نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است.
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز هم مردم مناطق گوناگون فلات ایران، نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است که امروزه به آن برابری بهاری یا اکیونوس می‌گویند.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، کردستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکیه، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است[نیازمند منبع] و مردمان آن جشن عید را برپا می‌کنند.
جشن نوروز با تحویل سال یا لحظهٔ برابری اعتدال بهاری آغاز میشود؛ لحظه‌ای که خورشید در سیر ظاهری خود در ابتدای برج حمل، از استوای زمین گذشته و به شمال آسمان میل می‌کند.
در گاهشماری هجری خورشیدی، لحظه تحویل سال، تعیین کننده نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین است. چنانچه آغاز سال، قبل از ظهر و در نیمه اول شبانه روز تحویل شود، همانروز نوروز است و در صورتیکه تحویل سال بعد از ظهر باشد، فردای آن روز، نوروز است. نوروز در تقویم میلادی در بیشتر سالها با ۲۱ و گاه ۲۰ و بندرت ۲۲ مارس مطابقت دارد.
نوروز ۹۹
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که گاهشماری هجری خورشیدی به کار برده میشود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود و روز آغاز سال محسوب نمی‌شود.
واژه نوروز، از فارسی میانه nwklwc (آوانویسی: nōgrōz) است که برگرفته از زبان اوستایی بوده. امروزه در فارسی این واژه در دو معنی به‌کار می‌رود:
۱) نوروز عام: روز آغاز اعتدال بهاری (برابری شب و روز) و آغاز سال نو ۲) نوروز خاص: روز ششم فروردین با نام «روز خرداد»
ایرانیان باستان از نوروز به عنوان «ناوا سرِدا» به معنی سال نو یاد می‌کردند. مردمان ایرانی آسیای میانه در دوره‌های سغدیان و خوارزمشاهیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی، به معنای سال نو می‌نامیدند.
در کشورهای مختلف تلفظ نوروز متفاوت است. در شهر لکنو هند که هر ساله نوروز برگزار می شود و هفته نامه‌ای هم با نام نوروز دارد آنرا بصورت Nauroz تلفظ می‌کنند که به تلفظ زبان دری نزدیک است.
به باور احسان یارشاطر، بنیان‌گذار دانشنامه ایرانیکا، نگارش این واژه در الفبای لاتین با توجه به قواعد آواشناسی، به شکل Nowruz توصیه میشود (که البته وی تلفظ فارسی ایران را مبنا قرار داده است). این شکل از املای واژه نوروز، هم‌اکنون در نوشته‌های یونسکو و بسیاری از متون سیاسی به کار می‌رود.
منشأ و زمان پیدایش نوروز، به درستی معلوم نیست. برخی از روایتهای تاریخی، آغاز نوروز را به بابلیان نسبت می‌دهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نوروز در ایران به سال ۵۳۸ (قبل از میلاد) یعنی زمان حمله کوروش بزرگ به بابل بازمی‌گردد. همچنین در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیان‌گذار نوروز نام برده شده‌است.
در برخی از متن‌های کهن ایران از جمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متن‌ها، کیومرث به عنوان پایه‌گذار نوروز معرفی شده‌است.
پدیدآوری نوروز در شاهنامه، بدین گونه روایت شده‌است که: جم(یما) در حال گذشتن از آذربایجان، بر روی تخت جمشیدی ارگ جمشید در آنجا فرود آمد و با تاجی زرین بر روی تخت نشست با رسیدن نور خورشید به تاج زرین او، جهان نورانی شد و مردم شادمانی کردند و آن روز را روز نوو جم را جمشید نامیدند.
مهمترین چهره‌های اسطوره‌ای مانند جمشید، سیاوش و کیخسرو پیوندی نزدیک با نوروز دارند. نوروز روز پیروزی بزرگ جمشید بر دیوان است که نماد پلیدی‌هایی چون سرما، تاریکی، جهالت و خشونت بودند. عروج جمشید و عروج کیخسرو در این روز اتفاق افتاد که تفاسیر گوناگونی را به همراه دارد.
در این روز جمشید جهان غیب را در جام جهان‌نما مشاهده کرد. همان جامی که در آن کیخسرو جای بیژن را مشاهده کرد و رستم را به دنبال او فرستاد. اما حکایت دگردیسی و بازآفرینی سیاوش، حکایتی ویژه است که با روایت‌هایی مانند آدونیس، پرسفون، ازیریس یا تمرز قابل‌مقایسه است.
کوروش بزرگ، نوروز را در سال ۵۳۸ (قبل از میلاد)، جشن ملی اعلام کرد. وی در این روز برنامه‌هایی برای ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های همگانی و خانه‌های شخصی و بخشش محکومان اجرا می‌نمود.
این آیین‌ها در زمان دیگر پادشاهان هخامنشی نیز برگزار می‌شد. در زمان داریوش یکم، مراسم نوروز در تخت جمشید برگزار می‌شد. البته در سنگ‌نوشته‌های به‌جا مانده از دوران هخامنشیان، به‌طور مستقیم اشاره‌ای به برگزاری نوروز نشده‌است.
اما بررسی‌ها بر روی این سنگ‌نوشته‌ها نشان می‌دهد که هخامنشیان با جشن‌های نوروز آشنا بودند و جشن نوروز را با شکوه برپا می‌کردند. شواهد نشان می‌دهد داریوش اول هخامنشی، به مناسبت نوروز سال ۴۱۶ (قبل از میلاد)، سکه‌ای از جنس طلا ضرب نمود که در یک سوی آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده‌است.
