مطرح نموده است.
خواسته : دعوی تقابل در قبال پرونده کلاسه ………… شعبه …….. دادگاه خانواده تهران و درخواست صدور حکم بر اعسار از پرداخت مهریه
دلایل و منضمات دادخواست : تصویر دادخواست و ابلاغیه وقت رسیدگی دعوی اصلی ، استشهادیه کتبی شهود ، استماع شهادت شهود ، اجاره نامه و فیش حقوقی و استناد به محتویات پرونده کلاسه
ریاست محترم دادگاه تهران
با سلام احتراماً اینجانب ……………….. به استحضار می رساند خوانده دعوی طی پرونده ……………. شعبه
دادگاه خانواده تهران ، دعوی مطالبه تعداد …… عدد سکه طلای تمام بهار آزادی را مطرح نموده است.
چون توان پرداخت مهریه مورد مطالبه و اساساً شرایط پرداخت آن را ندارم ، مستنداً به مواد ۱۰و ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و نیز ماده ۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی به دعوی و صدور حکم بر اعسار از پرداخت مهریه موضوع پرونده استنادی را استدعا دارم.
ملاحظه گردید که طرح دعوی اعسار از پرداخت مهریه ، قبل و بعد از صدور حکم بر پرداخت مهریه امکان پذیر است.
هر چند معمولاً برخی مردان برای اطاله رسیدگی و مستأصل نمودن زن ، دعوی اعسار از پرداخت مهریه را پس از صدور حکم و چه بسا در مرحله اجرای احکام ، مطرح می نمایند ، ولی در مواردی طرح دعوی تقابل در قبال دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به نفع مدیون ( مرد ) می باشد.
مهمترین موضوعی که دادگاه رسیدگی کننده به دعوی اعسار از پرداخت مهریه برای صدور حکم درباره خواسته مدیون یا محکوم علیه بدان توجه می نماید ، میزان بضاعت و توانایی مالی مرد می باشد.
از نظر قانونی صدور حکم بر اعسار مطلق مرد ( یعنی اینکه به جهت ناتوانی مالی مرد هیچ پیش قسط یا اقساطی برای پرداخت مهریه تعیین نگردد ) مانعی ندارد.
پس تصمیم دادگاه، یا صدور حکم بر اعسار مطلق است یا صدور حکم بر تقسیط مهریه همانطور که بیان شد تعدیل اقساط مهریه تعیین شده چه در جهت افزایش و چه در جهت کاهش اقساط حسب مورد از ناحیه زن یا مرد میسر می باشد .
در هر حال مهریه از جمله حقوق مالی زن بر شوهر است و مانند سایر مطالبات اصل بر پرداخت فوری آن است و طرح دعوی اعسار از پرداخت مهریه و درخواست تقسیط مهریه از ناحیه مرد ، بیانگر موضع ضعیف حقوقی مرد در قبال حق زن بر مهریه است.
زن (زوجه) با طرح دعوا با دادن دادخواست به دادگاه خانواده می تواند مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند، چون مطالبه مهریه دعوی مالی است، باید با توجه به میزان ارزش مالی مهریه مورد مطالبه هزینه دادخواست را پرداخت نماید. همچنین باید دو برگ دادخواست تهیه شده و فتوکپی مصدق عقدنامه یا رونوشت آن ضمیمه دادخواست شود، طرح این دعوی تابع تشریفات دادگاه خانواده است.
هرگاه عقدنامه ازدواج رسمی باشد مهریه از طریق اجرای ثبت نیز قابل وصول خواهد بود. با این توضیح که زوجه به دفترخانه ای که ازدواج در آن واقع و به ثبت رسیده است رجوع و تقاضای وصول مهریه خود را می نماید از طرف دفترخانه مراتب به زوج ابلاغ می شود. هرگاه زوج حاضر به پرداخت مهریه نباشد، زوجه تقاضای اجرای مفاد سند ازدواج خود را درخصوص مهریه می نماید و چنانچه از طرف زوجه مالی از زوج معرفی شود که جزء مستثنیات دین نباشد مال معرفی شده از طرف اجرای ثبت به نفع زوجه توقیف می شود، هرگاه زوج فاقد مال بوده ولیکن کارمند دولت باشد با تقاضای زوجه یک سوم از حقوق شوهر تا پرداخت کل مهریه به نفع زوجه توقیف و به زوجه پرداخت می شود.