در دوران هخامنشی، جشن نوروز در بازهٔ زمانی میان ۲۱ اسفند تا ۱۹ اردیبهشت برگزار می‌شد. برخی از پژوهشگران (هرتسفلد، کرفتر، اردمن، گیرشمن و پرادا) مدعی هستند که تخت جمشید برای انجام مراسم نوروز ساخته شده است؛ در حالی دیگر پژوهشگران (نیلاندر، کامایر، موسوی) هرگونه مدرکی برای جشن گرفتن نوروز در دوره هخامنشی را انکار می‌کنند.
در زمان اشکانیان و ساسانیان نیز نوروز گرامی داشته می‌شد. در این دوران، جشن‌های متعددی در طول یک سال برگزار می‌شد که مهمترین آنها نوروز و مهرگان بود. برگزاری جشن نوروز در دوران ساسانیان، چند روز (دست کم شش روز) طول می‌کشید و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ تقسیم می‌شد. نوروز کوچک یا نوروز عامه به مدت پنج روز، از یکم تا پنجم فروردین گرامی داشته می‌شد و روز ششم فروردین (خردادروز)، جشن نوروز بزرگ یا نوروز خاصه برپا می‌شد.
هر یک از روزهای نوروز عامه، طبقه‌ای از طبقات مردم (دهقانان، روحانیان، سپاهیان، پیشه‌وران و اشراف) به دیدار شاه می‌آمدند و شاه به سخنان آنها گوش می‌داد و برای حل مشکلات آنها دستور صادر می‌کرد. در روز ششم، شاه حق طبقات گوناگون مردم را ادا کرده بود و در این روز، تنها نزدیکان شاه به حضور وی می‌آمدند.
شواهدی وجود دارد که در دوران ساسانی سال‌های کبیسه رعایت نمی‌شده است. روز برگزاری مراسم نوروز در هر دوره ۴ ساله، یک روز از موعد اصلی خود (آغاز برج حمل) عقب می‌ماند و درنتیجه زمان نوروز در این دوران همواره ثابت نبود و در فصل‌های گوناگون سال جاری بود.
اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانیان، در سال ۲۳۰ میلادی از دولت روم که از وی شکست خورده بود، خواست که نوروز را در این کشور به رسمیت بشناسند. این درخواست مورد پذیرش سنای روم قرار گرفت و نوروز در قلمرو روم به Lupercal معروف شد.
در دوران ساسانیان، ۲۵ روز پیش از آغاز بهار، در دوازده ستون که از خشت خام برپا می‌کردند، انواع حبوبات و غلات (برنج، گندم، جو، نخود، ارزن، و لوبیا) را می‌کاشتند و تا روز شانزدهم فروردین آنها را پابرجا نگه می‌داشتند. هر کدام از این گیاهان که بارورتر شود، در آن سال محصول بهتری خواهد داد. در این دوران، همچنین متداول بود که در بامداد نوروز، مردم به یکدیگر آب بپاشند.
از زمان هرمز اول مرسوم شد که مردم در شب نوروز آتش روشن نمایند. همچنین از زمان هرمز دوم، رسم دادن سکه در نوروز به عنوان عیدی متداول شد.
در میان همهٔ جشن‌هایی که پس از اسلام در ایران به فراموشی سپرده شدند، نوروز توانست جایگاه خود را به عنوان جشنی ملی در ایران حفظ کند. دلیل پایدار ماندن نوروز در فرهنگ ایرانی را می‌توان پیوند عمیق آن با آیینهای ایرانی، تاریخ این کشور، و حافظه فرهنگی ایرانیان دانست.
گفته میشود که عرب‌های فاتح ایران، پایتخت شاهنشاهی ساسانی را در روز نوروز تسخیر کردند. پس از آن، آنها مالیات سنگینی بر برگزاری دو جشن نوروز و مهرگان وضع کردند. خلفای دو پادشاهی امویه و عباسی نیز این رویه را ادامه دادند، اگرچه بعدها خود آنها، در جشن نوروز شرکت کردند و آن را گرامی داشتند.
از برگزاری آیینهای نوروز در زمان امویان نشانه‌ای در دست نیست. در دوره عباسیان، به گفتهٔ تاریخ طبری، معتضد، مردم بغداد را از برافروختن آتش در روز نوروز و پاشیدن آب بر روی عابران بر حذر داشت ولی پس از نگرانی از احتمال آشوب مردم، فرمان خود را پس گرفت.
خلیفه‌های فاطمی نیز چندین‌بار برافروختن آتش و آب‌پاشی در نوروز را ممنوع اعلام کردند. از نوشته‌های باقی‌مانده از سدهٔ چهارم هجری در بغداد، می‌توان پی برد که مردم در روزهای نوروز، لباس نو بر تن می‌کرده‌اند، به هم سیب هدیه می‌دادند، غذاهای ویژه می‌پختند و زنان نیز عطرهای ویژهٔ نوروزی خریداری می‌کردند. مسلمانان در این هنگام در کنار نامسلمانان شیره می‌نوشیدند و بر یکدیگر آب می‌پاشیدند.
عباسیان گاهی برای پذیرش هدایای مردمی، از نوروز استقبال می‌کرده‌اند. با روی کار آمدن سلسله‌های طاهریان، سامانیان و آل بویه، جشن نوروز با گستردگی بیشتری برگزار شد. در این دوره‌ها، با فرارسیدن نوروز، شاعران دربار در ستایش آن شعر می‌سرودند و به شاه، فرارسیدن نوروز را شادباش می‌گفتند. بیهقی از شکوه مراسم نوروز در دربار غزنویان نوشته است و تعدادی از زیباترین آثار شعری از شاعران درباری‌ای چون فرخی، منوچهری، و سعد سلمان در ستایش نوروز سروده شده‌اند.
در دوران سلجوقیان، به دستور جلال‌الدین ملک‌شاه سلجوقی، تعدادی از ستاره شناسان ایرانی از جمله خیام برای بهترسازی گاهشمار ایرانی گرد هم آمدند. این گروه، نوروز را در یکم بهار (ورود آفتاب به برج حمل) قرار دادند و جایگاه آن را ثابت نمودند. بر اساس این گاهشماری که به تقویم جلالی معروف شد، برای ثابت ماندن نوروز در آغاز بهار، مقرر شد که حدوداً هر چهار سال یکبار (گاهی هر پنج سال یک بار)، تعداد روزهای سال را به‌جای ۳۶۵ روز، ۳۶۶ روز در نظر بگیرند. این گاهشمار از سال ۳۹۲ هجری آغاز شد.
نوروز در دوران صفویان نیز برگزار می‌شد. در سال ۱۵۹۷ (میلادی)، شاه عباس صفوی، مراسم نوروز را در عمارت نقش جهان اصفهان برگزار نمود و این شهر را پایتخت همیشگی ایران اعلام نمود. در اسلام و به ویژهٔ آیین تشیع، به نوروز به عنوان روزی خجسته نگاه شده‌است و بر گرامی داشتن آن تأکید شده‌است. از دیدگاه شیعه، نوروز روز ظهور امام زمان است.
قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تنها کشور جهان که نوروز را به عنوان جشن ملی در تقویم خود داشته است کشور ایران بودو البته افغانستان نیز بصورت متناوب این جشن را داشته است. اما با استقلال کشورهای آسیای میانه، ابتدا جمهوری قرقیزستان و آذربایجان و سپس سایر کشورها نوروز را جشن ملی خود اعلام کردند.
نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی و جشن ملی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم ایران قرار داشته و هر ساله برگزار میشود. البته برگزاری جشن نوروز به صورت آشکار در برخی از کشورها توسط برخی حکومتها برای مدت زمانی ممنوع بوده‌است. حکومت شوروی برگزاری جشن نوروز را در برخی از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف ادامه داشت.
همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی، نام دیگری بر روی نوروز می‌گذاشتند؛ به‌طور مثال در تاجیکستان، مردم با اطلاق «جشن لاله» یا جشن ۸ مارس سعی می‌کردند که آیینهای نوروز را بدون مخالفت مقامات دولتی به جای آورند.
همچنین در افغانستان، در دوران حکومت طالبان، برگزاری جشن نوروز ممنوع بود و این حکومت تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت.
تا پیش از سال ۲۰۰۰ (میلادی)، نوروز در ترکیه (که توسط کردها برگزار میشود) ممنوع و غیرقانونی بود؛ در اغلب مواقع نوروز با بازداشت کردها توسط نیروهای امنیتی ترکیهای همراه بود. در سال ۱۹۹۲ (میلادی)، دست کم ۷۰ کرد در درگیری با نیروهای امنیتی ترکیه کشته شدند. اگرچه امروزه دولت ترکیه نوروز را به عنوان جشن بهار ترکی (به ترکی استانبولی: Nevruz) جشن می‌گیرد، اما همچنان نوروز به مثابهٔ نمادی نیرومند از هویت کردهای ترکیه است.
در سال‌های اخیر نوروز، به معنای واقعی کلمه، جهانگیر شده است. مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ با تصویب قطعنامه‌ای ۲۱ مارس برابر با اول فروردین را روز جهانی نوروز اعلام کرد.
بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل روز نوروز، با ریشهٔ ایرانی را در تقویم خود جای داد.
نوروز ۹۹
در متن به تصویب رسیده ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) توسط مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، ۲۱ ماه مارس جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند توصیف شده‌است.
پیش از آن در تاریخ ۸ مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز به پیشنهاد ازبکستان توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث معنوی، به ثبت جهانی رسیده‌بود در ۷ فروردین ۱۳۸۹ نخستین دورهٔ جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد و این شهر به عنوان «دبیرخانهٔ نوروز» شناخته شد. نخستین بار، نوروز ۱۳۹۱ را در صحن عمومی سازمان ملل و یونسکو به میزبانی ایران جشن گرفتند.
منطقه‌ای که در آن جشن نوروز برگزار می‌شد، امروزه شامل چند کشور میشود و همچنان در این کشورها جشن گرفته میشود. برخی آیینهای نوروز در این کشورها با هم متفاوت‌اند. برای نمونه در افغانستان سفره هفت‌میوه می‌چینند؛ اما در ایران (haft seen) سفره هفت سین می‌اندازند. شباهت و نزدیکی آیینهای نوروز در جمهوری آذربایجان به آیینهای نورز ایران بییش از دیگر کشورهاست.
جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین غربی (ترکستان چین)، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل میشود.
کردها نیز این جشن را در فاصلهٔ میان ۱۸ تا ۲۱ مارس جشن می‌گیرند. بنظر کردها قیام کاوه آهنگر و پیروزی او بر ضحاک را جشن نوروز نامیده‌اند. در هنگام نوروز، کردها با گردهم‌آیی در بیرونِ شهرها، به استقبال بهار می‌روند. در این گردهم‌آیی‌های نوروزی، زنان کرد لباس‌های رنگین پوشیده و شال‌های پرزرق و برق بر سر می‌نهند؛ مردان جوان کرد نیز پرچم‌های سبز و زرد و سرخ را برافراشته و با رقص و پایکوبی گرد آتش، نوروز را پاس داشته و زنده نگاه می‌دارند.