اجراییه به شوهر ابلاغ می شود و به او ۱۰ روز مهلت داده خواهد شد تا طلب همسرش را پرداخت کند. درصورتی که شوهر در این مدت دین خود را نپردازد، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی شوهر از اجرای ثبت، تقاضا کند اموال او توقیف شود و نیز می تواند مطالباتی را که شوهر از اشخاص دیگری دارد و یا موجودی حساب های بانکی او را توقیف کند. زن همچنین می تواند تقاضای توقیف حقوق شوهر را از سازمان ها و موسسه های دولتی و یا خصوصی بکند و تا میزان یک چهارم حقوق (مادام که شوهر متأهل است) و نیز یک سوم آن را (در صورتی که زن و شوهر از یکدیگر جدا شوند و تا زمانی که شوهر زن دیگری اختیار نکرده، توقیف کند. اگر مهریه سکه یا طلا باشد و شوهر نتواند اصل آن را بپردازد، قیمت روز مطالبه آن ها (روزی که زن آن را از طریق اجرای ثبت و یا دادگاه مطالبه می کند) ملاک اجرای قانونی حکم است. اگر سند ازدواج رسمی نباشد، زن برای مطالبه مهریه خود باید از روش تسلیم دادخواست به دادگاه اقدام کند.
در خصوص بخشش مهریه چند حالت متصور است.
اینکه زن در خصوص مهریه، ذمه شوهر را را بری کند. به این بیان که می‌گوید از نظر من تو دیگر تکلیفی برای پرداخت مهریه نخواهی داشت.پس در این حالت زن حق رجوع ندارد.
اگر زن سندی (نوشته ای) به زوج داده باشد و اقرار به دریافت مهریه کرده باشد کار مطالبه مهریه دشوار است زیرا ادعای بعدی زن انکار بعد از اقرار محسوب می شود که در محاکم مسموع نیست مثلا دیده شده است که زوجین به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده اند وبرای بخشیدن مهریه زن سند اقرار نامه مهریه را امضاء کرده است در این حالت مهریه دریافت شده محسوب او می شود و ادعای بعدی نگرفتن مهریه پذیرفته نمی شود مگر این که زن ثابت کند که اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه و غلط بوده است.
عقد صلح در اصطلاح حقوقی به معنای تراضی، تسالم و توافق بر امری اعم از تملیک عین یا منفعت یا اسقاط دین یا حق است. عقد صلح در بیشتر مواقع با هدف پیشگیری از توسعه اختلاف و نزاع در امور یا رفع نزاع و اختلاف پیش‌آمده استفاده میشود. ماده ۷۵۲ قانون مدنی می‌گوید: «صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود یا جلوگیری از تنازع احتمالی در مورد معامله و غیر آن واقع شود.»
اگر مهریه در قالب عقد صلح در عوض چیزی صلح شده باشد، به هیچ وجه امکان مطالبه مهریه بعد از صلح برای زوجه وجود ندارد.
اگر سندی (نوشته ای) بین زوجین رد و بدل شود مبنی بر این که با توافق مهریه مندرج در عقدنامه را کم یا زیاد کرده اند حسب نظریه شورای نگهبان این افزایش یا کاهش مهریه غیر شرعی محسوب می شود و بلا اثر است.
مهریه زن و نحوه پرداخت آن پس از فوت شوهر از جمله موضوعات مطرح در حوزه حقوق خانواده می باشد. بنابراین تبیین موضوع وبیان شرایط وچگونگی آن نقش مهمی در اگاه سازی زوجین نسبت به حقوق وتکالیف خود دارد. هم چنین در دین اسلام نیز بر لزوم ادای حقوق زوجه وعلی الاخصوص پرداخت مهریه توسط زوج تاکید فراوان شده است.