همچنین نوروز در میان اعراب جنوب عراق رایج است و در روز نوروز آنها به سبزه زارها و مناطق سر سبز می‌روند. بخصوص دیدار از ایوان مداین در این روز از جمله برنامه‌های اعراب جنوب و شرق عراق است.
در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۰۹ (۱۰ فروردین ۱۳۸۸)، پارلمان فدرال کانادا، اولین روز بهار هر سال را به عنوان نوروز (Nowruz Day)، عید ملی ایرانیان و بسیاری اقوام دیگر نامگذاری کرد.
در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۰، سازمان ملل متحد با تصویب یک قطعنامه در مقر سازمان ملل متحد، عید نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.
رسم افروختن آتش، از زمانهای کهن در برخی مناطق علاقه‌مند به نوروز متداول شده‌است. در ایران، جمهوری آذربایجان و بخش‌هایی از افغانستان، این رسم به‌صورت روشن کردن آتش در شب آخرین چهارشنبه سال متداول است. این مراسم چهارشنبه‌سوری نام دارد.
در کردستان در روز نوروز مراسم آتش نوروزی (به کردی ئاگر نه‌وروزی Agir Newrozî) انجام میشود. پریدن از روی آتش در ایام نوروز در ترکمنستان نیز رایج است.
در بسیاری از نقاط ایران، جمهوری آذربایجان و برخی از نقاط افغانستان، (haft seen) سفره هفت سین پهن میشود. در این سفره، هفت چیز قرار می‌گیرد که با حرف س آغاز شده باشد؛ مثل سیر، سنجد، سمنو، سیب و… به هفت‌سینی که چیده میشود معانی خاصی نسبت داده‌اند. مثلاً سیب را نماد زیبایی و تندرستی، سنجد را نماد عشق و محبت، و سکه را رزق و روزی گفته‌اند. سفره نوروز از زمانهای کهن بوده اما به این صورت بوده‌است که سفره‌ای را پهن می‌کردند و در بشقابهای سفالی و یا فلزی، انواع آجیل‌های خشک‌شده مانند توت خشک، برگه خشک شده زردآلو و هلو و پختیک (پخته شده و خشک شده لبو) و عسل و سرشیر خشک شده، کلوچه، گعگ (کیک) قطاب و نان سرموکی و… می‌گذاشتند؛
تخم مرغ رنگ‌شده از اجزای اصلی این سفره‌ها بود. در این سفره، بعضی چیزها فقط جنبه زیبایی و نمادین داشت مانند تخم مرغ و آیینه؛ ولی سایر چیزها برای خوردن و پذیرایی میهمانان بوده است و هر زمان که تمام می‌شد بلافاصله صاحبخانه ظروف را دوباره برای میهمانان جدید پر می‌کرد.
اما اینکه هفت چیز با نام سین باشد، پدیده جدیدی است و مستندات تاریخی ندارد. البته سفره نوروزی همواره دارای سمبل و نمادها بوده است اما به نظر می‌رسد گذاشتن هفت جزء آغازشونده با حرف سین در سفرهٔ نوروزی پدیده‌ای است که روایتهای آن بیشتر از اواخر دوره قاجار رایج شده و پیشینهٔ تاریخی ندارد و توسط رسانه‌ها فراگیر شده‌است.
یکی از ضروریات عیدنوروز لباس نو و حمام رفتن بوده است، مردان و زنان قبل از فرارسیدن نوروز به حمامهای زنانه و یا مردانه می‌رفتند و شلوغ‌ترین روزهای گرمابه‌ها، همان چند روز سال نو بود. در گرمابه‌های قدیمی که معمولاً با چوب و هیزم در (گرخانه)Gor Khaneh یا (آتش خانه) آب داخل خزانه را که بر روی دیگهای بزرگ قرار داشتند گرم می‌کرد، حمامی‌ها لازم بوده که یک ذخیرهٔ ویژه چوب و هیزم را برای روزهای نوروز ذخیره کنند.
در قرون گذشته بسیاری از خانواده‌ها سالی فقط یکبار می‌توانستند پلو بخورند و آن هم شب نوروز بود. شب نوروز، همه مردم و یا اکثراً پلو یا چلو خورشت می‌خوردند. از این پلو نوروزی برای فقرا، سلمانی (آرایشگر) و حمامی (مسئول آتش حمام) و برای کدخدای و روحانی (معلم سنتی) محل پیشکش می‌بردند؛ و آنها با حجم زیادی از پلو روبرو بودند و ناچار بودند آنها را خشک کرده و در آینده استفاده کنند.
پهن کردن سفرهٔ نوروزی در ایران آداب و رسوم خاصی دارد و روی سفره اجزای دیگری به‌ویژه آینه، شمع، و آب نیز حضور دارند. از دیگر اجزای سفرهٔ امروزی میشود از ماهی و تخم مرغ رنگ‌شده یاد کرد.
در کابل و شهرهای شمالی افغانستان، سفره هفت میوه متداول است. در این سفره، هفت میوه قرار می‌گیرد، از جمله؛ کشمش سبز و سرخ، چارمغز، بادام، پسته، زردآلو و سنجد.چیدن سفره‌ای مشابه با استفاده از میوه خشک شده، در بین شیعیان پاکستان هم مرسوم است.
علاوه بر این، سفره هفت شین در میان زرتشتیان، و سفره هفت میم در برخی نقاط واقع در استان فارس در ایران متداول است. در جمهوری آذربایجان، عدد هفت اهمیتی ندارد و بر روی سفره‌های نوروزی خود، آجیل قرار می‌دهند.
کی از متداول‌ترین غذاهایی که به مناسبت نوروز پخته میشود، سمنو (سمنک، سومنک، سوملک، سمنی، سمنه) است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه میشود.
کی از متداول‌ترین غذاهایی که به مناسبت نوروز پخته میشود، سمنو (سمنک، سومنک، سوملک، سمنی، سمنه) است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه میشود. در بیشتر کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند، این غذا طبخ میشود. در برخی از کشورها، پختن این غذا با آیینهای خاصی همراه‌است. زنان و دختران در مناطق مختلف ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان سمنو را به‌صورت دسته‌جمعی و گاه در طول شب می‌پزند و درهنگام پختن آن، سرودهای مخصوصی می‌خوانند. برای نمونه در افغانستان، در یکی از مشهورترین ترانه‌ها، این بیت به تکرار خوانده می‌شو:
سمنک در جوش ما کفچه زنیم – دیگران در خواب ما دف چه زنیم
پختن غذاهای دیگر نیز در نوروز مرسوم است. برای مثال، سبزی‌پلو با ماهی را در شب عید و شیرینی‌هایی مانند نان نخودچی تناول میشود؛ در افغانستان سبزی چلو با ماهی، در تاجیکستان باج، در ترکمنستان نوروزبامه، در قزاقستان اویقی آشار، و در بخارا نیز انواع سمبوسه پخته میشود. به‌طور کلی پختن غذاهای نوروزی در هر منطقه‌ای که نوروز جشن گرفته میشود، مرسوم است و هر منطقه غذاها و شیرینی‌های مخصوص به خود را دارد.
دید و بازدید عید یا عید دیدنی یکی از سنت‌های نوروزی است که در بیشتر کشورهایی که آن را جشن می‌گیرند، متداول است. در برخی از مناطق، یاد کردن از گذشتگان و حاضر شدن بر مزار آنان در نوروز نیز رایج است. روز نوروز با بازدید و دیدار اقوام و خویشان شروع میشود. این سالها معمولاً در شهرهای کوچک رفتن به آرامگاه شهدا و بازدید از خانواده شهدا نیز رسم شده است.
حمام رفتن و پوشیدن پوشاک نو بخشی از ضروریات روز نوروز است که افراد حتماً بایستی با لباس نو و پاک به دیدار اقوام و دوستان می‌رفتند. جملی کارری در سفر نامه اش می‌نویسد:
“ایرانیان در این روز لباس نو می‌پوشند. حتی اگر کسی پول هم نداشته باشد، مبلغی از دیگران قرض می‌کند و برای خود و بستگان و خانواده‌اش لباس و کفش نو تهیه می‌کند. زیرا معتقدند کسی که سال نو را با لباس کهنه آغاز کند، از خوشی‌های تازه سال جدید بی‌بهره خواهد ماند. از دیگر مراسم عید نوروز، یکی هم آماده کردن انواع غذاهای لذیذ در خانه‌ها و پذیرایی گرم از دوستان و آشنایان است.”
در قدیم معمولاً لباس قومی و ملی هر منطقه‌ای در ایران متفاوت بود. بخصوص هر قبیله و ایل ممکن بود نوع کلاهی که بر سر می‌گذاشتند متفاوت باشد و در نوروز لباس قومی معمول بوده است در بیشتر مناطق ایران یک شنل بشکل عبا مردها بر دوش می‌انداخته‌اند امروزه رئیس جمهور افغانستان از این شنل برای اعیاد رسمی استفاده می‌کند. از دوره رضا شاه پوشش‌های متفاوت قومی که بعضاً نشانه‌هایی از تفاخر همراه داشت برچیده شد و لباس سراسری ایران استاندارد کت و شلوار و کلاه فرنگی رسمیت یافت.
مردم ایران در روز ۱۳ فروردین، به مکان‌های طبیعی مانند پارک‌ها، باغ‌ها، جنگل‌ها و مناطق خارج از شهر می‌روند. این مراسم سیزده‌به‌در نام دارد. از کارهای رایج در این جشن، گره زدن سبزه است.
مراسم سیزده‌به‌در در مناطق غربی افغانستان، ازجمله شهر هرات نیز برگزار میشود. با وجودی که روز سیزدهم فروردین در کشور افغانستان جزو تعطیلات رسمی نیست، اما مردم این مناطق برای گردش در طبیعت، عملاً کسب و کار خود را تعطیل می‌کنند. مردم این منطقه، همچنین اولین چهارشنبه سال را نیز با گردش در طبیعت سپری می‌کنند.
علاوه بر این، ساکنان کابل، در طول دو هفته اول سال جدید، برای گردش به همراه خانواده به مناطقی که در آنها گل ارغوان می‌روید، می‌روند.
یکی دیگر از آیینهای نوروز که در آسیای میانه و کشور تاجیکستان مرسوم است، مراسم گل‌گردانی و بلبل‌خوانی است. گل گردان‌ها از دره و تپه و دامنهٔ کوه‌ها، گل چیده و اهل دهستان خود را از پایان یافتن زمستان و فرارسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نوروز مژده می‌دهند.
نوروز خوانی یا بهارخوانی یا نوروزی، گونه‌ای از آواز خوانی است که در گذشته در ایران رواج داشته‌است. در حال حاضر رواج این گونه آواز خوانی بیشتر در استان‌های مازندران و گیلان است.