پس از اینکه زن و مردی با هم ازدواج می کنند تعدادی حقوق مالی به موجب عقد ازدواج برای زن به وجود می‌آید که از جمله مهمترین این حقوق مهریه است. مهریه مالی است که به هنگام نکاح مرد متعهد میشود به همسر خود پرداخت کند. مهریه میتواند وجه نقد و رایج کشور، سکه ،اموال غیر منقول،( ملک، زمین) باشد.
زوجه به محض وقوع نکاح مالک مهر می شود و هر زمان که بخواهد میتواند نسبت به مطالبه مهریه اقدام نماید. واین زمان می تواند در زمان حیات شوهر ویا پس از مرگ وی باشد.
« به مجرد عقد زن مالک مهریه می شود و می تواند هر گونه تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد.»
پس طبق این ماده به محض این که عقد ازدواج میان زن و مرد بسته شد زن مالک مهریه ای است که بر عهده مرد قرار گرفته است و میتواند هرگونه تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد و هرگونه که بخواهد آن را مطالبه کند یا حتی با بخشیدن مهریه خود ذمه شوهر را بری کند.
ممکن است این تصور وجود داشته باشد که پس از فوت شوهر امکان مطالبه مهریه توسط زن نخواهد بود ولی این تصور اشتباه است و برای زن حتی پس از فوت شوهر نیز امکان مطالبه مهریه فراهم شده است .
مهریه زن پس از فوت شوهر جزو بدهی های مرد است و بر اساس قانون مدنی باید از اموال وی پرداخت شود.
ممکن است این سوال مطرح شود که آیا پس از فوت شوهر زن می تواند برای مطالبه مهریه خود به پدر شوهر مراجعه کند؟
در پاسخ باید گفت مهریه با تراضی طرفین تعیین میشود و اصولاً مسئولیت پرداخت آن بر عهده شوهر است اما گاهی اوقات به لحاظ اینکه زوج با پدرش زندگی می کند یا با او کار می کند یا به دلایل دیگر ممکن است پدر زوج پرداخت مهریه ی زن پس از فوت را تعهد کند که در این صورت با مطالبه مهریه و اعلام اعسار زوج نسبت به پرداخت مهریه زوجه حق رجوع به پدر زوج را خواهد داشت .در این حالت دیگر شوهر هیچ گونه مسئولیتی برای پرداخت مهریه ندارد و پدر مسئول پرداخت مهریه خواهد بود.
در این صورت مهریه جزو دیون فرد محسوب میشود و پس از مطالبه همسرش باید پرداخت شود.
در این زمینه موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم نیز با در اختیار داشتن وکیل خانواده و همچنین مشاورین حقوقی مجرب میتواند شما را در دعوای مطالبه مهریه و سوالاتی که ممکن است در ذهن تان وجود داشته باشد یاری کند.
همان طور که گفتیم مهریه جزء دیون متوفی محسوب می شود بنابراین وراث وی پس از فوت او موظف به پرداخت آن می باشند.
در این بین مهریه نسبت به سایر دیون دیگر از حق تقدم برخوردار است. یعنی ابتدا باید مهریه زن پرداخت شود و سپس سایر بدهی‌های متوفی .
اگر دارایی متوفی کفاف ندهد به همان میزان از دارایی موجود بین طلبکاران تقسیم میشود و وراث تکلیفی برای پرداخت دیون متوفی مازاد بر دارایی وی ندارند.
زن برای مطالبه مهریه خود پس از فوت شوهر می تواند از دو راه اقدام کند :
اگر زن به دادگاه خانواده مراجعه کند باید دادخواست مطالبه مهریه خود را به طرفیت وراث متوفی (که ترکه را پذیرفته‌اند) مطرح کند. و چنانچه وراث پس از صدور اجراییه مهریه زوجه را پرداخت نکنند زوجه میتواند با معرفی اموال متوفی تقاضای توقیف آنها را بنماید.