در نوروز خوانی، افرادی که به آنها نوروز خوان گفته میشود، پیش از آغاز فصل بهار، به صورت دوره‌گردی به شهرها و روستاهای مختلف می‌روند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می‌خوانند. این اشعار اکثرأ به زبان‌های طبری و زبان گیلکی می‌باشد. این اشعار بیشتر بصورت ترجیع‌بند بوده و توسط یک یا چند شخص، به صورت همزمان خوانده میشود.
Nowruz (Persian: نوروز) is the name of the Iranian New Year in Iranian calendars and the corresponding traditional celebrations. Norooz is also widely referred to as the “Persian New Year”.
Nowruz is celebrated and observed by Iranian people and the related cultural continent and has spread in many other parts of the world, including parts of Central Asia, Caucasus, South Asia, Northwestern China, the Crimea and some groups in the Balkans.
Originally being a Zoroastrian festival, and the holiest of them all, Norooz is believed to have been invented by Zoroaster himself, although there is no clear date of origin. Since the Achaemenid era the official year has begun with the New Day when the Sun leaves the zodiac of Pisces and enters the zodiacal sign of Aries, signifying the Spring Equinox.
The term Norooz in writing, first appeared in Persian records in the 2nd century AD, but it was also an important day during the time of the Achaemenids c. 548–330 BC), where kings from different nations under the Persian empire used to bring gifts to the Emperor, also called King of Kings (Shahanshah), of Persia on Norooz.
The significance of Norooz in the Achaemenid empire was such that the great Persian king Cambyses II’s appointment as the king of Babylon was legitimized only after his participation in the New Year festival.
The UN’s General Assembly in 2010 recognized the International Day of Norooz, describing it a spring festival of Persian origin which has been celebrated for over 3,000 years. During the meeting of The Inter-governmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Heritage of the United Nations, held between 28 September – 2 October 2009 in Abu Dhabi, Nowrūz was officially registered on the UNESCO List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity.
Nowruz, Norooz or Norouz? ? A variety of spelling variations for the word Nowruz exist in English-language usage. Random House provides the spelling Nowruz.
Merriam-Webster (2006) recognizes only the spelling “Nauruz” (and a contestant in the final session of the 2006 Scripps National Spelling Bee in the United States, Allion Salvador, was disqualified on that basis).
Also check Nowruz keyword search statistics on Google Trends here. Very interesting.
ایرانیان بسیاری در سراسر جهان نوروز را جشن گرفته اند، جشن‌هایی غالباً شخصی و بدون مهمانی‌های همیشگی. پیام های نوروزی چهره‌های سرشناس هم امسال تحت تاثیر کرونا و شیوعش بود.
علی همدانی گزارش می‌دهد.
© 2021 بی بی سی. بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست. سیاست ما درباره لینک دادن به سایت های دیگر.
به گزارش خبرنگار گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان، نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است.
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز هم مردم مناطق گوناگون فلات ایران، نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است که امروزه به آن برابری بهاری یا اکیونوس می‌گویند.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود.
در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، کردستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکیه، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان آن جشن عید را برپا می‌کنند.
تحویل سال ۱۳۹۹ در ایرانساعت ۷ و ۱۹ دقیقه و ۳۷ ثانیه صبح روز جمعه ۱ فروردین ۱۳۹۹ هجری شمسی مطابق ۲۵ رجب ۱۴۴۱ هجری قمریIranian new year starts on Friday March ۲۰th ۲۰۲۰، ۷:۱۹:۳۷ amنوروز ۹۹
انتهای پیام/خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر میشود.
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399
لحظه تحویل سال ۱۳۹۹ هجری شمسی به ساعت رسمی جمهوری اسلامی ایران، ساعت ۷ و ۱۹ دقیقه و ۳۷ ثانیه، روز جمعه ۱ فروردین سال ۹۹ هجری شمسی است.
به گزارش تجارت‌نیوز، لحظه تحویل سال ۱۳۹۹ هجری شمسی به ساعت رسمی جمهوری اسلامی ایران، ساعت ۷ و ۱۹ دقیقه و ۳۷ ثانیه، روز جمعه ۱ فروردین سال ۹۹ هجری شمسی است.
در تقویم قمری این روز مصادف با ۲۵ رجب سال ۱۴۴۱ هجری قمری و در تقویم میلادی برابر با ۲۰ مارس ۲۰۲۰ میلادی است. البته حیوان سال ۹۹ هم موش خواهد بود و این سال در طالع‌بینی چینی به نام سال موش، نامگذاری شده است.
نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است.نوروز ۹۹
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز هم مردم مناطق گوناگون فلات ایران، نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است که امروزه به آن برابری بهاری یا اکیونوس می‌گویند.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکیه، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است[نیازمند منبع] و مردمان آن جشن عید را برپا می‌کنند.
دیدگاه
نام (اختیاری)
ایمیل (اختیاری)
امیدوارم عیدخوبی را داشته باشید.وباسلامتی و تندرستی امسال را شروع کرده باشید و تااخر عمر خوشحال وخوشبخت زندگی کنید تمام حاجت هاتون روا بشه
سال نو مبارک.
ی سوال دارم دوستان ک اطلاع دارن زحمتشو بکشن.
اینکه ما ساعت ۱۲ شب اخرین ساعت سال ۹۸ رو گذروندیم تا ساعت ۷ صبح حدودی میگم سال تحویل شد
این ۷ساعت چرا بوجود اومده … ب فصل ها و بیضوی بودن زمین و .. رو میدونم …
برو بابا
اگر لحظه ی تحویل سال خواب باشیم چه میشود
قیصر ادبیات معاصر ایران:
من به چشمهای بی قرار تو قول می دهم…
ریشه های ما به آب،
شاخه های ما به آفتاب می رسد،
ما دوباره سبز می شویم.
????????????
عیدت مبارک انشاالله همیشه سالم باشید
سلام عیدت مبارک
خدایا همه خانواده های روی کره خاکی خوشحال وپولدار وبی غم باشند اگر موافقیید بگیید آمین
سلام به تمام ملت ایران و دوستان عزیزم
سال 98 بدترین سال بود انشالله که از خاطره هامون پاک بشه و هیچ وقت تکرار نشه
برای همه ای مردم دنیا و همه ای مردم کشورم ارزو موفقیت و تن درستی و سلامت دارم انشالله بهترین سال عمرتون و زندگیتون از الان شروع بشه همیشه موفق و پیروز سر بلند باشید …..??❤??✌????⚘?????
ما الان۵ دقیقه ی دیگر وارد سال١٣٩٩میشویم????
بس که بد میگذرد زندگی اهل جهان
مردم از عمر چو سالی گذرد عید کنند
در حالیکه سومین مرحله واریز یارانه معیشتی نیز انجام شده و دولت مدعی است به ۳۴ میلیون نفر این یارانه را پرداخته، اما همچنان اعتراض‌ها ادامه دارد و خیلی از مخاطبان می‌پرسند: «چرا یارانه به ما نرسید؟»
بررسی عملکرد بازار ارز در سال‌های برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که در دو سال ۸۴ و ۸۸ رشد قیمت دلار محدود بوده اما در سال ۹۲ با افت قیمت مواجه شده و تنها در سال ۹۶ رشد بالایی را به ثبت رسانده است.
ثبت نام خودروهای فروش فوق‌العاده ایران‌خودرو که از روز چهارشنبه آغاز شده بود، امروز به اتمام می‌رسد. در این طرح خودروها تا ۱۰۰ میلیون تومان ارزان‌تر از بازار به فروش می‌رسد اما قرار است به دست چه کسانی برسد؟
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399
آدمی به امید زنده است.
مثل نوروز سال ۹۸، مقاله روز عید امسال را هم دوباره به من رسید. درستش این است که از امید حرف بزنیم. از این حرف بزنیم که زندگی میگذرد. از این بگویم که با تمام سختی‌ها و تمام چیزهایی که می‌آیند و هرکدام بخشی از ما را کنده و با خود می‌برند، باید امیدوار باشیم؛ زیرا آدمی به امید زنده است.
قبول دارم که سخت است. لااقل خود من سابقه چندان خوبی در امیدوار بودن ندارم. بیشتر این سابقه ناامیدی هم ناشی از شرایط زندگی و اتفاقاتی بوده‌اند که در طول زندگی با آنها سروکله زده‌ام و در اکثر موارد شکست‌خورده از آن بیرون آمده‌ام و هرکدام نیز بخشی انگیزه و امید من را کنده و با خود برده‌اند.
نوروز ۹۹
اما با این همه من تلاشم را میکنم و کارم را لااقل لنگان‌لنگان ادامه دهم؛ زیرا تلاش نکردن برای من بسیار سخت‌تر از امیدوار ماندن است.
می‌دانم که حرف زدن از امیدواری خیلی ساده‌تر از خود امیدوار بودن است. لااقل برای مایی که هر سالمان کم از سال بعد ندارد، لااقل برای مایی که سال ۹۸ را با تمام سختی‌های عجیب‌وغریبش دیدیم، شاید واقعا توقع زیادی است که از همه بخواهیم همچنان امیدوار بمانند.
سال ۹۸ سال عجیبی بود. یکی از بدترین سال‌هایی که تا امروز به‌عنوان دیده‌ام. البته بدترین سال زندگی من نبود. بدترین سال زندگی من ده سال پیش بود.
هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم دوباره سال دیگری را به بدی و سختی آن سال ببینم؛ اما سال ۹۸ خود را اثبات کرد و نشان داد که بدتر از آن هم ممکن است. چه‌بسا سال ۹۹ از سال ۹۸ هم بدتر شود.
خیلی هم نمی‌توان کاری درباره آن کرد. فقط می‌توانیم وضعیت خود را بهتر کنیم تا لااقل در مواقع سختی بتوانیم به آدم‌های اطرافمان کمک کنیم. در نتیجه همه باید تلاشمان را بکنیم. شاید بهبود وضعیت اقتصادی شخصی هرکدام از ما گره بسیاری مشکلاتمان را باز کند.
یادآوری اتفاقات گذشته از یک‌سو خوب است و از یک‌سو بد. سوی خوبی قضیه این است که ما تجربه کسب میکنیم و به‌نوعی می‌توانیم از اتفاقات بدی که بخشی از آنها ناشی از اشتباهات جمعی ما ایرانیان است، یاد بگیریم.
بدی قضیه هم این است که بذر امید را در ما خفه می‌کند. ما را ناراحت می‌کند و در نهایت به این می‌رسیم که آیا واقعا زندگی ارزش زیستن دارد. نمی‌دانم پاسخ این سوال چیست. مشخصا پاسخ آن برای هر کسی متفاوت است؛ اما اگر روزی تعداد پاسخ‌های منفی زیاد شدند، آن روز، روز خوبی نخواهد بود.