اگر مهریه زن وجه رایج کشور باشد بر اساس شاخص سال فوت شوهر باید مهریه را مطالبه کرد .بنابراین زوجه در هر زمانی که برای مطالبه مهریه اقدام کند ،مهریه وی بر اساس زمان فوت شوهر محاسبه خواهد شد.
زن می تواند از طریق دایره اجرای ثبت اسناد رسمی نیز مهریه خود را مطالبه کند. به این صورت که قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضای صدور اجراییه میکند سپس با اجراییه صادر شده به واحد اجرای ثبت مراجعه و با معرفی اموال شوهر خود پرداخت مهریه را از این اموال مطالبه میکند.
چه زن مهریه را از دایره اجرای ثبت مطالبه کند و چه از دادگاه مطالبه کند در هر حال اجراییه به وراث متوفی ابلاغ می شود و وراث۱۰ روز مهلت خواهند داشت تا طلب زوجه را پرداخت کنند.
در صورتی که وراث دین متوفی رااز اموال وی نپردازند زن می تواند با معرفی اموال متوفی به اجرای ثبت تقاضای توقیف آنها را کند و یا مطالباتی که شوهر از اشخاص دیگر دارد را توقیف نماید.
برای مطالبه مهریه در عقد دائم و موقت، می توان ابتدا با ارسال اظهارنامه به همسر، موضوع مطالبه رسمی مهریه را به اطلاع وی رساند تا شاید مشارالیه تمایل خود را برای پرداخت مبلغ مهریه اعلام نماید.وکیل مهریه
مزایای مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده، می تواند بازداشت و زندانی شدن همسر در صورت عدم پرداخت مهریه تا صد و ده سکه و عدم اثبات اعسار زوج، توقیف سریع اموال زوج، امکان اثبات معامله صوری همسر به قصد فرار از پرداخت مهریه و مطالبه حق الوکاله وکیل و خسارات تاخیر در پرداخت وجه نقد مهریه و همچنین مطالبه هزینه دادرسی است.وکیل مهریه
در صورتی که مبلغ مهریه کمتر از بیست میلیون تومان و تا بیست میلیون تومان برآورد شود، دادخواست مطالبه مهریه به شورای حل اختلاف محل سکونت زوجه تقدیم می شود و معمولا مدت زمان رسیدگی در شورای حل اختلاف ویژه خانواده کمتر از دادگاه خانواده است.
تمامی مزایایی که جهت مطالبه مهریه از دادگاه ذکر شد، برای مطالبه مهریه از طریق شورای حل اختلاف نیز مصداق دارد.
آسانترین و ارزانترین راه مطالبه و وصول مهریه، تقاضای صدور اجراییه از طریق دفتر ازدواجی است که عقد ازدواج در آن واقع شده است، با مراجعه زوجه یا وکیل وی به دفترخانه ازدواج، اجراییه صادر و به زوج ابلاغ می شود تا اگر ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت مهریه اقدام ننمود، بتوان درخواست توقیف اموال و ممنوع الخروجی زوج را ارائه نمود.
به میزان مهریه ای که رسول خدا برای همسران و فرزند خود فاطمه ی زهرا (س) تعیین و به امت خود سفارش نموده اند تا از این مقدار بیشتر نباشد بیشتر از آن، کراهت دارد.
مهری است که زن و شوهر قبل از انعقاد عقد نسبت به مقدار و میزان آن توافق نموده و در عقد ذکر می کنند. تعیین مقدار مهریه مطابق ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی منوط به تراضی طرفین است و محدودیتی در این خصوص در قانون پیش بینی نشده است؛ طبق ماده ۱۰۷۹قانون مدنی مهر باید بین طرفین تا حدی که رفع جهالت بشود معلوم باشد.
در حالت دیگر، اگر زن و مرد در زمان عقد، مهریه را تعیین کرده باشند لکن مهریه به جهتی از جهات مانند نامشروع بودن یا مالیت نداشتن، باطل اعلام شود (شرایط لازم برای صحت مهریه موجود نباشد)، مانند مهریه قرار دادن مشروبات الکلی یا آلات و ادوات قمار، درحالی که نزدیکی بین زن و مرد رخ داده باشد در این صورت زوجه مستحق مهرالمثل است.