سال ۹۸ با سیل شیراز شروع شد که از یک بی‌تدبیری دیگر در جاده‌سازی در مسیل رودخانه روی داد. من نمی‌دانم کدام مغز متفکری پیدا میشود که در مسیر رودخانه‌ای که سالها خشک بوده است، جاده بکشد، به این فکر کند که این رودخانه هیچ‌وقت از آبی به روی خود نمی‌بیند.
بعد از آن سیل عظیمی در چندین استان به راه افتاد.
اتفاقات دیگری هم که در سال ۹۸ افتادند کم از این‌ها نداشتند. ماجرای تلخ هواپیما، مشکلات اقتصادی و معیشتی که باعث تنش‌های فراوان شد و در آخر هم این ویروس کرونا!
هرکدام از این‌ها را که نگاه کنید در آن نوعی از بی‌تدبیری، کم شمردن زندگی دیگران، دست‌کم گرفتن شرایط و یک خطای شناختی بسیار بزرگ که باعث میشود انسان‌ها خطرات دور را نبینند، خودنمایی می‌کند.
در مورد ویروس کرونا هم بی‌تدبیری‌هایی که در مدیریت حمل‌و‌نقل کشور وجود داشت، باعث شد این ویروس که فقط در کشورهای آسیای شرقی و چین شیوع پیدا کرده بود، به ایران هم بیاید و ایران مبدا دوم این ویروس برای انتشار به بقیه دنیا شود.
توجه دارید که بسیاری از کشورهای درگیر ویروس کرونا به‌احتمال زیاد به علت مسافرت ایرانی‌هایی که خود نمی‌دانستند مبتلا شده‌اند و به آن کشورها رفته‌اند، درگیر ویروس کرونا شده‌اند.
در نتیجه این بی‌تدبیری‌ها تا همین امروز نزدیک هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند و در دنیا چندین هزار نفر دیگر قربانی ویروس شده‌اند.
این اتفاقات باعث شده است اقتصاد ایران که همین الان هم به‌واسطه تحریم‌ها و سوءمدیریت، دچار مشکلات عمیق شده، بیشتر دچار دردسر شود.
بسیاری از خرده‌فروشی‌ها که بازار عید مهمترین دشت سالانه آنها بود، دچار مشکل شده‌اند. امسال نه عید وجود دارد و نه خرید برای عید.
از آن‌سو هم به علت لزوم قرنطینه، لاجرم بازارها بسته هستند و همان اندک درآمدی که می‌توانست نصیب خرده‌فروشان و بسیاری از دست‌فروشان کنار خیابان شود هم از دست برود. من نمی‌دانم آنها چگونه می‌خواهند با جیب‌های خالی عید را بگذرانند.
این اثرات اقتصادی تا زمانی که هنوز روند شیوع ویروس کرونا متوقف نشده است و مبتلایان درمان نشده‌اند و در بدترین سناریو تا زمانی که واکسنی برای ویروس کرونا آن ساخته نشده است، برقرار خواهند بود.
اقتصاد چین که تامین‌کننده بسیاری از کالاها، قطعات و وسایل موردنیاز کارخانه‌های دیگر کشورهای دنیا و خود چین است، تازه می‌خواهد از سنگینی بار ویروس کرونا قد علم کند.
تا زمانی که اقتصاد چین به شرایط پیش از شیوع کرونا بازنگشته است، اقتصاد بقیه دنیا هم دچار مشکل خواهد بود.
بعد از عید هنوز مشخص نیست وضعیت واحد تولیدی در ایران چگونه باشد. شاید بتوان بسیاری از کارهای خدماتی را از خانه انجام داد، اما تولید چیزی نیست که بتوان آن را به خانه برد.
در هرحال سایه نااطمینانی ویروس کرونا عمیقا بر اقتصاد جهان و اقتصاد ایران سنگینی می‌کند. تنها راهکاری هم که فعلا در مورد آن وجود دارد این است که در خانه بمانیم، سطوح را ضدعفونی کنیم، دست‌هایمان را بشوریم و به صورتمان هم دست نزنیم.
بگذارید سخن را کوتاه کنم. بالاخره روز عید است و درست است که دیدوبازدیدی در کار نیست، اما خیلی هم نباید به این چیزها فکر کرد. خصوصا هم که واقعا مشخص نیست چه سناریوهایی در مورد ویروس کرونا روی خواهد داد.
بیایید سال ۹۹ را تصور کنیم که توانسته‌ایم به اهدافمان برسیم و با ثباتی که در اقتصاد و زندگی‌مان وجود دارد، برای رسیدن به اهداف دیگر تلاش و برنامه‌ریزی میکنیم. در نهایت هم عیدتان مبارک و صدسال به این سالها.
دیدگاه
نام (اختیاری)
ایمیل (اختیاری)
مطلب نسبتا خوبی بود.
اما اینکه نویسنده شیوع ویروس در بقیه دنیا رو نتیجه ی سفر ایرانیا فرض کرده حرف بیخودی هست.
نکته مثبتی که سال 98 برای من داشت، آشنایی با سایت تجارت نیوز بود! حالا بعد از چند ماه امکان نداره صبح ها لپ تاپ ام رو باز کنم و تجارت نیوز رو چک نکنم??
مرسی که هستین و سال نو مبارک?
فکر میکنم نویسنده نیاز به درمان افسردگی دارد ما هم دراین مملکت زندگی میکنیم اما همه مشکلات را گردن ایران و ایرانی انداختن بسیار مضحک استنوروز ۹۹
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به وب سایت خبری تجارت‌نیوز است و استفاده از اخبار و محتوا با ذکر منبع مجاز است. کپی رایت 1399