بدین معنا است که در صورتی که در زمان عقد نکاح دائم بین زن و مرد مهر ذکر نشده باشد وهنوز نزدیکی بین انها صورت نگرفته باشد و زوج زوجه را طلاق دهد، زوجه مستحق مهرالمتعه می باشد. این مهر متعلق به عقد نکاح دائم بوده ودر عقد نکاح موقت وجود ندارد.در خصوص تعلق این نوع مهر به زوجه، وجود طلاق حائز اهمیت می باشد و فوت زوج شامل این نوع مهر نمی شود.
یکی از مهمترین مباحثی که در مورد مهریه برای افراد جای سوال است این است که حق حبس در مهریه چیست؟
این حق را حق حبس گویند در این باب قانون مدنی اشعار میدارد زن میتواند تا مهر به تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و در این حالت زن ناشزه محسوب نمی شود و این امتناع وی مسقط حق نفقه نخواهد بود نکته ی مهمی که وجود دارد این است که زن اگر قبل از دریافت مهر حتی برای یک بار از مرد تمکین کند و در بستر او بخوابد حق حبس او ساقط میگردد و دیگر نمی تواند به عنوان عدم تادیه مهر از انجام وظایف زناشویی خودداری کند که این مورد در ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی ذکر گردیده است.
همانطور که میدانید یکی از مرسوم ترین انواع طلاق ، طلاق توافقی می باشد که در آن زوجین برای مهریه تعیین تکلیف میکنند و معمولاً زن در قبال بخشش بخشی از مهریه رضایت به طلاق میدهد و تا پایان مدت عده می تواند به مابذل رجوع کند و طلاق را فسخ کند و مهریه ی خویش را بگیرد بنابراین در این نوع طلاق توافق طرفین تعیین کننده است.
بحث تعیین مهریه بیش از۱۱۰ سکه، که تبدیل به بحث داغ این روزها شده است فقط در مهریه عندالمطالبه جایگاه خود را می یابد.
وقتی مهریه عندالمطالبه باشد، هم می‌توان به هر مبلغ و میزانی، بر میزان مهریه توافق نمود اما اگر مهریه مثلا۲۰۰۰ سکه باشد و زوجه با توجه به عندالمطالبه بودن مهریه، تمامی مهریه خود را یکجا مطالبه نماید و نتواند مالی از شوهر معرفی نماید که امکان وصول مهریه از آن مال به نحو آسان وجود داشته باشد، فقط امکان استفاده از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و قانون اعسار جهت بازداشت و زندانی کردن شوهر بابت عدم پرداخت نفقه به میزان ۱۱۰ سکه و یا معادل ریالی آن را دارد و بابت بقیه مبلغ مهریه شوهر زندانی نمی‌شود
درمثال بالا، شوهر برای عدم پرداخت ۱۱۰ سکه زندانی میشود و از یکی از طرق عرض شده از زندان آزاد میشود و بابت بقیه مبلغ، زن مکلف به معرفی اموال شوهر میباشد و امکان حبس شوهر برای مبلغ مازاد بر ۱۱۰ سکه طلا وجود ندارد.
مزیت انتخاب وکیل در پرونده‌های حقوقی برکسی پوشیده نیست. پرونده‌های خانواده با توجه به ظرافت های خاص موجود در این گونه پرونده ها و لزوم تسریع در روند پرونده‌های خانواده وکلای متخصص و مشاوران موسسه حقوقی فرهنگ تفاهم آماده ارائه خدمات حقوقی ومشاوره ای خانواده به هم وطنان درسراسر دنیا میباشد.
تلفن:۶۶۵۶۵۵۱۱- ۰۲۱
آدرس: تهران ، میدان توحید ، نصرت شرقی ، جنب بوستان گلبار پلاک ۲۳۰
